Αρχιμ. Σωφρονίου του Essex: Μερικοί τολμούν να ονομάζουν την εποχή μας «μεταχριστιανική». Εγώ όμως προσωπικά, μέσα στα όρια των γνώσεων μου για την ιστορία του Χριστιανισμού και την ιστορία του κόσμου γενικά, τείνω να σκέφτομαι ότι ο Χριστιανισμός ποτέ μέχρι τώρα δεν έγινε αποδεκτός όπως θα έπρεπε από τις μεγάλες μάζες. Ο κόσμος – έχω υπ’ όψιν μου το «χριστιανικό» τμήμα του – ποτέ στην ουσία δεν έζησε αυθεντικός χριστιανικά.
Είναι παράδοξα τα πεπρωμένα της ανθρωπότητος: Εκείνα τα κράτη που περισσότερο από όλα εμφανίζονται ως χριστιανικά, κρατούσαν επί αιώνες το μεγαλύτερο μέρος της οικουμένης σε σιδηρά δεσμά, και τις τελευταίες δεκαετίες στον τρόμο των αποκαλυπτικών καταστροφών.
Στη σημερινή κρίση του Χριστιανισμού ανάμεσα στις λαϊκές μάζες, δεν πρέπει να παραβλέπουμε την «εξέγερση» της φυσικής συνειδήσεως των ανθρώπων εναντίον εκείνων των διαστροφών, στις οποίες υποβλήθηκε η ευαγγελική διδαχή κατά την «ιστορική της εφαρμογή».
Η τραγωδία της εποχής μας αλλά και των περασμένων αιώνων έγκειται στην αδυναμία να γίνει αποδεκτή η Αποκάλυψη του Χριστού στο αληθινό της Πνεύμα, στις αυθεντικές της διαστάσεις. Οι απόπειρες, ας τις ονομάσουμε «αφελείς», να διεισδύσει κάποιος ορθολογικά στο Μυστήριο του Χριστού, γίνονται πραγματικά με «ακατάλληλα μέσα».
Πρέπει όλοι μας, χωρίς αναβολή, να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Αβραάμ ̇ δηλαδή να πάρουμε στα χέρια φωτιά και μάχαιρα, και να ανεβούμε στο όρος, για να θυσιάσουμε τον δικό μας «Ισαάκ», δηλαδή καθετί που μας είναι πιο πολύτιμο, και στο οποίο είμαστε ισχυρά προσκολλημένοι. Είναι επιτακτική ανάγκη για τον καθένα μας να προτιμήσει την αγάπη του Θεού από όλα τα υπόλοιπα.
«Ει τις έρχεται προς Με και ου μισεί τον πατέρα εαυτού και την μητέρα και την γυναίκα και τα τέκνα και τους αδελφούς και τας αδελφάς, έτι δε και την εαυτού ψυχήν, ου δύναται ειναί μου μαθητής» (Λουκ. 14,26). «Ούτως ούν πας εξ υμών, ος ούκ αποτάσσεται πάσι τοις εαυτού υπάρχουσιν, ου δύναται είναί μου μαθητής» (Λουκ. 14, 33). «Υμείς έστε το άλας της γης ̇ εάν δε το άλας μωρανθή, εν τίνι αλισθήσεται; Εις ουδέν ισχύει έτι, ει μη βληθήναι έξω και καταπατείσθαι υπο των ανθρώπων» (Ματθ. 5, 13).
Οι χριστιανοί έπαυσαν να είναι το «καλό άλας), και ως εκ τούτου παραδόθηκαν σε διωγμούς σχεδόν σε όλη τη γη. Μόνο υπό τον όρο της ολοκληρωτικής μαθητείας στον Χριστό διανοίγονται μέσα μας οι ύψιστες δυνατότητες της φύσεως μας, που μας κάνουν ικανούς να προσλάβουμε το Ευαγγέλιο στην αιώνια διάσταση του.
Η αποφασιστικότητα να τα εγκαταλείψουμε όλα και να ανεβούμε στον σταυρό (βλ. Ματθ. 19, 28 – 30) θα οδηγήσει το πνεύμα μας στο μεθόριο ανάμεσα στον χρόνο και την αιωνιότητα. Και εμείς αρχίζουμε να εποπτεύουμε πράγματα, που μας έμεναν ως τότε κρυμμένα.