ΚΑΘΑΡΗ ΚΑΡΔΙΑ: Μην έχεις έχθρα με άνθρωπο, γιατί δεν γίνεται δεκτή η προσευχή σου. Να έχεις ειρηνικές σχέσεις με όλους, για ν’ αποκτήσεις παρρησία όταν θα προσεύχεσαι.
Γιατί ο Κύριος λέει στο Ευαγγέλιο: «ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος· ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν».
Φοβερός ο λόγος του Κυρίου! Γιατί λέει, πώς αν δε δεις την καρδιά σου καθαρή απέναντι σε όλους μη ζητήσεις τίποτε από το Θεό. διαφορετικά, ύβρη απευθύνεις και όχι προσευχή, αφού ενώ είσαι αμαρτωλός και τρέφεις μνησικακία εναντίον του συνανθρώπου σου, λες σ’ Εκείνον που βλέπει τα βάθη των καρδιών, «αφες μοι τα παραπτώματά μου».
Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν προσεύχεται με το νου του, αλλά μόνο με τα χείλη του, και βρίσκεται σε μεγάλη άγνοια. Και ο Θεός βέβαια δεν τον ακούει. Μα ούτε και η προσευχή του είναι πραγματική προσευχή. Είναι μόνο μια συνήθεια που επαναλαμβάνεται σε ορισμένες ώρες.
Εκείνος που θέλει, από το άλλο μέρος να προσεύχεται στο Θεό αληθινά, αγιοπνευματικά, με το νου του και με καθαρή καρδιά, εξετάζει πρώτα τί έχει μέσα στη διάνοια του, ώστε, όταν λέει στο Θεό, «Ελέησόν με», να έχει προηγουμένως και ο ίδιος ελεήσει, ώστε, όταν λέει στο Θεό, «Ελέησέ με», να έχει προηγουμένως και ο ίδιος ελεήσει αυτόν που τον αδίκησε. όταν λέει στο Θεό, «Συγχώρεσέ με», να έχει συγχωρήσει και ο ίδιος τον ομοιοπαθή συνάνθρωπό του και όταν λέει στο Θεό, «Μη θυμηθείς τις αμαρτίες που έκανα, ακούσιες ή εκούσιες», ούτε κι αυτός να θυμάται όσα του έφταιξε ο πλησίον. Αφού όλοι τυραννιόμαστε από τη βία της αμαρτίας, δεν πρέπει να σκεφτόμαστε κακό για κανένα άνθρωπο.
Αν λοιπόν δεν έφτασες στο σημείο να τα κάνεις αυτά, μάταια προσεύχεσαι, αδελφέ. γιατί, σύμφωνα μ’ όλες τις Γραφές, ο Θεός δεν εισακούει την προσευχή σου.
Όλη η αγάπη που σου έχει δώσει ο Θεός, ώστε αυτό που θέλεις να σου κάνει Εκείνος, να το κάνεις πρώτα εσύ. Και τότε θα ελευθερωθείς ανάλογα με τα μέτρα όπου έφτασες και με το τί έκανες στους ανθρώπους. Γιατί ο Θεός είναι ακρίβεια ζωής, όχι μόνο λόγια της γλώσσας.
Αββά Ησαΐα (Γεροντικό)