Στη μετά θάνατο ζωή οι νεκροί βρίσκονται σε μια στάση αναμονής…. Σ’ αυτό το χρόνο της αναμονής, παρ΄ όλο ότι γνωρίζουν πολλά και επικοινωνούν και ποθούν τη σωτηρία, τίποτε δεν μπορούν να προσφέρουν στον εαυτό τους.
Γι΄ αυτό κι έχουμε χρέος εμείς να τους προσφέρουμε βοήθεια μέσω της Εκκλησίας, για να βρουν άνεση, ανάπαυση και σωτηρία.
Για το σκοπό αυτό, ο φιλάνθρωπος Θεός, πού ποτέ δε θέλει την καταδίκη και του αμαρτωλού, παραχώρησε στην Εκκλησία τα μέσα εκείνα πού ενεργώντας τα ανακουφίζονται οι κεκοιμημένοι. Τα μέσα αυτά είναι η Θεία Λειτουργία, τα μνημόσυνα, τα τρισάγια, η προσευχή και η ελεημοσύνη.
Ιδιαίτερα παρέχεται άνεση και ανακούφιση στους νεκρούς όταν τελείται γι’ αυτούς η Θεία Λειτουργία, η οποία είναι η πιο ευπρόσδεκτη θυσία στο Θεό. Κατ’ αυτήν θυσιάζεται ο αγαπητός του Υιός υπέρ της του κόσμου ζωής και σωτηρίας.
Όταν θυσιάζεται για το Θεό ένας άνθρωπος (κι έτσι αναδεικνύεται Άγιος), σώζεται αυτός και μόνος. Στη θεία Λειτουργία θυσιάζεται ο Θεός για σωτηρία και αγιασμό όλων των ανθρώπων, του σύμπαντος κόσμου. Γι’ αυτό και η Θεία Λειτουργία αποτελεί την πιο σημαντική προσφορά υπέρ των κεκοιμημένων.
Γι αυτό και η Εκκλησία όρισε να γίνονται Λειτουργίες υπέρ των πιστών. Ειδικά την τρίτη, εννάτη σαρακοστή ημέρα από την κοίμησή τους, και κατ’ επέκταση στους τρεις μήνες, στους έξι, στους εννιά και στο χρόνο και όποτε οι συγγενείς το θελήσουν. Έτσι καθιερώθηκαν τα Σαρανταλείτουργα.