ΓΑΜΟΣ – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ
1. Ακύλας και Πρίσκιλλα, οι Απόστολοι (εορτάζουν στις 13 Φεβρουαρίου). Προστατεύουν την οικογένεια και τους σκηνοποιούς.
2. Γοργονία (Εορτάζει 23 Φεβρουαρίου). Υπόδειγμα Χριστιανής αδελφής. Αδελφή του Γρηγορίου του Θεολόγου και κόρη της Νόνας και του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού. Υπόδειγμα νοικοκυράς, συζύγου, μητέρας, μορφωμένη και πολύ καλή Χριστιανή. Θεραπεύει ανθρώπους.
3. Εμμέλεια, Νόννα και Ανθούσα, Μητέρες των τριών Ιεραρχών (εορτάζουν την Κυριακή μετά την Υπαπαντή). Υπόδειγμα χριστιανών μητέρων.
4. Θεόδωρος ο Συκεώτης, Καρπός αμαρτωλής σχέσης ενός βασιλικού ταχυδρόμου και μιας νεαρής κοπέλας, της Μαρίας. Ο πατέρας του εγκατέλειψε την μητέρα του και ο Θεόδωρος μεγάλωσε σαν νόθο. Ευτυχώς η μητέρα του συνήλθε, συνειδητοποίησε την αμαρτία της, ανέλαβε την υποχρέωσή της και αφιερώθηκε αποκλειστικά στη σωστή ανατροφή του μικρού Θεοδώρου. Αξιώθηκε να δει τον υιό της μεγάλο πνευματικό άνδρα, στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Δικαίως ο Άγιος θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι προστατεύει τις εγκαταλελειμμένες μητέρες και τα νόθα παιδιά.
5. Ιωσήφ ο Δίκαιος, εκτός από προστάτης των ξυλουργών – επιπλοποιών, προστατεύει και τους θετούς πατέρες και τα υιοθετημένα αγόρια, γιΌ αυτό πολλές σχολές και ιδρύματα έχουν το όνομά του (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
6. Μάμας, ο Άγιος γεννήθηκε το 260 μ.Χ. στη Παφλαγονία. Οι Χριστιανοί γονείς του πέθαναν στη φυλακή. Αυτός είχε την τύχη και υιοθετήθηκε από μια πλούσια Χριστιανή. Επειδή ο Άγιος τη φώναζε συνέχεια «μάμα – μάμα», τον ονόμασε Μάμα. Μπορεί αν θεωρείται προστάτης των υιοθετημένων παιδιών αλλά και των θετών γονέων. Πολλά ιδρύματα, που ασχολούνται με τα ορφανά παιδιά, έχουν το όνομά του. Στα 15 χρόνια του ο Άγιος συνελήφθη για την πίστη του και μαρτύρησε περνώντας πολλά βασανιστήρια (νερό, θεριά, τρίαινα κ.λ.π.). Μάλλον πρόκειται για τον Παιδομάρτυρα που εορτάζει στις 2 Σεπτεμβρίου.
7. Μακρίνα, Υπόδειγμα χριστιανής αδελφής. Η μεγάλη αδελφή του Μεγάλου Βασιλείου και του Γρηγορίου Νύσσης. Ανατράφηκε Χριστιανικά από την μητέρα της Εμμέλεια και πρόσφερε τον καλύτερο εαυτό της στην οικογένεια, τα αδέλφια της και τους φτωχούς. Αργότερα μόνασε μαζί με την μητέρα της σε γυναικεία μονή, κοντά στην μονή όπου μόναζε και ο αδελφός της Μ. Βασίλειος. (Εορτάζει 19 Ιουλίου).
8. Στέφανος, για στεφάνια γάμου. Πολλές φορές και σε πολλά μέρη, οι ερωτευμένοι σκάλιζαν στα δοκάρια και τους τοίχους των ναών τα ονόματά τους, για να έχουν «καλά στέφανα». Οι παντρεμένοι του χάριζαν τα στεφάνια τους, για να έχουν καλό γάμο. (Εορτάζει 27 Δεκεμβρίου).
9. Σάρα, Ελισάβετ, για τις άτεκνες γυναίκες και ζευγάρια. Οι Άγιες ήταν άτεκνες. Ύστερα από πολλές παρακλήσεις, με τη χάρη του Θεού και με όλους τους φυσικούς νόμους, αξιώθηκαν τελικά να συλλάβουν και να γεννήσουν «καρπούς» αφιερωμένους στον Θεό. Η Σάρα γέννησε τον Ισαάκ και η Ελισάβετ τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. (Εορτάζουν: Ελισάβετ 5 Σεπτεμβρίου και 24 Ιουνίου, η δε Σάρα στις 18 Δεκεμβρίου).
10. Άννα η Προφήτης, Η Άννα, μητέρα του Προφήτη Σαμουήλ, ήταν Προφήτης και η ίδια. Παντρεμένη με τον Ελακανά, δεν μπορούσε να κάνει παιδιά και εκείνος πήρε δεύτερη γυναίκα, τη Φενάνα. Περιφρονημένη, η Άννα παρακάλεσε τον Θεό να την απαλλάξει από την στειρότητα και εκείνη θα του αφιέρωνε το παιδί που θα αποκτούσε. Εισακούσθηκε και απέκτησε τον Σαμουήλ και άλλα έξι παιδιά! Εξ ου και η ευχαριστία της: «Εστερεώθη η καρδιά μου εν Κυρίω, υψώθη κέρας μου εν Θεώ μου, ότι στείρα έτεκεν επτά και η πολλή εν τέκνοις ησθένησε». Η Άννα έχει ταυτιστεί με την ελπίδα προς τα άτεκνα ζευγάρια (Εορτάζει 9 Δεκεμβρίου).
11. Άννα, η μητέρα της Θεοτόκου, Το χέρι της βρίσκεται στη Μονή Σταυρονικήτα του Αγίου Όρους. Υπενθυμίζουμε ότι και η μητέρα της Θεοτόκου, που άλλωστε ήταν και μεγάλης ηλικίας, είχε πρόβλημα γονιμότητας και τη μέρα αυτή γιορτάζεται και η σύλληψη της Παναγίας, που έγινε με υπέρβαση των νόμων της φύσης. Η Άννα έχει ταυτισθεί με την ελπίδα προς τα άτεκνα ζευγάρια. (Εορτάζει 25 Ιουλίου).
12. Ζαχαρίας, συζυγος της Ελισάβετ, μητέρας του Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστή. Ο Ζαχαρίας ήταν μεγαλόσχημος ιερέας του Υψίστου. Είχε μάλιστα το δικαίωμα να μπαίνει στα Άγια των Αγίων. Όταν σε μεγάλη ηλικία του ανακοινώθηκε ότι η Ελισάβετ θα αποκτήσει υιό και πρέπει να τον ονομάσει Ιωάννη, δεν το πίστεψε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μείνει κωφάλαλος μέχρι την ημέρα που θα πρέπει να δώσει το όνομα του παιδιού, που πράγματι γεννήθηκε. Αυτός πήρε μια πινακίδα και έγραψε το όνομα «Ιωάννης» και αμέσως λύθηκε η γλώσσα του και άνοιξαν τα αυτιά του. Ο Ζαχαρίας και η Ελισάβετ μπορούν να θεωρούνται προστάτες των ηλικιωμένων γονέων ή όλων αυτών που είναι άτεκνοι και παρακαλούν για ένα παιδί. Ο Ζαχαρίας φυσικά σχετίζεται και με τους κωφαλάλους (εορτάζει 24 Ιουνίου).
ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ – ΤΟΚΕΤΟΣ – ΠΑΙΔΙΑ
1. Παναγία – Μαρία η Θεομήτωρ, Η λατρεία της Παναγίας είναι βαθιά ριζωμένη στον ελλαδικό χώρο. Η Παναγία – Μαρία ως μητέρα του Θεανθρώπου δεν θα μπορούσε να μην προστατεύει την κάθε μητέρα, αλλά και οι πιστές που θέλουν να κάνουν παιδί, πρώτα σε αυτήν απευθύνονται.
· Παναγία η Ελεούσα, για τις «λεχούσες» – λεχώνες, ώστε να σταθούν και πάλι όρθιες.
· Παναγία η γαλακτοτροφούσα, για να έχουν οι μητέρες γάλα.
· Παναγία η βρεφοκρατούσα, για να κρατήσουν όλες οι γυναίκες μωρά στα χέρια τους.
2. Αιμιλιανός, για τα προβλήματα ομιλίας. Έζησε την εποχή του Ιουλιανού του Παραβάτη (4ος αιώνας μ.Χ.). Καταγόταν από το Ροδόστολο της Θράκης και ήταν δούλος ενός Εθνικού. Κυριευμένος από την ένθερμη πίστη του, μπήκε σε έναν ειδωλολατρικό ναό και κατέστρεψε τα αγάλματα. Για την πράξη του αυτή καταδικάσθηκε σε θάνατο στην πυρά. Λόγω ονόματος, ο Άγιος έχει συνδεθεί με τη μιλιά και ως εκ τούτου με τα προβλήματα ομιλίας των παιδιών (εορτάζει 18 Ιουλίου).
3. Ακίνδυνος, για κάθε κίνδυνο. Έζησε στην Περσία επί εποχής Μεγάλου Κωνσταντίνου, όπου μαζί με τον Πηγάσιο και τον Ανεμπόδιστο δίδασκαν τον Χριστιανισμό στους Πέρσες. Συνελήφθησαν από τον ηγεμόνα Σαβώριο, τους έριξαν στην θάλασσα μέσα σε ένα σάκο από όπου βγήκαν σώοι και το γεγονός προκάλεσε τον προσηλυτισμό του συγκλητικού Ελπιδοφόρου και άλλων. Τελικά τους έκαψαν σε καμίνι, μαζί με άλλους πιστούς και η μνήμη των τεσσάρων, μαζί με του Αφθονίουο οποίος επίσης προσηλυτίσθηκε, γιορτάζεται την ίδια ημέρα (2 Νοεμβρίου). Ο Άγιος Ακίνδυνος πιστεύεται ότι προφυλάσσει τα παιδιά από κινδύνους.
4. Άμως ο Προφήτης, και το αμόνι. Ο πατέρας του Προφήτη Ησαΐα, Προφήτης και εκείνος, κήρυξε επί 50 χρόνια καταγγέλλοντας τους Ιουδαίους για την λατρεία των χρυσών μόσχων. Τον τραυμάτισε θανάσιμα χτυπώντας τον με ρόπαλο στο κεφάλι, ο γιος του ιερέα των ειδωλολατρών, Αμεσίας. Στη Ρόδο τον αποκαλούσαν Άι- Αμόνι και τον επικαλούνταν για το δυνάμωμα των ασθενικών παιδιών, από συνήχηση με το αμόνι του σιδερά (εορτάζει 15 Ιουνίου).
5. Βλάσιος ο Ιερομάρτυρας, για τα ψαροκόκαλα. Ήταν Επίσκοπος Σεβαστείας τον 4ο αιώνα. Ο Άγιος Βλάσιος θεωρείται θεραπευτής των ασθενειών που σχετίζονται με το λαιμό εξ αιτίας του τρόπου που θανατώθηκε αλλά και επειδή, σύμφωνα με την παράδοση, είχε σώσει ένα παιδί που κόντευε να πνιγεί από ψαροκόκαλο που είχε σφηνωθεί στο λαρύγγι του. Ο Άγιος έκανε το σημείο του Σταυρού πάνω στον λαιμό του παιδιού και αμέσως το κόκαλο βγήκε, γι’ αυτό και στην ημέρα της εορτής του, όσοι έχουν πρόβλημα στον λάρυγγα σταυρώνονται με δυο κεριά σε σχήμα «Χ» (εορτάζει 15 Ιουνίου).
6. Γεώργιος ο Κουδουνάς, Συχνά οι μητέρες των άρρωστων παιδιών, ζητούν την συνδρομή του Αγίου Γεωργίου. Στην Μάνδρα της Ξάνθης μάλιστα, όπου υπάρχει η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά, δίνουν στο άρρωστο παιδί ένα κουδουνάκι από αυτά που κρέμονται στην εικόνα, ώσπου να γίνει καλά (εορτάζει 23 Απριλίου).
7. Δόμνα, για τις ετοιμόγεννες και τις μαμές. Έζησε στα τέλη του 3ου με αρχές του 4ου αιώνα και ήταν ιέρεια στο ναό του Δωδεκαθέου, στο παλάτι του Μαξιμιανού στη Νικομήδεια. Όταν έγινε Χριστιανή, έκανε φιλανθρωπίες μοιράζοντας στους φτωχούς πράγματα από το παλάτι. Η Αγία συνδέεται με την απόκτηση παιδιών αλλά και με τον, χωρίς επιπλοκές, τοκετό. Η Αγία Δόμνα θεωρείται μαμή, προστατεύει τις ετοιμόγεννες αλλά και τις μαίες (εορτάζει 28 Δεκεμβρίου).
8. Δομνίκη, και η ημέρα της μαμής. Στην ανατολική Ρουμελία παλιότερα, μέχρι πρόσφατα στη Μακεδονία, στο όνομα της Αγίας ετιμάτο, ιδιαίτερα από τις γυναίκες, ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα το χωριού. Η Αγία συνδέεται με την απόκτηση παιδιών αλλά και με τον χωρίς επιπλοκές τοκετό. Ακόμα και σήμερα η ημέρα της εορτής (8 Ιανουαρίου) αναφέρεται ως «μέρα της μαμής» ή «της μπάμπως η μέρα»! σήμερα έχει χάσει την πρωταρχικής της σημασία και εορτάζεται ως η ημέρα της απελευθερωμένης γυναίκας. Οι γυναίκες γυρίζουν στους δρόμους και διασκεδάζουν, ενώ οι άντρες μένουν κλεισμένοι στα σπίτια. Καμία σχέση με την Αγία που φέρεται να προστατεύει τις μαίες και τις ετοιμόγεννες.
9. Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, Καταγόταν από την Καππαδοκία, ήταν κόρη ωραία και ενάρετη, από οικογένεια ευγενών και ενώ είχε επιλεγεί για σύζυγος του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ’, έγινε μοναχή στη μονή Χρυσοβαλάντου στην Κωνσταντινούπολη. Έκανε μεγάλο φιλανθρωπικό έργο και θαύματα, ενώ η παράδοση λέει ότι ανέβλυσε μύρο από τα λείψανά της. η σημερινή μονή της στη Λυκόβρυση Αττικής, ιδρύθηκε το 1930 κατόπιν υποδείξεως της δίας και εκεί βρίσκεται θαυματουργική εικόνα της. με την Οσία συνδέονται πολλά θαύματα, κυρίως σε προβλήματα γονιμότητας, όπως μαρτυρούν και τα παιδιά που φέρνουν το χαρακτηριστικό όνομα «Χρυσοβαλάντης» (εορτάζει 28 Ιουλίου).
10. Ελευθέριος, που ελευθερώνει. Μαρτύρησε τον 2ο αιώνα επί αυτοκράτορα Αδριανού. Έχοντας λάβει χριστιανική ανατροφή από την μητέρα του Ανθία (η οποία είχε κατηχηθεί από τον Απόστολο Παύλο και με την οποία συνεορτάζει ο Άγιος), στα 15 χρόνια του χειροτονήθηκε διάκονος και στα 20 χρόνια του Επίσκοπος Ιλλυρικού και έκανε ιεραποστολικό έργο. Αργότερα συνελήφθη, διακήρυξε την πίστη του και βασανίσθηκε πολλαπλά (ρίχθηκε ακόμα και στα θηρία στην αρένα, που όμως δεν τον άγγιξαν), προτού αποκεφαλισθεί. Ο Ελευθέριος ελευθερώνει τους φυλακισμένους, αλλά και τις έγκυες. Θεωρείται ο προστάτης του τοκετού (εορτάζει 15 Δεκεμβρίου). Στη Θράκη οι έγκυες τιμούν ιδιαιτέρως τον Άγιο Ελευθέριο. Μαζί με τον Άγιο τιμούν, πολλές φορές, την ανύπαρκτη «αγία» Λεχούσα (Ελεούσα και τον επίσης ανύπαρκτο «άγιο» Αύκουλα. Στην Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες λένε: «Αϊ Λευτέρη μ’ λευτερώσει την, Αϊ μου Αύκουλα αυκόλυνέ την».
11. Ευθύμιος ο Μέγας, για τεκνοποίηση και ευθυμία. Ο Άγιος καταγόταν από πλούσια οικογένεια. Οι γονείς του ήταν διαρκώς θλιμμένοι και παρακαλούσαν διαρκώς τον Θεό να τους αξιώσει να αποκτήσουν παιδί. Ο Θεός του μίλησε και τους προμήνησε ότι θα τους δώσει παιδί, αρκεί να το ονομάσουν Ευθύμιο. Έτσι έγινε, και οι γονείς του βρήκαν πάλι την ευθυμία τους. Ο Άγιος βοηθά και στην τεκνοποίηση. Εξ αιτίας της δυσκολίας των γονιών του να τον αποκτήσουν, θεωρείται θεραπευτής της στειρότητας στα ζευγάρια. Οι στείρες γυναίκες των βλαχόφωνων της Πίνδου ζύμωναν πίτες του Αγίου Ευθυμίου και τις μοίραζαν σε αγόρια για να αποκτήσουν και αυτές παιδιά (εορτάζει 20 Ιανουαρίου).
12. Ευστράτιος, για καλή στράτα. Γεννήθηκε στην Ταρσία και στα είκοσι χρόνια του έγινε μοναχός στη μονή των Αυγάρων, στον Όλυμπο. Χάριν του ονόματός του, ο Άγιος Ευστράτιος, είναι εκείνος στον οποίο απευθύνονται για να βοηθήσει στη στράτα, δηλαδή στο έγκαιρο και σωστό περπάτημα των μωρών (εορτάζει 9 Ιανουαρίου).
13. Θεόδωρος ο Στρατηλάτης, Στρατιωτικός υψηλόβαθμος και χαρισματική προσωπικότητα και επιπλέον ένθερμος Χριστιανός. Ιδιαίτερα τον έταζαν στην Μικρά Ασία για τα άρρωστα παιδιά (εορτάζει 8 Φεβρουαρίου).
14. Ιουλίττα και Κήρυκος, θεραπευτές των παιδιών. Μητέρα και υιός έζησαν την εποχή του Διοκλητιανού. Προσπαθώντας να ξεφύγουν από τους διωγμούς, κατέφυγαν στην Ταρσό όπου συνελήφθησαν από τον τύραννο Αλέξανδρο, ο οποίος σκότωσε τον τρίχρονο Κήρυκο πετώντας τον στο δάπεδο. Η Ιουλίττα αποκεφαλίσθηκε αργότερα ύστερα από βασανιστήρια. Ο τραγικός θάνατος του μικρού Αγίου τον ανέδειξε σε προστάτη και θεραπευτή των μικρών παιδιών, κυρίως από κρανιοεγκεφαλικές και άλλες κακώσεις (εορτάζει 15 Ιουλίου).
15. Στυλιανός, για να «στυλώσεις». Ο Άγιος ασκήτεψε στην έρημο σε σπηλιά. Τιμάται και ως γιατρός ανίατων ασθενειών. Όταν πέθαινε το παιδί ενός ζευγαριού, οι μητέρες ζωγράφιζαν την εικόνα του Αγίου να κρατά ένα βρέφος και τον επικαλούνταν. Αμέσως οι μητέρες «στυλώνονταν», συλλάμβαναν και γεννούσαν άλλο παιδί. Αλλά και άρρωστα παιδιά μετά την επίκληση του Αγίου γίνονται καλά (στυλώνονται). Ιδιαίτερα προστατεύει τα νόθα παιδιά λόγω σχετικού θαύματος: Κάποτε οι χωριανοί κυνηγούσαν να πάρουν το παιδί που γέννησε παράνομα μία γυναίκα. Ο Άγιος έκρυψε το βρέφος μέσα στη μακριά γενειάδα του και έτσι γλίτωσε από τους διώκτες του (εορτάζει 26 Νοεμβρίου).
16. Συμεών, για τα παιδιά. Συμεών ο Θεοδόχος, για τα παιδιά αλλά και για τα σημάδια. Στη Θράκη οι έγκυες τιμούν ιδιαίτερα τον Άγιο Συμεών για να μην βγουν τα παιδιά σημαδεμένα (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου και στις 3 Φεβρουαρίου).
Ακόμη σχέση με τοκετούς και παιδιά έχουν:
– Μαρίνα, λέγεται στην Αθήνα ότι διευκολύνει τη γέννα και στην Κύπρο ότι κοιμίζει τα μωρά (εορτάζει 17 Ιουλίου).
– Φανούριος, φανερώνει το μωρό (εορτάζει 27 Αυγούστου).
– Δομέτιος, «λύνει» τους «δεμένους», αυτούς που δεν μπορούν να κάνουν παιδιά (εορτάζει 23 Μαρτίου και 30 Οκτωβρίου)
– Τρύφωνας, η μέλλουσα μάνα βάφεται, περιποιείται, βάζει στα μάγουλα κοκκινάδι για να βγει το σαλό (μωρό) όμορφο! (εορτάζει 29 Σεπτεμβρίου).
– Συμεών, οι έγκυες δεν πιάνουν τίποτα στα χέρια τους, ιδίως αιχμηρά αντικείμενα, για να μην τραυματιστούν και βγει το παιδί σημαδεμένο (παρετυμολογία Συμεών=σημείο=σημάδι) (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου και 3 Φεβρουαρίου).
– Αζαρίας, οι έγκυες τάζουν διάφορα για να μην γεννηθούν τα μωρά τους ζαρωμένα (παρετυμολογία Αζαρίας = ζάρα = αζάρωτος)(ο αγιόπαις εορτάζει 17 Δεκεμβρίου και ο Προφήτης 3 Φεβρουαρίου).
– Βαρβάρα, Βαρβαρώνει τις έγκυες, τις κάνει βάρβαρε και ανθεκτικές. Οι έγκυες δεν δουλεύουν στη γιορτή της, ούτε σκουπίζουν. Κρύβουν μάλιστα την σκούπα …; για το καλό το δικό τους και για το καλό του παιδιού που θα γεννηθεί, για να μην πάθει ευλογιά (εορτάζεται 4 Δεκεμβρίου).
– Ελέσα η Οσιομάρτυς, ονομάζεται έτσι γιατί η γέννησή της ήταν αποτέλεσμα του ελέους και της ευλογίας του Θεού (εορτάζεται 1 Αυγούστου).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΥΣ
1. Τερέντιος και Νεονίλλα, με τα επτά τέκνα τους. Προστατεύουν τους πολύτεκνους (εορτάζουν 28 Οκτωβρίου)
2. Πολύκαρπος, για τα πολλά παιδιά (πολύτεκνοι) αλλά και για τις σοδειές. (Υπάρχουν πέντε Άγιοι με το ίδιο όνομα. Εορτάζουν: 8 και 23 Φεβρουαρίου, 2 Απριλίου, 7 Ιουλίου και 25 Οκτωβρίου).
3. Πεύσιππος, Ελάσιππος και Μέσιππος, για τα τρίδυμα (εορτάζουν 16 Ιανουαρίου).
4. Μαρίνα, γιατί «μαραίνει» το κακό μάτι και τα σπυριά της ιλαράς. Προστατεύει τα καχεκτικά μωρά, αλλά «μαραίνει» κιόλας αυτά που οι μητέρες τους δεν την τιμούν (εορτάζει 17 Ιουλίου).
Ακόμα αναφέρονται οι Άγιοι: Άγιοι Σαράντα, Όσιος Στυλιανός, Άγιος Συμεών, Άγιος Τρύφων, Άγιος Βλάσης, Αγία Βαρβάρα.
ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΓΙΟΙ
1. Αβραάμ, έχει σχέση με την φιλοξενία. Φιλοξένησε τρεις Αγγέλους. Η απεικόνιση αυτή θεωρείται ότι είναι μία από τις λίγες παραδεκτές Ορθόδοξες απεικονίσεις της Αγίας Τριάδας (εορτάζει 9 Οκτωβρίου και 18 Δεκεμβρίου).
2. Βασίλειος ο Μεγάλος, Επίσκοπος Καισαρείας της Καππαδοκίας. Γεννήθηκε το 329. Μεγάλος φιλάνθρωπος. Έφτιαξε ένα ίδρυμα για φτωχούς και αρρώστους, που ονομάστηκε «Βασιλειάς». Πέθανε μετά 50 χρόνια αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο πνευματικό έργο. Ο ίδιος κάποτε έσωσε την πόλη του από έναν έπαρχο, ο οποίος ερχόταν να φορολογήσει αγρίως τους συμπολίτες του. Μάλιστα οι κάτοικοι είχαν μαζέψει ότι χρυσαφικά είχαν για να του τα προσφέρουν και να τον εξευμενίσουν. Ο Βασίλειος πήγε και τον συνάντησε και τελικά τον έπεισε να μην μπει στην πόλη. Ο έπαρχος έφυγε, αλλά ο Βασίλειος έμεινε με το πρόβλημα πώς να ξαναμοιράσει τα χρυσαφικά στους συμπολίτες του. Σκέφτηκε λοιπόν και έφτιαξε πολλές πίτες (ψωμάκια – πρόσφορα). Σε κάθε πίτα έβαλε και από ένα χρυσαφικό …; έτσι ο κάθε συμπολίτης του πήρε από κάτι! Σε ανάμνηση του γεγονότος φτιάχνουμε σήμερα τις λεγόμενες «βασιλόπιτες» με τα φλουριά (εορτάζει την 1η Ιανουαρίου).
3. Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, καταγόταν από την Καππαδοκία, ήταν κόρη ωραία και ενάρετη, από οικογένεια ευγενών και ενώ είχε επιλεγεί για σύζυγος του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ’, έγινε μοναχή στη μονή Χρυσοβαλάντου στην Κωνσταντινούπολη. Έκανε μεγάλο φιλανθρωπικό έργο και θαύματα, ενώ η παράδοση λέει ότι ανάβλυσε μύρο από τα λείψανά της (εορτάζει 28 Ιουλίου).
4. Φιλοθέη η Αθηναία, Η Οσία γεννήθηκε ύστερα από πολλές προσευχές και παρακλήσεις των γονέων της γιατί η μητέρα της ήταν στείρα. Και ενώ ο Θεός τους έκανε την χάρη να τους χαρίσει την πολυπόθητη κόρη, οι γονείς της θεώρησαν σκόπιμο να την παντρέψουν με το ζόρι, σε ηλικία 12 ετών, με έναν πλούσιο αλλά βάναυσο άνδρα. Έπειτα από λίγο η Φιλοθέη έμεινε χήρα και παρά τις πιέσεις για δεύτερο γάμο, αυτή προτίμησε να μοιράσει την περιουσία της στους φτωχούς και να γίνει μοναχή. Με τα λεφτά που κληρονόμησε από τον πλούσιο άνδρα της, έκανε πολλές και μεγάλες φιλανθρωπίες, αυτό όμως εξόργισε συγγενείς, «φίλους» και εχθρούς, που προκάλεσαν τον μαρτυρικό της θάνατο στις 19 Φεβρουαρίου του 1589. Σήμερα η Οσία τιμάται ως προστράτια πολλών γυναικείων οργανώσεων, φιλανθρωπικών σωματείων και κοινωφελών ιδρυμάτων (εορτάζει 19 Φεβρουαρίου).
5. Φιλάρετος ο Ελεήμων, Ο Όσιος έζησε τον 8ο αιώνα και ήταν πολύ πλούσιος. Τα χρήματά του όμως τα έδινε με αφθονία στους φτωχούς. Κάποια στιγμή η εποχή άλλαξε και ο Άγιος έγινε και αυτός φτωχός. Συνέχιζε όμως αγόγγυστα να μοιράζεται τα λιγοστά του υπάρχοντα με τους άλλους πτωχούς. Ο Θεός βλέποντας την αρετή του, ευλόγησε και παντρεύτηκε η κόρη του με μέλος της βασιλικής αυλής. Τα πράγματα και πάλι άλλαξαν. Ο Φιλάρετος πήρε τον τίτλο του υπάτου και φυσικά έγινε και πάλι πλούσιος. Και αυτά τα χρήματα, τα έδινε με αφθονία στους φτωχούς. Το θαύμα ήταν ότι όσα χρήματα μοίραζε, τόσα χρήματα κέρδιζε! Λες και ήταν ένας θεϊκός αγωγός χάριτος και ελεημοσύνης προς τους έχοντες ανάγκη (εορτάζει 1 Δεκεμβρίου).
Ακόμα αναφέρονται οι Άγιοι: Ζωτικός ο ορφανοτρόφος (εορτάζει 31 Δεκεμβρίου), Νικόλαος Πλανάς, ο Άγιος φτωχός Ιερέας (εορτάζει 2 Μαρτίου).
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
(Δικαστές, βουλευτές, συγκλητικοί και αρεοπαγίτες)
1. Αμβρόσιος Επίσκοπος Μεδιολάνων. Σπούδασε ρητορική, φιλοσοφία και νομικά. Ασκούσε το επάγγελμα του δικαστή. Λόγω της ακεραιότητας του χαρακτήρα του, με διαταγή του Ουαλεντιανού Α’, πήρε όλους τους ιερατικούς τίτλους και χειροτονήθηκε απ’ ευθείας Επίσκοπος Μεδιολάνων. Είναι αυτός που μετέπειτα απαγόρευσε την είσοδο στο ναό, στον αυτοκράτορα Θεοδόσιο, λόγω του ότι αυτός είχε καταστείλει αιματηρά τη στάση της Θεσσαλονίκης (εορτάζει 7 Δεκεμβρίου).
2. Διονύσιος ο αρεοπαγίτης, ήταν φιλόσοφος και μέλος της Βουλής του Αρείου Πάγου την εποχή που ο Απόστολος Παύλος επισκέφθηκε την Αθήνα. Φυσικά ο μορφωμένος βουλευτής – δικαστικός, πείστηκε αμέσως από τα λόγια του Παύλου και βαπτίσθηκε Χριστιανός. Αργότερα ο Άγιος διαδέχθηκε τον Επίσκοπο Ιερόθεο και έγινε αρχιερέας των Αθηνών, έκανε θαύματα και έγραψε βιβλία ιδιαίτερα για την ιεραρχία των ουράνιων πνευματικών οντοτήτων. Ταξίδεψε σε όλη τη Δύση, αλλά στο Παρίσι συνελήφθη, βασανίσθηκε και αποκεφαλίσθηκε (εορτάζει 3 Οκτωβρίου).
3. Ησύχιος ο συγκλητικός, έζησε την εποχή του Γαλέριου Μαξιμιανού. Κατά τους διωγμούς καλέστηκε να απαρνηθεί την πίστη του και αυτός φυσικά αρνήθηκε. Αποτέλεσμα ήταν να εκπέσει του αξιώματός του και να γελοιοποιηθεί από τον ίδιο τον αυτοκράτορα μπροστά σε όλη την σύγκλητο. Τελικά του έδεσαν μια πέτρα στον λαιμό και τον έπνιξαν στον ποταμό Ορόντη (εορτάζει 2 Μαρτίου).
4. Ιερόθεος ο αρεοπαγίτης – βουλευτής, ο «Θεόληπτος υμνολόγος». Παραδοσιακά θεωρείται ότι είναι ο πρώτος Επίσκοπος των Αθηνών ο οποίος παραβρέθηκε μάλιστα και στην επιτάφια σύναξη των Αποστόλων κατά την κοίμηση της Θεοτόκου. Οι όμορφοι ύμνοι που έψαλλε προς τιμήν Της, ου χάρισαν τον τίτλο του «Θεόληπτου υμνολόγου». Ο Ιερόθεος έγραψε πολλά βιβλία και πέθανε σε βαθιά γεράματα (εορτάζει 4 Οκτωβρίου).
5. Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας και ο Νικόδημος, Ήταν κρυφοί μαθητές και μέλη του Ανωτάτου Συμβουλίου κατά την δίκη του Ιησού (εορτάζουν 31 Ιουλίου).
6. Δορυμέδων και Λουκάς οι βουλευτές. Ησύχιος, Γοργόνιος, Ζήνων, Ίνδης και Μαρδόνιος οι συγκλητικοί.
Για τους δικαζόμενους και την ελευθέρωσή τους
1. Ονούφριος, Προστατεύει τους δικαζόμενους. Ο Άγιος έγινε ερημίτης και έζησε πάνω από 70 χρόνια μόνος σε μια σπηλιά. Ο Θεός φρόντιζε για την τροφή του. Τον βρήκε σε μεγάλη ηλικία Άγιος Πανφούτιος, ωχρό και καταβεβλημένο, γυμνό, με μια κάτασπρη μακριά γενειάδα, που έφτανε ως το έδαφος. Ο Γέροντας Άγιος Ασκητής τον καλωσόρισε λέγοντάς του ότι …; ήταν αυτός που θα τον ενταφίαζε! Πράγματι, την άλλη μέρα ο Πανφούτιος βρήκε τον Ονούφριο νεκρό, ενώ Άγγελοι έψελναν από τον ουρανό. Ο λαός μας, όταν βλέπει κάποιον καταβεβλημένο, λέει: «αυτός έγινε σαν τον Άγιο Ονούφριο». Ίσως γι’ αυτό ο Άγιος να προστατεύει αυτούς που προσάγονται σε δίκη, γιατί προφανώς είναι χλομοί σαν τον Άγιο (εορτάζει στις 12 Ιουνίου).
2. Ελευθέριος, ελευθερώνει τους αιχμαλώτους και τους φυλακισμένους (υπάρχουν έξι Άγιοι με αυτό το όνομα).
3. Βαρβάρα, την επικαλούνται πολλές φορές (ιδιαίτερα στην Δύση) οι φυλακισμένοι (εορτάζει 4 Δεκεμβρίου)
4. Ιωάννης ο Ρώσος, προστατεύει τους αιχμαλώτους πολέμου (εορτάζει 2 Ιουνίου).
5. Πέτρος ο Απόστολος, τον επικαλούνται πολλές φορές για την ελευθέρωση κρατουμένων. Στις γραφές αναφέρεται ότι ο Απόστολος σε ένα από τα ταξίδια του συνελήφθη και φυλακίσθηκε. Το βράδυ ένας Άγγελος ήρθε στο κελί του, κοίμισε τους φύλακες, έλυσε τις αλυσίδες που κρατούσαν δέσμιο τον Απόστολο, του άνοιξε τις πόρτες και τον ελευθέρωσε (εορτάζει16 Ιανουαρίου, και η προσκύνηση της αλυσίδας 29 Ιουνίου).
6. Πέτρος ο δεσμοφύλακας, προστατεύει τους δεσμοφύλακες (εορτάζει 26 Ιανουαρίου).
Δραπέτες
1. Αγάπιος ο Όσιος, μοναχός από το Άγιο Όρος, της περιοχής Βατοπεδίου. Ο Όσιος ασκήτευε όταν Αγαρηνοί πειρατές τον συνέλαβαν και τον πούλησαν σκλάβο σε έναν πλούσιο συμπατριώτη τους. Ο Όσιος πέρασε πολύ άσχημα στην σκλαβιά του. Ήταν αλυσοδεμένος συνεχώς και ο κύριός του τον χρησιμοποιούσε σε πολύ βαριές δουλειές. Κάποια στιγμή ο Όσιος κατάφερε να δραπετεύσει. Επέστρεψε στο Άγιο Όρος και πήγε να βρει τον Γέροντα που είχε για Πνευματικό. Ο Γέροντας τον μάλωσε που δραπέτευσε και του είπε πως πρέπει να επιστρέψει στον κύριό του. Ο Αγάπιος ξαναγύρισε στον Αγαρηνό, του διηγήθηκε τα πάντα και του ζήτησε συγγνώμη που δραπέτευσε.
Ο Αγαρηνός και οι δύο υιοί του θαύμασαν την υπακοή του Αγάπιου και αφού του έδωσαν την ελευθερία του, του ζήτησαν να τους πάρει μαζί του στο Άγιο Όρος ως συνοδεία. Οι Αγαρηνοί βαπτίσθηκαν και μόνασαν μαζί με τον Αγάπιο. Ονήσιμος ο Απόστολος, προστατεύει τους φυλακισμένους – κρατουμένους. 2. Ο Ονήσιμος ήταν δούλος ενός Χριστιανού άρχοντα, του Φιλήμονα. Απέδρασε όμως από αυτόν και πήγε στην Ρώμη. Εκεί συνάντησε τον Απόστολο Παύλο, που τον δίδαξε, τον βάπτισε Χριστιανό και τον έστειλε πίσω στον Φιλήμονα όχι σαν δούλο, αλλά ως φίλο και αδελφό (εορτάζει 15 Φεβρουαρίου).
ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ
1. Χριστόφορος, ο αγαθός γίγαντας, είναι ένας χαρακτηριστικός Άγιος – Προστάτης επαγγελματιών. Ο Άγιος παρουσιάζεται να μεταφέρει στους ώμους του παιδιά όπου τους περνά έναν χείμαρρο. Γι’ αυτό προστατεύει τους αυτοκινητιστές (ταξί κ.λπ.) αλλά και κάθε είδους ταξιδευτές, επιβάτες και μη. Και οι μεταφορείς επικαλούνται συχνά την προστασία του. Λέγεται πως ο Άγιος (που ήταν άσχημος και σωματώδης) κάποτε ρώτησε έναν ερημίτη, πώς να αγιάσει! Αυτός του είπε να κάνει νηστεία και προσευχή. «Εγώ δεν ξέρω από προσευχές και να νηστέψω μου είναι δύσκολο», απάντησε ο Χριστόφορος.
«Τότε διάθεσε την δύναμή σου στον Χριστό και σε όποιον τη χρειάζεται», του απάντησε ο σοφός ερημίτης. Ο Χριστόφορος διάλεξε ένα ορμητικό ποτάμι, εγκαταστάθηκε στην όχθη του και όποιος διαβάτης ήθελε να περάσει το ποτάμι, τον έπαιρνε στον ώμο του και τον περνούσε απέναντι. Κάποτε εμφανίστηκε στην όχθη του αγριεμένου ποταμού ένα μοναχικό παιδί. Ο μετέπειτα Άγιος προσφέρθηκε να το περάσει απέναντι. Το ανέβασε στον ώμο του, όμως με έκπληξη διαπίστωσε ότι το παιδί ήταν πολύ βαρύ. «Όλο τον κόσμο να κουβαλούσα δεν θα ήταν τόσο βαρύς», είπε ο Άγιος. «Δεν κουβαλάς μόνο όλον τον κόσμο, αλλά και τον Πλάστη του!», απάντησε το παιδί, που δεν ήταν άλλο από τον ίδιο τον Κύριο.
Ο Άγιος μπορεί να θεωρηθεί και προστάτης των «άσχημων», γι’ αυτό και παρουσιάζεται πολλές φορές σκυλόμορφος. Σε εικόνες λαϊκές παρουσιάζεται ως κυνοπρόσωπος (εορτάζει 9 Μαΐου, αλλά υπάρχουν και άλλοι 13 Άγιοι με αυτό το όνομα).
2. Ανδρόνικος και Αθανασία, ήταν αργυροπράτες και δάνειζαν χωρίς κέρδος. Μετά τον θάνατο των παιδιών τους μοίρασαν την περιουσία τους, έγιναν και οι δύο μοναχοί και έζησαν όλη την ζωή τους στο ίδιο κελί, τηρώντας το νόμο της σιγής (εορτάζουν 9 Οκτωβρίου)
3. Απόστολος ο Νεομάρτυς Πηλίου, Διαμεσολαβητής, μεταφραστής (εορτάζει 16 Αυγούστου).
4. Αχμέδ ο Νεομάρτυς, ο κάλφας (εορτάζει 3 Μαΐου).
5. Βαρβάρα, την επικαλούνται πολλές φορέςοι μάγειροι, οι χαλκουργοί και οι κωδωνοποιοί. Ίσως λόγω θορύβου, που παρομοιάζεται με αυτόν του πυροβολικού. Η Αγία θα μπορούσε αν θεωρηθεί ακόμα και προστάτιδα των κατασκευαστών των πυροτεχνημάτων (εορτάζει 4 Δεκεμβρίου).
6. Γρηγόριος ο θαυματουργός, σπούδασε ρητορική, νομικά και φιλοσοφία, δίπλα στον μεγάλο διδάσκαλο Ωριγένη (εορτάζει 17 Νοεμβρίου).
7. Γεράσιμος ο εξ Ευρυτανίας, εργάσθηκε σε παντοπωλείο της Κωνσταντινούπολης ως μισθωτός (εορτάζει 3 Ιουλίου).
8. Γαβριήλ ο Αρχάγγελος, αναφέρεται ότι ο Αρχάγγελος μεταφέρει μηνύματα. Ο Γαβριήλ είπε στην Παρθένο Μαρία το «Χαίρε». Δεν θα ήταν άτοπο να θεωρηθεί ότι προστατεύει τους ταχυδρόμους, τους κάθε είδους αγγελιοφόρους αλλά και την κάθε μορφή μεταφοράς πληροφορίας (εορτάζει 8 Νοεμβρίου, 13 Ιουλίου και 26 Μαρτίου).
9. Δαμασκηνός ο Ιερομάρτυς Βουλγαρίας, εισπράκτορας, λογιστής.
10. Δημήτριος ο Μεγαλομάρτυς και μυροβλήτης, μπορεί να θεωρηθεί ο πρώτος «κατηχητής» της Εκκλησίας (εορτάζει 26 Οκτωβρίου).
11. Δημήτριος ο Τριπόλεως, εργαζόταν αρχικά ως χτίστης και αργότερα ως κουρέας.
12. Δούκας ο Νεομάρτυρας, ήταν ράφτης (εορτάζει 24 Απριλίου).
13. Ελένη μητέρα του Αγίου και μεγάλου Κωνσταντίνου, προστατεύει τους σιδηρουργούς, γιατί μαζί με τον Τίμιο Σταυρό βρήκε και τα σιδερένια καρφιά με τα οποία σταύρωσαν τον Χριστό (εορτάζει 21 Μαΐου και η έυρεση των Τιμίων Ήλων 6 Μαρτίου).
14. Εζεκίας ο Δίκαιος, προστατεύει τους υδραυλικούς γιατί κατασκεύασε υδραγωγείο και έφερνε νερό στα Ιεροσόλυμα (εορτάζει 28 Αυγούστου).
15. Ελισσαίος ο Προφήτης, για τους ελαιοπαραγωγούς και τους λαδέμπορους (εορτάζει 14 Ιουνίου).
16. Ευρόσυνος, ήταν μάγειρας, και θεωρείται προστάτης των μαγείρων και εστιατόρων (εορτάζει 11 Σεπτεμβρίου).
17. Ειρήναρχος, επαγγελματίας δήμιος. Βασάνιζε και εκτελούσε Χριστιανούς. Στο τέλος έγινε και αυτός Χριστιανός και φυσικά μαρτύρησε γι’ αυτήν την απόφασή του (εορτάζει 28 Νοεμβρίου).
18. Ευλόγιος ο ξενοδόχος, ήταν λατόμος, αλλά είχε ως έργο του να παρέχει στέγη σε όσους είχαν ανάγκη, γι’ αυτό ονομάσθηκε «ξενοδόχος» (εορτάζει 27 Απριλίου).
19. Ευνίκη, για να έχουμε καλή νίκη (εορτάζει 28 Οκτωβρίου).
20 Ζήνων, ο ταχυδρόμος (εορτάζει 10 Φεβρουαρίου).
21. Ηλίας Αρδούνης, κουρέας Νεομάρτυρας (1686) από την Καλαμάτα. Προστατεύει τους κουρείς και τους κομμωτές (εορτάζει 31 Ιανουαρίου).
22. Ηλίας, ο Προφήτης, προστάτης των γουναράδων, λόγω «μηλωτής» (προβατίσια μάλλινη γούνα – προβιά) αλλά και των μετεωρολόγων. (εορτάζει 20 Ιουλίου).
23. Ιωσήφ ο δίκαιος, ξυλουργός, προστάτης των επιπλοποιών. Θετός πατέρας προστάτης των υιοθετημένων αγοριών (εορτάζει 18 Δεκεμβρίου).
24. Ιωάννης ο κάλφας, ο Νεομάρτυρας, προστατεύει τους υποδηματοποιούς και τους εργαζόμενους στα καταστήματα πώλησης υποδημάτων (εορτάζει 26 Φεβρουαρίου).
25. Ιωάννης ο ράφτης, Νεομάρτυρας, προστάτης των ραφτέων (εορτάζει 20 Δεκεμβρίου).
26. Ιωάννης ο χρυσοχόος, ο Νεομάρτυρας (1802), προστάτης των χρυσοχόων (εορτάζει 14 Μαΐου).
27. Λυδία η Φιλιππησία, η πορφυροπώλης, προστάτης των υφασματοπωλών (εορτάζει 20 Μαΐου).
28. Λαυρέντιος, Διαχειρηστής και θησαυροφύλακας στη Ρώμη επί Ουαλεριανού (εορτάζει 10 Αυγούστου).
29. Μένιγνος ο κναφεύς, προστάτης των χημικών (εορτάζει 22 Νοεμβρίου).
30. Μαρκιανός και Μαρτύριος οι νοτάριοι, είναι προστάτες των συμβολαιογράφων. Υπήρξαν γραμματικοί του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως επί Παύλου του Αγίου και Ομολογητού (4ος αιώνας) (εορτάζουν 25 Οκτωβρίου).
31. Μάρκος ο Άγιος και Ευαγγελιστής, θα μπορούσε να προστατεύει τους τσαγκάρηδες, λόγω σχετικού θαύματος (εορτάζει 25 Απριλίου).
32. Μακάριος ο νέος, παραδόθηκε από τους γονείς του σε έναν ράπτη και έμαθε την τέχνη της ραπτικής (εορτάζει 14 Σεπτεμβρίου).
33. Ματθαίος ο Ευαγγελιστής, τελωνειακός – φοροεισπράκτορας (εορτάζει 16 Νοεμβρίου).
34. Μιχαήλ από τα Βούρλα της Μ. Ασίας, εργαζόταν αρχικά ως χαλκουργός και μετά ως υπάλληλος σε καφεπωλείο. Θεωρείται προστάτης των βαφέων, γιατί οι χριστιανοί που βρήκαν το σώμα του και το έθαψαν ήταν βαφείς (εορτάζει 16 Απριλίου).
35. Μαρία η Μαγδαληνή, η Μυροφόρος, προστάτης των αρωματοποιών και αρωματοπωλών (εορτάζει 22 Ιουλίου).
36. Μηνάς ο καλλικέλαδος, προστάτης των δημοσιογράφων (εορτάζει 10 Δεκεμβρίου).
37. Νικόλαος ο Νεομάρτυρας από την Κορινθία, πλανόδιος παντοπώλης (εορτάζει 23 Σεπτεμβρίου).
38. Νικόδημος ο Αγιορείτης, προστάτης των μεταφραστών γιατί ασχολείτο με την αντιγραφή, μετάφραση και διόρθωση κωδίκων και αρχαίων συγγραμμάτων (εορτάζει 14 Ιουλίου).
39. Παντελεήμων, προστάτης των παρασκευαστών άρτου, φιλάνθρωπος, ανάργυρος, ιατρός και ελεήμων (εορτάζει 27 Ιουλίου).
40. Πρόχορος, Νικάνωρ, Τίμων και Παρμενάς, επιλέχθηκαν από τους Αποστόλους για να «διακονούν» στην τράπεζα (σερβιτόροι – εστιάτορες) (εορτάζουν 4 Ιανουαρίου και 28 Ιουλίου).
41. Σιλβέστρος, πάπας Ρώμης, προστατεύει τους φτωχούς κληρικούς (εορτάζει 2 Ιανουαρίου).
42. Σπυρίδωνας ο Άγιος, προστάτης των κεραμέων, των χρυσοχόων λόγω αντίστοιχων θαυμάτων (εορτάζει 12 Δεκεμβρίου).
43. Σταμάτιος και Ιωάννης, οι Σπετσιώτες, έκαναν εμπόριο λαδιού (εορτάζουν 3 Φεβρουαρίου).
44. Συμεών ο Τραπεζούντιος, ο Νεομάρτυρας, ήταν χρυσοχόος (εορτάζει 14 Αυγούστου).
45. Υάκινθος, από την Καισάρεια, ήταν θαλαμηπόλος (κουβικουλάριος) του Τραϊανού (εορτάζει 3 Ιουλίου).
46. Φιλούμενος ο Λυκάονας, μετέφερε σιτάρι, προστατεύει τους εμπόρους σιτηρών. Το δε μαρτύριό του ήταν να τρέξει επί «τριάκοντα σταδίους», και επειδή το έκανε αγόγγυστα, αλλά μετά το πέρας της δοκιμασίας πέθανε, θεωρείται από πολλούς και προστάτης των δρομέων.
47. Φίλιππος ο Απόστολος, και διάκονος, προστάτης των σιδηροδρομικών, γιατί δίδαξε καθ’ οδόν σε άμαξα (εορτάζει 11 Οκτωβρίου).
48. Φώτιος ο Μέγας, προστατεύει τους βιβλιοπώλες και τους βιβλιοθηκονόμους (εορτάζει 6 Φεβρουαρίου).
49. Φιλήμονας, μουσικός σε βασιλική αυλή (εορτάζει 28 Απριλίου).
50. Φλώρος και Λαύρος, δίδυμοι και λιθοξόοι στο επάγγελμα (εορτάζουν 18 Αυγούστου).
51. Οι τρεις παίδες εν καμίνω, προστατεύουν τους πυροσβέστες, όσους εργάζονται με τη φωτιά αλλά και όσους κινδυνεύουν από φωτιά (εορτάζουν 17 Δεκεμβρίου).
52. Χαράλαμπος ο Άγιος, θεωρείται προστάτης των μαρμαράδων (εορτάζει 10 Φεβρουαρίου).
53. Οι τρεις Ιεράρχες, προστάτες των εκπαιδευτικών και των σχολείων (εορτάζουν 30 Ιανουαρίου).
ΑΓΙΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ
Παρακάτω παραθέτω έναν πίνακα, με ονόματα Αγίων που θα μπορούσαν να θεωρηθούν Άγιοι Προστάτες – Θεραπευτές. Στην συνέχεια του πίνακα θα γράψω πιο αναλυτικά γι’ αυτούς τους Αγίους.
1. Ανίατες Ασθένειες: Άγιοι Ανάργυροι, Οσία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, Άγιος Εφραίμ, Όσιος Ιωάννης ο Ρώσος, Άγιος Νεκτάριος, Άγιος Παντελεήμων, Όσιος Σαμψών.
2. Αρθριτικά – Ρευματισμοί: Αγία Βαρβάρα, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, Άγιοι Ανάργυροι, Κοσμάς και Δαμιανός.
3. Γονιμότητα: Αγία Άννα, Αγία Δόμνα, Οσία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, Άγιος Ευθύμιος, Αγία Μαρίνα, Άγιος Νεκτάριος, Όσιος Ρωμανός.
4. Γυναικολογικά Προβλήματα: Οσία Ειρήνη Χρυσοβαλάντου, Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, Αγία Λουκία, Αγία Μαρίνα, Αγία Βερονίκη η αιμορροούσα.
5. Δερματικά: Αγία Βαρβάρα, Αγία Θέκλα, Αγία Μαύρα, Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ, Άγιος Σπυρίδων, Άγιος Συμεών, Άγιος Τιμόθεος.
6. Δηλητηριάσεις: Αγία Αναστασία, Άγιος Δονάτος ο Επίσκοπος.
7. Εγκυμοσύνη: Αγία Μαρίνα, Αγία Βαρβάρα, Άγιοι Σαράντα, Όσιος Στυλιανός, Άγιος Συμεών, Άγιος Τρύφων.
8. Εγχειρήσεις – Ακρωτηριασμός: Άγιος Γεώργιος, Άγιος Δημήτριος, Αγία Λουκία, Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος.
9. Ενίσχυση – Προστασία: Άγιος Βασίλειος, Άγιος Ιωάννης ο Νηστευτής, Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη, Οσία Μαρκέλλα, Οσία Ματρώνα, Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ, Μύρων ο Θαυματουργός.
10. Επιδημίες: Όσιος Αλέξιος, Άγιος Βησσαρίων (πανούκλα), Άγιος Δημήτριος, Άγιος Ρηγίνος (ελονοσία), Άγιος Σπυρίδων (χολέρα), Άγιος Χαράλαμπος (πανούκλα).
11. Επιληψία: Άγιος Ελευθέριος, Αγία Μαρίνα, Άγιος Ρηγίνος.
12. Καρδιολογικά: Άγιος Ελευθέριος, Άγιος Ιγνάτιος.
13. Καρκίνος: Αγία Αγάθη (μαστός), Άγιοι Ανάργυροι, Άγιος Εφραίμ, Άγιος Πατάπιος, Άγιοι Ραφαήλ (Νικόλαος και Ειρήνη), Άγιος Σάββας.
14. Κήλη: Άγιος Αρτέμιος
15. Λοιμώδη Νοσήματα: Αγία Βαρβάρα (ευλογιά), Άγιος Βησσαρίων (πανούκλα), Όσιος Δαβίδ, Άγιος Δονάτος ο Επίσκοπος, Προφήτης Ελισαίος (λύσσα), Όσιος Ζωτικός (λέπρα), Προφήτης Ηλίας (λέπρα), Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος (ελονοσία), Άγιος Ρηγίνος (ελονοσία), Άγιος Σπυρίδων (χολέρα).
16. Οφθαλμολογικά: Άγιος Ανανίας, Άγιος Αρτέμιος, Αγία Λουκία, Αγία Παρασκευή, Άγιος Παντελεήμων, Άγιος Σπυρίδων, Αγία Φωτεινή, Άγιος Άνθιμος ο νέος, Άγιος Φιλήμωνας ο μουσικός.
17. Παιδιατρικά: Άγιος Αιμιλιανός (προβλήματα ομιλίας), Άγιος Ακίνδυνος (γενικοί κίνδυνοι), Προφήτης Άμως (ασθενικά παιδιά), Άγιος Γεώργιος, Όσιος Ευστράτιος, Άγιος Θεόδωρος ο στρατηλάτης, Άγιος Κήρυκος (κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις), Αγία Μαρίνα (για ασθενικά παιδιά, και εξανθήματα), Άγιοι Ραφαήλ (Νικόλαος και Ειρήνη) (σοβαρές νόσοι).
18. Προστασία σε ταξίδια: Όσιος Ευστράτιος (οδοιπόρους), Άγιος Νικόλαος (ναυτικούς), Άγιος Χριστόφορος (οδηγούς).
19. Στοματικές παθήσεις: Άγιος Αντίπας.
20. Σωματικές Αναπηρίες: Άγιος Εφραίμ, Όσιος Ιωάννης ο Ρώσος, Άγιος Παντελεήμων, Άγιος Σπυρίδων, Άγιος Χριστόφορος.
21. Τοκετός: Αγία Δόμνα, Άγιος Ελευθέριος, Άγιος Τρύφων, Άγιος Φανούριος.
22. Ψυχοπαθολογικά: Άγιος Αντώνιος, Άγιος Αθανάσιος, Άγιος Αρτέμιος, Άγιος Γεράσιμος, Αγία Θέκλα, Όσιος Θεόδουλος ο σαλός, Ευαγγελιστής Ιωάννης, Ευαγγελιστής Λουκάς, Άγιοι Κυπριανός και Ιουστίνα, Όσιος Αναστάσιος ο Ναυπλιώτης.
23. Ωτορινολαρυγγολογικά: Άγιος Βλάσσιος (λαιμό), Άγιος Ιάκωβος (κώφωση), Άγιοι Ανάργυροι Κύρος και Ιωάννης (λαιμό), Άγιος Σπυρίδων (αυτιά), Άγιος Αββακούμ (αυτιά), Ζαχαρίας (κωφαλαλία).
ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΙΑΤΡΟΙ
«Άγιοι Ανάργυροι και θαυμαστοί, δωρεάν λάβατα, δωρεάν δότε ημίν».
Όταν μιλάμε για Αγίους Αναργύρους, συνήθως το μυαλό μας πηγαίνει κάπως αόριστα στον Κοσμά και τον Δαμιανό. Όμως δεν είναι μόνο αυτοί που έχουν αυτό το προσωνύμιο. Πολλοί Άγιοι είχαν σπουδάσει την ιατρική και προσέφεραν τις υπηρεσίες τους σε όσους τις είχαν ανάγκη, χωρίς χρήματα και όχι μόνο σε Χριστιανούς. Οι Ανάργυροι, όχι μόνο δεν λάβαιναν χρήματα, αλλά έδιναν και από τα δικά τους όταν χρειαζόταν.
Οι τρεις δυάδες Αγίων – γιατρών που ακολουθούν είναι ίσως οι γνωστότεροι Ανάργυροι. Η μνήμη τους έχει φτάσει ως τις ημέρες μας. Τα θαύματά τους ήταν και είναι πολλά και μεγάλα, γι’ αυτό τους τιμούσαν ιδιαίτερα στο Βυζάντιο αλλά και σήμερα.
1. Δαμιανός και Κοσμάς οι Ρωμαίοι. ( Το πρώτο ζευγάρι, Εορτάζει την 1η Ιουλίου). Ήταν αδέλφια, πολύ γνωστοί στην Ρώμη όπου γεννήθηκαν, θαυματούργησαν και μαρτύρησαν το έτος 284 μ.Χ.. Προσέφεραν ανιδιοτελώς τις ιατρικές συμβουλές τους σε φτωχούς αλλά και σε πλούσιους. Πρώτος από όλους τους γιατρούς, ο ίδιος ο δάσκαλός τους, τους μίσησε για το θεραπευτικό και θαυματουργικό έργο τους και στην συνέχεια ακολούθησαν στον φθόνο και οι υπόλοιποι γιατροί της συντεχνίας. Τελικά τους δολοφόνησαν οι ομότεχνοί τους. Μια μέρα που οι Άγιοι μάζευαν βότανα σε μια απόκρημνη πλαγιά τους επιτέθηκαν και τους έριξαν στον γκρεμό.
2. Δαμιανός και Κοσμάς οι Ασιάτες. (Δεύτερο ζευγάρι, εορτάζουν 1η Νοεμβρίου). Αυτοί οι Άγιοι ιατροί, κατάγονταν από την Ασία και απλώς είναι συνονόματοι με την πρώτη δυάδα. Οι γονείς τους ήταν πολύ καλοί Χριστιανοί και τους δίδαξαν την αγάπη προς τον Θεό και προς τον άνθρωπο. Τα δύο αδέλφια σπούδασαν την ιατρική και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους δωρεάν στους ασθενείς, χωρίς διάκριση. Δεν έπαψαν όμως να διδάσκουν και τον λόγο του Θεού γιατρεύοντας έτσι και τις ψυχές των ασθενών τους. Οι Άγιοι αυτοί Ανάργυροι, κοιμήθηκαν ειρηνικά και θάφτηκαν στην τοποθεσία Θερεμά.
3. Κύρος και Ιωάννης. Εορτάζουν στις 31 Ιανουαρίου. Οι Άγιοι εργάστηκαν στην Ασία και μαρτύρησαν το έτος 292 μ.Χ., την περίοδο που ήταν αυτοκράτορας ο Διοκλητιανός. Αρχικά ο Κύρος ήταν γιατρός. Δίπλα του όμως στάθηκε και ο άλλος φωτισμένος θεραπευτής, ο Ιωάννης. Μαζί ασκήτεψαν, μαζί θεράπευσαν και μαζί θαυματούργησαν σε όσους με πίστη πλησίαζαν την σκήτη τους και ζητούσαν την βοήθειά τους.
ΑΛΛΟΙ ΑΓΙΟΙ ΙΑΤΡΟΙ
1. Αντίπας ο Οδοντίατρος. Ήταν ιατρός, που ασχολούνταν ιδιαιτέρως με τις οδοντιατρικές και στοματολογικές παθήσεις. Χειροτονήθηκε από τους Αποστόλους, Επίσκοπος Περγάμου και σε γεροντική ηλικία συνελήφθη από τους Εθνικούς. Όταν η προσπάθεια του ηγεμόνα της Περγάμου να τον κάνει να απαρνηθεί την πίστη του απέτυχε, θανατώθηκε μέσα σε χάλκινο πυρακτωμένο βόδι. Λόγω της επαγγελματικής του ιδιότητος, ο Άγιος Αντίπας θεωρείται θεραπευτής των παθήσεως του στόματος. Και ακόμα, είναι προστάτης του οδοντιατρικού σώματος και μάλιστα υπάρχει εκκλησάκι του έξω από την Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Γουδί (εορτάζει 11 Απριλίου).
2. Βλάσιος ο ιατρός, Επίσκοπος Σεβαστείας. Ο Άγιος γεννήθηκε και έδρασε στον 4ο αιώνα. Σπούδασε ιατρός και αυτό ήταν που τον έκανε, από θαυμασμό του ανθρώπινου οργανισμού, να αναζητήσει τον ένα και μοναδικό Θεό – Δημιουργό. Ο Άγιος την επιστήμη του την χρησιμοποίησε αφιλοκερδώς για το καλό όποιου την χρειαζόταν. Ο Άγιος Βλάσιος θεωρείται θεραπευτής των ασθενειών που σχετίζονται με τον λαιμό και εξ’ αιτίας του τρόπου που θανατώθηκε αλλά και επειδή, σύμφωνα με την παράδοση, είχε σώσει ένα παιδί που κόντευε να πνιγεί από ψαροκόκαλο σφηνωμένο στο λαρύγγι του. Την ημέρα της εορτής του (11 Φεβρουαρίου), για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους είναι αργία, και γι’ αυτούς και για τα ζώα τους. Η εορτή του μάλιστα σε πολλά μέρη δίνει την αφορμή για συνεστίαση. Στην Κέρκυρα προσφέρουν και μοιράζονται χειμωνιάτικο καρπούζι.
3. Διομήδης ο ιατρός από την Κιλικία. Γεννήθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας και ήταν πολύ γνωστός ιατρός στην περιοχή του. Γιάτρευε δωρεάν σώματα και ψυχές …; ήταν και αυτός ένας Ανάργυρος. Επί Διοκλητιανού διατάχθηκε η σύλληψή του, αλλά πριν ακόμα τον πλησιάσουν οι στρατιώτες ο Άγιος πέθανε. Ακόμα και πεθαμένο όμως, οι διώκτες του τον αποκεφάλισαν. Τέτοιο ήταν το μίσος και η ζήλια τους για τον Άγιο ιατρό και το έργο του.
4. Θαλαλαίος ο ιατρός από τον Λίβανο, έξυπνος και επιμελής, υιός ευσεβών Χριστιανών, μαθήτευσε σε πολλές σχολές, αλλά αφιερώθηκε τελικά στην ιατρική επιστήμη. Μόνο που την ιατρική την υπηρέτησε σύμφωνα με το παράδειγμα του Κυρίου. Όπως και Εκείνος, από τους ανθρώπους που γιάτρευε δεν έπαιρνε καμία αμοιβή. Είναι δηλαδή και αυτός ένας Άγιος Ανάργυρος. Δεν περιορίσθηκε όμως να γιατρεύει μόνο σώματα …; αλλά με την διδασκαλία και το παράδειγμά του γιάτρευε και τις ψυχές των ανθρώπων. Φυσικά, κυρίως από τους ομότεχνούς του, καταγγέλθηκε, συνελήφθηκε, βασανίσθηκε και θανατώθηκε.
5. Λουκάς, ο ιατρός Απόστολος, είναι ο συγγραφέας του τρίτου Ευαγγελίου, του «κατά Λουκά» και των «Πράξεων των Αποστόλων». Χριστιανός έγινε τους μετά τον Χριστό χρόνους, μέσω του λόγου του Παύλου. Ήταν εξαιρετικός ζωγράφος, αναφέρεται όμως και ως άριστος ιατρός. Πέθανε στην Θήβα της Βοιωτίας (εορτάζει 10 Σεπτεμβρίου).
6. Παντελεήμονας, ψωμί και ιατρική. Παντελεήμονας ή απλώς Ελεήμονας. Γιατρός που πρόσφερε τις υπηρεσίες του στους αρρώστους χωρίς χρήματα. Γι’ αυτό και αποκαλείται και αυτός «Ανάργυρος». Έζησε στους χρόνους του Διοκλητιανού. Σπούδασε ιατρική κοντά στον διάσημο ιατρό της εποχής Ευφρόσυνο. Επισκεπτόταν πάντα τους φτωχούς ασθενείς του και δεν τους προσέφερε μόνο τις ιατρικές γνώσεις του, αλλά και ψωμί σε όσους δεν είχαν να φάνε. Προσέφερε ακόμα τον καλό του λόγο και την διδαχή των λόγων του Κυρίου σώζοντας έτσι και τις ψυχές πολλών ασθενών. Λέγεται ότι θεράπευσε έναν τυφλό που έγινε Χριστιανός. Οι αρχές όμως έπιασαν και τον πρώην τυφλό και τον Άγιο. Σκότωσαν τον θεραπευμένο, για να μην υπάρχει μαρτυρία και βασάνισαν τον Άγιο.
Επειδή ο Παντελεήμων δεν αρνιόταν την πίστη του, τελικά τον αποκεφάλισαν. Ο Άγιος παρουσιάζεται να κρατά πάντα ένα κουτί ανοιχτό, που στο εσωτερικό του διακρίνονται ιατρικά – χειρουργικά εργαλεία. Τυφλοί, χωλοί και παραμορφωμένοι, όλοι προστατεύονται και θεραπεύονται από τον Άγιο Παντελεήμονα. Ο Άγιος εμφανίζεται, όμως, και ως πραγματικός ελεήμων, γιατί ελεεί όσους τον έχουν ανάγκη. Εκτός από ίαση και ψυχική σωτηρία, προσέφερε και άρτο σε όσους δεν είχαν να φάνε. Παρουσιάζεται λοιπόν και σαν προστάτης των παρασκευαστών άρτου. Ο Άγιος έδινε τροφή σε όσους την χρειάζονταν και δεν θα μπορούσε να μην εξασφαλίσει τροφή και για τα μωρά …; Στις Καστανιές όσες γυναίκες δεν «κατέβαζαν γάλα», πήγαιναν στο κρυφό αγίασμα του Αγίου (προφανώς βρισκόταν σε σπηλιά). Εκεί κρέμονταν τρεις σταλακτίτες. Οι γυναίκες θυμιάζανε στο όνομα του Αγίου και έπιναν από τις σταγόνες που έσταζαν …; Έτσι «κατέβαζαν» γάλα για τα μωρά τους (εορτάζει 27 Ιουλίου).
7. Παυσίκακος, για να παύσει κάθε κακό. Ο Άγιος σπούδασε ιατρός και αργότερα έγινε μοναχός. Οι ιατρικές του γνώσεις δίδονταν δωρεάν (Ανάργυρος) σε όσους τις είχαν ανάγκη. Έγινε κληρικός και ανέβηκε γρήγορα στην εκκλησιαστική ιεραρχία. Πολέμησε πολλές αιρέσεις αλλά γιάτρεψε και πολύ κόσμο. Ένας που θεραπεύθηκε από αυτόν ήταν και ο αυτοκράτορας Μαυρίκιος, ο οποίος ως αμοιβή αποφάσισε να δίνει κάθε χρόνο στον Άγιο ένα κομμάτι καθαρού χρυσού. Ο Άγιος προτίμησε όμως, να παραμείνει Ανάργυρος. Δέχτηκε τον χρυσό, μόνο με την προϋπόθεση ότι θα τον διέθετε σε όσους είχαν ανάγκη (εορτάζει 13 Μαΐου).
8. Πάπυλος, ιατρός από την Πέργαμο. Ο Πάπυλος είχε σπουδάσει ιατρική και προσέφερε και αυτός τις υπηρεσίες του χωρίς χρήματα. Ήταν ένας Άγιος Ιατρός Ανάργυρος. Αποκεφαλίσθηκε κατά την εποχή του Δεκίου από τον Ουαλέριο (εορτάζει 13 Οκτωβρίου).
9. Σαμψών, ο ιατρός και ξενοδόχος. Ο Σαμψών ήταν Ρωμαίος από πλούσια οικογένεια. Σπούδασε φιλοσοφία, φιλολογία και ιατρική. Ήταν πολύ έξυπνος, αλλά είχε μέσα του από μικρό παιδί σεβασμό και αγάπη προς τον Θεό. Ταυτόχρονα έδειχνε μεγάλη ευσπλαχνία προς τους αδυνάτους και αρρώστους συνανθρώπους του. Γρήγορα ο Όσιος απέκτησε την φήμη του Ανάργυρου γιατρού των φτωχών. Έναν από τους ορόφους του σπιτιού του τον μετέτρεψε αρχικά σε νοσοκομείο και κοίμιζε εκεί όσους άστεγους – αρρώστους μπορούσε (ξενοδόχος). Με τον θάνατο των γονιών του, αφιέρωσε όλη του την ζωή και την περιουσία του σε αυτόν τον σκοπό. Μετέφερε μάλιστα το «νοσοκομείο» του στην Κωνσταντινούπολη, γιατί εκεί υπήρχε πληθώρα αστέγων και φτωχών. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός και ο Πατριάρχης Μηνάς αναγνώρισαν το έργο του και τον βοήθησαν σε αυτό. Χειροτονήθηκε ιερέας και έζησε όλη την υπόλοιπη ζωή του υπηρετώντας τη φιλανθρωπία. Πέθανε γαλήνια σε βαθιά γεράματα (εορτάζει 27 Ιουνίου).
10. Ζηνόβιος, ο πλούσιος ιατρός από την Κιλικία. Ο Άγιος Ζηνόβιος σπούδασε ιατρική, θεράπευσε και θαυματούργησε στην περιοχή του. Ήταν κληρονόμος μεγάλης περιουσίας, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να την μοιράσει στους φτωχούς. Ο Άγιος ιατρός θεράπευε χωρίς χρήματα. Αποκεφαλίσθηκε μαζί με την αδελφή του Ζηνοβία από τον έπαρχο Λυσία (εορτάζει 30 Οκτωβρίου).
