Παναγία η Μηλιώτισσα: Στην Ιερά Μητρόπολη Εδέσσης Πέλλης και Αλμωπίας και στον Δήμο Αλμωπίας του Ν.Πέλλας, βρίσκεται η ενορία Μηλιάς.
Η Εκκλησία της είναι αφιερωμένη στη ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΑΣ, λόγω ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΜΑΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΑΣ ΤΗΣ ΜΗΛΙΩΤΙΣΣΑΣ και εγκαινιάσθηκε από τον Μακαριστό Μητροπολίτη Εδέσσης Πέλλης και Αλμωπίας κυρό ΚΑΛΛΙΝΙΚΟ το 1967.
Την Αγία Εικόνα της ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΜΗΛΙΩΤΙΣΣΑΣ, που είναι «ΟΔΗΓΗΤΡΙΑ» ,μαζί με άλλα Ιερά Κειμήλια έφεραν το 1922 οι παππούδες μας στην Ελλάδα από την Μ.Ασία με πρωτοστάτη το παπα Παύλο Τσαουσάκη ,από ένα χωριό της Μ.Ασίας που λεγόταν Ελμαλίκ του Νομού Νικομήδειας.ικόνας της Παναγίας,
Στην αρχή περίπου για δυο χρόνια εγκαταστάθηκαν στον Βόλο και στη συνέχεια στο χωριό Μηλιά στο Ν. Πέλλας.
Το χωριό Ελμαλίκ στα Ελληνικά σημαίνει Μηλιά ή Μήλοι. Την «Παναγία του Ελμαλίκ» ο Μακαριστός Μητροπολίτης Εδέσσης Πέλλης Και Αλμωπίας κυρός ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ την ονόμασε «Η Παναγιά της Μηλιάς» και αναφερόταν από το 1967 και για πολλά χρόνια στα Δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος. Τα τελευταία 25 χρόνια ΕΥΛΟΓΕΙ ΩΣ «ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΗΛΙΩΤΙΣΣΑ». Σύμφωνα με την αρχαιολόγο καθηγήτρια του ΑΠΘ κ.Μαυροπούλου, έχει Αγιογραφηθεί τον 7ο – 8ο αιώνα μ.Χ. Συντηρήθηκε πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης περίπου το 1400 – 1450, δεύτερη συντήρηση έγινε το 1650 – 1700 στην Κωνσταντινούπολη.
Σύμφωνα με την προφορική παράδοση αγιογραφήθηκε στην Ιερουσαλήμ από καλογέρους ερημίτες και Ευλογήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Κατόπιν δόθηκε ως Ευλογία στους «Ελμαλικιώτες-Μηλιώτες». Η πρώτη Αγιογραφία φαίνεται μέχρι και σήμερα καθαρά στο δεξί άνω μέρος της εικόνας και στα πρόσωπα του Χριστού και της Παναγίας. Χαρακτηριστικό της Εικόνας είναι Τα χαρακτηριστικά και έντονα Μάτια Της ΠΑΝΑΓΙΑΣ, που σε παρακολουθούν από κάθε γωνία. Έχει διαστάσεις 105 X 70 cm.
Η ιστορία της ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΗΛΙΩΤΙΣΣΑΣ είναι πολύ μεγάλη. Θαυματουργούσε και Θαυματουργεί εδώ και πολλούς αιώνες ως «Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΕΥΤΕΚΝΙΑΣ». Την ευλαβούνταν Έλληνες και Τούρκοι. Ακόμα και σήμερα έρχονται Τούρκοι και πολλοί ξένοι προσκυνητές για να τους χαρίσει ευτεκνία.
Το 1940 όταν άρχισε ο πόλεμος με τους Γερμανούς και στην συνέχεια ο εμφύλιος πόλεμος, οι στρατιώτες μας από πολλά μέρη της Αλμωπίας ερχόντουσαν και έκοβαν ένα κομματάκι από την Εικόνα της Παναγίας της Μηλιώτισσας για φυλαχτό. Αυτό φαίνεται μέχρι και σήμερα. Οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να μπούν στην Μηλιά για να την κάψουν. Έξω από το χωριό έβλεπαν την Παναγία να πλέκει ιστό και να προστατεύει το χωριό. Υπήρχαν πολλές μαρτυρίες όπου Γερμανοί έγιναν Χριστιανοί, από τους Μηλιώτες και τον Μακαριστό Ιερομόναχο Πατέρα Γερβάσιο που διακονούσε στην Μηλιά.
Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΜΗΛΙΩΤΙΣΣΑ από την εποχή του 1930 και μέχρι σήμερα ακούστηκε σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό για τα Θαύματά Της και ιδιαίτερα της ΕΥΤΕΚΝΙΑΣ.
Κάποια μέρα περίπου το 1965 ήρθε ο Στρατηγός της Έδεσσας, ο Διοικητής της Αστυνομίας και ο Εισαγγελέας στην εκκλησία να διαπιστώσουν ότι δεν υπάρχει κάτι άλλο στην Παναγία (ηλεκτρικό ή μαγνητικό φαινόμενο…) πέρα από την Δύναμή Της. Είδαν το εξής: κάποια γυναίκα πήρε την Παναγία στα χέρια της και ο Ιερέας άρχισε να ψάλλει την Παράκληση. Η Παναγία άρχισε να κινείται και να χτυπά την γυναίκα παντού. Τότε ο Διοικητής πήγε να πιάσει την Εικόνα και να την σταματήσει. Τότε τον χτύπησε στο χέρι η Παναγία και τον έριξε κάτω. Αμέσως ο Διοικητής έκανε τον Σταυρό του και πίστεψε πιο πολύ στην Δύναμή Της.
Σας αναφέρουμε τι ακριβώς συνέβαινε από το 1938 μέχρι το 1975. Ο «Αγιασμός» προς την Παναγία την Μηλιώτισσα γινόταν ως εξής:
Πρώτα άγιαζε ο παπάς με το Άγιο Λάδι τον πιστό και στη συνέχεια, μπροστά στην Ωραία Πύλη, ο προσκυνητής καθόταν κάτω και κρατούσε με τα χέρια του πάνω στα γόνατά του την Παναγία την Μηλιώτισσα. Ο Ιερέας έκανε Αγιασμό (Θεωρούσαν την Παράκληση ως αγιασμό). Διαβάζοντας τα Τροπάρια και τις Ευχές της Μικρής Παράκλησης προς την Παναγία μας και η Εικόνα άρχιζε να ταλαντεύεται και να κουνιέται δεξιά – αριστερά, πάνω – κάτω με αλματάκια και συγχρόνως χτυπούσε στο πρόσωπο ή στο μέτωπο και ενώ έτρεχε αίμα αυτός ή αυτή όπου έκανε τον Αγιασμό δεν πονούσε!!!!
Όταν τελείωνε ο Αγιασμός η Εικόνα σταματούσε να χτυπάει και την τοποθετούσαν πάλι στο προσκυνητάρι Της.
Έτυχα προσωπικά μάρτυς πολλές φορές του Θαύματος του Αγιασμού-Παράκλησης και μεταφέρω την μαρτυρία μου ο ελάχιστος πάτερ Αθανάσιος.
Αυτή η Θαυματουργική προσφορά συνεχίστηκε και ερχόντουσαν πολλοί προσκυνητές για να δουν και να Αγιασθούν από το θαύμα Της. Έχουμε εκατοντάδες προσωπικές μαρτυρίες πιστών που έχουν δει Θαύμα Της ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΜΗΛΙΩΤΙΣΣΑΣ.
Μέχρι και σήμερα η Θαυματουργική Εικόνα Της Παναγίας της Μηλιώτισσας εξακολουθεί να φανερώνει την δύναμή Της μέσω των Θαυμάτων Της σε ΕΥΤΕΚΝΙΑ και σε κάθε ΑΣΘΕΝΕΙΑ των πιστών και προσελκύει κόσμο για να Την προσκυνήσουν και να ζητήσουν την Θαυματουργική Ευλογία Της.
Είναι ξακουστή σε όλη την Ελλάδα και σε πολλά μέρη του κόσμου. Έχουν γίνει πολλά Θαύματα, έχει δώσει την υγεία σε καρκινοπαθείς, φως σε τυφλούς και έχει χαρίσει παιδιά σε πολλά άτεκνα ζευγάρια. Έχει δώσει πάνω απ’ όλα ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ σε πολλούς προβληματισμένους ανθρώπους.
Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΜΗΛΙΩΤΙΣΣΑ βρίσκεται στον ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΓΕΝΝΕΣΙΟΝ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΜΗΛΙΑΣ Ν. ΠΕΛΛΑΣ και πανηγυρίζει στις 8 Σεπτεμβρίου.
Ω! ΠΑΝΑΓΙΑ ΜΗΛΙΩΤΙΣΣΑ
ΕΥΛΟΓΑ ΤΗΝ ΑΤΕΚΝΙΑ
ΔΩΣΕ ΥΓΕΙΑ ΣΤΟ ΛΑΟ,
ΤΕΚΝΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΤΕΚΝΟΥΣ!
Ο Εφημέριος
Πάτερ Αθανάσιος Πουλέντσης