Το θαύμα της 27ης Δεκεμβρίου 1800

Της Φωτεινής Τσιτσώνη-Καβάγια

Στα 1800, στις 27 Δεκεμβρίου, μέσα στον παλαιό και  ιστορικό  Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος Μεσολογγίου έγινε ένα μεγάλο  θαύμα, καθώς, θεραπεύτηκε κάποιος παραλυτικός κατά τη διάρκεια της θείας Λειτουργίας του Πρωτομάρτυρος Στεφάνου, που τιμούνταν η μνήμη του αυτή τη μέρα.

Στα 1907, περίπου έναν αιώνα αργότερα. εκδόθηκε από τους επιτρόπους του  Ιερού αυτού Ναού, η Ιερή Ακολουθία, την οποία  αμέσως μετά το θαυμαστό αυτό γεγονός της ίασης του παραλυτικού, είχε συνθέσει από ευλάβεια,  ο Σπυρίδων Τρικούπης, και  που πραγματικά η Ακολουθία αυτή υπήρξε ένα από τα θαυμαστά έργα της ζωής του μεγάλου αυτού ανδρός. Και δεν είναι τυχαίο το πώς έγραψε θεία Ακολουθία, αφού τον Άγιο Σπυρίδωνα  τον ευλαβούνταν και τον  τιμούσε  όχι  μόνο ο ίδιος αλλά και ολόκληρη η ξεχωριστή και ιστορική  οικογένεια των Τρικουπαίων. Άλλωστε ο πατέρας του γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο  έδωσε στον πρωτότοκο γιο του   όταν τον βάφτισε  το όνομα του πολιούχου Αγίου της πόλης και  όχι του παππού του Ματθαίου και  τον ονόμασε Σπυρίδωνα.

Από μαθητής ακόμη της Παλαμαίας Ακαδημίας ο Σπυρίδων ανέβαινε στον Άμβωνα του Αγίου Σπυρίδωνος  κι από εκεί  κυριολεκτικά «έσταζε το βάλσαμο της παρηγοριάς» στους σκλαβωμένους συμπατριώτες του και τους ενθάρρυνε, αφού ο Θεός τον είχε ευλογήσει με το χάρισμα του λόγου!

Έτσι, συνέθεσε γεμάτος από θρησκευτική  ευαισθησία και ευλάβεια  και  την Ακολουθία  «επί τω θαύματι της του παραλυτικού ιάσεως εν τω ναώ του Αγίου Σπυρίδωνος».

…. «Επιφανής παραλύτω κατ’ όναρ όρθιος, τη του πρωτάθλου μνήμη, εν Ναώ του Αγίου, συνέσφηξες Σπυρίδων, υπερφυώς. Διό άγοντες ένδοξε του ιαθέντος τη μνήμη χαρμονικώς, ετησίως εκφημούμεν Σε…».

Η παράδοση αναφέρει το εξής περιστατικό: Κατά τον εσπερινό της γιορτής του Πρωτομάρτυρος Στεφάνου, που το μαρτύριό του τιμάται από την Εκκλησία κατά την τρίτη μέρα των Χριστουγέννων,  κάποιο περίοικοι είχαν μεταφέρει από τα περίχωρα της πόλης έναν νέο παράλυτο στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος και τον απόθεσαν μπροστά στην εικόνα του Αγίου να διανυκτερεύσει μέσα στην Εκκλησία, προσδοκώντας εν τη πίστη τους στον Άγιο, το θαύμα!

…Και, ώ του θαύματος όπου επετελέσθη!…

«Όρθρου δε βαθέως, επεφάνη εις αυτόν ο Άγιος κατ’ όναρ, υφ’ ήν μορφήν ήτον εν εικόνι και έδωκεν αυτώ τεμάχιον προσφοράς. Ο παράλυτος έφαγεν τούτον, μεθ’ ο αφυπνισθείς ευρέθη υγιώς έχων…»

Ο ιαθείς παράλυτος έμεινε στο Ναό μέχρι το πρωί και όταν ήρθαν οι δικοί του τον βρήκαν εντελώς υγιή!

Κάθε χρόνο, λοιπόν, στις 27 Δεκεμβρίου, ανήμερα της γιορτής του Πρωτομάρτυρος Στεφάνου, σε ανάμνηση του θαύματος αυτού, που συγκλόνισε τότε  το Μεσολόγγι και όλη τη γύρω περιοχή, καθιερώθηκε  να τελείται μόνο στον μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος Μεσολογγίου, (μονοκκλησιά), πανηγυρική Θεία Λειτουργία, όπου ψάλλεται η Ακολουθία του Σπυρίδωνος Τρικούπη και της οποίας τα Καθίσματα και τα Απόστιχα είναι ποίημα του Κεφαλλονίτη Γερμανού Καρούσου. Είναι μάλιστα καταπληκτικό το πώς στην Ακολουθία αυτή συνδυάζονται ύμνοι προς τον θαυματουργό Άγιο Σπυρίδωνα, που επετέλεσε το θαύμα, στον Πρωτομάρτυρα Στέφανο αλλά και ωδές προς το νεογεννηθέντα Σωτήρα Χριστό.

«Δεύρο των Αιτωλών η πληθύς Μεσολογγίου αθροισθείσα ευφράνθης τη μνήμη του ιαθέντος εν τω ναώ θαυμαστώς Ιεράρχου θείου του  Σπυρίδωνος, εόρτασον δε ομού και Πρωτομάρτυρος αίσιον και φαιδροτάτην του Στεφάνου πανήγυρις ή εγένετο παραλύτου η ίασις, όπως εύρομεν πρέσβεας  αυτούς προς τον Κύριον και η αγρύπνω πρεσβεία των αμφοτέρων ρυόμενοι κινδύνων παντοίων, μεγαλύνομεν απαύστως τον πάντων Κύριον».

Ο Σπυρίδων Τρικούπης ανήκε στην τιμημένη και ένδοξη γενιά των Τρικούπηδων, που έζησε και μεγαλούργησε στην Ιερή πόλη του Μεσολογγίου από το 1700, με γενάρχη το Γεωργάκη Τρικούπη, ο οποίος στα 1730 έχτισε το αρχοντικό των Τρικουπαίων, που σήμερα λειτουργεί ως « Μουσείο Οικογένειας Τρικούπη».

Ήταν γιος του Ιωάννη Τρικούπη, ενός ανθρώπου με σπάνια πνευματικά χαρίσματα,(τα οποία και κληρονόμησε), που ήταν μυημένος στη Φιλική Εταιρεία από το Μητροπολίτη Άρτης, Πορφύριο. Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας  υπήρξε και Πρόεδρος των Δημογερόντων και γερουσιαστής στην κυβέρνηση Δυτικής Ελλάδας, και το αξίωμά του αυτό το διατήρησε  ως το θάνατό του, το 1824.

Ο Ιωάννης Τρικούπης απέκτησε πέντε γιους, που υπήρξαν ατρόμητα παλικάρια και ονομαστοί ναυμάχοι της Λιμνοθάλασσας, (οι δύο από αυτούς, ο Μάνθος και ο Κωνσταντής έπεσαν στη μάχη της Κλείσοβας). Ο πρωτότοκός του γιος  ήταν  ο  Σπυρίδων, που στη ζωή του εξελίχτηκε σε   μια πολύπλευρη προσωπικότητα με σκέψη φιλοσοφημένη και ξεχωριστές πνευματικές χάρες.  Γεννήθηκε στις 8 Απριλίου  1788 στο Μεσολόγγι και υπήρξε μια σπουδαία φυσιογνωμία πολιτικού, ρήτορα, λογίου, ποιητή και ιστορικού της Ελληνικής Επανάστασης.

   Πραγματικά με τη ζωή του και το έργο του αποδείχτηκε ένα ατόφιο κομμάτι του 21!

   Τα πρώτα του γράμματα τα έμαθε στην ακμάζουσα  στην πόλη μας την εποχή εκείνη Σχολή των Παλαμάδων, για να συνεχίσει αργότερα τις σπουδές του στην Πάτρα, όπου διδάχτηκε την ιταλική, αγγλική και γαλλική γλώσσα, ενώ παράλληλα υπηρετούσε στο αγγλικό  προξενείο Πατρών, όπου και  μυήθηκε και εξελίχτηκε στην πολιτική.

Φύση φιλελεύθερη, γνήσιος δημοκράτης, ο πρώτος πρωθυπουργός της ελεύθερης Ελλάδας μετά της Επανάσταση στην κυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια, δε δίστασε να αποποιηθεί  αυτό το αξίωμά του , όταν κατά τη δική του γνώμη πίστεψε πως συντελείται αδικία στους  Έλληνες ήρωες του μεγάλου αγώνα από τη μεριά της πολιτείας.  Ανεκτίμητο έργο του η συγγραφή της τετράτομης ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης, καθώς και υπέροχα ποιήματα που συνέθεσε, όπως «ο  Δήμος», «η Λίμνη του Μεσολογγίου» κ.ά.

Ο μεγάλος ποιητής  μας Κωστής Παλαμάς όμως λέει χαρακτηριστικά πως τα μεγαλύτερα ποιήματά του υπήρξαν ο Χαρίλαος και η Σοφία, τα δυο παιδιά του , που διέπρεψαν με τη ζωή τους και τα έργα τους στην μεταεπαναστατική Ελλάδα, ιδιαίτερα ο Χαρίλαος, που έμεινε στην ιστορία ως  ο πρωθυπουργός των μεγάλων  έργων,   κι  ως «ένας ιστορικός ήρωας!».