Κένυας Μακάριος: Με αφορμή την επέτειο 45 ετών ιεραποστολικής διακονίας, ο Μητροπολίτης Κένυας Μακάριος μιλά για τον διχασμό που έφερε η πανδημία και την ενοποιό δύναμη της αγάπης και της ελπίδας, και εξηγεί γιατί είναι επίκαιρος ο Μ. Αλέξανδρος
«Τη χρονική αυτή περίοδο, οι άνθρωποι, παρόλη την ταλαιπωρία και τους θανάτους δημιούργησαν ένα είδος εχθρικού προσανατολισμού, μίσος, και χωρίστηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα σε τέτοιο βαθμό, που τρομοκρατήθηκε όλη η Οικουμένη!»
«Ο κόσμος όλος αργοπεθαίνει από τον κορωνοϊό κι εμείς εδώ τρέχουμε μέρα νύχτα αδιάκοπα για να σώσουμε τους ανθρώπους, ιδιαίτερα τα παιδάκια, από την πείνα! Αν είναι δυνατόν, στον 21ο αιώνα να υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που πεινούν, κατά κυριολεξία πεινούν! Ταξιδεύω, ταξιδεύω και η πορεία μου δεν έχει τελειωμό»
Πέρασαν 45 χρόνια από τότε που ένας νεαρός Κύπριος, ο Ανδρέας Τηλλυρίδης, μετά από επιθυμία του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Κύπρου Μακαρίου Γ΄, έφτασε στην Κένυα και ανέλαβε το μεγάλο έργο της προετοιμασίας για τη λειτουργία της Ιερατικής Σχολής, της οποίας διορίστηκε και διευθυντής.
Γεννημένος στη Λεμεσό, είχε σπουδάσει Θεολογία στο Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου Παρισίων, απ’ όπου έλαβε το πτυχίο του το έτος 1972. Κατά την διάρκεια των σπουδών του παρακολούθησε και μαθήματα Βυζαντινολογίας στο College de France και στην Ecolle Pratique des Hautes Etudes. Ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές στην Εκκλησιαστική Ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης από όπου το 1976 έλαβε και διδακτορικό δίπλωμα στη Φιλοσοφία.
Κατά την περίοδο 1978-1981 παρακολούθησε μεταδιδακτορικά μαθήματα Ιστορίας των Θρησκειών και Εκκλησιαστικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Louvain-la-Neuve του Βελγίου, για να επιστρέψει και πάλι στα καθήκοντά του στην Κένυα το 1982.
Το 1992 εισήλθε στις τάξεις του κλήρου, για να εκλεγεί στις 13 Ιανουαρίου 1998 Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε. Το 2001 μετετέθη στην Ιερά Μητρόπολη Κενύας, που εξαρχής και ως λαϊκός ακόμη είχε υπηρετήσει. Ο λόγος για τον Μητροπολίτη Γέροντα Ναϊρόμπι Μακάριο, Υπέρτιμο και Έξαρχο Κενύας.
Με αφορμή την επέτειο των 45 ετών της ιεραποστολικής του διακονίας, παραθέτουμε στη συνέντευξη που ακολουθεί τις σκέψεις και τους στοχασμούς που μας κατέθεσε.
Συμπληρώνονται φέτος 45 χρόνια από τότε που άρχισε η διακονία σας στον χώρο της Ιεραποστολής. Όλα αυτά τα χρόνια γνωρίσατε χώρες και λαούς, γνωρίσατε, για να δανειστούμε τα λόγια του Ομήρου, «πολλῶν ἀνθρώπων ἄστεα καὶ νόον». Τι σας έρχεται τώρα στο νου από όλη αυτή τη μακρόχρονη εμπειρία σας, και σε σχέση με τα όσα ζει η ανθρωπότητα τα τελευταία χρόνια;
Σκέπτομαι πόσο επίκαιρος είναι ο Μέγας Αλέξανδρος. Πόσο στηρίζει η ελληνική παιδεία και η γνώση! Τη χρονική περίοδο που περνούμε με την παρουσία της πανδημίας του κορωνοϊού, οι άνθρωποι, παρ’ όλη την ταλαιπωρία και τους θανάτους σε παγκόσμιο επίπεδο, δημιούργησαν ένα είδος εχθρικού προσανατολισμού, μίσος, διχασμό. Χωρίστηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα σε τέτοιο βαθμό, που τρομοκρατήθηκε όλη η οικουμένη! Παρακολουθούμε με αγωνία μέσα από τα δελτία ειδήσεων τον πόνο και την αγωνία που προκάλεσε αυτή η κατάσταση. Εκκλησία και Πολιτεία, διεθνώς, σε όλα τα επίπεδα προσπαθούν να ισορροπήσουν τις καταστάσεις, παρ’ όλα αυτά όμως, οι άνθρωποι και πάλι διαφοροποιούνται και χωρίζονται.
Εκτιμάτε ότι υπάρχει τρόπος να εξέλθουμε από ένα τέτοιο αδιέξοδο;
Οι άνθρωποι και πάλι διαφοροποιούνται και χωρίζονται, γιατί λείπει από μέσα τους η ενοποιός δύναμη της αγάπης και της ελπίδας: ο Χριστός. Η μόνη καθοριστική οδός που θα αναπαύσει τις ψυχές των ταλαιπωρημένων και βασανισμένων πλασμάτων της Δημιουργίας Του, με τις αιώνιες αλήθειες της Πίστης, της ενότητας, της αγάπης, της ισότητας, της δικαιοσύνης, της διάκρισης, της αποδοχής, της ταπείνωσης, της συγχώρησης. Όλων δηλαδή όσων ενώνουν τον διαιρεμένο άνθρωπο και τον κάνουν να αισθάνεται ότι όλα γύρω του ανήκουν στον Θεό και προστατεύονται από το πανσθενουργό Χέρι Του. Καμία άλλη δύναμη δεν μπορεί να σταθεί δίπλα στον άνθρωπο που βιώνει τη στέρηση, την πείνα, την αδικία, προκειμένου να τον στερεώσει και να τον δυναμώσει σωματικά, ψυχικά και πνευματικά. Αυτές τις μέρες, όπως φυσικά και όλο τον άλλο χρόνο, ταξιδεύω, ερευνώ και μορφώνομαι μέσα από τα ήθη και τον πολιτισμό διαφόρων φυλών της Αφρικανικής γης.
Σας δημιούργησε κάποιες σκέψεις, κάποια αισθήματα η νέα σας αυτή περιοδεία; (σ.σ. εννοείται ότι αυτές οι δύσκολες περιοδείες στην Αφρικανική γη, πραγματοποιούνται συχνά από τον Σεβασμιώτατο, προκειμένου να διαποιμάνει τον λαό που του εμπιστεύθηκε ο Θεός).
Τα αισθήματα είναι ανάμεικτα. Ο κόσμος όλος αργοπεθαίνει από τον κορωνοϊό κι εμείς εδώ τρέχουμε μέρα νύχτα αδιάκοπα για να σώσουμε τους ανθρώπους, ιδιαίτερα τα παιδάκια, από την πείνα! Αν είναι δυνατόν, στον 21ο αιώνα να υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που πεινούν, κατά κυριολεξία πεινούν!. Ταξιδεύω, ταξιδεύω και η πορεία μου δεν έχει τελειωμό.
Ξεκινήσαμε τη συζήτησή μας κάνοντας λόγο για τον Μ. Αλέξανδρο. Τι σας έκανε να θυμηθείτε την όντως εκπληκτική αυτή ιστορική φυσιογνωμία;
Ξαναπήρα στα χέρια μου παλαιότερες μελέτες μου, ίσως σαράντα χρόνων, για να αναβιώσουν και να ανανεώσουν τις ιστορικές μνήμες του Μεγάλου Στρατηλάτη και «κατακτητή». Ενθυμούμαι πόσες φορές διάβασα όχι μόνο βιογραφίες του σε διάφορες γλώσσες, αλλά και αρχαία χειρόγραφα που περιείχαν έργα και πράξεις από τη ζωή του. Τον θαύμαζα και τον «έζησα» σ’ όλες σχεδόν τις πολεμικές επιχειρήσεις. Τον θαύμασα για την οικοδόμηση της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, αλλά και για όλες τις άλλες πόλεις που έχτισε. Χάρη στην πληθωρική του μάθηση και παιδεία (σ.σ. υπενθυμίζουμε ότι ο δάσκαλος του Αλεξάνδρου ήταν ο Αριστοτέλης, για τον οποίον ο μεγάλος στρατηλάτης είχε πει ότι του όφειλε το εὖ ζῆν) κυριαρχούσε στη σκέψη του το πνεύμα της συνένωσης των λαών της οικουμένης χωρίς πολέμους. Μετά τον πρόωρο θάνατό του, θα έμεναν ως παρακαταθήκη τα λόγια του και οι προσπάθειές του «ἵνα τὰς ἠπείρους εἰς κοινὴν ὁμόνοιαν καὶ συγγενικὴν φιλίαν καταστήσῃ». Λόγια τόσο προφητικά, με ευαγγελικό νόημα. Και βρισκόμαστε ακόμα στην προ Χριστού εποχή! Και επιστρέφουμε στο σήμερα, εδώ, στον χώρο της εξωτερικής Ιεραποστολής μας, όπου δοκιμάζουμε με πόνο την πραγματικότητα, με την παρουσία ενός θανατηφόρου κορωνοϊού, εξίσου όμως και της πείνας! Οι άνθρωποι, φυλές και έθνη, έθιμα και πολιτισμοί, συνυπάρχουν και συμπορεύονται, όσο κι αν κατά βάθος πληγώνονται, τραυματίζονται και υποφέρουν.
Το ψυχικό μεγαλείο που έδειξε ένας προ Χριστού Χριστιανός
Προσπαθούμε να καταλάβουμε πόσο δύσκολη είναι η κατάσταση που καθημερινά βιώνετε…
Πράγματι, είναι μια κατάσταση που με υποχρεώνει συνεχώς να βρίσκομαι στον δρόμο και να τρέχω από το ένα μέρος στο άλλο για να αναπληρώσω όλες αυτές τις ασυνήθιστες και απάνθρωπες συνθήκες ζωής αυτών των εμπερίστατων και πονεμένων υπάρξεων. Και βέβαια, την ίδια στιγμή, παγκοσμίως οι άνθρωποι, διαιρεμένοι, και μάλιστα αδελφός με αδελφό, μάχονται, φιλονικούν και μισούνται. Δεν λαμβάνουν στο ελάχιστο υπόψη τα λόγια του Ευαγγελίου, τους αιώνιους λόγους του ίδιου του Θεού, που διαβεβαιώνει πως είναι εδώ μαζί μας και θα παραμείνει ακριβώς για να ενώσει και για να απομακρύνει διχόνοιες και καταστάσεις που δημιούργησαν οι ίδιοι οι άνθρωποι, για να διαλύσουν και να εξαφανίσουν ο,τιδήποτε σχετίζεται με την παρουσία του Αγίου Πνεύματος στη ζωή μας. Η διαβεβαίωση αυτή του Κυρίου μας (ἰδοὺ ἐγὼ μεθ’ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος), μας στηρίζει, μας ενισχύει και μας αναπαύει, για να απομακρυνθούν οι διχόνοιες και οι διαφωνίες ανάμεσά μας. Είμαστε όλοι παιδιά του ίδιου του Θεού, δημιουργήματά Του, και ζούμε μέσα στο πνεύμα της αγάπης Του, της άκρας μακροθυμίας και Φιλανθρωπίας Του. Και για να ξαναφέρουμε τον λόγο στον Μ. Αλέξανδρο, να γιατί γίνεται και πάλι σύγχρονος και επίκαιρος. Οι εκστρατείες του τον έφερναν σε στενή επαφή με λαούς και φυλές του τότε γνωστού κόσμου και χρειαζόταν να ενεργεί με έναν ιδιαίτερο τρόπο ώστε να μην θίγει τους στρατιώτες του από τη μια, αλλά και από την άλλη να βρει έναν τρόπο ειρηνικής και αδελφικής συμβίωσης ανάμεσα στους λαούς της αχανούς αυτοκρατορίας του.
Κάτι προφανώς αρκετά δύσκολο…
Ασφαλώς. Δεν ήταν εύκολο. Εκεί στην Ώπη, λοιπόν, έδειξε το ψυχικό του μεγαλείο. Προ πολλών δεκαετιών είχα σχολιάσει την ομιλία του εκείνη προς τους υπηκόους του και της έδωσα τον τίτλο «προάγγελος του Χριστιανικού μηνύματος», αφού φαίνεται ξεκάθαρα πως εμπνεύσθηκε από μια ουράνια δύναμη και μιλά με τέτοιο ύφος και τρόπο, που θα τολμούσε κανείς να τον χαρακτηρίσει προ Χριστού Χριστιανό.
Μόνη ελπίδα η σύζευξη του οικουμενικού ελληνικού πνεύματος με την πίστη στον Θεό
Θα θέλατε να υπενθυμίσετε κάποια βασικά σημεία της ομιλίας του εκείνης;
Είπε χαρακτηριστικά: «Ολοι οι λαοί από δω και πέρα θα ζήσουν σαν ένας λαός, μονιασμένοι, για την κοινή προκοπή. Θεωρείστε την Οικουμένη πατρίδα σας, με κοινούς τους νόμους, όπου θα κυβερνούν οι άριστοι, ανεξαρτήτως φυλής. Δεν ξεχωρίζω τους ανθρώπους, όπως κάνουν οι στενοκέφαλοι, σε Έλληνες και Βαρβάρους. Δεν μ’ ενδιαφέρει η καταγωγή των πολιτών, ούτε η ράτσα που γεννήθηκαν. Τους καταμερίζω με ένα μόνο κριτήριο, την αρετή. Για μένα κάθε καλός ξένος είναι Έλληνας και κάθε κακός Έλληνας χειρότερος από βάρβαρο. Αν ποτέ σας παρουσιαστούν διαφορές, δεν θα καταφύγετε ποτέ στα όπλα, θα τις λύνετε ειρηνικά. Στην ανάγκη, θα σταθώ εγώ διαιτητής σας. Τον Θεό δεν πρέπει να τον νομίζετε αυταρχικό κυβερνήτη, αλλά κοινό πατέρα όλων και η διαγωγή σας να μοιάζει με τη συμβίωση αδελφών στην οικογένεια. Από μέρους μου, σας θεωρώ όλους ίσους, λευκούς ή έγχρωμους, και θα ήθελα να μην είστε απλοί υπήκοοι της κοινοπολιτείας μου, αλλά συμμέτοχοι και συνεταίροι. Οσο περνάει από το χέρι μου, θα προσπαθήσω να υλοποιηθούν αυτά που υπόσχομαι. Τον όρκο που δώσαμε με τη σπονδή απόψε, κρατήστε τον σαν συμβόλαιο αγάπης»! Πόσο κοντά δεν είναι αυτά τα λόγια μ’ εκείνα του Χριστού και του Αποστόλου Παύλου! Η σύζευξη αυτή, του οικουμενικού Ελληνικού πνεύματος και της Πίστης του Χριστού, είναι η μοναδική ελπίδα στον διαιρεμένο σήμερα άνθρωπο.
****
Ευχόμαστε στον Σεβασμιώτατο Γέροντα, να είναι πάντα άξιος της διακονίας αυτής που του εμπιστεύθηκε ο Θεός εδώ και σαράντα πέντε χρόνια και η Χάρη Του να τον καθιστά πάντοτε άξιο ιερουργό του επιγείου και του επουρανίου Θυσιαστηρίου Του.
Από τον ΓΙΑΝΝΗ ΖΑΝΝΗ – *Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”
