Στα Ιεροσόλυμα, στον τόπο όπου για τη σωτηρία του κόσμου ο Κύριος της δόξης υπέστη το φρικτό μαρτύριο και τον άθλιο εμπαιγμό από την άνομη συνεργία των θρησκευτικών ηγετών του ιουδαικού λαού και της ρωμαικής εξουσίας, σ᾿ αυτόν τον ίδιο τόπο συναντήθηκαν την Κυριακή 25 Μαΐου ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Πάπας της Ρώμης Φραγκίσκος.
Γιά ποιό λόγο; Γιά να τιμήσουν τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την πρώτη συνάντηση το 1964 των τότε αντίστοιχων ηγετών πατριάρχου Αθηναγόρα και πάπα Παύλου ΣΤ΄.
1. Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ 1964
Στις 5 και 6 Ιανουαρίου 1964 ο τότε Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας συναντήθηκε με τον Πάπα Παύλο ΣΤ΄ στην Ιερουσαλήμ, και δύο περίπου χρόνια αργότερα, στις 7 Δεκεμβρίου 1965, προχώρησαν ταυτόχρονα στην άρση των Αναθεμάτων του Σχίσματος του 1054.
Το 1964 έγινε σεισμός στον Ορθόδοξο κόσμο. Πλείστοι όσοι επιφανείς θεολόγοι και άγιοι κληρικοί ήλεγξαν αυστηρότατα τον Αθηναγόρα.
Ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς με προφητική παρρησία έγραψε μερικά χρόνια αργότερα: «Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας; Αυτος με την νεοπαπιστικήν συμπεριφοράν του εις τους λόγους και εις τας πράξεις σκανδαλίζει επί μίαν ήδη δεκαετίαν τας ορθοδόξους συνειδήσεις, αρνούμενος την μοναδικήν και πανσωστικήν Αλήθειαν της Πίστεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αναγνωρίζων τας Ρωμαικάς και άλλας αιρέσεις ως ισοτίμους με την Αλήθειαν, αναγνωρίζων τον Ρωμαίον Άκρον Ποντίφικα με όλην την δαιμονικήν αντιεκκλησιαστικήν υπερηφάνειάν του. Καί προετοιμάζει με αυτοκτονικήν ταχύτητα και επιπολαιότητα, κατά το παράδειγμα του Βατικανού, αυτήν την ιδικήν του λεγομένην ‘‘Μεγάλην Πανορθόδοξον Σύνοδον’’… με καθαρώς σχολαστικο – προτεσταντικήν θεματολογίαν… Τον τελευταίον καιρόν αυτός έχει γίνει πηγή αναρχισμού και μηδενισμού εις τον ορθόδοξον κόσμον. Οι Αγιορείται δικαίως τον ονομάζουν αιρετικόν και αποστάτην εις τας επιστολάς των, τας απευθυνομένας προς αυτόν ανοικτώς διά του Τύπου».
Ο όσιος κληρικός, αρχιμανδρίτης π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος, είχε απευθύνει συγκλονιστική Ανοιχτή Επιστολή προς τον Πατριάρχη, στην οποία μεταξύ των άλλων του έγραφε και τα εξής:
«Παναγιώτατε,
Μυριάκις προτιμότερον να εκριζωθή ο ιστορικός της Κωνσταντινουπόλεως Θρόνος και να μεταφυτευθή εις έρημόν τινα νησίδα του πελάγους, ακόμη δε και να καταποντισθή εις τα βάθη του Βοσπόρου, η να επιχειρηθή έστω και η ελαχίστη παρέκκλισις από της χρυσής των πατέρων γραμμής, ομοφώνως βοώντων: ‘‘Ου χωρεί συγκατάβασις εις τα της Πίστεως’’».
Ο δε καθηγητής Π. Τρεμπέλας, που είχε μετάσχει σε κάποιους από τους διαλόγους ως εκπρόσωπος διαφόρων Ορθοδόξων Εκκλησιών, κυρίως του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, με έγγραφό του που απηύθυνε προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος το έτος 1971 και το οποίο έχει δημοσιευθεί και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις της Αδελφότητός μας, τόνιζε ότι είναι ανάγκη «να δηλωθή ρητώς και άνευ περιστροφών» ότι το σχίσμα μεταξύ Ορθοδοξίας και Ρωμαιοκαθολικών παραμένει. «Το να κηρύττεται ότι το σχίσμα ήρθη (εννοεί με την άρση των αναθεμάτων από τους Αθηναγόρα και Παύλο ΣΤ΄) και δεν επακολουθεί ευθύς και η παροχή του Κοινού Ποτηρίου αποτελεί προφανή αντίφασιν και εξόφθαλμον εμπαιγμόν».
Η συνάντηση εκείνη του 1964 άνοιξε τον δρόμο για τον Διάλογο μεταξύ Ορθοδοξίας και Ρωμαιοκαθολικισμού. Διάλογο αγάπης τον ήθελε ο Αθηναγόρας. Διάλογο θεολογικό τον καθιέρωσε ο μετέπειτα πατριάρχης Δημήτριος και συνεχίζεται επί 50 χρόνια μέχρι σήμερα. Ο τίτλος τούτου του σχολίου μας μοιάζει αυστηρός: «Πενήντα χρόνια εμπαιγμού». Εξόφθαλμο εμπαιγμό χαρακτηρίζει τις κινήσεις αυτές και ο καθηγητής Τρεμπέλας. Ήταν όμως όντως εμπαιγμός ο διάλογος και οι κατά καιρούς συναντήσεις;
Ας μιλήσουμε γλώσσα αλήθειας: Ήταν και εξακολουθούν να είναι εμπαιγμός και μάλιστα μεγάλος. Το εξηγούμε:
2. Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Ο Διάλογος της αγάπης του Αθηναγόρα ήταν ευτελισμός κάθε έννοιας διαλόγου. Ο ίδιος ο εκλιπών Πατριάρχης τον είχε ορίσει ως εξής: «Πρώτα να ενωθούμε και έπειτα να συζητήσουμε τις δογματικές μας διαφορές». Καί συνέστησε: «Τα δόγματα ας τα κλείση κάθε Εκκλησία εις τα θησαυροφυλάκιά της και με το κάλυμμα αυτό να εκδώσωμεν το κοινόν νόμισμα της αγάπης».
Ο Διάλογος της αγάπης ήταν παρωδία και απέτυχε παταγωδώς. Με τον θάνατο δε του εμπνευστή του Αθηναγόρα ετάφη μαζί του στα έγκατα της γης.
3. Ο ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ
Αυτός άρχισε το 1980 και διακρίνεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη κράτησε από το 1980 μέχρι το 2000, οπότε διεκόπη εξαιτίας του ζητήματος της λεγόμενης Ουνίας και της μανιακής επιθέσεώς της κατά των Ορθοδόξων της πρώην Σοβιετικής Ενώσεως και των δορυφόρων χωρών της. Η δεύτερη ξεκίνησε το έτος 2006 και συνεχίζεται ακόμη.
α) Η πρώτη φάση ήταν εμπαιγμός, διότι συνεζητούντο τα θέματα που μας ενώνουν και όχι αυτά που μας χωρίζουν· αυτά στα οποία συμφωνούμε και όχι οι διαφορές μας. Η συνέχιση επί δεκαετίες αυτής της τακτικής τι άλλο ήταν παρά «εξόφθαλμος εμπαιγμός»;
Καί για έναν ακόμη λόγο υπήρξε τέτοιος. Διότι, ενώ αρχικά το θέμα της Ουνίας αποτελούσε βαρύνουσας σημασίας θέμα προς συζήτηση στον Διάλογο, μετά τη Ζ΄ Συνέλευση της Μικτής Επιτροπής Διαλόγου στο Balamand του Λιβάνου το 1993 παραμερίσθηκε εντελώς χωρίς καμία αιτιολόγηση.
Όλη αυτή η ιστορία ανάγκασε τον Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας Στυλιανό, επί 20ετία Συμπρόεδρο στον «Επίσημο Θεολογικό Διάλογο» Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, να παραιτηθεί αγανακτισμένος, για να μην έχει πλέον, όπως δήλωσε, «ουδεμία σχέση με ένα τέτοιο ‘‘ανούσιο παίγνιο’’». Ο ίδιος πάλι δήλωσε ότι τον εξοργίζει ο ισχυρισμός του νυν Προέδρου (του Μητροπολίτου Περγάμου) ότι «η Ουνία δεν ανήκει στα θέματα του Διαλόγου». «Η Ουνία όμως είναι ένας εμπαιγμός, μία καθαρή απάτη, ένα μασκάρεμα ανθρώπων», επισήμανε ο Αρχιεπίσκοπος.
Το ότι λοιπόν ήταν εμπαιγμός η πρώτη φάση του Διαλόγου δεν το λέμε μόνο εμείς, το δήλωσε τότε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ορθοδόξου Επιτροπης Διαλόγου: ‘‘ανούσιο παίγνιο’’ τον ονόμασε!
β) Εμπαιγμός όμως είναι και η τωρινή φάση του Διαλόγου, κατά την οποία ετέθησαν και έχουν αρχίσει να συζητούνται τα μεγάλα ζητήματα που μας χωρίζουν, με πρώτο το παπικό πρωτείο και αλάθητο.
Τι γίνεται τώρα εδώ; Ο Διάλογος έχει οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Στο ζήτημα του πρωτείου ο Παπισμός είναι ανυποχώρητος, παρά τον ανεπίτρεπτο ορθοδόξως θεολογικό ελιγμό που επιχείρησε το 2007 στη Ραβέννα ο νυν Πρόεδρος Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, προσπαθώντας να αναστήσει, σε βελτιωμένη μάλιστα μορφή, το πτώμα της λεγόμενης Ευχαριστιακής Εκκλησιολογίας του Αφανάσιεφ.
Δεν αντιλαμβάνονται οι παπικοί θεολόγοι την ορθότητα των Ορθοδόξων θέσεων; Ασφαλώς και αντιλαμβάνονται οι παπικοί θεολόγοι, κορυφαίες διάνοιες όλοι τους, την αλήθεια της Ορθοδοξίας. Την καταλαβαίνουν, αλλά δεν μπορούν να τη δεχθούν. Δεν είναι ζήτημα θελήσεως· είναι θέμα αδυναμίας. Ακόμα κι αν θελήσουν, δεν μπορούν να αρνηθούν το Πρωτείο. Αυτό που τους ζητάμε οι Ορθόδοξοι είναι απολύτως αδύνατο! Τούς ζητάμε ουσιαστικά να αυτοκτονήσουν, να αυτοκαταστραφούν. Η παπική αυτοκρατορία χωρίς το Πρωτείο εξουσίας του πάπα θα καταρρεύσει μέσα σε μια μόνο νύχτα και θα διαλυθεί.
Προς τι λοιπόν γίνεται λόγος για Διάλογο εν γνώσει του αδιεξόδου στο οποίο έχει οδηγηθεί; Υπερβάλλουμε; Ο ίδιος ο Οικουμενικος Πατριάρχης ομολόγησε τον Οκτώβριο του 2011 κατά την επίσκεψή του στο Άγιον Όρος ότι «εν τω συνόλω ο διάλογος ενδέχεται να φαίνηται αποτυχημένος…». Ο δε Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Αθανάσιος τον Σεπτέμβριο του 2008 έκανε λόγο «για αρχαιολογία της Οικουμενικής Κινήσεως, για Οικουμενικό χειμώνα, Οικουμενικό κάματο, θεολογία της μαστίχας, τέλος του Οικουμενισμού» κ.τ.λ. (Δελτίο Επίσκεψις, αρ. 691, 30-9-2008, σελ. 11-17). Η θεολογία της μαστίχας τι είναι; Δεν είναι εμπαιγμός;
4. ΕΜΠΑΙΓΜΟΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
Εμπαιγμό όμως αποτελούν και οι διάφορες εκδηλώσεις, όπως αυτή στα Ιεροσόλυμα και όποιες άλλες, τόσο συχνές πιά στους καιρούς μας. Γίνονται για να εμπαίζεται το ορθόδοξο πλήρωμα και ο υπόλοιπος κόσμος. Διότι δίνουν την εντύπωση στους πολλούς ότι έχει επιτευχθεί η σύντομα θα επέλθει συμφωνία με τους Παπικούς, με αποτέλεσμα να προωθείται σε εξοργιστικό βαθμό μια ένωση εν τη πράξει και να ενισχύεται εκατέρωθεν η συμμετοχή των πιστών στα μυστήρια και τις λατρευτικές εκδηλώσεις της άλλης πλευράς.
«Λάθη τραγικά που δημιουργούν πολύ θόρυβο, πολλή ζημία, χωρίς να έχουμε απολύτως κανένα κέρδος. Έτσι δίνουμε την εντύπωση ότι σπεύδουμε να κάνουμε μία Intercommunio, μία μυστηριακή κοινωνία με τους ετεροδόξους… κάνουμε μόνο ζημιά και αντιθέτως δεν βοηθούμε καθόλου τον διάλογο», δήλωσε ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας!
Καί μήπως αυτή την έννοια έχει η δήλωση του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου και του Πάπα Φραγκίσκου για νόμιμη ποικιλία στην Κοινή τους Διακήρυξη στα Ιεροσόλυμα;
Είπαν: «Η αδελφική ημών συνάντησις σήμερον είναι εν νέον και αναγκαίον βήμα εις την πορείαν προς την ενότητα, προς την οποίαν μόνον το Άγιον Πνεύμα δύναται να μας οδηγήση, εκείνην της κοινωνίας εν νομίμω ποικιλία».
Τι σημαίνει νόμιμη ποικιλία; Να κρατήσει η κάθε πλευρά τις αντιλήψεις της; Να ενωθούμε με τον Παπισμό, ακόμη και χωρίς συμφωνία στα καίρια θεολογικά ζητήματα, χωρίς να αρνηθεί τις πλάνες του;
5. Η ΕΥΘΥΝΗ ΟΛΩΝ ΜΑΣ
Απαιτείται μεγάλη προσοχή και εγρήγορση από όλους μας. Στα θέματα της πίστεως, κατά τον λόγο του αγίου Μάρκου του Ευγενικού, «ουκ εκχωρεί συγκατάβασις», δεν επιτρέπεται να γίνεται οποιαδήποτε υποχωρητική τακτοποίηση.
Γι’ αυτό και είναι φανερό πλέον το χρέος μας. Στην περίοδο αυτή, που το οικουμενιστικό πνεύμα έχει ξεσπάσει σαν θύελλα, να μείνουμε πιστοί στην Ορθοδοξία μας. Μην επηρεαζόμαστε από τις εντυπωσιακές εκδηλώσεις. Ενόσω οι ετερόδοξοι δεν απαρνούνται τις πλάνες τους, καμία απολύτως ένωση η συνεργασία δεν μπορούμε να έχουμε μαζί τους.
Η προτροπή του αγίου Μάρκου του Ευγενικού να φεύγουμε μακριά από τους προδότες της πίστεως, όπως φεύγουμε μακριά από τα φίδια, είναι περισσότερο από οποτεδήποτε άλλοτε επίκαιρη: «Φευκτέον αυτούς ως φεύγει τις από όφεως»!