Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: Ο Θεός αγαπάει και φροντίζει ιδιαίτερα τους πολυτέκνους. Σε μια μεγάλη οικογένεια δίνονται πολλές ευκαιρίες στα παιδιά να αναπτυχθούν κανονικά, εφόσον οι γονείς τους δίνουν σωστή αγωγή. Το ένα παιδί βοηθάει το άλλο.
Εγώ συνιστώ στους νέους να πάρουν σύζυγο από πολύτεκνη οικογένεια, γιατί τα παιδιά που μεγαλώνουν με οικονομική δυσκολία συνηθίζουν στην θυσία, επειδή σκέφτονται πως να βοηθήσουν τους γονείς. Αυτό σπάνια το συναντάς στα καλομαθημένα παιδιά. Αλλά και οι πολύτεκνοι γονείς έχουν πλούσια καρδιά.
Από την γυναίκα θα μεταδοθεί το καλό στον άνδρα και αν έχει αγαθή καρδιά, ο Θεός θα τον βοηθήσει να αλλάξει. Η γυναίκα έχει στην φύση της την ευλάβεια. Αλλά, όταν ο άνδρας, ενώ είναι λίγο αδιάφορος προς την Εκκλησία, πάρει μια στροφή πνευματική, μετά προχωράει σταθερά πνευματικά και η γυναίκα δεν τον φθάνει. Μπορεί μάλιστα να αρχίσει να τον ζηλεύει, επειδή δεν προχωράει αυτή. Γι’ αυτό, στις περιπτώσεις αυτές, λέω στους άνδρες να προσέχουν. Γιατί τί γίνεται; Όσο προχωράει ο άνδρας πνευματικά, η γυναίκα, αν δεν ζει και εκείνη πνευματικά, τόσο του πάει κόντρα.
Αν πει ο άνδρας: «πέρασε η ώρα, σήκω να πάμε στην Εκκλησία», του λέει: «Άντε, τράβα μόνος σου! Δεν με καταλαβαίνεις, έχω ένα σωρό δουλειές…». Ή, αν της πει ο άνδρας: «καλά, σβηστό έχεις το καντήλι;» ή αν πάει να το ανάψει εκείνος, πληγώνει τον εγωισμό της και βάζει τις φωνές: «Τί, παπάς θα γίνεις; καλόγερος είσαι;».
Μπορεί ακόμη και να του πει: «Τί το καίμε το καντήλι; Καλύτερα να δώσουμε το λάδι σε κανέναν φτωχό». Μέχρις εκεί μπορεί να φθάσει, σε προτεσταντικές θεωρίες. Φυσικά, ύστερα στενοχωριέται για τις δικαιολογίες που είπε, αλλά στενοχωριέται και για την πρόοδο που βλέπει στον άνδρα της. Χίλιες φορές σ’ αυτές τις περιπτώσεις να μείνει σβηστό το καντήλι, παρά να πάει ο άνδρας να το ανάψει. Για να γλυτώσω λοιπόν τις οικογένειες από την διάλυση, λέω στους άνδρες: «Να πεις στην γυναίκα σου, όταν την βρεις σε καλή ώρα: «Αν πηγαίνω στην Εκκλησία και κάνω λίγη προσευχή και καμμιά μετάνοια ή διαβάζω κανένα βιβλίο πνευματικό, δεν τα κάνω αυτά από πολλή ευλάβεια, αλλά γιατί αυτά με φρενάρουν, με συγκρατούν, ώστε να μην παρασυρθώ από αυτήν την ελεεινή κοινωνία και πάω στα μπουζούκια με παρέες κ.λπ.»».
Όταν ο άνδρας χειριστεί έτσι το θέμα, τότε η γυναίκα χαίρεται και μπορεί να αλλάξει και να τον ξεπεράσει στα πνευματικά. Αν δεν το χειριστεί όμως έτσι, της σπάζει τα κόκκαλα. Μπορεί να φθάσουν σε χωρισμό. Αν θέλει ο άνδρας να βοηθήσει την γυναίκα πνευματικά, ας προσπαθήσει να την συνδέσει με κάποια οικογένεια που ζει πνευματικά και η μητέρα έχει ευλάβεια, ώστε να παρακινηθεί να την μιμηθεί.
Ο Θεός αγαπάει και φροντίζει ιδιαίτερα τους πολυτέκνους. Σε μια μεγάλη οικογένεια δίνονται πολλές ευκαιρίες στα παιδιά να αναπτυχθούν κανονικά, εφόσον οι γονείς τους δίνουν σωστή αγωγή. Το ένα παιδί βοηθάει το άλλο. Η μεγαλύτερη κόρη βοηθάει την μητέρα, το δεύτερο παιδί φροντίζει το μικρότερο κ.λπ. Υπάρχει αυτό το δόσιμο και ζουν μέσα σε μια ατμόσφαιρα θυσίας και αγάπης. Ο μικρός τον μεγάλο και τον αγαπά και τον σέβεται. Αυτό φυσιολογικά καλλιεργείται σε μια πολύτεκνη οικογένεια.
Γι’ αυτό, όταν στην οικογένεια είναι μόνον ένα ή δυο παιδιά, οι γονείς χρειάζεται πολύ να προσέξουν, πως θα τα μεγαλώσουν. Συνήθως κοιτάζουν να μην τους λείψει τίποτε, οπότε τα παιδιά τα έχουν όλα δικά τους και αχρηστεύονται τελείως. Πάρε μια κοπέλα μοναχοκόρη που τα έχει όλα. Έχει την υπηρέτρια που θα της φέρει το φαγητό στην ώρα του, που θα της νοικοκυρέψει το δωμάτιό της κ.λπ. Η υπηρέτρια πληρώνεται, αλλά καλλιεργείται κιόλας, γιατί δίνεται, προσφέρει, ενώ αυτή, αν δεν κάνει καμμιά θυσία, μένει κούτσουρο, ακαλλιέργητη.