ΡΩΣΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ: Στις 24 Αυγούστου 2023 κατά τη συνεδρία της Ιεράς Συνόδου της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας οι συνοδικοί συζήτησαν την κατάσταση στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Λετονίας (Πρακτικά υπ’ αριθμ. 52).
Στις 13 Αυγούστου 2023 ο μητροπολίτης Ρίγας και πάσης Λετονίας Αλέξανδρος προέστη στον ιερό καθεδρικό ναό Γεννήσεως του Χριστού Ρίγας της εις επίσκοπο Βαλμιέρ χειροτονίας του αρχιμανδρίτη Ιωάννη Λιψάνς.
Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, αρχιερείς των αυτοδιοικήτων Εκκλησιών, στις οποίες κατατάσσεται και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Λετονίας, εκλέγονται από τις οικείες αυτών Συνόδους εκ των υποψηφίων, οι οποίοι έχουν εγκριθεί από τον Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών και την Ιερά Σύνοδο της Ρωσικής Εκκλησίας (κεφ. ΙΒ΄, αρθ. 9 του Κατ. Χάρτη).
Σύμφωνα με πληροφορίες, που καταφθάνουν από την Λετονία, ο μητροπολίτης Αλέξανδρος απέφευγε κατ’ επανάληψιν να μνημονεύει λειτουργικά, κατά την καθιερωμένη ιεροκανονική τάξη, το όνομα του Προκαθημένου της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσσιών Κυρίλλου. Επίσης, σύμφωνα με μαρτυρίες, που κατατέθηκαν στην Ιερά Σύνοδο με προέλευση τη Λετονία, ο μητροπολίτης Αλέξανδρος απαίτησε από τους κληρικούς της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Λετονίας να παύσουν να μνημονεύουν ιεροκανονικά τον Προκαθήμενο της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Οι συνοδικοί καταδίκασαν τις ενέργειες του μητροπολίτη Ρίγας και πάσης Λετονίας Αλεξάνδρου, οι οποίες αποβλέπουν στη διασάλευση της εκκλησιαστικής ενότητας.
Διαπιστώθηκε ότι εφεξής και πριν την εξέταση από την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας και στη συνέχεια την Τοπική Κληρικολαϊκή Σύνοδο της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του από 20ής Οκτωβρίου 2022 αιτήματος της Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Λετονίας, έναντι της ειρημένης Εκκλησίας ισχύουν οι κανόνες, που προβλέπονται από το κεφάλαιο ΙΒ΄ του Καταστατικού Χάρτη της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Το ζήτημα της ενδεχομένης αναγνωρίσεως της χειροτονίας του αρχιμανδρίτη Ιωάννη Λιψάνς σε επίσκοπο Βαλμιέρ και της κανονικής ευθύνης των μετασχόντων σε αυτή παραπέμφθηκε στην κρίση της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας.
Τονίσθηκε το απαράδεκτο της αθετήσεως των κανόνων, που αφορούν στην ιεροκανονική τάξη της λειτουργικής μνημονεύσεως του Προκαθημένου της Ρωσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, που προβλέπονται από τον 15ο κανόνα της Πρωτοδευτέρας Τοπικής Συνόδου.
