ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ: Το ελαιόλαδο, ένας από τους πιο πολύτιμους αγροτικούς πόρους της Ελλάδας, βρίσκεται διαρκώς στο επίκεντρο των εξελίξεων, τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στις διεθνείς συναλλαγές.
Του Γιάννη Παπανικολάου
News: Η φετινή χρονιά φέρνει νέα δεδομένα, με διακυμάνσεις στις τιμές, εμπορικές προκλήσεις και νομοθετικές αλλαγές που επηρεάζουν την παραγωγή και τις εξαγωγές.
Ελλάδα: Πλειοδοτικός διαγωνισμός για βιομηχανικό-ΝΕΑ ΑΓΡΟΤΩΝ– Μπλόκο στα βιολογικά- Ραγδαίες εξελίξεις με την τιμή του ελαιολάδου
ΜΕΓΑ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΣΤΟΝ ΟΠΕΚΕΠΕ- Δήλωναν ανύπαρκτους βοσκοτόπους και έπαιρναν επιδοτήσεις
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ελαιοπαραγωγών Δήμου Καντάνου – Σελίνου «Ένωση Σελίνου» πραγματοποίησε πλειοδοτικό διαγωνισμό για την πώληση ενός βυτίου βιομηχανικού ελαιόλαδου, συνολικού βάρους περίπου 27 τόνων και με οξύτητα 5,40. Μετά την κατάθεση των προσφορών, το ελαιόλαδο πωλήθηκε στην τιμή των 3 ευρώ το κιλό.
Αυτή η εξέλιξη υποδηλώνει μια τάση προς τη σταθεροποίηση των τιμών στα βιομηχανικά λάδια, τα οποία το προηγούμενο διάστημα είχαν υποστεί σημαντικές διακυμάνσεις λόγω των ευρωπαϊκών και διεθνών αγορών. Παράλληλα, οι ελαιοπαραγωγοί παρακολουθούν με ανησυχία την πορεία της αγοράς, καθώς οι τιμές του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου πιέζονται από διεθνείς ανταγωνιστές, όπως η Ισπανία και η Τουρκία.
Ισπανία: Μείωση στις τιμές παραγωγού
Στην Ισπανία, η οποία παραμένει ηγέτιδα δύναμη στην παγκόσμια παραγωγή ελαιολάδου, οι τιμές παρουσιάζουν πτωτική τάση. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το σύστημα Poolred, μεταξύ 3 και 9 Φεβρουαρίου, οι μέσες τιμές παραγωγού για τις κύριες κατηγορίες ελαιολάδου διαμορφώθηκαν ως εξής:
• Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο: 4,117 ευρώ/κιλό
• Παρθένο ελαιόλαδο: 3,647 ευρώ/κιλό
• Λαμπάντε (βιομηχανικό) ελαιόλαδο: 3,487 ευρώ/κιλό
Η μείωση των τιμών αποδίδεται στις καλύτερες φετινές καιρικές συνθήκες στην Ισπανία, οι οποίες επέτρεψαν αυξημένη παραγωγή, καθώς και στον έντονο ανταγωνισμό που δέχεται η χώρα από τις τουρκικές εξαγωγές, μετά την άρση των δασμών.
Τουρκία: Εκρηκτική αύξηση στις εξαγωγές
Η Τουρκία, με μια στρατηγική απόφαση της κυβέρνησής της, κατήργησε τους εξαγωγικούς δασμούς στο ελαιόλαδο, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα τον σχεδόν διπλασιασμό των εξαγωγών της στους δύο πρώτους μήνες της εμπορικής περιόδου 2024/2025.
Συγκεκριμένα, οι συνολικές εξαγωγές τουρκικού ελαιολάδου ανήλθαν σε 83,769 εκατομμύρια ευρώ, με τις ΗΠΑ να αποτελούν τον μεγαλύτερο πελάτη. Οι εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες πενταπλασιάστηκαν σε σχέση με την περσινή χρονιά, με την αξία τους να φτάνει τα 37,913 εκατομμύρια ευρώ (+260%).
Άλλες σημαντικές αγορές για το τουρκικό ελαιόλαδο ήταν:
• Ιταλία: Αύξηση +442% σε ποσότητα, αξία 7,88 εκατ. ευρώ
• Ισπανία: Σταθερές ποσότητες, αξία 5,51 εκατ. ευρώ
• Σαουδική Αραβία: Αύξηση +157%, αξία 4,46 εκατ. ευρώ
Η τουρκική κυβέρνηση επιδιώκει την εξασφάλιση αδασμολόγητης πρόσβασης στην ευρωπαϊκή αγορά, γεγονός που θα μπορούσε να δημιουργήσει επιπλέον πιέσεις στους Έλληνες και Ισπανούς παραγωγούς.
Μπλόκο σε Βιολογικά λόγω νομοθετικών περιορισμών
Ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα που απασχολεί την ελληνική αγορά αφορά τον αποκλεισμό παραγωγών από το Μέτρο ενίσχυσης της Βιολογικής Γεωργίας, λόγω μη έγκαιρης καταχώρισης των συμβάσεων τους στην Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων (ΗΒΔ).
Σύμφωνα με πληροφορίες, η εισήγηση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης προβλέπει ότι μόνο οι παραγωγοί που ανήρτησαν τις συμβάσεις τους μεταξύ 16-30 Ιουνίου 2024 θα είναι δικαιούχοι των ενισχύσεων.
Αυτή η απόφαση προκάλεσε αντιδράσεις, καθώς εκτιμάται ότι περισσότεροι από 35.000 αγρότες είχαν υπογράψει συμβάσεις εντός προθεσμίας, αλλά κάποιες αναρτήθηκαν καθυστερημένα, λόγω διοικητικών καθυστερήσεων ή εκμετάλλευσης «παραθύρων» σε παλαιότερη νομοθεσία (ΦΕΚ Λιβανού).
Παράλληλα, το πρόγραμμα αντιμετωπίζει και πρόβλημα χρηματοδότησης, αφού μετά τη δεύτερη τροποποίηση της ΚΑΠ, μεταφέρθηκαν περίπου 80 εκατομμύρια ευρώ σε άλλα μέτρα, αφήνοντας διαθέσιμα μόλις 228 εκατομμύρια ευρώ, ποσό που θεωρείται ανεπαρκές για τη ζήτηση.
Οι προκλήσεις για το ελληνικό ελαιόλαδο το 2025
Η ελληνική ελαιοπαραγωγή βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, με τις προκλήσεις να περιλαμβάνουν:
• Τιμολογιακές πιέσεις από την Ισπανία και την Τουρκία, που ενισχύουν την παρουσία τους στις διεθνείς αγορές.
• Διοικητικά και χρηματοδοτικά προβλήματα στις επιδοτήσεις βιολογικών, που επηρεάζουν τους παραγωγούς που επιδιώκουν τη μετάβαση στη βιολογική καλλιέργεια.
• Αβεβαιότητα για την επόμενη εμπορική περίοδο, καθώς η ζήτηση παραμένει υψηλή, αλλά οι τιμές είναι ασταθείς.
Απέναντι σε αυτές τις εξελίξεις, η στρατηγική του ελληνικού ελαιολάδου πρέπει να εστιάσει στην ποιότητα, την καινοτομία και τη διεύρυνση των αγορών, με ταυτόχρονη προστασία της εγχώριας παραγωγής από αθέμιτο ανταγωνισμό.
Το 2025 θα είναι μια χρονιά γεμάτη εξελίξεις, όπου η προσαρμοστικότητα των ελαιοπαραγωγών και των συνεταιρισμών θα καθορίσει τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή αγορά του ελαιολάδου.
