ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Χιλιάδες συνταξιούχοι, και κυρίως απόστρατοι, αναμένουν εντός του 2025 σημαντικά ποσά αναδρομικών από παλαιότερες περικοπές στις συντάξεις τους .
Του Γιάννη Παπανικολάου
News: Οι επιστροφές αυτές προκύπτουν λόγω δικαστικών αποφάσεων και νομοθετικών ρυθμίσεων που αποκαθιστούν μειώσεις των τελευταίων δεκαπέντε ετών (μνημονιακοί νόμοι).
Το vimaorthodoxias.gr, σε συνεργασία με τον εργατολόγο Νίκο Παπαδάκη, παρουσιάζει ένα αναλυτικό ρεπορτάζ με έμφαση στους απόστρατους, αλλά και με πλήρη κάλυψη των βασικών ταμείων προέλευσης (πρώην ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΝΑΤ, Δημόσιο και τραπεζοϋπάλληλοι).
Το ρεπορτάζ περιλαμβάνει ενδεικτικά ποσά αναδρομικών ανά φορέα, παραδείγματα δικαιούχων, καθώς και διευκρινίσεις για τα πλασματικά έτη.
Απόστρατοι: Επανυπολογισμός και επιστροφές από τον νόμο 4093/2012- Αναδρομικά έως 11.000€ για Απόστρατους, Δημόσιο και Τραπεζικούς το 2025 – Πίνακας Πληρωμών για συντάξεις ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΜΤΣ, ΓΛΚ
Οι απόστρατοι των Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας βρίσκονται στο επίκεντρο των επικείμενων αναδρομικών. Πρόσφατη ρύθμιση προβλέπει τον επαναυπολογισμό της κράτησης του νόμου 4093/2012, η οποία μέχρι πρότινος επιβαλλόταν στο άθροισμα κύριας σύνταξης και μερίσματος (μετοχικού ταμείου) των αποστράτων .
Με τη κατάργηση της περικοπής στα μερίσματα των μετοχικών ταμείων, από το 2021 η κράτηση 4093 υπολογίζεται πλέον μόνο στην κύρια σύνταξη (άνω των 1.000€) . Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αυξήσεις στις κύριες συντάξεις των αποστράτων από τον Απρίλιο 2023 και δημιουργήθηκαν αναδρομικές διαφορές για το προηγούμενο διάστημα, οι οποίες τώρα θα τους επιστραφούν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ, περίπου 45.000 απόστρατοι θα λάβουν αναδρομικά 27 μηνών προς το τέλος Απριλίου 2025, καθώς ολοκληρώνεται ο επανυπολογισμός των κρατήσεων . Τα ποσά που δικαιούνται κυμαίνονται ενδεικτικά από ~1.296€ έως ~2.619€ για τον καθένα . Αυτές οι επιστροφές αντιστοιχούν στη διαφορά που προέκυψε για το διάστημα 1/1/2021 – 31/3/2023, όταν καταργήθηκε η μείωση του νόμου 4093 στα μερίσματα και η σχετική κράτηση μειώθηκε για τις κύριες συντάξεις .
Για παράδειγμα, απόστρατος με κύρια σύνταξη 1.940€ (μαζί με μέρισμα 2.528€) είδε τη μείωση 15% του ν.4093 να πέφτει στο 10%, αποκτώντας αύξηση σύνταξης ~97€ και δικαιούται αναδρομικά ~2.691€ . Άλλος απόστρατος με μικρότερη σύνταξη (950€ κύρια, 1.120€ μαζί μερίσμα) μηδένισε τη μείωση και θα λάβει ~1.296€ αναδρομικά .
Ενδεικτικά παραδείγματα:
Σύμφωνα με πληροφορίες από τα μετοχικά ταμεία, ένας Ανθυπολοχαγός (Στρατός) με 25 έτη υπηρεσίας εκτιμάται ότι θα λάβει αναδρομικά ~1.500€ από το Μετοχικό Ταμείο Στρατού .
Αντίστοιχα, ένας Αστυνομικός Διευθυντής με 32 έτη υπηρεσίας μπορεί να δικαιούται περίπου 7.000€ μέσω του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ) , ενώ ένας Συνταγματάρχης (Στρατός) με 35 έτη υπηρεσίας υπολογίζεται να λάβει έως 10.000€ αναδρομικά από το ΜΤΣ .
Τα παραπάνω ποσά αφορούν σωρευτικά διάφορες επιστροφές (από μειώσεις κύριας σύνταξης, μερίσματα, εισφορές κ.λπ.) και δίνουν μια εικόνα του εύρους των αναδρομικών στους αποστράτους.
Αναδρομικά ανά Ταμείο – Ποσά και δικαιούχοι
Πέραν των αποστράτων, δεκάδες χιλιάδες άλλοι συνταξιούχοι αναμένουν αναδρομικά εντός του 2025 από παλαιές περικοπές . Ξεχωρίζουν δύο μεγάλες κατηγορίες: (α) όσοι έχουν προσφύγει δικαστικά για τις περικοπές του 2015-2016 και (β) οι συνταξιούχοι του Δημοσίου λόγω αντισυνταγματικής ΕΑΣ.
Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζονται τα εκτιμώμενα εύρη επιστροφών ανά φορέα/ταμείο για τις διεκδικήσεις του 11μήνου Ιουνίου 2015 – Μαΐου 2016 (περικοπές δώρων και επικουρικών), σύμφωνα με τις δικαστικές προσφυγές :
| Κατηγορία Συνταξιούχων | Αναδρομικά (€) |
|---|---|
| ΙΚΑ (Ιδιωτικός Τομέας) | 692€ – 2.372€ |
| ΔΕΚΟ & Τραπεζών | 1.235€ – 4.004€ |
| Δημόσιο | 787€ – 2.820€ |
| Πρώην ΟΑΕΕ/ΕΤΑΑ (Ελεύθεροι Επαγγελματίες, Αυτοαπασχολούμενοι) | 668€ – 2.399€ |
| ΝΑΤ (Ναυτικοί) | 503€ – 1.985€ * |
Σημ: Τα παραπάνω ποσά αναφέρονται στο περίφημο “11μηνο” (Ιούν. 2015 – Μάι. 2016). Η τύχη τους εξαρτάται από απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ): στις 17/2/2025 εκδικάστηκε η προσφυγή ~370.000 συνταξιούχων που διεκδικούν αυτές τις επιστροφές . Νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι το δικαστήριο θα δικαιώσει τους συνταξιούχους.
Αν η απόφαση αφορά μόνο όσους είχαν προσφύγει (οι υπόλοιποι έχουν αποκλειστεί λόγω παραγραφής αξιώσεων), το κόστος εκτιμάται ~500 εκατ.€, ενώ αν επεκταθεί πολιτικά σε όλους τους συνταξιούχους, μπορεί να φτάσει ~2,5 δισ.€ .
Κάθε συνταξιούχος αυτής της κατηγορίας υπολογίζεται να λάβει έως περίπου 4.000€ αναδρομικά . Σε περίπτωση περιορισμού στους έχοντες προσφύγει, οι υπόλοιποι (που δεν άσκησαν αγωγές) ενδέχεται να αποζημιωθούν εν μέρει με πολιτική απόφαση, κάτι που εξετάζει η κυβέρνηση .
Δημόσιο και ΕΑΣ: Η μεγάλη εκκρεμότητα
Για τους συνταξιούχους του Δημοσίου, πέραν του 11μήνου, μια ξεχωριστή διεκδίκηση αφορά την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ). Η ΕΑΣ ήταν μια παρακράτηση στις μεγαλύτερες συντάξεις, επιβληθείσα με μνημονιακούς νόμους.
Το Ελεγκτικό Συνέδριο (αρμόδιο δικαστήριο για θέματα Δημοσίου) έκρινε αντισυνταγματικές τις κρατήσεις ΕΑΣ των ετών 2017-2018 . Περίπου 350.000 συνταξιούχοι Δημοσίου δικαιούνται έτσι επιστροφή αυτών των ποσών, που σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνουν έως και 11.000€ ανά άτομο . Στους δικαιούχους περιλαμβάνονται τόσο οι παλαιοί συνταξιούχοι (πριν τον Μάιο 2016) όσο και οι νεότεροι που αποχώρησαν μετά τον Μάιο 2016 .
Μάλιστα, πρόσφατα δικαιώθηκαν και απόστρατοι αξιωματικοί που αποστρατεύθηκαν μετά το 2017, οι οποίοι θα λάβουν πίσω την ΕΑΣ που τους παρακρατήθηκε . Η κυβέρνηση αναμένεται να νομοθετήσει την επιστροφή των ποσών της ΕΑΣ, συμμορφούμενη με την απόφαση, πιθανότατα εντός του 2025. Αυτή η εξέλιξη θα ενισχύσει σημαντικά τους δικαιούχους του Δημοσίου, πολλοί εκ των οποίων είναι απόστρατοι και πολιτικοί συνταξιούχοι με υψηλές συντάξεις.
Τραπεζοϋπάλληλοι: Μεγάλα ποσά από επανυπολογισμούς
Ειδική μνεία γίνεται στους συνταξιούχους τραπεζοϋπαλλήλους, καθώς αρκετοί εξ αυτών έχουν ήδη λάβει αυξήσεις λόγω διορθώσεων στον υπολογισμό των συντάξεών τους, όμως αναμένουν τα αναδρομικά ποσά. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι εκείνη της πρώην Εθνικής Τράπεζας: περίπου 12.000 συνταξιούχοι της ΕΤΕ έλαβαν αυξήσεις με τον νέο υπολογισμό, αλλά εκκρεμούν αναδρομικά που φτάνουν έως και 15.000€ για τον καθένα .
Επιπλέον, άλλοι ~2.000 τραπεζοϋπάλληλοι (διάφορων τραπεζών) είδαν διορθωμένη τη σύνταξη Μαρτίου και θα λάβουν τα αντίστοιχα αναδρομικά εντός του Μαρτίου, ενώ ειδικά 600 συνταξιούχοι της πρώην ΕΤΒΑ (Ελληνικής Τράπεζας Βιομηχανικής Ανάπτυξης) βρίσκονται επίσης στην τελική ευθεία για την πληρωμή των διαφορών που δικαιούνται .
Άλλη ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν οι συνταξιούχοι της πρώην Ολυμπιακής Αεροπορίας, οι οποίοι εντάχθηκαν σε ειδικό καθεστώς. Έχουν ήδη λάβει τις προβλεπόμενες αυξήσεις στη σύνταξη βάσει του νέου νόμου και θα πληρωθούν τα αναδρομικά τους επίσης μέσα στον Μάρτιο 2025 . Οι περιπτώσεις αυτές δείχνουν ότι, ειδικά σε φορείς εκτός γενικού Δημοσίου, καθυστερήσεις σε επανυπολογισμούς δημιούργησαν μεγάλες οφειλές αναδρομικών που τώρα αποδίδονται.
Επανυπολογισμοί συντάξεων: Διορθώσεις και αυξήσεις με νόμο Βρούτση
Πολλές από τις παραπάνω πληρωμές συνδέονται με τον νόμο 4670/2020 (νόμος Βρούτση), ο οποίος βελτίωσε τα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης.
Η εφαρμογή του νόμου αυτού δεν ήταν ομοιόμορφη, με αποτέλεσμα χιλιάδες συνταξιούχοι να μην έχουν λάβει εγκαίρως τις αυξήσεις που δικαιούνται. Ο e-ΕΦΚΑ έχει αναγνωρίσει περίπου 45.000 περιπτώσεις όπου υπήρξαν λάθη ή καθυστερήσεις στον επανυπολογισμό και προχωρά σταδιακά στην καταβολή των διορθωμένων ποσών .
Οι δικαιούχοι προέρχονται από διάφορες επαγγελματικές κατηγορίες – ενδεικτικά, συμπεριλαμβάνονται ασφαλισμένοι με διαδοχική ή παράλληλη ασφάλιση (π.χ. ΙΚΑ-ΟΑΕΕ), συνταξιούχοι με ελλιπή στοιχεία στον φάκελό τους, αλλά και όσοι εργάζονταν μετά τη συνταξιοδότησή τους και αρχικά εξαιρέθηκαν από τον επανυπολογισμό . Με την ολοκλήρωση των διαδικασιών, οι συνταξιούχοι αυτοί θα λάβουν τις αυξήσεις που προβλέπονται και όλα τα αναδρομικά ποσά από την ημερομηνία που ίσχυσε ο νόμος .
Σημειώνεται ότι όλες αυτές οι αυξήσεις ισχύουν αναδρομικά από 1η Οκτωβρίου 2019, όταν τέθηκε σε ισχύ η νέα νομοθεσία . Έτσι, κάθε μήνας καθυστέρησης σωρεύει ποσά. Χαρακτηριστικά, όπως αναφέρει αρμόδια πηγή, συνταξιούχος που δικαιούται έστω 32€ αύξηση, με επανυπολογισμό εκκρεμή από τον Οκτώβριο 2019, συγκεντρώνει πάνω από 2.000€ αναδρομικά μέχρι σήμερα .
Πλασματικά έτη: Τι ισχύει για εξαγορά και συμψηφισμό
Ένα ζήτημα που ενδιαφέρει πολλούς εν αναμονή συνταξιούχους είναι τα πλασματικά έτη ασφάλισης – δηλαδή ο χρόνος που αναγνωρίζεται με εξαγορά (π.χ. στρατιωτική θητεία, σπουδές, τέκνα). Οι πρόσφατες αλλαγές στο ασφαλιστικό πλαίσιο φέρνουν ευνοϊκές ρυθμίσεις για όσους έχουν χρησιμοποιήσει πλασματικά έτη ώστε να θεμελιώσουν δικαίωμα σύνταξης, ιδιαίτερα στην επικουρική ασφάλιση.
Συγκεκριμένα, εάν η θεμελίωση δικαιώματος σε επικουρική σύνταξη προϋποθέτει εξαγορά πλασματικού χρόνου, δίνεται πλέον η δυνατότητα συμψηφισμού ή παρακράτησης του κόστους εξαγοράς από τα δικαιούμενα ποσά της επικουρικής σύνταξης . Αυτό σημαίνει ότι ο συνταξιούχος δε χρειάζεται να καταβάλει εφάπαξ όλο το ποσό για τα πλασματικά έτη πριν την έκδοση της σύνταξης.
Υπάρχει όριο οφειλής ~3.000€ που μπορεί να συμψηφιστεί πλήρως – για τυχόν ποσό εξαγοράς πέραν αυτού, το υπερβάλλον καταβάλλεται εφάπαξ, ενώ τα πρώτα 3.000€ παρακρατούνται σταδιακά από τις πληρωμές της σύνταξης .
Η ρύθμιση αυτή επισπεύδει την έκδοση επικουρικών συντάξεων σε δημόσιους υπαλλήλους (και άλλους ασφαλισμένους) που περίμεναν λόγω οφειλών από πλασματικούς χρόνους, καθώς εφαρμόζεται και σε εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης .
Παράλληλα, υπενθυμίζεται ότι η εξαγορά πλασματικών ετών εξακολουθεί να κοστίζει το 20% του τελευταίου μισθού (για μισθωτούς) ή του εισοδήματος (για αυτοαπασχολούμενους) ανά μήνα αναγνώρισης, με εκπτώσεις σε περίπτωση εφάπαξ πληρωμής.
Χρονοδιάγραμμα και επόμενα βήματα
Η καταβολή των αναδρομικών θα γίνει σε φάσεις μέσα στο 2025, καθώς πρόκειται για διαφορετικά “πακέτα” και δικαιούχους. Οι πρώτες πληρωμές ξεκίνησαν ήδη για ορισμένες κατηγορίες (π.χ. τραπεζοϋπάλληλοι, Ολυμπιακή) και τα αναδρομικά των αποστράτων από την κράτηση ν.4093 προγραμματίζονται, όπως προαναφέρθηκε, για τον Απρίλιο.
Γενικότερα, το κύριο βάρος των πληρωμών αναμένεται να πέσει από το δεύτερο τρίμηνο του 2025, πιθανότατα με τμηματικές καταβολές σε δόσεις . Το ακριβές χρονοδιάγραμμα θα εξαρτηθεί από τις δημοσιονομικές δυνατότητες και τις δικαστικές εξελίξεις. Εάν, για παράδειγμα, η απόφαση του ΑΕΔ δημοσιοποιηθεί εντός του έτους και δικαιώσει τους συνταξιούχους, το Υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να προγραμματίσει την πληρωμή των σχετικών ποσών (ίσως σε 1-2 δόσεις ή και περισσότερες, ανάλογα με το ύψος). Υπάρχει επίσης σκέψη για νέα ρύθμιση που θα δίνει μερικά αναδρομικά ακόμη και σε όσους δεν είχαν προσφύγει δικαστικά, ως συμβιβαστική λύση για το 11μηνο .
Οι δικαιούχοι καλούνται να παρακολουθούν τις επίσημες ανακοινώσεις των ταμείων τους και του e-ΕΦΚΑ. Οι απόστρατοι ειδικότερα ενημερώνονται από τις Ενώσεις Αποστράτων και τα μετοχικά τους ταμεία (ΜΤΣ, ΜΤΝ, ΜΤΑ) για τις εξελίξεις. Όσοι έχουν εκκρεμείς δικαστικές προσφυγές θα λάβουν γνώση των αποφάσεων μέσω των δικηγόρων τους. Σε κάθε περίπτωση, το 2025 προδιαγράφεται ως ένα έτος σταδιακής δικαίωσης για πολλούς συνταξιούχους, με σημαντικές ενισχύσεις εισοδήματος έπειτα από χρόνια αναμονής.
Η δημοσιογραφική μας έρευνα θα συνεχίσει να παρακολουθεί το θέμα, εξασφαλίζοντας ότι οι αναγνώστες είναι πλήρως ενημερωμένοι για κάθε εξέλιξη γύρω από τα αναδρομικά και τις συντάξεις.
-120x86.jpg)
