Το 2024 έκλεισε με αυξημένους ρυθμούς συνταξιοδότησης, επιφέροντας σημαντικές πιέσεις στις δημόσιες δαπάνες και αναγκάζοντας την επίσπευση της εκκαθάρισης των εκκρεμών συντάξεων. Το 2024 υπήρξε έτος με ιστορικά αυξημένο αριθμό αιτήσεων συνταξιοδότησης, με τον αριθμό τους να φτάνει τις 201.000, σύμφωνα με τον διοικητή του ΕΦΚΑ, Αλέξανδρο Βαρβέρη. Από το 2021 έως το 2023, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης αυξήθηκαν δραματικά, ξεπερνώντας τις 600.000, αριθμός που αποτυπώνει την πίεση στο σύστημα συνταξιοδότησης και τη συνεχιζόμενη αναδιάρθρωση του πληθυσμού των συνταξιούχων στην Ελλάδα.
Συνολικά, η μεγαλύτερη έξοδος παρατηρήθηκε το 2021, όταν καταγράφηκαν 212.151 αιτήσεις, με το 2022 να ακολουθεί με 211.133 αιτήσεις και το 2023 να κλείνει με 190.388 αιτήσεις. Αυτές οι αιτήσεις εκτιμάται ότι αντικατοπτρίζουν τη γενική τάση της τελευταίας δεκαετίας, κατά την οποία μαζικά κύματα συνταξιοδότησης καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια του πρώτου μνημονίου το 2010, με την επιβολή αύξησης των ορίων ηλικίας, αλλά και κατά τη διάρκεια της περιόδου 1998-2006, όταν υπήρξαν οι μεγάλες εθελούσιες έξοδοι στον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ και στις τράπεζες.
ΕΩΣ 12.000 ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ-ΝΕΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Το 2025 φέρνει και μπόνους στις συντάξεις ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΕΤΑΑ
Η ωρίμανση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος των baby boomers, η γενιά που σημείωσε υψηλή αύξηση των γεννήσεων τη δεκαετία του 1960, αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες αυτής της αυξημένης συνταξιοδότησης. Η γενιά αυτή υπήρξε το αποτέλεσμα μιας κοινωνίας που ανακάμπτει από τις πληγές του Εμφυλίου και της φτωχοποίησης της δεκαετίας του 1950. Στην Ελλάδα, η γεννητικότητα αυξήθηκε σημαντικά, καταγράφοντας έως και 170.000 γεννήσεις ετησίως τη δεκαετία του 1960, ενώ σήμερα η ετήσια γέννηση δεν ξεπερνά τις 90.000.
Ο διδάκτωρ του Παντείου, Βασίλης Μπέτσης, αναφέρει ότι η συνταξιοδότηση των baby boomers υπολογίζεται ότι θα πραγματοποιηθεί την περίοδο 2022-2029, με τον ετήσιο ρυθμό συνταξιοδοτήσεων να είναι διπλάσιος από αυτόν της περιόδου 2015-2022. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι κάθε χρόνο θα συνταξιοδοτούνται περίπου 170.000-175.000 ασφαλισμένοι, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό της αύξησης στις αιτήσεις (200.000-210.000) οφείλεται σε άλλες αιτίες, όπως τα ευνοϊκά όρια συνταξιοδότησης.
Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο που επηρεάζει την αύξηση των αιτήσεων αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι το 2024 ανέβασαν τον αριθμό των αιτήσεων συνταξιοδότησης σημαντικά. Με το νέο καθεστώς, οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν να εργάζονται χωρίς να περικόπτεται η σύνταξή τους, κάτι που τους συμφέρει, καθώς δεν αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο απόλυσης όπως οι μισθωτοί. Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, εξαγοράζουν πλασματικά χρόνια για να συμπληρώσουν τα 40 έτη ασφάλισης και να συνταξιοδοτηθούν πιο νωρίς.
Ποιες είναι, λοιπόν, οι κύριες αιτίες της μαζικής συνταξιοδότησης το 2024;
- Η συνέχιση της εργασίας χωρίς μείωση της σύνταξης: Πάνω από 200.000 ασφαλισμένοι υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης, ενώ συνεχίζουν να εργάζονται χωρίς περικοπή των συντάξεων τους. Αυτό συνέβη κυρίως στους ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν το νέο καθεστώς.
- Η ανησυχία για την αύξηση των ορίων ηλικίας μετά το 2027: Πολλοί ασφαλισμένοι αποφάσισαν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα, λόγω της συζήτησης για την αύξηση των ορίων ηλικίας, η οποία ενδέχεται να συνδεθεί με τη μακροχρόνια αύξηση του προσδόκιμου ζωής.
- Η δυνατότητα συνταξιοδότησης με ευνοϊκά όρια ηλικίας: Περίπου 90.000 ασφαλισμένοι μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν φέτος νωρίτερα από τα γενικά όρια ηλικίας, είτε με πλήρη είτε με μειωμένη σύνταξη. Οι γυναίκες με ανήλικα παιδιά ή οι γυναίκες εργαζόμενες σε ΒΑΕ αποτελούν μια μεγάλη κατηγορία που εκμεταλλεύτηκε τα ευνοϊκά αυτά όρια.
- Η αύξηση των συντάξεων: Η αύξηση κατά 3,5% στους μισθούς και τις εισφορές από το 2024 αύξησε την ανταποδοτική σύνταξη, γεγονός που έπεισε πολλούς ασφαλισμένους να προχωρήσουν στην αποχώρησή τους το 2024, εξασφαλίζοντας μια μικρή αύξηση στην σύνταξή τους (10-50 ευρώ).
Η κατάσταση αυτή επισημαίνει την ανάγκη για τον εκσυγχρονισμό του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Ελλάδα και την ανάπτυξη ενός στρατηγικού σχεδίου για την αντιμετώπιση των αυξημένων δαπανών και των κοινωνικών πιέσεων που προκύπτουν από τη γήρανση του πληθυσμού. Οι αρχές πρέπει να προετοιμαστούν για το κύμα των συνταξιοδοτήσεων των baby boomers, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του συστήματος για τις επόμενες γενιές.
Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΠΛΗΡΩΜΗ 2025- 65.000.000 ευρώ από e-ΕΦΚΑ και ΔΥΠΑ για εφάπαξ, επιδόματα και συντάξεις
