ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Αναδρομικά σε φάσεις: Πληρωμές σε δικαιούχους με αγωγές και ειδική ρύθμιση-Στο τελικό στάδιο διαμόρφωσης βρίσκονται τα σενάρια της κυβέρνησης για την πληρωμή των αναδρομικών στους συνταξιούχους, με αιχμή τις περικοπές των επικουρικών συντάξεων και την εισφορά αλληλεγγύης (ΕΑΣ) που κρίθηκαν αντισυνταγματικές.
Του Γιάννη Παπανικολάου
News: Στόχος είναι η κάλυψη των τελεσίδικων απαιτήσεων, χωρίς να δημιουργηθεί ασφυκτική πίεση στον κρατικό προϋπολογισμό. Η Εθνική Αναλογιστική Αρχή έχει ήδη υποβάλει σενάρια βιωσιμότητας και η τελική απόφαση αναμένεται να ληφθεί από το οικονομικό επιτελείο τις επόμενες εβδομάδες.
Το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει πληρωμές έως 4.422 ευρώ για 370.000 συνταξιούχους που προσέφυγαν στα δικαστήρια, καθώς και έως 9.568 ευρώ σε 10.000 δικαιούχους του Δημοσίου για τις κρατήσεις ΕΑΣ.
Τα ποσά για τα αναδρομικά – Χαμένοι και κερδισμένοι
Οι συνταξιούχοι που κατέθεσαν αγωγές έως τον Ιούλιο 2020, θεωρούνται “κερδισμένοι”, αφού έχουν κατοχυρωμένα αναδρομικά για τις περικοπές του 11μήνου (Ιούνιος 2015–Μάιος 2016). Αντιθέτως, όσοι δεν έκαναν αγωγές, παρά μόνο αιτήσεις στον e-ΕΦΚΑ ή στο Γενικό Λογιστήριο, μένουν εκτός πληρωμών, εκτός κι αν η κυβέρνηση θεσπίσει νέο εφάπαξ επίδομα.
Ενδεικτικά παραδείγματα:
• Επικουρική ΙΚΑ: Από 670€ σε 283€, δικαίωμα αναδρομικών έως 2.275€.
• Σύνταξη από Τράπεζα: Από 1.007€ σε 549€, αναδρομικά 4.422€.
• Απόστρατος Δημοσίου: Σύνταξη από 2.245€ σε 1.468€, επιστροφή 3.611€ από την ΕΑΣ.
Οι ημερομηνίες πληρωμής και η χρονική «αποσυμπίεση»
Οι πληρωμές δεν θα γίνουν μονομιάς. Η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε σταδιακή καταβολή εντός διετίας, ώστε να «σπάσει» η επιβάρυνση στον προϋπολογισμό. Οι πρώτες πληρωμές υπολογίζονται για τον Ιούλιο ή Σεπτέμβριο 2025 και θα γίνουν μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών.
Το ανελαστικό κόστος, βάσει δικαστικών αποφάσεων, υπολογίζεται σε 500 εκατ. ευρώ, ενώ το συνολικό σενάριο ικανοποίησης όλων των διεκδικήσεων (με ή χωρίς 13η σύνταξη) αγγίζει τα 2,3 δισ. ευρώ.
Η επιστροφή της 13ης σύνταξης στο τραπέζι – ή εναλλακτικά, επίδομα 500 ευρώ
Δεύτερο σενάριο που συζητείται περιλαμβάνει χορήγηση ενός εφάπαξ επιδόματος 500 ευρώ σε όσους συνταξιούχους δεν δικαιούνται αναδρομικά, ως μορφή μερικής «13ης σύνταξης». Η λύση αυτή εξετάζεται από το Υπουργείο Εργασίας ώστε να περιοριστούν οι κοινωνικές αντιδράσεις και να υπάρξει ισορροπία στις καταβολές.
Το τρίτο και πιο φιλόδοξο σενάριο προβλέπει πλήρη χορήγηση αναδρομικών σε όλους τους συνταξιούχους, ακόμη κι αν δεν έχουν προσφύγει. Αυτό μπορεί να υλοποιηθεί μόνο αν αντληθούν πόροι από τον ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών), που διαθέτει αποθεματικά ύψους 18 δισ. ευρώ και έσοδα για το 2025 πάνω από 2,7 δισ. ευρώ. Οι τόκοι του ΑΚΑΓΕ (550 εκατ. ευρώ ετησίως) μπορούν να καλύψουν μέρος των πληρωμών για 3ετία.
Γιατί ο ΕΦΚΑ δεν ασκεί εφέσεις – Δικαστική στρατηγική με πολιτική στόχευση
Ο e-ΕΦΚΑ δεν προχωρά πλέον σε εφέσεις για αναδρομικά κάτω των 5.000 ευρώ, καθώς δεν επιτρέπεται από τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Επιπλέον, ακόμη και σε υποθέσεις άνω των 5.000 ευρώ, αποφεύγει τις εφέσεις διότι οι πιθανότητες απόρριψης είναι υψηλές και τα επιδικαζόμενα ποσά θα βαρύνουν με επιπλέον τόκους.
Με βάση τις αποφάσεις του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, οι κρατήσεις του 11μήνου κρίνονται οριστικά αντισυνταγματικές, και ο ΕΦΚΑ πλέον εφαρμόζει σταδιακά τις επιστροφές χωρίς περαιτέρω δικαστικές ενέργειες.
Δώρα κύριας σύνταξης – σε ποιους «κλειδώνουν» και ποιοι τα χάνουν
Τα αναδρομικά που σχετίζονται με τα Δώρα των κύριων συντάξεων αφορούν αποκλειστικά τους συνταξιούχους που έκαναν προσφυγή έως τον Ιούλιο 2020. Οι υπόλοιποι δεν δικαιούνται επιστροφές Δώρων, παρά μόνο αν θεσπιστεί νέο πολιτικό μέτρο. Οι 370.000 που κινήθηκαν νομικά διεκδικούν πλήρως τα ποσά, και μάλιστα με τόκους λόγω καθυστέρησης.
Για παράδειγμα:
• Δώρο Πάσχα & Χριστουγέννων επικουρικής: 280€ – 340€ επιπλέον στις επιστροφές.
• Δώρο κύριας σύνταξης: έως 800€, ανάλογα με την προ Μνημονίων σύνταξη.
Ελεγχόμενη νομική διεκδίκηση – τι ισχύει για μελλοντικές προσφυγές
Με βάση τον νόμο 4714/2020, καμία διεκδίκηση δεν αναγνωρίζεται εάν δεν έχει ασκηθεί προσφυγή μέχρι τον Ιούλιο του 2020. Οι ενστάσεις και οι αιτήσεις σε ΕΦΚΑ και Γενικό Λογιστήριο δεν διακόπτουν την παραγραφή. Αυτό σημαίνει ότι η μόνη πιθανότητα για συνταξιούχους χωρίς προσφυγή είναι η χορήγηση εφάπαξ επιδόματος από την κυβέρνηση – όχι με δικαστικό δρόμο.
Η κοινωνική πίεση και το πολιτικό δίλημμα της κυβέρνησης
Η πίεση που ασκείται στο οικονομικό επιτελείο είναι διπλή. Αφενός, χιλιάδες συνταξιούχοι έχουν ήδη τελεσίδικες αποφάσεις και απαιτούν άμεση καταβολή. Αφετέρου, η κυβέρνηση καλείται να ισορροπήσει μεταξύ δημοσιονομικής σταθερότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Η ικανοποίηση όλων μέσω πακέτου 1,7–2,3 δισ. ευρώ προϋποθέτει διάθεση πολιτικής υπέρβασης, ίσως και αξιοποίηση των αποθεματικών του ασφαλιστικού «κουμπαρά».
Η επόμενη κρίσιμη ημερομηνία είναι το τρίτο δεκαήμερο Απριλίου, όταν και θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις από την κυβέρνηση. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η πληρωμή της πρώτης δόσης των αναδρομικών είναι πιθανό να συμπέσει με την καταβολή των συντάξεων Μαΐου, όπως ανακοινώνει σταδιακά ο e-ΕΦΚΑ.
Τι πρέπει να κάνουν οι συνταξιούχοι – Πρακτικές οδηγίες
1. Όσοι έχουν αγωγές: Αναμένουν πληρωμή χωρίς καμία ενέργεια.
2. Όσοι έχουν τελεσίδικες αποφάσεις: Πληρώνονται αυτόματα, χωρίς αίτηση.
3. Όσοι δεν έχουν κινηθεί νομικά: Δεν δικαιούνται αναδρομικά, αλλά ενδέχεται να πάρουν επίδομα.
4. Όσοι θέλουν να μάθουν αν ανήκουν στους δικαιούχους: Ελέγχουν στο my EFKA με κωδικούς Taxisnet, στις ενότητες «Πληρωμές» και «Αναδρομικά».
Η πληρωμή των αναδρομικών στις συντάξεις εισέρχεται σε φάση υλοποίησης, με κοινωνικές και νομικές διαστάσεις. Τα ποσά είναι υψηλά, οι προσδοκίες επίσης, και η πολιτική διαχείριση του θέματος θα κρίνει πολλά – όχι μόνο για το ασφαλιστικό, αλλά και για το κοινωνικό προφίλ της κυβέρνησης.
-120x86.jpg)
