Δυστυχώς σήμερα ή νηστεία έχει πολύ παραμεριστεί. Ελάχιστοι μάλιστα δίδουν σημασία στην κανονική νηστεία. Η αξία της όμως, όπως την τονίζει ο Μ. Βασίλειος, είναι πολύ μεγάλη: «Ή νηστεία έχει ηλικία ίση με την ανθρωπότητα, διότι ενομοθετήθηκε στον Παράδεισο. Από τον καρπόν του δένδρου… δεν θα φάγετε είπεν ο Θεός στους Πρωτοπλάστους. Και επειδή δεν τηρήθηκε η νηστεία αυτή, εκδιωχθήκαμε από τον Παράδεισο…
Ο Μωυσής μετά από νηστεία έλαβε τις πλάκες του Νόμου στο Σινά. Ο Ησαϋ για λίγο φαγητό επώλησε τα πρωτοτόκια στον Ιακώβ. Η νηστεία έκανε ακατανίκητο τον Σαμψών. Η νηστεία γεννά Προφήτες, κάμνει ισχυρότερους τούς ισχυρούς, κάμνει σοφούς τούς νομοθέτες.
Η νηστεία αγιάζει τον αφιερωμένο στον Θεό και καθιστά τον ιερέα ικανό να προσφέρει θυσίαν. Η νηστεία έσβησε τη δύναμη του πυρός, έφραξε στόματα λεόντων, αναβιβάζει την προσευχή στον ουρανό. Η νηστεία είναι πρόοδος των οίκων, μητέρα της υγείας, παιδαγωγός των νέων, στολισμός των πρεσβυτέρων… Του νηστεύοντος οι οφθαλμοί είναι ήρεμοι, το βάδισμα σεμνό, το πρόσωπο σοβαρό, οι λόγοι του μετρημένος η καρδία του καθαρά… Αν θέλεις να κάνεις ισχυρό το πνεύμα σου, χαλιναγώγησε με νηστεία την σάρκα σου… Μην νομίσεις ότι η νηστεία περιορίζεται στις τροφές.
Πραγματική νηστεία είναι η νηστεία των πέντε αισθήσεων. Τι το όφελος να νηστεύεις από τροφές και να ευρίσκεσαι σε φιλονικίες ή διαμάχες με τους δικούς σου, να κατατρώγεις τον αδελφόν σου με την γλώσσα σου, να βλέπεις άσεμνα θεάματα, να ακούεις μουσική ή πράγματα που σε βλάπτουν και να μεθά η ψυχή σου όχι με οίνο, αλλά με θυμόν!…». Αυτή είναι η αξία της πραγματικής και αληθινής νηστείας. Νηστεία και από τις τροφές, άλλα και από τα πάθη.
Σκανδαλισμός από την τήρηση της Νηστείας
Το θέμα του σκανδαλισμού είναι παρεξηγημένο. Λένε πολλοί: «Έφαγα κρέας ή γλυκό παρ’ όλο πού ήταν Παρασκευή για να μην σκανδαλίσω τους άλλους»!!! Το ότι πρέπει να προσέχουμε το σκανδαλισμό δεν υπάρχει αμφιβολία και πρέπει. Αλλά ο σκανδαλισμός που πρέπει να αποφεύγουμε και να προσέχουμε, είναι ο σκανδαλισμός που προέρχεται από την παράβαση των Νόμων του θεού ή των εντολών της Εκκλησίας. Σκανδαλισμός που προέρχεται από την τήρηση των Νόμων του Θεού, (αν πράγματι υπάρχει και τοιούτος σκανδαλισμός), πρέπει να μας αφήνει τελείως αδιάφορους! Αν υπάρχουν, (και βεβαίως υπάρχουν), άνθρωποι που σκανδαλίζονται διότι βλασφημούμε, ψευδόμεθα ή δεν τηρούμε (καταλύομε) τις νηστείες κ.λπ., τότε ή ένοχη μας είναι διπλή: Και εμείς αμαρτάνουμε και τούς αδελφούς μας σκανδαλίζουμε. Αλλά αν υπάρχουν άνθρωποι που… σκανδαλίζονται(!), διότι ημείς προσευχόμαστε, κοινωνούμε, τηρούμε τις νηστείες κ.λπ., ας σκανδαλίζονται και ας λέγουν ό,τι θέλουν! Πρέπει να εννοήσουμε ότι άλλο πράγμα είναι ή επίδειξη και άλλο πράγμα είναι η ομολογία. Μπρος λοιπόν στα πασχαλινά φαγητά, ο Χριστιανός, την ημέρα της νηστείας, χωρίς φαρισαϊσμούς και καυχησιολογίες αρνείται να φάγει. Έτσι αποδεικνύεται συνεπής στις αρχές του, ομολογητής της πίστεως του και πειθαρχικό παιδί της Εκκλησίας μας. Εάν φάγει, εμπράκτως διδάσκει και τούς άλλους να πράττουν το ίδιο, χωρίς μάλιστα τύψεις, αφού κι’ αυτός που θρησκεύει, τρώει…