Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: Ο Κύριος απαιτεί από τους πιστούς Του να ασκήσουν κάθε δυνατή βία, να καταβάλουν κάθε κόπο, να εργάζονται έως ότου έχουν το φως, να προσεύχονται δίχως διακοπή,
να απαιτούν, να ζητούν, να κρούουν, να νηστεύουν, να επιτελούν πολυάριθμα έργα ελεημοσύνης, όλα τούτα με σκοπό να τους ανοιχτεί η βασιλεία των ουρανών, δηλαδή η μεγάλη, φοβερή και ζωοποιός παρουσία του Θεού. «Αγρυπνείτε ουν εν παντί καιρώ δεόμενοι – λέει ο Κύριος – ίνα καταξιωθήτε εκφυγείν πάντα τα μέλλοντα γίνεσθαι και σταθήναι έμπροσθεν του υιού του ανθρώπου» (Λκ. 21:36).
Αγρυπνείτε επάνω στην καρδιά σας, για να μην προσκολληθεί στη γη. Αγρυπνείτε επάνω στους λογισμούς σας, για να μη σας απομακρύνουν από τον Θεό. Αγρυπνείτε επάνω στα έργα σας, για να διπλασιάσετε το τάλαντό σας και όχι να το ελαττώσετε και απολέσετε. Αγρυπνείτε επάνω στις ημέρες σας, για να μη σας αιφνιδιάσει ο θάνατος και σας αρπάξει αμετανόητους, εν μέσω των αμαρτιών σας.
Τέτοια είναι η ορθόδοξη πίστη μας: εξ ολοκλήρου δημιουργική, καθολικά προσευχητική και νηπτική, με δάκρυα και βία. Καμία άλλη πίστη δεν προτείνει στους πιστούς της τόση βία, για να καταξιωθούν να σταθούν ενώπιον του Υιού του Θεού.
Από την άλλη πλευρά όμως, δεν πρέπει να απατώμαστε και να νομίζουμε πως όλοι οι κόποι και η βία ενός ανθρώπου αποφέρουν από μόνα τους τη σωτηρία. Δεν πρέπει να νομίζουμε πως ο άνθρωπος μόνο με την ατομική προσπάθεια και βία θα φτάσει στην παρουσία του Ζώντος Κυρίου. Αν ο Κύριος δεν το θελήσει, κανένας θνητός δεν μπορεί να σταθεί προ προσώπου Αυτού. Γιατί ο ίδιος ο Κύριος, ο οποίος έχει θεσπίσει όλα αυτά, λέει σε άλλο σημείο: «Όταν ποιήσητε πάντα τα διαταχθέντα υμίν, λέγετε ότι δούλοι αχρείοι εσμέν, ότι ο οφείλομεν ποιήσαι πεποιήκαμεν» (Λκ. 17:10).
Τι μπορούμε να πούμε ύστερα απ’ όλα αυτά; Μήπως ότι όλοι οι κόποι μας για τη σωτηρία είναι μάταιοι; Να παραιτηθούμε λοιπόν από τις προσπάθειες και τους κόπους μας; Τότε όμως δεν θα μοιάσουμε με τον δούλο εκείνον που παράχωσε στη γη το τάλαντο και άκουσε από τον κύριό του να τον αποκαλεί δούλο οκνηρό και πονηρό;
Οφείλουμε να νήφουμε και να εφαρμόζουμε τις εντολές του Κυρίου, οι οποίες είναι ξεκάθαρες σαν τον ήλιο. Θα πρέπει να καταβάλουμε όλη μας τη προσπάθεια, αλλά είναι στην εξουσία του Θεού να ευλογήσει τον αγώνα μας και να μας εισαγάγει στην παρουσία Του. Υπέροχα το έχει ερμηνεύσει αυτό ο Απόστολος Παύλος λέγοντας: «Εγώ εφύτευσα, Απολλώς επότισεν, αλλ’ ο Θεός ηύξανεν. Ώστε ούτε ο φυτεύων εστί τι ούτε ο ποτίζων, αλλ’ ο αυξάνων Θεός» (Α’ Κορ. 3:6-7). Από τον Θεό λοιπόν εξαρτώνται τα πάντα, από τη δύναμη του Θεού, τη σοφία και το έλεός Του. Σε μας πάλι ανήκει το να φυτεύουμε και να ποτίζουμε και αυτό μας το καθήκον οφείλουμε να μην το αμελούμε, γιατί κινδυνεύουμε να χαθούμε αιωνίως.
Καθήκον όλων μας είναι να μοχθούμε και να κοπιάζουμε για να γίνουμε άξιοι να παρασταθούμε ενώπιον του Υιού του Θεού, μα από τη δύναμη, τη σοφία και το έλεος του Θεού εξαρτάται το αν θα μας δεχτεί ο Κύριος.
Δεν πρέπει όμως πάλι να κοπιάζουμε δίχως ελπίδα στο έλεος του Θεού, αλλά όλη η προσπάθειά μας να θερμαίνεται από την ελπίδα πως ο Κύριος είναι δίπλα μας και θα μας δεχτεί στην παρουσία του προσώπου Του. Δεν υπάρχει βαθύτερη και πιο αστείρευτη πηγή από την πηγή του ελέους του Θεού. Όταν ο άσωτος υιός μετανόησε ύστερα από τη θλιβερή πτώση του στο επίπεδο της ζωής των χοίρων, ο εύσπλαχνος πατέρας βγήκε σε συνάντησή του, τον αγκάλιασε και τον συγχώρησε, γιατί ο Θεός βγαίνει ακούραστα προς συνάντηση των μετανοημένων παιδιών Του και απλώνει τα χέρια Του προς όλους εκείνους που στρέφουν το πρόσωπό τους προς Αυτόν.
Έτσι, ας μη θεωρούμε ανόητη αυτή την προσπάθεια, καθώς το νομίζουν οι άθεοι και οι απαισιόδοξοι, αλλά κοπιάζοντας και μοχθώντας στον μέγιστο βαθμό, ας ελπίζουμε στο έλεος του Κυρίου και Θεού μας. Ας επεκτείνουμε τους κόπους μας και ας μας φωτίζει σ’ αυτό και το παράδειγμα εκείνων των τεσσάρων, οι οποίοι σκαρφάλωσαν στη στέγη της οικίας και κατέβασαν τον πέμπτο και παράλυτο φίλο τους μπροστά στον Κύριο. Αν το ένα πέμπτο της ψυχής μας είναι παραλυμένο και σαπισμένο από την ασθένεια, ας σπεύσουμε αμέσως με τα υπόλοιπα τέσσερα μέρη προς τον Κύριο και ο Κύριος θα θεραπεύσει το ασθενές που βρίσκεται μέσα μας.
Αν ο νους μας έπεσε σε αμφιβολία, ας αγωνιστούμε γρήγορα με την καρδιά και την ψυχή μας να ενδυναμώσουμε την πίστη μας και τον αρρωστημένο νου μας να τον ενισχύσουμε και να τον θεραπεύσουμε εν Κυρίω. Αν σφάλαμε με τη λησμοσύνη της προσευχής, ας σπεύσουμε με έργα ελεημοσύνης να επαναφέρουμε τη χαμένη διάθεση για ικεσία και το αντίστροφο.
Ο Κύριος θα επιβλέψει στην πίστη μας, στον κόπο και την προσπάθεια και θα μας σπλαχνιστεί. Κατά το άπειρο έλεός Του θα μας εισαγάγει στην παρουσία Του, η οποία είναι αθάνατη και ζωοποιός. Μέσα σ’ αυτήν την παρουσία ζουν, ενισχύονται και αγάλλονται οι πολυάριθμες αγγελικές δυνάμεις και οι στρατιές των Αγίων.
Στον Κύριο και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό ανήκει η δόξα και η ευχαριστία, μαζί με τον Πατέρα και το Πνεύμα το Άγιο, την ομοούσια και αχώριστη Τριάδα, τώρα και πάντοτε, σε όλους τους αιώνες. Αμήν.
Από το περιοδικό «Όσιος Φιλόθεος της Πάρου». τ. 29, Μάϊος -Αύγουστος 2010, σελ. 175 (αποσπάσματα)