“Ο κληρικός και ο ποιμήν δέον όπως μη παρασύρηται υπό συναισθηματολογίας ή φανατισμού και μη θεωρή μετά προχειρότητος την ιδίαν κρίσιν ως θέλημα του Θεού” ανέφερε μεταξύ άλλων στο μήνυμά του στη Συνδιάσκεψη για τις αιρέσεις που πραγματοποιήθηκε τιις προηγούμενες μέρες στο Βόλο ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Ολόκληρο το μήνυμα έχει ως εξής:
Μακαριώτατε Αρχιεπίσκοπε Αθηνών και πάσης Ελλάδος εν Χριστώ τω Θεώ λίαν αγαπητέ αδελφέ και συλλειτουργέ της ημών Μετριότητος κύριε Ιερώνυμε, Πρόεδρε της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, την Υμετέραν σεβασμίαν Μακαριότητα αδελφικώς εν Κυρίω περιπτυσσόμενοι υπερήδιστα προσαγορεύομεν.
Μετ᾿ ενδιαφέροντος αμειώτου παρακολουθούμεν από του Οικουμενικού Πατριαρχείου και προσωπικώς τας επί είκοσι και τρία συναπτά έτη ανελλιπώς και εν ευλογίαις οργανουμένας υπό της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ελλάδος συνδιασκέψεις εντεταλμένων εκπροσώπων των κατά τόπους Αγίων Ορθοδόξων Εκκλησιών και των Ιερών Μητροπόλεων, προς θεώρησιν επικαίρων θεμάτων, ίνα διά συντετονισμένων ενεργειών πάντων των υπευθύνων αναχαιτίζηται η δραστηριότης εκάστοτε και εκασταχού των ποικιλωνύμων αιρετικών και άλλων κινήσεων, στόχους τιθεμένων την διάσπασιν του αρράφου χιτώνος του Κυρίου ημών, ήτοι του σώματος Αυτού, της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Η αίρεσις υπό οιοδήτι πρόσχημα και αν επαρουσιάσθη εν τη ζωή της Εκκλησίας κατά την διάρκειαν των αιώνων, αντιμετωπίσθη πάντοτε δι᾿ αγώνων προσωπικών πολλών αγίων προσώπων και ποιμένων αυτής, εν τέλει δε διά της καταδίκης των αιρετικών και των σχισματικών υπό της συνοδικής κρίσεως και της ορθά φρονούσης συνειδήσεως των πιστών.
Η αίρεσις και ο δι᾿ αυτής επιχειρούμενος διχασμός και η διάσπασις των πιστών, λαμβάνει κατά την σύγχρονον εποχήν, συνεργούντων και των οσημέραι εξελισσομένων τεχνικών μέσων επικοινωνίας, άλλην της του παρελθόντος μορφήν η μορφάς δράσεως, διά της σποράς νέων διαφόρων εκάστοτε ζιζανίων προς επιτυχίαν του συμφεροντολογικού στόχου και της απονευρώσεως των κοινωνιών των ανθρώπων και των οσίων και ιερών της πίστεως ημών.
Είς συγχρόνος τρόπος προσηλυτισμού και προσελκύσεως των πιστών εις διαφόρους δοξασίας είναι η «εκμετάλλευσις» υπό των διαφόρων κινημάτων, διά μεμελετημένων εκ των προτέρων κινήσεων, του ανθρωπίνου πόνου και της ασθενείας. Εν τω σημείω ακριβώς τούτω έγκειται η αναγκαιότης πρώτον της δι᾿ επισταμένης παρακολουθήσεως και μελέτης των αιτίων επακριβούς διαγνώσεως του προβλήματος, και εν συνεχεία της διά καταλλήλων θεραπευτικών κινήσεων εμφανούς παρουσίας της Εκκλησίας διά του εφημερίου, διά του Ιεράρχου Ποιμένος, διά του ορθού λόγου και διά της πρακτικής, ώστε εν τη γενέσει αυτού έκαστον τοιούτον πρόβλημα, «η ποικιλώνυμος πλάνη», η βλάπτουσα τα της Εκκλησίας βλαστήματα, να αντιμετωπίζηται διά της «χειρουργίας του Συμπαθούς» και διά «του κύρους της αυθεντίας κατά της πλάνης».
Η Ορθόδοξος Εκκλησία, κατέχουσα την αλήθειαν και την αυθεντίαν της πίστεως, μετά συνέσεως και ορθροφροσύνης και διαλλακτικότητος καλείται να εξετάζη και να μελετά το εκάστοτε συμφέρον των πιστών άνευ τυφλού φανατισμού αλλά μετά κριτηρίων ψυχραίμων και ορθολογικών, διά των όπλων της αληθείας. Κατά την ημετέραν εκτίμησιν, ο κληρικός και ο ποιμήν δέον όπως μη παρασύρηται υπό συναισθηματολογίας η φανατισμού και μη θεωρή μετά προχειρότητος την ιδίαν κρίσιν ως θέλημα του Θεού. Συνεπώς, δεν πρέπει να διαβεβαιώνη απλώς τους πιστούς ότι ο Θεός δεν ευλογεί τας πράξεις τας οποίας ο εκάστοτε προσεγγίζων αυτούς προωθεί ως λυσιτελείς προς επίτευξιν των στόχων μιάς συγκεκριμένης ομάδος, αλλά να διαβλέπη και να προβληματίζη και να διδάσκη, διακρίνων τα πνεύματα, κυρίως δε να προσεύχηται ο Κύριος να «μη εισενέγκη εις πειρασμόν, αλλά να ρύηται εκ του πονηρού» αυτούς.
Οι αρχαίοι έλληνες σοφοί διδάσκουν «υγεία και νούς εσθλά τω βίω δύο» (Μένανδρος) και περαιτέρω «κάλλιον το προλαμβάνειν η το θεραπεύειν» (Ιπποκράτης). Η καθημερινή εμπειρία της Ορθοδόξου Εκκλησίας πληροφορεί ότι εις περιοχάς ενδοθρησκειακών είτε διαθρησκειακών διεισδύσεων εις ενιαίους χώρους πίστεως μιάς κοινωνίας, ως της ημετέρας Ορθοδόξου, οι διάφοροι αποσυνάγωγοι εν τη ουσία αιρετικοί και σχισματικοί διά παρερμηνείας του Ευαγγελίου και της αποστολικής και πατερικής διδασκαλίας επενδύουν τας προσωπικάς αυτών απόψεις με το ένδυμα της εκ Θεού προελεύσεως αυτών.
Οι εκτός της θείας παρεμβολής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, σύγχρονοι προηλυτισταί και αιρετικοί προσπαθούν διά ερμηνείας και παρερμηνείας να ανεύρουν χωρία των ιερών Γραφών, δικαιολογούντα τας προβαλλομένας ορθάς κατ᾿ αυτούς απόψεις. Αλλ᾿ είναι βέβαιον, ότι η ασθένεια, κατά την Πατερικήν διδασκαλίαν, είναι «δώρον» προς σωτηρίαν. «Την δε νόσον ως άθλησιν οι δίκαιοι δέχονται, μεγάλους επί τη υπομονή τους στεφάνους αναμένοντες» (Μεγάλου Βασιλείου, επιστολή 236, Αμφιλοχίω Επισκόπω Ικονίου, P.G.32,885A). Η Αγία Γραφή, η Παλαιά του νόμου και η Νέα της χάριτος, επαινούν την ειρήνην, την δικαιοσύνην, την συνεργασίαν, την ενότητα. Ο ηγεμών νούς του ανθρώπου, ο κατευθυνόμενος υπό του ανάρχου Νοός, της Σοφίας του Θεού, οφείλει να χρησιμοποιή πάσας τας ανθρωπίνας αδυναμίας και την ασθένειαν ως μαρτυρίαν της κατευθύνσεως των πάντων εις την ενότητα, και όχι εις την διάσπασιν, την οποίαν επιδιώκει και επιτυγχάνει εν σχήματι πολλάκις προβάτου ο αλλότριος, ο μη ων ποιμήν, ο μη εισερχόμενος διά της Θύρας, ο μισθωτός, κατά την παραστατικήν ευαγγελικήν ρήσιν, ο οποίος καταβάλλει την εαυτού επί μισθώσει προσπάθειαν διά των όπλων του πονηρού διά να διασπάση την ενιαίαν ποίμνην.
Τον μισθωτόν όμως, ως αποδεικνύει η πείρα, δεν ακολουθεί η ορθόδοξος συνείδησις, το πλήρωμα των πιστών. Εν τω σημείω τούτω έγκειται η ευθύνη του Καλού Ποιμένος, της Ορθοδόξου Εκκλησίας, ώστε τα πρόβατα, τα οποία γνωρίζουν την φωνήν αυτής να μείνουν εν οις επιστώθησαν και έμαθον και να συνεχίσουν να ακολουθούν και να παραμένουν εντός της μάνδρας της σωτηρίας.
Εάν προς την κατεύθυνσιν ταύτην του παραδείγματος του Καλού Ποιμένος στρέψωμεν την προσπάθειαν ημών οι Ορθόδοξοι ποιμένες παντός βαθμού, θα προσφέρωμεν πράγματι αγαθάς και φιλανθρώπους υπηρεσίας εις τον σύγχρονον δοκιμαζόμενον υπό πειρασμικών καταστάσεων ορθόδοξον πιστόν ως μονάδα και ως σύνολον, θα τον προστατεύσωμεν, θα συμβάλωμεν εις την σωτηρίαν του και θα αποδεικνύωμεν εις τον κόσμον ότι μία και ενιαία Ορθόδοξος Εκκλησία επικαλείται εν καθαρώ τω μαρτυρίω της συνειδήσεως αυτής εν παντί καιρώ και τόπω τον Κύριον, ίνα εισακούων αυτής ίλεως γένηται τω λαώ Αυτού εν τω πλήθει της Αυτού αγαθότητος (βλ. Ευχή πιστών Α΄ Θείας Λειτουργίας Ιωάννου του Χρυσοστόμου).
Ασφαλώς δε ο Άγιος Θεός ουδενός την καταστροφήν επιθυμεί, παρά μόνον το επιστρέφειν και ζην τον πιστόν. Η αρχή και επιδίωξις αύτη δέον όπως η η βάσις των συζητήσεων και της παρούσης υμετέρας ΚΕ΄ Συναντήσεως, κληθείσης ίνα εν τω Συνεδριακώ Κέντρω της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού μελετήση το λίαν ενδιαφέρον και επίκαιρον θέμα «Το πρόβλημα της ασθενείας: αιρετικές και αποκρυφιστικές προσεγγίσεις», καθόσον είναι γνωστόν, ότι οι ποικιλώνυμοι αιρετικοί, εκμεταλλευόμενοι το άκρως ευαίσθητον θέμα της υγείας και του ανθρωπίνου πόνου, ταλαιπωρούν και παρασύρουν τα πολλάκις μη έχοντα ποιμένα πρόβατα, υποσχόμενοι ανεκπληρώτους ιάσεις και θαυματουργικάς θεραπείας.
Εκφράζομεν την πεποίθησιν και την βεβαιότητα της Μητρός Εκκλησίας, ότι η Υμετέρα σεβασμία Μακαριότης, ο Ιερώτατος και φίλτατος αδελφός Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κύριος Ιγνάτιος, ο και φιλοξενών την συνδιάσκεψιν ταύτην, και πάντες οι κατά την ιδίαν κλήσιν και το ίδιον χάρισμα μεθέξοντες αυτής θέλετε ακροασθή τα μηνύματα των καιρών, και μάλιστα του εστώτος επί την Θύραν και κρούοντος Καλού Ποιμένος, και θέλετε εν τη ευρύτητι και τη οικονομία της Ορθοδόξου Εκκλησίας εισηγηθή και προτείνει τοις εκασταχού υπευθύνοις του αντιαιρετικού αγώνος την εν ευαγγελική αληθεία αντιμετώπισιν των συγχρόνων πειρασμικών κινήσεων, γνωρίζοντες Υμίν, ότι το μήνυμα ημών τούτο και του Οικουμενικού Πατριαρχείου θέλει μεταφέρει τοις μέλεσι της συνδιασκέψεως ο Ιερώτατος αδελφός Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου κύριος Δαμασκηνός, εκφράζων και διά ζώσης την επί του θέματος αυτής εμπειρίαν του Ιερού της Ορθοδοξίας Κέντρου.
Εν τη ελπίδι και τη προσδοκία, ότι και διά της προσπαθείας ταύτης και διά της όλης σωτηριώδους μαρτυρίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας θα διαφυλάσσηται νυν και αεί και εις τον αιώνα η ενότης των πιστών, διά μόνης της οποίας εφικτή η σωτηρία, περιπτυσσόμεθα και αύθις αδελφικώς την Υμετέραν Μακαριότητα και απευθύνομεν εγκάρδιον ευχετικόν χαιρετισμόν και ασπασμόν πάσι τοις μετέχουσι των εργασιών της συνδιασκέψεως, τα κράτιστα αιτούμενοι πάσι παρά του Ενός και Μόνου Θεού, Ου η Χάρις και το άπειρον Έλεος είησαν μετά πάντων.
,βιγ΄ Οκτωβρίου λα΄
Της Υμετέρας σεβασμίας Μακαριότητος
αγαπητός εν Χριστώ αδελφός