ΠΑΛΑΙΟΣ ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ – ΠΙΕΡΙΑ
Το ιστορικό του Ναού
Ο σημερινός Ναός του Αγίου Παντελεήμωνος, στην κεντρική πλατεία του χωριού, ανηγέρθη στα 1914, αμέσως σχεδόν μετά την απελευθέρωση της περιοχής. Αντικατέστησε παλαιότερο Ναό, στην ίδια θέση, των μέσων, ίσως, της δεκαετίας του 1850, του τύπου της μεταβυζαντινής τρίκλιτης βασιλικής. Δυστυχώς, δεν έχει εντοπιστεί ακόμη κάποια φωτογραφία του προγενεστέρου αυτού ναού, που κατεδαφίστηκε στα 1914, προκειμένου στην θέση του να ανεγερθεί ο υπάρχων.
Η απόφαση για την εκ βάθρων ανακαίνιση του παλαιοτέρου ναού λαμβάνεται την επαύριο της Απελευθερώσεως εντός του πνεύματος ενθουσιασμού και πατριωτικής ανατάσεως, που η Ελευθερία συνεγείρει.
Την εποχή αυτή στο χωριό υπάρχουν δύο Ιερείς: ο οικονόμος Παπα‐Αθανάσιος Οικονόμου, ή Παπαοικονόμου ‐υιός του επίσης οικονόμου Παπα‐Νικόλα, μακεδονομάχος και στενός συνεργάτης του επισκόπου Παρθενίου, και ο σακελλάριος Παπα‐Γεώργιος Τζιουβάρας (+1919).
Οι Δεσποτικές εικόνες του σημερινού ναού, καθώς και η πλειοψηφία των εικόνων στα Αποστολικά, προέρχονται από τον προγενέστερο αυτόν ναό, χρονολογούνται δε –βάσει των αναθηματικών επιγραφών – στα 1866.
Η χρηματοδότηση του έργου επετεύχθη κατά κύριο λόγο από την συγκέντρωση δι’εράνου μεταξύ των Παντελεημονιτών μεταναστών στην Αμερική (Η.Π.Α.) ποσού ισόποσου περίπου με 1.000 οθωμανικές λίρες. Το πρότυπό του αναζητήθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, σε αστικό περιβάλλον και δή στον τότε Άγιο Αχίλλειο, μητροπολιτικό ναό της Λάρισας.
Πηγή του ιστορικού του Ναού: Εστιακά Σύμμεικτα (2013)
Ετήσια Εκδοση της «Εταιρείας Πιερικών Μελετών»
Εστίας Πιερίδων Μουσών Κατερίνης
Αφιέρωμα στα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Πιερίας
Επιμέλεια έκδοσης: Νικόλαος Γραίκος
Εκδόσεις: Μάτι
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ
Παλαιός Παντελεήμονας στο βουνό των θεών του Ολύμπου ανακαλήπτουμε το παραμυθένιο χωριό Ψάχνοντας γιά ένα ήσυχο μέρος για ξεκούραση, περιήγηση, βόλτες στη φύση αλλά και περιπέτεια όταν το επιλέξεις.
Ο Παλαιός Παντελεήμονας είναι νότια της Πιερίας, 400 χλμ απόσταση από την Αθήνα, πολύ κοντά στην εθνική οδό, μόλις 3,5χλμ και μία ώρα από τη Θεσσαλονίκη . Οι πρώτες εικόνες που αντικρίζει κανείς ερχόμενος εδώ τον εντυπωσιάζουν και τον αποζημιώνουν
Ο Παλαιός Παντελεήμονας έχει χαρακτηρισθεί από το 1978 ως παραδοσιακός οικισμός με τα χαρακτηριστικά της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ένωσης . O παραδοσιακός οικισμός βρίσκεται στις παρυφές του Κάτω Ολύμπου στο Ανατολικό του τμήμα, σε υψόμετρο 500m και σε πολύ μικρή απόσταση από την θάλασσα (4km). Το χωριό κράτησε τον παραδοσιακό του χαρακτήρα και είναι σήμερα ένα κόσμημα και σημείο αναφοράς Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής στην Βόρεια Ελλάδα . Φτάνοντας στο Μακεδονικής αρχιτεκτονικής αυτό χωριό θα πρέπει να σταθμεύσετε το αυτοκίνητο σας στις θέσεις που έχουν κατασκευαστεί, γιατι στον παραδοσιακό οικισμό δεν επιτρέπεται να κυκλοφορούν αυτοκίνητα.
