ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΙΜΙΡΟΒΙΤΣ: Στην ψυχή βρίσκεται το πνεύμα και το πνεύμα είναι που κινεί την ψυχή. Ό,τι είναι το πνεύμα, τέτοια είναι και η ψυχή. Αν είναι το πνεύμα δουλικό, τότε δουλική θα είναι και η ψυχή. Αν είναι το πνεύμα θεϊκό, τότε όλη η ψυχή είναι θεϊκή.
Όπως η ψυχή είναι αόρατη, έτσι είναι αόρατο και το ένδυμά της. Αλήθεια και δικαιοσύνη, αγαθοσύνη και ανεξικακία, πραότητα και ευσπλαχνία, αγνότητα και ευσέβεια, θεοφιλία και ανθρωποφιλία, είναι τα ενδύματα της ψυχής.
Άλλη είναι η φύση της ψυχής και άλλη η φύση του σώματος. Το σώμα είναι που πρώτο φθείρεται και εξασθενεί και ύστερα πεθαίνει με την αποχώρηση της ψυχής. Με την ψυχή όμως είναι διαφορετικά.
Η διαφθορά της ψυχής συνίσταται πρώτιστα στο ότι εκείνη εγκαταλείπει την αληθή κρίση και αρχίζουν μέσα της να βλαστάνουν οι σπόροι των ακανθών και των κακών.
Όπως οι σκώληκες κάνουν την εμφάνισή τους στο πεθαμένο σώμα, έτσι και στην ψυχή που στερείται τη χάρη, καρπίζουν οι σκώληκες των λογισμών: φθόνος, πονηριά, ψεύδος, μίσος, συκοφαντία, οργή, μέριμνα, εκδίκηση, έπαρση, περιφρόνηση, υπερηφάνεια, ασέβεια και τα υπόλοιπα.
Είναι ζώσα η ψυχή του ανθρώπου, ζώσα και πάντοτε διψασμένη για ζωή και τίποτα δεν μπορεί να την ξεδιψάσει εκτός από τη ζωή, την αληθινή και άμεση ζωή. Αληθινή και άμεση ζωή είναι μονάχα η ζωή εν Θεώ, εν τω ζώντι Θεώ.
Από το βιβλίο: Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, “Αγιοπνευματικές διδαχές για τον Θεό και τους ανθρώπους”. Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη» 2017, σελ. 66
