Η υπομονή και η μακροθυμία είναι συγγενείς έννοιες και γι’ αυτό το λόγο θα τις σχολιάσουμε.
Ανοίγοντας το λεξικό βλέπουμε άτι η υπομονή είναι η ικανότητα κάποιου να ανέχεται, να εγκαρτερεί, να μη δυσανασχετεί και να μη βιάζεται. Και η μακροθυμία, το να έχει κάποιος υπομονή, καρτερικότητα, ανεξικακία και επιείκεια.
Σύμφωνα με την Αγία Γραφή η υπομονή είναι χαρακτηριστικό και ιδιότητα του Θεού και δίνεται ως δώρο στους πιστούς Του. Δεν είναι κάτι το παθητικά. Είναι ενεργητική αντιμετώπιση του κακού με το πνεύμα της αγάπης του Θεού. Μια από τις πρώτες αποκαλύψεις του Θεού στο δούλο Του το Μωυσή γίνεται ήδη διακήρυξη: “Κύριος, Κύριος ο Θεός, οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλεος και αληθινός” (Έξοδος 34: 6).
Η υπομονή και η μακροθυμία του Θεού εκδηλώνονται στις σχέσεις Του με εμάς τους αμαρτωλούς ανθρώπους, ενώ αξίζουμε τη δίκαιη οργή Του. Φανερώθηκαν στις μέρες του Νώε (Α’ Πέτρου 3:20), στη σωτηρία της Νινευή (Ιωνάς 3:11), στις επανειλημμένες προσπάθειές Του για τη σωτηρία της Ιερουσαλήμ (Λουκάς 13:34). Εκδηλώνονται στην προσωπική ζωή του καθενός από μας, καθώς μακροθυμεί και περιμένει να δεχτούμε με μετάνοια ειλικρινή και πίστη αληθινή το έργο της σωτηρίας που πραγματοποίησε δια του Ιησού Χριστού του Κυρίου μας. Ακόμα και αυτό που ερμηνεύεται από μερικούς σαν καθυστέρηση της δεύτερης έλευσης του Χριστού είναι εκδήλωση της υπομονής και της μακροθυμίας του Θεού: “Δεν καθυστερεί ο Κύριος την εκπλήρωση της υπόσχεση Του, όπως μερικοί το λαμβάνουν ως καθυστέρηση, αλλά μακροθυμεί σε μας, γιατί δεν θέλει να χαθεί κανένας, αλλά όλοι να έρθουν σε μετάνοια” (Β’ Πέτρου 3:9).
Ο απ. Παύλος μιλάει για “τον πλούτο… της υπομονής και της μακροθυμίας” του Θεού με σκοπό να φέρει τον αμαρτωλό σε μετάνοια (Ρωμαίους 2:4). Ο απ. Ιωάννης στην Αποκάλυψη μιλάει για “την υπομονή του Ιησού Χριστού” (1:4) και για “την υπομονή των αγίων” μέσα στους διωγμούς και στις θλίψεις (1:9, 2:2, 3:10, 13:10, 14:12).
Όσον αφορά τους πιστούς του Ιησού Χριστού η μακροθυμία είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος (Γαλάτες 5:22), όμως δε μας δίνεται αυτόματα αν δε θελήσουμε και δεν αφήσουμε το Πνεύμα του Θεού να εργαστεί στην καρδιά μας και στη ζωή μας: “Και γι αυτό λοιπόν, (για να γίνουμε κοινωνοί Θείας φύσεως) επιστρατεύοντας όλο τον απαιτούμενο ζήλο, προσθέστε στη πίστη σας την αρετή, και στην αρετή τη γνώση, και στη γνώση την εγκράτεια, και στην εγκράτεια την υπομονή, και στην υπομονή την ευσέβεια, και στην ευσέβεια τη φιλία προς τους αδελφούς, και η φιλία προς τους αδελφούς την αγάπη” (Β’ Πέτρου 1:5-7).
Ο δρόμος για την ουράνια πατρίδα μας δεν είναι ανθόσπαρτος: “Επειδή είναι στενή η πύλη, και στενόχωρη η οδός που οδηγεί στη ζωή, και λίγοι είναι εκείνοι που τη βρίσκουν” (Ματθαίος 7:14). Αν θέλουμε να προχωρήσουμε μαζί με τους λίγους μαθητές του Ιησού Χριστού, χρειαζόμαστε ιδιαίτερα την υπομονή και τη μακροθυμία. Η περιφρόνηση, οι διωγμοί, οι δοκιμασίες και οι θλίψεις δε θα λείψουν από το δρόμο μας. Οι αντιθέσεις και επιθέσεις, δυστυχώς συχνά ενάντια σε Χριστιανούς, δε θα πρέπει να μας απογοητεύσουν. Ας κρατήσουμε σταθερά το βλέμμα μας σαν “άνθρωποι των θλίψεων”. Ας αποβλέπουμε “στον Ιησού τον αρχηγό και τελειωτή της πίστης μας, ο οποίος μπρος στη χαρά που πρόβαλλε μπροστά του, υπέφερε το σταυρό, χωρίς να λογαριάσει αισχύνη, και έχει καθίσει στα δεξιά του θρόνου του Θεού” (Εβραίους 12:2).
Ο Λόγος του Θεού μας προτρέπει να γίνουμε “μιμητές εκείνων που με πίστη και μακροθυμία κληρονομούν όλα όσα ο Θεός υποσχέθηκε” (Εβραίους 6:12). Και μας συμβουλεύει: “Μη χάσετε λοιπόν το θάρρος σας που το περιμένει ανταμοιβή μεγάλη. Διότι έχετε ανάγκη από υπομονή, για να κάνετε το θέλημα του Θεού, και να λάβετε την επαγγελία. Διότι, λίγος καιρός απομένει ακόμα, και θα έρθει αυτός που πρόκειται να έρθει, και δε θα αργήσει” (Εβραίους 10: 35-37).