ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Το 2025 αναμένεται να φέρει σημαντικές αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, με επίκεντρο τις συντάξεις χηρείας και τις επικουρικές συντάξεις.
Του Γιάννη Παπανικολάου
News: Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Εργασίας, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις στοχεύουν στη βελτίωση της δικαιοσύνης και της βιωσιμότητας του συστήματος, ενώ παράλληλα θα προσφέρουν ανακούφιση σε συνταξιούχους που έχουν πληγεί από την οικονομική αβεβαιότητα των προηγούμενων ετών.
Συντάξεις χηρείας: Νέο μοντέλο υπολογισμού
1. Διατήρηση ανταποδοτικής σύνταξης στο 70%
Ένα από τα κύρια σημεία των αλλαγών αφορά τη διατήρηση της ανταποδοτικής σύνταξης στο 70% του ποσού που ελάμβανε ο θανών. Η σημαντική διαφοροποίηση έγκειται στη διαχείριση της εθνικής σύνταξης. Σε περιπτώσεις όπου ο δικαιούχος λαμβάνει και δική του σύνταξη ή εργάζεται, η εθνική σύνταξη χηρείας θα καταργηθεί. Αντίθετα, η ανταποδοτική θα παραμένει σταθερή στο 70%.
Παραδείγματα:
- Αν ένας δικαιούχος λαμβάνει σήμερα 70% της σύνταξης του θανόντος, αλλά και δική του σύνταξη, μετά την τριετία η σύνταξη χηρείας μειώνεται στο 35%. Με τις νέες ρυθμίσεις, θα συνεχίσει να λαμβάνει το 70% της ανταποδοτικής, χωρίς περικοπή.
- Στη σπάνια περίπτωση που ο δικαιούχος σταματήσει να εργάζεται ή να λαμβάνει άλλη σύνταξη, η εθνική σύνταξη μπορεί να επαναχορηγηθεί.
2. Επιστροφή επιπλέον συντάξεων με κούρεμα
Το Υπουργείο εξετάζει την αναζήτηση και επιστροφή συντάξεων που χορηγήθηκαν χωρίς τις προβλεπόμενες περικοπές μετά την τριετία. Οι δικαιούχοι αυτοί, περίπου 60.000 στον ιδιωτικό τομέα, ενδέχεται να επιστρέψουν μέρος των χρημάτων σε πολλές δόσεις και με κούρεμα 30%.
Υφιστάμενο καθεστώς:
- Ο νόμος προβλέπει μείωση της σύνταξης χηρείας από 70% σε 35% μετά την τριετία για εργαζόμενους ή συνταξιούχους με δεύτερη σύνταξη. Ωστόσο, το μέτρο αυτό εφαρμόστηκε περιορισμένα, αφήνοντας σημαντικό αριθμό περιπτώσεων εκτός ελέγχου.
Αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις: Το πλεόνασμα του 2024 ως κλειδί
Το κλάδος επικουρικής ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ) του ΕΦΚΑ αναμένεται να παρουσιάσει πλεόνασμα ύψους 136 εκατομμυρίων ευρώ για το 2024. Αυτή η θετική εξέλιξη μπορεί να οδηγήσει στην άρση του «παγώματος» των αυξήσεων για τις επικουρικές συντάξεις.
1. Δύο ρήτρες για την ενεργοποίηση των αυξήσεων
- Απουσία ελλείμματος: Η πρώτη προϋπόθεση είναι η διατήρηση του πλεονάσματος στο ταμείο επικουρικής ασφάλισης.
- Αξιοποίηση της περιουσίας του ταμείου: Σε περίπτωση ελλείμματος, η περιουσία του ταμείου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της διαφοράς.
2. Προβλεπόμενες αυξήσεις
- Μέσος όρος επικουρικής σύνταξης: Σήμερα ανέρχεται στα 190 ευρώ.
- Ετήσιο κόστος αυξήσεων: Αν εφαρμοστεί αύξηση 2,4% (όπως στις κύριες συντάξεις), το κόστος ανέρχεται σε 72 εκατομμύρια ευρώ. Το πλεόνασμα καλύπτει πλήρως αυτή την αύξηση, χωρίς να επηρεάζεται η πληρωμή εκκρεμών συντάξεων.
Πώς επηρεάζονται οι συνταξιούχοι
1. Παραδείγματα από το νέο μοντέλο
Οι αλλαγές στις συντάξεις χηρείας είναι σημαντικές, καθώς προβλέπεται αύξηση για πολλούς συνταξιούχους.
Παραδείγματα:
- Σύνταξη θανόντος 1.206 ευρώ:
- Σήμερα: Ο δικαιούχος λαμβάνει 422 ευρώ (35% μετά την τριετία).
- Νέο καθεστώς: Θα λαμβάνει 539 ευρώ (70% της ανταποδοτικής).
- Αύξηση: 117 ευρώ.
- Σύνταξη θανόντος 1.856 ευρώ:
- Σήμερα: Ο δικαιούχος λαμβάνει 650 ευρώ.
- Νέο καθεστώς: Θα λαμβάνει 994 ευρώ.
- Αύξηση: 344 ευρώ.
2. Επικουρικές συντάξεις
- Αν η μέση επικουρική σύνταξη αυξηθεί κατά 2,4%, ένας συνταξιούχος που λαμβάνει 200 ευρώ θα δει την επικουρική του να αυξάνεται κατά περίπου 4,80 ευρώ μηνιαίως.
Αντίκτυπος των αλλαγών
Οι αλλαγές που εξετάζει το Υπουργείο Εργασίας θα έχουν πολυεπίπεδες επιπτώσεις:
- Συντάξεις χηρείας: Προσφέρουν μεγαλύτερη σταθερότητα και αυξήσεις, ειδικά για περιπτώσεις όπου δεν λαμβάνεται δεύτερη σύνταξη.
- Επικουρικές συντάξεις: Η πιθανή αύξηση το 2025 θα είναι η πρώτη εδώ και χρόνια, σηματοδοτώντας την επιστροφή στην κανονικότητα.
Το 2025 φαίνεται πως θα είναι έτος σημαντικών μεταρρυθμίσεων για το ασφαλιστικό σύστημα. Το Υπουργείο Εργασίας, μέσα από τις αλλαγές στις συντάξεις χηρείας και την αναμενόμενη αύξηση στις επικουρικές συντάξεις, στοχεύει στην αποκατάσταση της ισορροπίας και στη διασφάλιση ενός δίκαιου και βιώσιμου συνταξιοδοτικού μοντέλου.
Η επιτυχία των μεταρρυθμίσεων αυτών θα εξαρτηθεί από την εφαρμογή τους και από τη διατήρηση της οικονομικής σταθερότητας του συστήματος.
