Επιμέλεια: Στέλλα Μεϊμάρη
Από το Μιλάνο όπου βρέθηκε για να συμμετάσχει στους εορτασμούς για τα 1700 χρόνια από την έκδοση του διατάγματος των Μεδιολάνων ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος απηύθυνε χαιρετισμό στον καρδινάλιο Angelo Scola.
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο του χαιρετισμού:
Σεβασμιώτατε Καρδινάλιε κύριε Angelo Scola, προσφιλέστατε εν Χριστώ αδελφέ,
Ιερώτατε Μητροπολίτα Ιταλίας και Μελίτης κύριε Γεννάδιε, Ποιμενάρχα της Θεοσώστου ταύτης Επαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου,
Πατέρες, αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,
Το είπομεν πολλάκις, το λέγομεν και θα το επαναλαμβάνωμεν συνεχώς: “Είδες τον αδελφόν σου; είδες Κύριον τον Θεόν σου”. Καί ο Άγιος της Ορθοδόξου Εκκλησίας Κοσμάς ο Αιτωλός αντί του κλασσικού χαιρετισμού “Καλημέρα” ή “Καλησπέρα”, απηυθύνετο προς τους συνανθρώπους του διά του “Χριστός Ανέστη, χαρά μου!”
Διανύοντες εις την Ορθόδοξον Εκκλησίαν την χαρμόσυνον αναστάσιμον περίοδον, κατά την οποίαν με ιδιαιτέραν λαμπρότητα αλλά και με δέος προ των ανεξιχνιάστων βουλών του Θεού εορτάζομεν το Πάσχα του Κυρίου, απευθύνομεν προς πάντας υμάς επί τη αδελφική και πνευματική ταύτη συναντήσει το “Χριστός Ανέστη”, βλέποντες εις τα πρόσωπά σας αυτόν τον Αναστάντα και αεί συμπορευόμενον ημίν μυστικώς και αοράτως, ψηλαφητώς όμως, Κύριον.
Έχομεν την χαράν και την ευλογίαν να ευρισκώμεθα σήμερον εις την πόλιν σας μετά από ευγενή πρόκλησιν του Σεβασμιωτάτου αδελφού Καρδιναλίου κυρίου Angelo Scola διά να τιμήσωμεν και μεθ᾿ υμών, ως θα πράξωμεν οσονούπω και εν τη έδρα ημών, εν τη Κωνσταντίνου Πόλει, την επέτειον της συμπληρώσεως 1700 ετών από της διακηρύξεως της ανεξιθρησκείας υπό του θεοπνεύστου ηγέτου της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας εν Αγίοις Κωνσταντίνου του Μεγάλου, με την από κοινού μετά του συναυτοκράτορος αυτού Λικινίου έκδοσιν νομοθετήματος υπό την συμβατικήν και συνοπτικήν ονομασίαν “Διάταγμα των Μεδιολάνων”.

Ο Μέγας ούτος Βασιλεύς αποτελεί σημείον αναφοράς και ενότητος μεταξύ των δύο πόλεων, της Κωνσταντινουπόλεως και των Μεδιολάνων, του σημερινού Μιλάνου, του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του Ιταλικού Λαού. Ήτο ο Ηγέτης της Ρωμαικής Αυτοκρατορίας και διά τούτο τον θεωρούμεν και ως ιδικόν σας άνθρωπον και σείς ασφαλώς καυχάσθε διά ένα τοιαύτης περιωπής Άγιον και Βασιλέα συγχρόνως. Α γ ι ο τ η ς και Β α σ ι λ ε ι α, κοσμική εξουσία και δι᾿ αυτής κατάκτησις του “εφετού”, του Φωτός, του “φωτίζοντος πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον”, διά να γίνη φως διά της π ο λ ι τ ε ι α ς του και να σκορπίζη φ ω ς ανά τους αιώνας διά του παραδείγματός του.
Το φ ω ς τούτο Χριστού, διά της μεταφοράς της έδρας της Αυτοκρατορίας υπό του Μεγάλου Κωννσταντίνου από της Ρώμης εις την Νέαν Ρώμην και της μεταστροφής της κοσμοκρατορίας εκείνης από ειδωλολατρικής εις χριστιανικήν, έκτοτε “φαίνει πάσι”. Καί είναι ο Μέγας Κωνσταντίνος διά του Φωτός τούτου ο ιδρυτής του Βυζαντινού κ ρ α τ ο υ ς, αλλά κυρίως του βυζαντινού π ο λ ι τ ι σ μ ο υ, λ ι κ ν ο ν του οποίου είναι η πόλις από την οποίαν ερχόμεθα σήμερον, και α π ο δ ε ι ξ ι ς ότι τα κράτη και αι βασιλείαι και οι άνθρωποι παρέρχονται, μένει ο π ο λ ι τ ι σ μ ο ς και αι α ξ ι α ι· η “αλήθεια του Κυρίου μένει εις τον αιώνα”.
Μετά την πτώσιν, κρίμασιν οις οίδεν ο πανταχού παρών και τα πάντα πληρών Κύριος, της Ανατολικής Ρωμαικής Αυτοκρατορίας, αύτη έπαυσε να υπάρχη ως κοσμική κ ρ α τ ι κ η οντότης, όμως συνέχισε την διαχρονικήν π ο ρ ε ι α ν της ως π ν ε υ μ α τ ι κ η οντότης, βαθύτατα χριστιανική, διά του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της πρώτης έδρας εν τω συστήματι των Ορθοδόξων Εκκλησίας, της Νέας Ρώμης.

Η π α ρ α δ ο σ ι ς αύτη, την οποίαν εθεμελίωσεν ο Μέγας Κωνσταντίνος εδώ, εις τα Μεδιόλανα, με την γονιμοποίησιν της ρωμαικής νομοθεσίας από την χριστιανικήν σκέψιν και το καινόν και παράδοξον π ν ε υ μ α το οποίον έφερεν εις τον κόσμον η επίγειος παρουσία του Υιού και Λόγου του Θεού, του Κυρίου Ιησού, ήτο και παραμένει μέχρι σήμερον διά την Ευρώπην κυρίως η πνευματική κ ο λ υ μ β η θ ρ α, εις την οποίαν αναβαπτιζόμεθα και αναγεννώμεθα, καθαριζόμεθα και λαμβάνομεν γ ε υ σ ι ν της αιωνιότητος.
Χάρις εις τον γόνιμον τούτον σ υ ν δ υ α σ μ ο ν επραγματοποιήθησαν διά την Ευρώπην καθοριστικαί κ α τ α κ τ η σ ε ι ς εις την πνευματικήν πρόοδον της ανθρωπότητος· ετέθησαν αι βάσεις διά την αναγνώρισιν των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων· και καθιερώθη διά πρώτην φοράν νομικώς ως α ρ χ η η θρησκευτική ελευθερία, δηλαδή το μέγα δ ω ρ ο ν του Θεού προς το πλαστούργημά Του, τον άνθρωπον· ότι η ε λ ε υ θ ε ρ ι α του να πιστεύη κάποιος εις τον Θεόν ή να Τον απορρίπτη δεν είναι απλώς εν ανθρώπινον δικαίωμα, αλλά προ παντός μία άπειρος σ υ γ κ α τ α β α σ ι ς του Θεού, ο Οποίος από αγάπην ανέκφραστον σέβεται τόσον πολύ την ελευθερίαν του ανθρώπου, ώστε να ανέχεται ακόμη και την αλαζονικήν απόρριψίν Του υπ᾿ αυτού.
Διά τούτο και εκ χ ρ ε ο υ ς προς την ιστορίαν της Ευρώπης, προς την ιστορίαν του κόσμου όλου, ευρισκόμεθα εις την ιστορικήν ταύτην πόλιν ανταποκριθέντες εις την πρόσκλησίν σας, Σεβασμιώτατε αδελφέ Καρδινάλιε κύριε Scola, και συμμετέχομεν εις τον εορτασμόν της επετείου και ιστορικής ταύτης καμπής, η οποία απετέλεσε σ τ α θ μ ο ν και σ η μ ε ι ο ν αναφοράς, επαναλαμβάνομεν, εις την πορείαν της ανθρωπότητος και εις την ζωήν της Εκκλησίας. Καί διότι η ε π ε τ ε ι ο ς αύτη δεν είναι βεβαίως αφορμή μόνον πανηγυρισμών και συμποσίων και τελετών και ευωχίας, αλλά είναι κυρίως προβληματισμός και ε υ θ υ ν η ημών των πνευματικών ηγετών έναντι της ανθρωπότητος και του κόσμου· είναι ο ε υ α γ γ ε λ ι σ μ ο ς ή επανευαγγελισμός της α λ η θ ε ι α ς, ότι η πίστις μας είναι ζώσα αι όχι ιδεολογικόν κατασκεύασμα και ανθρωπίνη θεωρία· δεν είναι “βρώσις και πόσις απολλυμένη”, αλλά ζ ω η.
Αυτό το μ η ν υ μ α της εν ελευθερία ζωής κομίζομεν εις τα Μεδιόλανα σήμερον, εκ της Πόλεως του Μεγάλου Κωνσταντίνου και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, υπό τας πτέρυγας του οποίου ευρίσκουν αδιαλείπτως επί δεκαεπτά και πλέον αιώνας ανάπαυσιν πνευματικήν λαοί, φυλαί και γλώσσαι και γεύονται αφθόνως των καρπών της σωτηριώδους Ορθοδόξου πνευματικότητος.
Χριστός Ανέστη, αδελφοί και τέκνα!
