ΠΡΟΖΥΜΙ ΑΠΟ ΒΑΣΙΛΙΚΟ: Πώς να φτιάξετε προζύμι από τον βασιλικό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού- το θαύμα και οι παραδόσεις
Για όσες επιθυμούν να φτιάξουν προζύμι με τον ευλογημένο βασιλικό από την εορτή της Υψώσεως του Σταυρού, έψαξα και βρήκα δύο κείμενα που εξηγούν το πώς.
Ας μας αξιώσει ο Θεός !!
Προζύμι δίχως μαγιά με το βασιλικό του Τιμίου Σταυρού
Αρκετές νοικοκυρές πιστές στην παράδοση, που ακόμα ζυμώνουν στο σπίτι τους συνεχίζουν να συντηρούν ένα ευλογημένο έθιμο που είναι ταυτόχρονα και ένα θαύμα. Αυτό γίνεται δύο φορές το χρόνο.
Στη γιορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού 14 Σεμπτεβρίου και την Γ΄ Κυριακή των Νηστειών, δηλαδή της Σταυροπροσκυνήσεως. Ποιο είναι αυτό; Η παρασκευή νέου προζυμιού.
Πώς γίνεται αυτή;
Παίρνουν οι νοικοκυρές ένα κλαδί βασιλικό από τα χέρια του ιερέα. Σ’ ένα δοχείο βάζουν λίγο χλιαρό νερό. Μετά ρίχνουν μόνο αλεύρι και ανακατεύουν μέχρι να γίνει πηκτός χυλός και από πάνω βάζουν σε σχήμα σταυρού το ευλογημένο κλαδί του βασιλικού. Άλλες νοικοκυρές συνηθίζουν να βράζουν τον βασιλικό και αυτό το χλιαρό νερό να το χρησιμοποιούν στην παρασκευή του χυλού.
Τυλίγουν το δοχείο με μια καθαρή πετσέτα και το αφήνουν μερικές ώρες «να γίνει». Το θαυμαστό είναι ότι το προζύμι γίνεται χωρίς την προσθήκη ενζύμου-μαγιάς, δηλαδή με την ενέργεια της χάριτος του Τιμίου Σταυρού.
Βρεθήκαμε στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως και είδαμε το εξής θαυμαστό και το μαρτυρούμε.
Πίσω από το προσκυνητάρι της εικόνας του Ευαγγελισμού πού βρίσκεται στο Καθολικό της Μονής βρίσκονται δύο ράφια. Οι πατέρες που έχουν το διακόνημα να ζυμώνουν τα πρόσφορα και τα ψωμιά έφεραν ένα δοχείο με το χυλό και το τοποθέτησαν στο κάτω ράφι.
Στο πάνω ράφι βάζουν μετά την ακολουθία το βασιλικό με τον τίμιο σταυρό. Στο χυλό επάνω δεν βάζουν απολύτως τίποτε. Με την ενέργεια του Τιμίου Σταυρού μεταβάλλεται σε προζύμι. Μεγάλα και θαυμαστα τα έργα σου Κύριε!
Εδώ, στο χωριό μας στο Πήλιο, παίρνουμε από ένα κλωναράκι βασιλικό από το στολισμένο σταυρό και το αφήνουμε να μουσκέψει σ’ένα βαζάκι με νερό για τρεις μέρες. Με τούτο το νερό (αφού, φυσικά, το ζεστάνουμε λιγάκι) κι αλεύρι πλάθουμε το προζύμι. Αυτό το πρώτο, το φτιάχνουμε αρκετά νερουλό, σα χυλό. Το αφήνουμε μια μέρα σκεπασμένο και την επόμενη προσθέτουμε λίγο νεράκι κι αλεύρι, για να το αυξήσουμε. Τη μεθεπομένη πάλι το ίδιο. Κι ύστερα, το αφήνουμε σκεπασμένο δυο-τρεις μέρες, μέχρι να φουσκώσει και νά’ναι έτοιμο για να φτιάξουμε το ψωμί. Κι ύστερα, κάθε φορά που ζυμώνουμε, κρατάμε και το προζύμι για την επόμενη φορά.
Δική μας σημείωση μετά από συμβουλή ιερέα:
Για να πετύχει απόλυτα το προζύμι είναι καλό η νοικοκυρά να έχει εξομολογηθεί και γενικά να συμμετάσχει στα μυστήρια της εκκλησίας. Παραδοσιακά το πρώτο ζημάρι που φτιάχνουν οι νοικοκυρές είναι για πρόσφορο που το πηγαίνουν στο ναό της ενορίας τους.
Βήμα – βήμα η παρασκευή προζυμιού με φωτογραφίες
Το μεσημέρι το ζυμάρι μας είχε φουσκώσει ,φαινόταν πολλές τρυπούλες μέσα στην μάζα του και ανέδιδε μια “γλυκιά” μυρωδιά . Το προζύμι, όταν είναι έτοιμο, αναδίδει μια ελαφρώς “ξινή” μυρωδιά.
το αναπιάσαμε με λίγο αλεύρι και χλιαρό νερό.
Αύριο, πρώτα ο Θεός, θα το αναπιάσουμε με την ίδια διαδικασία. Συνολικά χρειάζεται να “αναπιαστεί” τρεις φορές. Προσέχουμε να το έχουμε σκεπασμένο με μια ζεστή κουβερτούλα και δεν το εκθέτουμε σε ρεύματα κρύου αέρα.
16 Σεπτεμβρίου:
το μεσημέρι, όταν έλεγξα το προζύμι, είχε φουσκώσει πάλι όπως χθες και η μυρωδιά του ήταν πάλι “γλυκιά”.
Το ανάπιασα και σήμερα και περιμένω μέχρι αύριο, να αρχίζει να μυρίζει λίγο “ξινό”- τότε θα είναι έτοιμο και “δυνατό”.
17 Σεπτεμβρίου:
σήμερα το προζύμι άρχισε να έχει μια ελαφρώς ξινή μυρωδιά, που σημαίνει ότι αρχίζει να “δυναμώνει” (έχουν καλλιεργηθεί πολλοί ζυμομύκητες και γίνεται ζύμωση).
Το ανάπιασα και πάλι και ελπίζω αύριο, πρώτα ο θεός, να είναι έτοιμο.
18 Σεπτεμβρίου:
το προζύμι μας είναι έτοιμο! έχει φουσκώσει πολύ και έχει μια ελαφρώς ξινή μυρωδιά.
Το διατηρούμε στο ψυγείο και το χρησιμοποιούμε για ζυμωτό ψωμί ή και για πρόσφορα (λειτουργιές-πρόσφορα ζυμώνουμε εφόσον έχουμε την άδεια και καθοδήγηση από τον πνευματικό μας).
antexoume.wordpress.com