Κείμενο και φωτογραφίες: Βασίλης Καρυοφυλλίδης.
Σιγά σιγά η χαμένη στην αχλή των αιώνων δόξα της έρχεται στην επιφάνεια· η Παναγία Χρυσοκέφαλος, που εδώ και αιώνες στέκεται στη συνοικία Ορτά-χισάρ στην Τραπεζούντα, επιστρέφει στο βυζαντινό της παρελθόν.
Σε αντίθεση με πολλές ελληνικές εκκλησίες οι οποίες «ανακαινίστηκαν» με τέτοιο τρόπο ώστε τίποτα να μην θυμίζει την αρχική τους λειτουργία, η Χρυσοκέφαλος αρχίζει να αναδίδει άρωμα Βυζαντίου, και να σε γυρίζει πίσω στην εποχή των αυτοκρατόρων Κομνηνών (1204-1461), εκεί όπου γίνονταν οι στέψεις και οι επίσημες ταφές τους.
Οι αρμόδιες αρχές μετά από αιώνες επιλέγουν να δώσουν στο ναό το βυζαντινό του, θεμέλιο ύφος. Το pontos-news.gr βρέθηκε στην Τραπεζούντα.
Αν και οι εργασίες είναι σε εξέλιξη εδώ και καιρό, και αυτός ο ναός θα «ταλαιπωρηθεί», όπως άλλωστε συμβαίνει και με την Παναγία Σουμελά. Οι πρώτες σκαλωσιές μπήκαν στις 6 Ιουλίου 2015, και το πλάνο ήταν οι εργασίες να ολοκληρωθούν στις 24 Νοεμβρίου 2016. Ωστόσο οι σκαλωσιές βρίσκονται ακόμα στο σημείο, και οι εργασίες στο εξωτερικό δεν έχουν ολοκληρωθεί. Στο εσωτερικό κανείς δεν έχει εικόνα για την πρόοδο.
Εξωτερικά έχει αφαιρεθεί όλος ο σοβάς και έχει φανεί η πέτρα. Οι σοβαρές ρωγμές στην τοιχοποιία δεν έχουν ακόμα φτιαχτεί, ενώ οι εργάτες έχουν αφαιρέσει τη σκεπή. Στη θέση τους αρχίζουν και μπαίνουν στοιχεία της βυζαντινής αρχιτεκτονικής, όπως είναι η κεραμιδένια σκεπή.
Οι εργασίες αναστήλωσης εντάσσονται στο τουριστικό πλάνο των τουρκικών Αρχών, οι οποίες επενδύουν στο θρησκευτικό τουρισμό. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 372.000 ευρώ.
Μητροπολιτικός ναός της Τραπεζούντας
Ο ναός της Παναγίας της Χρυσοκεφάλου είναι του 10ου αιώνα και χτίστηκε την εποχή που μεσουρανούσε ο Μεγάλος Κωνσταντίνος. Την εποχή των μεγάλων Κομνηνών ανακαινίστηκε και αποτέλεσε το μητροπολιτικό ναό της Τραπεζούντας.
Το ναό χρησιμοποίησε ο Μωάμεθ ο Πορθητής για να κάνει την πρώτη του προσευχή μετά την Άλωση της Τραπεζούντας το 1461, γι’ αυτό και ονομάστηκε μεγάλο τέμενος του Φατίχ (Fatih Büyük Camii).
Από τότε ο χώρος χρησιμοποιείται ως τζαμί, αφού οι αγιογραφίες, τα μαρμαροθετήματα και το περίτεχνο βυζαντινό δάπεδο είχαν καλυφθεί με τσιμέντο.