Ο ίδιος ο Κύριος απέκρυψε τον χρόνο της συντελείας, αρνούμενος κατηγορηματικά να δώσει τον ακριβή χρόνο της. « Ουχ ημών εστιν γνώναι χρόνους ή καιρούς ούς ο Πατήρ έθετο εν τη ιδία εξουσία », είπε στους μαθητές του λίγο πριν την Ανάληψή Του. Το ίδιο αναφέρεται και σε άλλα χωρία της Αγίας Γραφής. Είναι στην εξουσία του Κυρίου, πότε θα γίνει η συντέλεια του κόσμου. Οι Πατέρες, αποφεύγοντας τον σκόπελο της προσπάθειας υπολογισμού του χρόνου της συντελείας, συνήθως, χρησιμοποιούν εκφράσεις, όπως « όταν ο σύμπας χρόνος πληρωθή », « κατά τον προσήκοντα έσται καιρόν », « όταν επιστή ο ωρισμένος αυτώ καιρός ».
Η προσπάθεια ακριβούς εντοπισμού του χρόνου της Β΄ Παρουσίας έρχεται σε τέλεια αντίθεση προς το θέλημα του Κυρίου. Και υπάρχει συγκεκριμένος λόγος για τον οποίο ο Κύριος δεν ήθελε να είναι γνωστή στους ανθρώπους η ακριβής ημέρα της Β΄ Παρουσίας. Το επισημαίνει ο ίδιος, το επαναλαμβάνουν και οι Πατέρες. Για να γρηγορούμε. Για να μεριμνούμε και να προσδοκάμε καθημερινά τον επουράνιο Νυμφίο. Αν γνωρίζαμε ότι θα αργήσει να έρθει, θα αμελούσαμε, θα « νυστάζαμε » και θα στερούμασταν την αιώνια ζωή. Ο Άγιος Ιππόλυτος γράφει χαρακτηριστικά: « Αλλ’ ερεί τις, και πότε ταύτα έσται;… Επεζήτησαν ταύτα μαθείν παρά του Κυρίου ομοίως και οι μαθηταί, αλλ’ απέκρυψεν απ’ αυτών την ημέραν, ίνα εγρηγόρους αυτούς τε και πάντας προς τα μέλλοντα καταστήση, αεί μεριμνώντας και προσδοκώντας το καθ’ ημέραν τον επουράνιον νυμφίον, μη ποτε διά την μακροημερίαν αμελήσαντες των υπ’ αυτού προστεταγμένων, χρονίζοντος αυτού, απονυστάξαντες οι άνθρωποι εκπέσωσιν της επουρανίου ζωής· γρηγορείτε γαρ λέγει… ».
Ο Χριστός χρησιμοποίησε τέσσερις παραβολές, για να καταστήσει σαφές αυτό ακριβώς, ότι ο χρόνος της συντελείας δεν γνωστοποιήθηκε, ώστε οι άνθρωποι να γρηγορούν. Την παραβολή του κλέφτη που έρχεται μες στη νύχτα, την παραβολή του επιστάτη δούλου που οφείλει να είναι έτοιμος για την ξαφνική επιστροφή του κυρίου του, την παραβολή των δέκα παρθένων που δεν ξέρουν, πότε θα έρθει ο νυμφίος, και την παραβολή των ταλάντων. Χρησιμοποίησε, επίσης, δύο εικόνες. Δύο παρομοιώσεις απ’ την καθημερινή ζωή που είναι πολύ χαρακτηριστικές και περιγράφουν, τέλεια, το αιφνίδιον της Β΄ Παρουσίας. Η Συντέλεια θα έρθει ξαφνικά σαν αστραπή και σαν παγίδα. Όπως το ζώο, ξαφνικά, σε μια μόνο στιγμή πιάνεται στην παγίδα του κυνηγού και, όπως η αστραπή, ξαφνικά, χωρίς προειδοποίηση φαίνεται, έτσι και η Β΄ Παρουσία θα συμβεί ξαφνικά, και ούτε οι άγγελοι θα το γνωρίζουν αλλά μόνο Εκείνος. Και χρησιμοποίησε, τέλος, και δύο ιστορικά προηγούμενα. Τον κατακλυσμό του Νώε και την καταστροφή των Σοδόμων. Όπως την εποχή του Νώε οι άνθρωποι ζούσαν με άνεση, μέχρι την ώρα που μπήκε ο Νώε στην κιβωτό και πάλι δεν κατάλαβαν τίποτε μέχρι την ώρα που ήρθε ο κατακλυσμός, έτσι θα συμβεί και με την Β΄ Παρουσία. Ο Απόστολος Παύλος χρησιμοποιεί και άλλη μια παραβολή. Η Β΄ Παρουσία θα έρθει σε στιγμή που δεν θα την περιμένουν, όπως έρχονται οι ωδίνες στην έγκυο.
« Γρηγορείτε ούν, ότι ουκ οίδατε ποία ώρα ο Κύριος υμών έρχεται ». Σ’ αυτή τη φράση ο Κύριος φανερώνει με τον καλύτερο τρόπο γιατί δεν δηλώνει τον χρόνο της Β΄ Παρουσίας. Διότι θέλει να κρατά τους ανθρώπους σε διαρκή ετοιμότητα, σε διαρκή αρετή. Όπως, χαρακτηριστικά, γράφει ο Άγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας, « η γαρ άγνοια διεγηγερμένους ημάς ποιεί ».
Για τον ίδιο λόγο ο Κύριος δεν γνωστοποιεί στους ανθρώπους και τον χρόνο του θανάτου τους. Διότι, αν τον γνώριζαν, οπωσδήποτε θα έδειχναν προθυμία και φροντίδα μόνο εκείνη την ώρα. Για να μην προσέχουν λοιπόν μόνο εκείνη την ώρα αλλά κάθε ώρα, καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής τους, γι’ αυτό δεν γνωστοποιεί ούτε τον χρόνο του τέλους του κόσμου, ούτε τον χρόνο του τέλους του κάθε ανθρώπου, διότι θέλει να τον περιμένουν πάντα, για να δείχνουν επιμέλεια πάντα.
Γι’ αυτό και ο Χριστός θα έρθει ξαφνικά και απροσδόκητα. Την στιγμή που κανείς δεν θα το περιμένει. Κατά τον Άγιο Νεόφυτο τον έγκλειστο, ακόμη και ο Προφήτης Ηλίας, όταν θα έρθει να κηρύττει, δεν θα γνωρίζει τον ακριβή χρόνο της συντελείας. Η προτροπή του Κυρίου για εγρήγορση απευθύνεται μέσω των μαθητών σε όλους τους πιστούς: « Ο δε υμίν λέγω, πάσιν λέγω, γρηγορείτε ».
Βέβαια, οι Χριστιανοί θα έχουν κάποια σχετική γνώση του χρόνου της συντελείας. Η παραβολή της συκής το δείχνει αυτό πολύ χαρακτηριστικά: « Από δε της συκής μάθετε την παραβολήν. Όταν ήδη ο κλάδος αυτής γένηται απαλός και τα φύλλα εκφύη, γινώσκετε ότι εγγύς το θέρος. Ούτω και υμείς, όταν ίδητε ταύτα πάντα, γινώσκετε ότι εγγύς εστίν επί θύραις », αναφέρεται πως είπε ο Χριστός στους μαθητές Του. Γράφει ο Άγιος Ιερώνυμος: « Ο Χριστός με το παράδειγμα του δένδρου δίδαξε την έλευση της συντελείας. Όπως, ακριβώς, όταν οι μίσχοι στο δένδρο της συκιάς γίνονται απαλοί και τα μπουμπούκια γίνονται λουλούδια, καταλαβαίνεις την έλευση του θέρους και την έναρξη του δυτικού άνεμου και της άνοιξης, έτσι και όταν δεις όλα τα πράγματα που είναι γραμμένα, μη νομίσεις πως η συντέλεια του κόσμου είναι ήδη παρούσα. Αντίθετα, συγκεκριμένα προοίμια και προάγγελοι έρχονται για να δείξουν πως είναι κοντά, “ επί θύραις ” ». Όπως σημειώνεται στο Λκ. 21,28, οι πιστοί, όταν δουν να συμβαίνουν τα σημεία του τέλους, θα καταλάβουν πως η συντέλεια πλησιάζει. « Αρχομένων δε τούτων γίνεσθαι ανακύψατε και επάρατε τας κεφαλάς υμών, διότι εγγίζει η απολύτρωσις υμών… », είπε ο Κύριος στον εσχατολογικό του λόγο. Αλλά και ο Απόστολος Παύλος στην Α΄ Θεσσαλονικείς αναφέρεται στη γνώση που θα έχουν οι Χριστιανοί λόγω της εγρήγορσης. Θα πρόκειται, όμως, για σχετική γνώση. Κατά τον ιερό Χρυσόστομο, όπως η έγκυος γνωρίζει ότι θα γεννήσει σε εννέα μήνες από τη σύλληψη, αλλά, κάποτε, τυχαίνει να γεννήσει και νωρίτερα, σε επτά μήνες, έτσι και οι Χριστιανοί θα γνωρίζουν μεν απ’ την έλευση του Αντιχρίστου πως το τέλος πλησιάζει, δεν θα γνωρίζουν, όμως, πότε, ακριβώς, αυτό θα έρθει.
Πόσο κοντά είμαστε στην Έλευση του Αντιχρίστου;
Ο Απόστολος Παύλος αντιπαραβάλλει όσους ζουν με εγρήγορση προς αυτούς που ζουν στο σκότος της αμαρτίας. Όσοι ζουν με εγρήγορση, δεν θα ζημιωθούν σε τίποτε απ’ την Δευτέρα Παρουσία. Αντίθετα, όσοι κοιμούνται τον ύπνο της αμαρτίας θα πέσουν θύματα της ραθυμίας τους. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, σχολιάζοντας την εικόνα του κλέπτη μέσα στη νύχτα, σημειώνει χαρακτηριστικά: « Επί μεν γαρ των εγρηγορότων και εν φωτί όντων, καν γένηταί τις είσοδος ληστού, ουδέν λυμήνασθαι δυνήσεται. Ούτω και επί των ορθώς ζώντων. Αλλ’ εκείνους τους καθεύδοντας πάντων γυμνώσας άπεισι, τους ενδάδε θαρρούντας ».
Στη σύγχρονη βιβλιογραφία ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη του π. Σεραφείμ Rose, ο οποίος, τονίζοντας την ανάγκη για πνευματική εγρήγορση, γράφει: « Όλοι οι πρώτοι Απόστολοι έγραφαν στις επιστολές τους για την αναγκαιότητα του να σκεπτόμαστε ότι ο Χριστός είναι κοντά, για να προετοιμαζόμαστε, όντες, πρώτα απ’ όλα, πνευματικά έτοιμοι. Αν είμαστε σ’ αυτή την κατάσταση της προσμονής του να έρθει ο Χριστός σε μας με μια πνευματική έννοια, είτε στις ψυχές μας μέσω της χάρης είτε στον καιρό του θανάτου μας, τότε το ερώτημα πότε πρόκειται να έρθει σωματικά σ’ αυτή τη γη στο τέλος του κόσμου, δεν θα μας αναστατώνει σε τέτοια έκταση ώστε να προσχωρούμε σε κάποια νέα αίρεση που πηγαίνει στην κορυφή ενός βουνού και περιμένει να έρθει η ημέρα της κρίσεως. Δεν γνωρίζουμε την ημέρα και την ώρα. Η κύρια προτεραιότητα είναι η πνευματική προετοιμασία ».
( Απόσπασμα – χωρίς τις υποσημειώσεις – από το βιβλίο του Βασιλείου Ταμιωλάκη Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ )
