Βρισκόμαστε στους έσχατους καιρούς. Στους πραγματικούς έσχατους καιρούς, σύμφωνα με την Αποκάλυψη του Ιωάννου. Δυστυχώς, η άγνοια, η μητέρα όλων των παθών και των κακών, στις μέρες έχει γιγαντωθεί σε σημείο μεγαλύτερο απ΄ότι υπήρξε πριν την εμφάνιση του Χριστού στη γη. Οι άνθρωποι που κατοίκησαν στη γη πριν την εμφάνιση του Κυρίου, σίγουρα έχουν ελαφρυντικά. Εμείς όμως θα είμαστε αναπολόγητοι. Απομακρυνθήκαμε από τον Θεό και στερηθήκαμε τη Θεία Χάρη. Λειτουργώντας σας άλογα όντα, είναι σχεδόν αδύνατο να κατανοήσουμε όσα συμβαίνουν γύρω μας.
«Όταν λακτιζεις σαν ονος, και πηδας οπως ο ταυρος και χρεμετιζεις για τις γυναικες οπως ο ιππος και εισαι λαιμαργος οπως η αρκουδα και παχαινεις το σωμα σου οπως ο ημιονος και μνησικακεις σαν καμήλα και αρπαζεις οπως ο λυκος, και οργιζεσαι οπως το φιδι, και δαγκωνεις οπως ο σκορπιος, και εισαι υπουλος οπως η αλεπου, και εχεις μεσα στην ψυχη σου δηλητηριο οπως η κομπρα και η εχιδνα και διεξαγεις πολεμο κατα των αδελφων σου οπως ο πονηρος εκεινος διαβολος, πως ειναι δυνατον να σε υπολογισω μεταξυ των ανθρωπων,αφου βλεπω να εχεις αυτου του ειδους τα χαρακτηριστικα; Να σε ονομασω θηριο; Τα θηρια εχουν ενα απο αυτα τα ελαττωματα. Πως θα σε αποκαλω ανθρωπο,οταν εχεις περισσοτερα ελαττωματα απο τα θηρια και το σατανα;» Θα μας προειδοποιήσει ο αειθαλής λόγος του Ιερού Χρυσσστόμου. Αλήθεια όμως πόσοι όμως από εμάς έχουμε μελετήσει τους λόγους των Μεγάλων μας Πατέρων και Οικουμενικών Διδασκάλων; Ο κόσμος μας μοιάζει σήμερα να φέρνει γύρους με αστραπιαίες ταχύτητες πάνω σε έναν κρατήρα ενεργού ηφαιστείου. Πράγματα που δεν μπορούν να εξηγηθούν με την πεπερασμένη μας λογική, συμβαίνουν καθημερινά. Σε τούτη λοιπόν την «περίεργη εποχή», ο προκαθήμενος της Ορθοδοξίας, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος παρέστει αυτοπροσώπως στην ενθρόνιση του νέου Πάπα Φραγκίσκου Α’.
Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν περιμένει την εθιμοτυπική συνάντηση με τον νέο Πάπα, όποτε αυτή γίνει. Σπεύδει ο ίδιος προς συνάντησίν του. Πολλοί ίσως να αναρωτηθείτε, έχει σημασία αυτό. Τι σχέση έχει με τα προβλήματα μας; Κάποιοι ίσως να σκεφτούν, ότι ίσως είναι ευκαιρία για την επανένωση των δυο εκκλησιών, να σκεφτούν με τη «λογική» της άγνοιας. Δυστυχώς αγαπητοί μου φίλοι το συγκεκριμένο γεγονός είναι βαρύνουσας σημασίας, για όσα θα συμβούν απ’ εδώ και πέρα. Να με συμπαθάτε, που τολμώ να θίξω αυτό το γεγονός, δίχως να έχω τη θεολογική κατάρτιση, δίχως να είμαι άξιος, να σας μιλήσω για ένα τόσο σοβαρό θέμα, όμως νιώθω την ανάγκη να το κάνω και εύχομαι να με συγχωρήσει ο Θεός. Ο Άγιος Νείλος ο Αγιορείτης, προφήτευσε για την εποχή μας ότι … «Όταν θα δυστυχεύση ο κόσμος από την χάριν του παναγίου Πνεύματος, τότε θα έλθουν εις τον κόσμον όλαι αι δυστυχίαι να τον περικυκλώσουν. Και πρώτον θα δυστυχεύση ο κόσμος από την αγάπην, ομόνοιαν και σωφροσύνην, δεύτερον θα δυστυχεύση κάθε χώρα και να χαθούν τα υποκείμενα κεφάλαια από τας χώρας, και θέλει δυστυχεύση και η Εκκλησία του Χριστού από αρχιερείς και ποιμένες και πνευματικούς». Πόσο αληθινά είναι τα λόγια του στις μέρες μας…
Ο Θεός όμως ποτέ του δεν αφήνει το πλάσμα του και πάντοτε έρχεται να μας μιλήσει με τα σκεύη εκλογής του, τα δοχεία Θείας Χάριτος, που στέλνει να μας ποιμάνουν και να μας νουθετήσουν. Απειρες είναι οι ευλογίες του Θεού, ακόμα και σε εμάς που δεν τις αξίζουμε στην εποχή μας. Μπορούμε να τις δούμε αν έχουμε καθαρή καρδιά. Ιδιαίτερα δε, μπορούμε να βοηθηθούμε και να νιώσουμε την διαρκή παρουσία του Θεού στη ζωή μας, αν γνωρίσουμε τα σκεύη εκλογής, τους αγίους του Θεού, που όλες τις εποχές ο Θεός στέλνει για να συμπαρασταθούν και να βοηθήσουν τους ανθρώπους. Η Θεσσαλονίκη μας, δίκαια χαρακτηρίζεται ως Θεοσκέπαστη και Αγιοτόκος πόλη, καθώς ίσως καμίας άλλης πόλης δεν αγιάστηκαν τα χώματα, από τόσο μεγάλο πλήθος Αγίων όπως της Θεσσαλονίκης. Στη δική μας εποχή, δεχτήκαμε τη μεγάλη ευλογία από τον Κύριο, να μας στείλει, ένα εκλεκτό σκεύος εκλογής του, τον Γέροντα Παΐσιο τον Αγιορείτη.
Έναν άνθρωπο αγάπης, που αγίασε τα χώματα της Θεσσαλονίκης μας, προσπάθησε και συνεχίζει πλέον από ΄κει ψηλά, τον αγώνα για τη δική μας σωτηρία. Είναι εξαιρετικά σημαντικό, να δούμε ποια ήταν η θέση και η στάση του Γέροντα έναντι του οικουμενισμού; «Ας γνωρίζωμεν ότι δεν υπάρχουν μόνον φυσικοί νόμοι, αλλά και πνευματικοί», θα γράψει σε επιστολή στις 23-1-1969. Γράφει ο ίδιος: «Επειδή βλέπω τον μεγάλο σάλο εις την Εκκλησίαν μας, εξ αιτίας των διαφόρων φιλενωτικών κινήσεων και των επαφών του Πατριάρχου (Αθηναγόρα) μετά του Πάπα, επόνεσα κι εγώ σαν τέκνον Της και εθεώρησα καλόν, εκτός από τις προσευχές μου, να στείλω κι ένα μικρό κομματάκι κλωστή (που έχω σαν φτωχός Μοναχός), διά να χρησιμοποιηθεί κι αυτό, έστω για μια βελονιά, διά το πολυκομματιασμένο φόρεμα της Μητέρας μας… Φαντάζομαι ότι θα με καταλάβουν όλοι, ότι τα γραφόμενά μου δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας βαθύς μου πόνος διά την γραμμήν και κοσμικήν αγάπην δυστυχώς του πατέρα μας κ. Αθηναγόρα. Όπως φαίνεται, αγάπησε μιάν άλλην γυναίκα μοντέρνα, που λέγεται Παπική «Εκκλησία», διότι η Ορθόδοξος Μητέρα μας δεν του κάμνει καμμίαν εντύπωσι, επειδή είναι πολύ σεμνή. Αυτή η αγάπη, που ακούσθηκε από την Πόλι, βρήκε απήχησι σε πολλά παιδιά του, που την ζουν εις τας πόλεις.
Αλλωστε αυτό είναι και το πνεύμα της εποχής μας: η οικογένεια να χάση το ιερό νόημά της, που ως σκοπόν έχουν την διάλυσιν και όχι την ένωσιν… Με μια τέτοια περίπου κοσμική αγάπη και ο Πατριάρχης μας φθάνει στη Ρώμη. Ενώ θα έπρεπε να δείξη αγάπη πρώτα σε μας τα παιδιά του και στη Μητέρα μας Εκκλησία, αυτός, δυστυχώς, έστειλε την αγάπη του πολύ μακριά. Το αποτέλεσμα ήταν να αναπαύσει μεν όλα τα κοσμικά παιδιά, που αγαπούν τον κόσμο και έχουν την κοσμικήν αυτήν αγάπην, να κατασκανδαλίση, όμως, όλους εμάς, τα τέκνα της Ορθοδοξίας, μικρά και μεγάλα, που έχουν φόβο Θεού. Μετά λύπης μου, από όσους φιλενωτικούς έχω γνωρίσει, δεν είδα να έχουν ούτε ψίχα πνευματική ούτε φλοιό. Ξέρουν, όμως, να ομιλούν για αγάπη και ενότητα, ενώ οι ίδιοι δεν είναι ενωμένοι με τον Θεόν, διότι δεν Τον έχουν αγαπήσει. Θα ήθελα να παρακαλέσω θερμά όλους τους φιλενωτικούς αδελφούς μας: Επειδή το θέμα της ενώσεως των Εκκλησιών είναι κάτι το πνευματικόν και ανάγκην έχουμε πνευματικής αγάπης, ας το αφήσουμε σε αυτούς που αγαπήσανε πολύ τον Θεόν και είναι θεολόγοι, σαν τους Πατέρας της Εκκλησίας, και όχι νομολόγοι, που προσφέρανε και προσφέρουν ολόκληρο τον εαυτόν τους εις την διακονίαν της Εκκλησίας (αντί μεγάλης λαμπάδας), τους οποίους άναψε το πυρ της αγάπης του Θεού και όχι ο αναπτήρας του νεωκόρου. Ας γνωρίζομεν ότι δεν υπάρχουν μόνο φυσικοί νόμοι, αλλά και πνευματικοί. Επομένως η μέλλουσα οργή του Θεού δεν μπορεί να αντιμετωπισθή με συνεταιρισμόν αμαρτωλών (διότι διπλήν οργήν θα λάβωμεν), αλλά με μετάνοιαν και τήρησιν των εντολών του Κυρίου. Επίσης ας γνωρίσωμεν καλά ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία μας δεν έχει καμμίαν έλλειψιν.
Η μόνη έλλειψις, που παρουσιάζεται, είναι η έλλειψις σοβαρών Ιεραρχών και Ποιμένων με πατερικές αρχές. Είναι ολίγοι οι εκλεκτοί˙ όμως δεν είναι ανησυχητικόν. Η Εκκλησία είναι Εκκλησία του Χριστού και Αυτός την κυβερνάει… Ο Κύριος, όταν θα πρέπη, θα παρουσιάση τους Μάρκους τους Ευγενικούς και τους Γρηγορίους Παλαμάδες, διά να συγκεντρώσουν όλα τα κατασκανδαλισμένα αδέλφια μας, διά να ομολογήσουν την Ορθόδοξον Πίστιν, να στερεώσουν την Παράδοσιν και να δώσουν χαράν μεγάλην εις την Μητέρα μας». Πιο κάτω ο Γέροντας Παΐσιος μιλά για τον ολέθριο κίνδυνο αποσχίσεως από την Εκκλησία και ιδρύσεως ιδίας Εκκλησίας, εξαιτίας των φιλενωτικών ανοιγμάτων, όπως έκαναν το 1924 οι σχισματικοί Γ.Ο.Χ., Ζηλωτές του παλαιού ημερολογίου. Λέει, λοιπόν: «Εις τους καιρούς μας βλέπομεν ότι πολλά πιστά τέκνα της Εκκλησίας μας, Μοναχοί και λαϊκοί, έχουν δυστυχώς αποσχισθή από αυτήν εξ αιτίας των φιλενωτικών. Έχω την γνώμην ότι δεν είναι καθόλου καλόν να αποχωριζόμεθα από την Εκκλησίαν κάθε φοράν που θα πταίη ο Πατριάρχης˙ αλλά από μέσα, κοντά στην Μητέρα Εκκλησία έχει καθήκον ο καθένας ν’ αγωνίζεται με τον τρόπον του. Το να διακόψη το μνημόσυνον του Πατριάρχου, να αποσχισθή και να δημιουργήση ιδικήν του Εκκλησίαν και να εξακολουθή να ομιλή υβρίζοντας τον Πατριάρχην, αυτό, νομίζω, είναι παράλογον. Εάν διά την α’ ή β’ λοξοδρόμησι των κατά καιρούς Πατριαρχών χωριζώμεθα και κάνωμε δικές μας Εκκλησίες – Θεός φυλάξοι! – , θα ξεπεράσωμε και τους Προτεστάντες ακόμη. Εύκολα χωρίζει κανείς και δύσκολα επιστρέφει. Δυστυχώς, έχουμε πολλές «Εκκλησίες» στην εποχή μας. Δημιουργήθηκαν είτε από μεγάλες ομάδες ή και από ένα άτομο ακόμη…».
Και καταλήγει ο γέροντας αυτή την δεύτερή του επιστολή ως εξής: «Ας ευχηθούμε να δώση ο Θεός τον φωτισμόν Του σε όλους μας και εις τον Πατριάρχην μας κ. Αθηναγόραν, διά να γίνει πρώτον η ένωσις αυτών των «εκκλησιών», να πραγματοποιηθή η γαλήνη ανάμεσα στο σκανδαλισμένο Ορθόδοξο πλήρωμα, η ειρήνη και η αγάπη μεταξύ των Ορθοδόξων Ανατολικών Εκκλησιών, και κατόπιν ας γίνη σκέψις διά την ένωσιν μετά των άλλων «Ομολογιών», εάν και εφ’ όσον ειλικρινώς επιθυμούν ν’ ασπασθούν το Ορθόδοξον Δόγμα» Και πάλιν έρχομαι να ζητήσω ειλικρινώς συγγνώμην από όλους, διότι ετόλμησα ναγράψω. Εγώ είμαι ένας απλός μοναχός και το έργον μου είναι να προσπαθώ, όσο μπορώ, να απεκδύωμαι τον παλαιόν άνθρωπον και να βοηθώ τους άλλους και την Εκκλησίαν, μέσω του Θεού δια της προσευχής. Αλλ’ επειδή έφθασαν μέχρι το ερημητήριό μου θλιβερές ειδήσεις δια την Αγίαν Ορθοδοξίαν μας, επόνεσα πολύ και εθεώρησα καλό να γράψω αυτά που ένοιωθα. Ας ευχηθούμε όλοι να δώση ο Θεός την χάριν Του και ο καθένας μας ας βοηθήση με τον τρόπον του δια την δόξαν της Εκκλησίας μας. Με πολύν σεβασμόν προς όλους, Παΐσιος μοναχός. Τελικά, όμως, ο Γέροντας Παΐσιος απαίτησε και επέβαλε τη διακοπή του πατριαρχικού «μνημοσύνου» και στην Ι.Μ.Σταυρονικήτα. Αυτή τη θέση και στάση τήρησε ο Γέρων, μολονότι στην ανωτέρω επιστολή του δεν συνιστούσε στις αρχές του 1969, την διακοπή του «μνημοσύνου», αλλά τον ορθόδοξο αγώνα εντός της Εκκλησίας, για να μην επεκτείνονται τα ήδη ζηλωτικά σχίσματα.
Αμείλικτος ο λόγος του Άγιου Γέροντα. Το πνεύμα το Άγιο, μίλησε μέσα από το σκεύος εκλογής και ο Γέροντας φρόντισε να γράψει ο ίδιος την επιστολή, γιατί ίσως γνώριζε ότι διαφορετικά θα υπήρξε προσπάθεια διαστρέβλωσης της, όπως συνήθως συμβαίνει. Ο αείμνηστος καθηγητής π. Ιωάννης Ρωμανίδης, θα γράψει: “To λεγόμενο σχίσμα μεταξύ Εκκλησιών Δύσεως και Ανατολής δεν έγινε μεταξύ Δυτικών και Ανατολικών Ρωμαίων, αλλά μεταξύ των Φράγκων κατακτητών των Δυτικών Ρωμαίων και των ελευθέρων Ρωμαίων της Δύσεως και της Ανατολής. Μάλιστα το 1054 οι Κέλτες και οι Σάξωνες της Αγγλίας και οι Ρωμαίοι της Αραβοκρατουμένης Ισπανίας και Πορτογαλίας ήταν Ορθόδοξοι.” Από το 794 μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνος οι Φράγκοι, οι Φραγκο-Λατίνοι και το Βατικανό, ουδέποτε παρεξέκλιναν από την γραμμήν τους ότι οι Ανατολικοί Ρωμαίοι είναι «Γραικοί» και «αιρετικοί». Τούτο ήτο τόσον έκδηλον στην νεανική ηλικία του γράφοντος όταν εσπούδαζε στο γυμνάσιον της Νέας Υόρκης. Στα παπικά βιβλία Απολογητικής οι Ορθόδοξοι περιεγράφοντο ως αιρετικοί και χωρίς αγίους και θαύματα. Έτσι ισχυρίζοντο ότι οι τελευταίοι Πατέρες της Εκκλησίας των Ορδοδόξων ήταν οι Άγιοι Ιωάννης Δαμασκηνός (περίπου 675-749) και Θεόδωρος Στουδίτης (759-826). Επίσης οι Φραγκο-Λατίνοι και ο Παπισμός τους συνέχισαν τας κατακτήσεις τους που πάντοτε συνοδεύοντο από την εξόντωσιν ή εκδίωξιν των Ορθοδόξων επισκόπων και την υποδούλωσιν των πιστών δια της μεταβολής τους στην κατάστασιν δουλοπαροίκων με την πλήρη αφαίρεσιν της γεωκτησίας τους.
Αυτό δεν το έκαναν ποτέ ούτε οι Άραβες και ούτε οι Τούρκοι Μουσουλμάνοι. Αλλά ακόμη μέχρι αρχάς του 20ου αιώνος το Βατικανό ενεργούσε κατά τον ίδιον τρόπον. Το 1923 η Ιταλία απέκτησε από την Τουρκίαν τα Δωδεκάνησα με την Συνθήκην της Λωζάνης. Το Βατικανό έδιωξε όλους τους Ορθοδόξους επισκόπους και τους αντικατέστησε με Φραγκο-Τοσκάνους και Λογγοβάρδους που από το 1870 είχαν υποδυθεί την ταυτότητα του μέχρι τότε ανυπάρκτου Ιταλικού έθνους. Ήλπιζε το Βατικανό ότι οι Ορθόδοξοι πιστοί θα αποδεχθούν τελικά κληρικούς χειροτονημένους απ’ αυτούς τους επισκόπους του δια να μη μείνουν χωρίς κληρικούς και μυστήρια. Η κατάστασις άλλαξε όταν τα Δωδεκάνησα ενώθηκαν με την Ελλάδα το 1947 και επανήλθαν εις τας θέσεις τους οι επίσκοποι του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Νέας Ρώμης Κων/πόλεως. Αλλά κατά τα μέσα του 20ου αιώνος τούτου το Βατικανό εγκαινίασε μίαν πρωτότυπον τακτικήν. Περιέργως ανεγνώρισε τα μυστήρια της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Όταν έγινε η Βατικάνειος πράξις αυτή μέσω της Συνόδου του Βατικανού Β’ (1962-1965) ορισμένοι Ορθόδοξοι κατάλαβαν ότι πρόκειται δια παγίδα. Άλλοι εχάρηκαν. Μερικοί μάλιστα «Ορθόδοξοι» στο εξωτερικό ενόμισαν ότι η χειρονομία αυτή έδωσε κύρος όχι μόνον στα μυστήρια, αλλά και στην ταυτότητά τους ως θρησκευτική ηγεσία. Εν συνεχεία το Φανάρι και το Βατικανό προέβησαν την 7η Δεκεμβρίου 1965 σε κοινήν άρσιν των αναθεμάτων του 1054. Δια το Βατικανό τούτο απετέλεσε πράξιν μυστηριακής κοινωνίας βάσει της υπ’ αυτού αναγνωρίσεως των Ορθοδόξων μυστηρίων. Εξ’ επόψεως Ορθοδόξου ήταν μία πράξις του Φαναρίου δια την οποίαν κινδυνεύει να χάση το εντός της Ορθοδοξίας προεδρείον του αν αποδειχθή ότι με την πράξιν αυτήν αναγνώρισε ή ανέχεται ή συμφωνεί με τας αιρέσεις των 13 Φραγκο-Λατινικών «Οικουμενικών Συνόδων». Αν ήτο μία απλή πράξις καλής θελήσεως δια να διευκολυνθή ο διάλογος που επρόκειτο τότε να αρχίση, έχει καλώς.
Πάντως όσον άφορα στο Βατικανό το θέμα έχει ως εξής. η μεταβολή της τακτικής του Βατικανού από «πόλεμο» και «διάλογο» σε τακτική «αναγνωρίσεως των Ορθοδόξων μυστηρίων» είναι μία πραγματικότης. Αλλά το ότι το Φανάρι αμέσως ανταπέδωσε με την από κοινού μετά του Βατικανού σύγχρονον άρσιν των αναθεμάτων του 1054 την 7.12.65 σημαίνει ότι η κοινή πράξις αυτή ήτο αποτέλεσμα μυστικών συνεννοήσεων μεταξύ των δύο. Δηλαδή η πράξις ήτο μονόπλευρος μόνον με την έννοιαν ότι δεν συμμετείχε ολόκληρος η Ορθοδοξία, αλλά μόνον το Φανάρι. Το ότι σχεδόν σύσσωμα χαιρέτησαν την πράξιν οι υπόλοιποι Ορθόδοξοι ως πράξιν καλής θελήσεως, δεν έχει καμμίαν δογματικήν σημασίαν. Αι αιρέσεις του Βατικανού παραμένουν. Τι επιδιώκει το Βατικανό θα εξαρτηθή από τι θα κάνη με τας (13) Φραγκο-Λατινικάς Οικουμενικάς του Συνόδους που προσέθεσε στας 7 Ρωμαϊκάς Οικουμενικάς Συνόδους μαζί με την Σύνοδον του 869 που καθήρεσε τον Μέγαν Φώτιον. Μάλιστα θεωρεί την Σύνοδον του 869 κατά του Μεγάλου Φωτίου ως την Η’ Οικουμενικήν της Σύνοδον.”
Μείζονος σημασίας, είναι να ανατρέξουμε στο παρελθόν και να δούμε , από το 1054 και ένθεν, κάθε φορά που υπήρξε από «κάποιους φιλενωτικούς» προσπάθεια επανένωσης, πια ήταν τα ολέθρια αποτελέσματα . Τι συνέβη λίγα χρόνια μετά τη Σύνοδο Φεράρρας – Φλωρεντίας (1438-1439), όπου η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία αποδέχτηκε την πρόταση και συμμετείχε στην επανεξέταση του ζητήματος της ένωσης των Εκκλησιών. Στην εκκλησιαστική ιστορία και θεολογική σκέψη η Σύνοδος αυτή και γενικά αυτή η προσπάθεια της επανένωσης, έπαιξε σημαντικότατο ρόλο ως προς τη στάση των κατοίκων της Κωνσταντινούπολης στην επελθούσα στη συνέχεια Άλωση της Πόλης και την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, με τα γνωστά επακόλουθα που βιώνουμε μέχρι και σήμερα. Υπάρχουν βέβαια και άλλα παραδείγματα όπως και στη νεώτερη ιστορία, όπου μπορούμε να ανατρέξουμε για να δούμε τι επακολούθησε μετά τη συνάντηση του Πατριάρχου Αθηναγόρα με τον Πάπα Παύλο ΣΤ΄ στο Ισραήλ το 1965, για τους Έλληνες της Πόλης και το Φανάρι, αλλά και τον ελληνισμό. Δυστυχώς, φαίνεται ότι οι ποιμενάρχες μας, δεν αποδίδουν τη δέουσα προσοχή στο ένσαρκο στόμα του Αγίου Πνεύματος, όπως αυτό μας ομιλεί μέσα από τα σκεύη εκλογής του Κυρίου μας. Ο Εθναπόστολος και Εθνομάρτυρας Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, μὲ τὸ προφητικό του Χάρισμα εἶχε δεῖ καὶ προειδοποιήσει, γι΄ αὐτὸ δίδασκε: «Τὸν Πάπα νὰ καταρᾶσθε, γιατὶ αὐτὸς θὰ εἶναι αἴτιος τοῦ χαλασμοῦ τοῦ τόπου».
«Προσέχετε, λοιπόν, τους εαυτούς σας και ολόκληρον το ποίμνιον, εις το οποίον το Πνεύμα το άγιον σας ετοποθέτησε Επισκόπους, δια να ποιμαίνετε την Εκκλησίαν του Θεού, την οποίαν απέκτησε με το ιδικόν Του αίμα. Διότι γνωρίζω τούτο, ότι μετά την αναχώρησίν μου θα εισχωρήσουν μεταξύ σας λύκοι άγριοι και δεν θα λυπηθούν το ποίμνιον, και από σας τους ιδίους θα εγερθούν άνδρες οι οποίοι θα διαστρέψουν την αλήθειαν δια να παρασύρουν τους μαθητάς ώστε να ακολουθήσουν αυτούς. Δια τούτο να είσθε άγρυπνοι» (Πράξεις 20,28-31).
