Ολοκληρώθηκε στη Βέροια το 21ο Τριήμερο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο «Υπομονή και καρτερία στη σύγχρονη εποχή κατά τον απόστολο Παύλο».
Έγιναν συνολικά 17 εισηγήσεις και πλούσιος επιστημονικός διάλογος.
Μετά την ολοκλήρωση των εισηγήσεων ο Πρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής των Παυλείων ομ. Καθηγητής ΑΠΘ κ. Ιωάννης Καραβιδόπουλος ανακοίνωςσε στους συνέδρους το θέμα των ΚΒ΄Παυλείων του Ιουνίου 2016 που θα είναι «Απόστολος Παύλος και ΦΙλόσοφοι – 2400 χρόνια από τη γέννηση του Αριστοτέλους»
Ακολούθησαν απονομές τιμητικών διακρίσεων και τις εργασίες του συνεδρίου έκλεισε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων κηρύσσοντας τη λήξη τους, ενώ παρουσίασε και τον τόμο των Κ΄Παυλείων.
Κήρυξη Λήξης από τον σεβασμιώτατο
«Συ δε παρηκολούθησάς μου τη διδασκαλία … τη υπομονή, τοις διωγμοίς, τοις παθήμασι» (2 Τιμ. 3.10)
Τούς λόγους αυτούς προς τον μαθητή του επίσκοπο Εφέσου Τιμοθεο θα μπορούσε να επαναλάβει και προς εμάς σήμερα ο ουρανοβαμων απόστολος Παύλος, η αγάπη του οποίου μας συνεκάλεσε αυτες τις ημέρες στο εικοστό πρώτο Διεθνες Επιστημονικό Συνέδριο, το οποίο οργάνωσε και φέτος η Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας στο πλαίσιο των ΚΑ´ Παυλείων.
Mε τα KA´ Παύλεια εισήλθαμε χαριτι Θεού στην τρίτη δεκαετία του κύκλου των εορταστικών και λατρευτικών εκδηλώσεων τις οποίες καθιέρωσε υπό τον γενικό τίτλο «Παύλεια» η Ιερά Μητρόπολη μας προς τιμήν του ιδρυτού της και καθηγεμόνος της εν τη πίστει, του αποστόλου των Εθνών και αποστόλου των Βεροιέων Παύλου, θέλοντας να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της για τη ακένωτη δωρεά της πίστεως που της προσέφερε ο μέγας απόστολος με την επίσκεψή του στην πόλη της Βεροίας και το κήρυγμά του στο Βήμα της πόλεως, αλλά και γιατί αιώνες τώρα δεν έπαυσε ποτέ νουθετών ημάς ως πνευματικά του τέκνα και ενισχύοντάς μας ώστε να καρποφορούμε εν υπομονη στο γεώργιο της τοπικης Εκκλησίας το οποίο Εκείνος εφύτευσε διά του λόγου του και επότισε διά των ιδρώτων και των δακρύων του.
Την επιθυμία μας να εκφράζουμε κατ᾽ έτος την ευγνωμοσύνη, τον σεβασμό και την αγάπη μας προς τον απόστολο Παύλο μέσω των πολλαπλών εκδηλώσεων των Παυλείων και ιδίως διά του ετησίου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου, προβάλλοντας τη ζωή και το αποστολικό του έργο ως υπόδειγμα ζωής και ως απλανή οδηγό στην πορεία του καθενός μας, ενίσχυσε η πρόσφατη βραβευση της Ιερας μας Μητροπολεως από την Ακαδημία Αθηνών με την ευκαιρία της συμπληρώσεως εικοσαετίας των Παυλείων και της εκδόσεως είκοσι τόμων Πρακτικων των Διεθνών μας Συνεδρίων.
Αποδίδοντας ευγνωμόνως τον έπαινο αυτό στον μόνο αίτιο, στον ουρανοπολίτη απόστολο Παύλο, επιλέξαμε σε μία κρίσιμη εποχή, σαν αυτή που διερχόμεθα, να στρεψουμε τα βλέμματα της ψυχης μας στη δική του υπομονή και καρτερία, με τις οποίες αντιμετώπισε τις δυσκολίες και τις θλίψεις της αποστολικής του πορείας και να προβάλλουμε αυτές ως μέγιστο μάθημα και άριστο δίδαγμα για όλους μας.
Οι δύο αρετές, της υπομονής και της καρτερίας, προεβλήθησαν και μέσα από τις εισηγήσεις του εικοστού πρώτου συνεδρίου των «Παυλείων», το οποίο έφθασε ήδη στο τέλος του.
Η εναρκτήρια εισήγηση με τίτλο «Υπομονή και καρτερία στην Παύλεια θεολογία» καθόρισε το ευρος της εννοίας και της σημασίας των δύο αρετών στο κήρυγμα και τη διδασκαλία του αποστόλου Παύλου.
Οι επόμενες δύο εισηγήσεις ανέδειξαν το νόημα της υπομονής και της καρτερίας, όπως παρουσιάζεται στα ιερά Ευαγγέλια, όπου ο Χριστός περιγράφεται ως ένσαρκη έκφραση της υπομονής του Θεού έναντι των τέκνων του, και στην Αποκάλυψη του Ιωάννου, συμφωνα με την οποία το Εσφαγμένο Αρνίο διδάσκει και δωρίζει αντοχη ελπίδα και γενναιοφροσύνη εν αναμονή της Κρίσεως και της εσχατολογικής δικαιώσεως όχι μονο της Εκκλησίας αλλά και καθε υπομείναντος εν αναμονή του Ερχομένου Ιησού, αλλά και ακούσαμε σχετικά με τη έννοια της υπομονής στην Παλαιά Διαθήκη, τόσο ως υπομονη του ανθρώπου όσο και ως υπομονή του Θεού, και την εξέλιξη της σημασίας της στα κείμενα της μεταιχμαλωσιακης εποχής, όπου η υπομονή αποτελεί χαρακτηριστικό του δικαίου ανθρωπου.
Μία δεύτερη ενότητα αποτέλεσαν οι εισηγήσεις σχετικά με την υπομονή και την καρτερία στην υμνογραφία της Εκκλησίας μας και την αποτύπωσή τους στη Βυζαντινη τέχνη.
Στην υμνογραφία οι όροι υπομονη και καρτερία χρησιμοποιούνται κυρίως για να περιγράψουν την ανοχή και την ψυχική και σωματική αντοχή των δυσχερών, κυρίως στην ώρα του πόνου, των βασανισμών, της ομολογίας και του μαρτυρίου, ενώ στη βυζαντινή τέχνη εκφράζονται κυρίως μέσω της απεικονίσεως σκηνών από τη Σταύρωση, την Αποκαθήλωση και τον Επιτάφιο Θρήνο, καθώς και σκηνών από τη ζωή οσίων και αγίων, οι οποίοι διακρίθηκαν για την υπομονή και την καρτερία τους, όπως ο πολύαθλος Ιώβ, οι αναχωρητές όσιοι, κυρίως οι δενδρίτες και οι στυλίτες, και βεβαίως οι μάρτυρες, και παρουσιάσθηκε η εξέλιξη των εικονογραφικών αυτων θεμάτων στο πέρασμα των αιώνων.
Μία τρίτη θεματική ενότητα αποτελούσαν οι εισηγήσεις, οι οποίες παρουσιάσθηκαν σε διαφορετικές συνεδρίες, είχαν όμως ως θέμα την πρακτική άσκηση της υπομονης.
Έτσι ακούσαμε για τις αρετές της υπομονής και της καρτερίας στους Πατέρες της Εκκλησίας, για τη θεση της υπομονής και της καρτερίας στη διδασκαλία του αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου και την επίδραση σ᾽ αυτήν της διδασκαλιας του αποστόλου Παύλου, για την άσκηση της υπομονής και της καρτερίας στη δύσκολη και σκοτεινή για το ευσεβές Γένος μας περίοδο της Τουρκοκρατίας, και για τον ρόλο τους στη ζωή και τη διδασκαλία συγχρόνων Οσίων και Γεροντων, και τέλος για τη διάσταση της υπομονής και της καρτερίας στο μαρτύριο.
Την τέταρτη τέλος θεματική ενότητα αποτελούσαν οι εισηγήσεις οι οποίες παρουσίασαν την υπομονή σε σχέση με τις θετικές επιστήμες και την υπομονή ως αντίδοτο του άγχους, όχι βεβαίως ως ένα αυτοδύναμο συμπεριφορικο αντίδοτο αλλά στο πλαίσιο του υγιούς εκκλησιαστικού βίου.
Στην ίδια ενότητα ακούσαμε εισηγήσεις σχετικά με τη σημασία της υπομονής και της καρτερίας ως απάντησεως στις εποχές κρισεως, σαν αυτή που διερχόμεθα τα τελευταία χρόνια, για τον ρόλο των δύο αρετών τόσο στη μοναχικη ζωή όσο και μέσα στον έγγαμο βίο και την οικογενεια, εφόσον και οι δύο επιλογές έχουν ένα κοινο παρονομαστή, την κλήση καρτερίας και υπομονης, και τέλος την υπομονή ως την ξεχασμένη εκείνη αρετή της συγχρόνου εποχης που αποτελεί μίμηση του Χριστού και απάντηση του ανθρώπου στη σιωπή του Θεού, ο οποίος όμως δεν αφήνει τον άνθρωπο να δοκιμασθεί περισσότερο από όσο μπορεί να αντέξει.
Το εικοστό πρώτο συνέδριο των «Παυλείων» ολοκληρώθηκε ήδη. Η φωνή του «στόματος του Χριστού», του αγίου ενδόξου αποστόλου Παύλου, ήχησε και πάλι υπενθυμίζοντάς μας ότι «υπομονής χρείαν έχομεν», διότι η υπομονή και η καρτερία αποτελούν συστατικό στοιχείο της πνευματικής ζωης και αδιαπραγμάτευτη οδό η οποία οδηγεί στην αγιότητα και τη σωτηρία.
Με τη λήξη του συνεδρίου έχουμε τη χαρά να παρουσιάζουμε κατα τα ειωθότα τον τόμο των Πρακτικών του Κ´ Συνεδρίου με θέμα: «Απόστολος Παύλος και πολιτισμος», ευχαριστώντας όλους όσους συνέβαλαν με κάθε τρόπο στην επιτυχή ολοκλήρωσή του.
Ευχαριστίες όμως ανήκουν και σε πολλούς άλλους.
Έκφραση ευγνώμονος ευχαριστιας οφείλεται στον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο και τους Μακαριωτάτους προκαθημένους των λοιπων πρεσβυγενών και νεωτέρων Πατριαρχείων και των Αυτοκεφαλων Εκκλησιών, οι οποίοι τίμησαν το Συνέδριό μας με την αποστολή των Σεβασμιωτατων εκπροσωπων τους και των μηνυμάτων τους.
Ευχαριστίες οφείλουμε στα μέλη της Επιστημονικής και της Οργανωτικής Επιτροπής αλλά και της Γραμματείας του Συνεδρίου, τα οποία συνέβαλαν στην επιτυχή διοργάνωση και πραγματοποίηση του Συνεδρίου μας. Ιδιαιτέρως ευχαριστούμε τους εκλεκτούς και διακεκριμένους εισηγητές, χωρίς τη συμμετοχή των οποίων δεν θα ήταν δυνατή η οργάνωση και η επιτυχία του Συνεδρίου.
Ευχαριστίες ανήκουν και σε όσους τίμησαν με την παρουσία τους το συνέδριό μας και μέσω αυτής τον άγιο ένδοξο απόστολο Παύλο και τις προς τιμήν του εκδηλώσεις: τις πολιτικές και στρατιωτικές αρχές της πόλεως και του νομού μας, τον ιερό κλήρο, τους ευλαβείς μοναχούς και τις μοναχες, τον ευσεβή λαό της επαρχίας μας και όλους τους παρεπιδημούντες.
Είναι αυτονόητο, βεβαίως, ότι η μεγαλύτερη ευχαριστία και ευγνωμοσύνη μας ανήκει στον πνευματικό αμφιτρύωνα αυτού του Συνεδρίου, στον ουρανοβάμονα απόστολο Παύλο, ο οποίος μας συνεκάλεσε, μας συνεκέντρωσε, μας ενίσχυσε και μας εστήριξε όλες αυτές τις ημέρες. Τού είμεθα ευγνώμονες και τον παρακαλούμε ταπεινά να μας ενισχύει πάντοτε διά των ευχών του «ίνα δι᾽ υπομονης τρέχωμεν τον προκείμενον ημίν αγώνα αφορώντες εις τον της πίστεως αρχηγόν και τελειωτην Ιησούν».