Οικουμενικός Πατριάρχης: Το Αυτοκέφαλο χορηγήθηκε κανονικά, καλούνται οι Ορθόδοξες Εκκλησίες να το αναγνωρίσουν, καθώς δεν υπάρχει γυρισμός, η καταδίκη του πολέμου είναι απόλυτη, η στάση της Ρωσικής Εκκλησίας είναι απαράδεκτη.
με επιτυχία πραγματοποιήθηκε χθες, Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2023, από τον Οργανισμό Ανάδειξης Ελληνικού και Ορθόδοξου Πολιτισμού «Αέναος» μέσω του «Orthodoxia inforum», μία σημαντική Εσπερίδα Στρογγυλής Τραπέζης, με θέμα : ΟΥΚΡΑΝΙΑ το αυτοκέφαλο κι ο πόλεμος που άλλαξαν τον κόσμο.
στην Εσπερίδα παρενέβησαν με βιντεοσκοπημένα μηνύματα τους, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος και ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας κ. κ. Θεόδωρος, ενώ στην συζήτηση συμμετείχαν : ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας κ. Μακάριος, οι Μητροπολίτες, Καμερούν κ. Γρηγόριος, Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, Νέας Ιωνίας κ. Γαβριήλ και Λαρίσης κ. Ιερώνυμος (με διαδικτυακή σύνδεση από Λάρισα), ο πρώην Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και Καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου κ. Ευάγγελος Βενιζέλος μαζί με τους Δημοσιογράφους κα. Μαρία Αντωνιάδου, κ. Νικόλα Βαφειάδη, κα. Αδαμαντία Λιόλιου, κ. Τάσο Τέλογλου, κ. Δημήτρη Τριανταφυλλίδη, και Ανδρέα Λουδάρο, ο οποίος είχε και την γενική επιμέλεια της διοργάνωσης.
ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, στην βιντεοσκοπημένη παρέμβασή του, ήταν ξεκάθαρος : το Αυτοκέφαλο χορηγήθηκε κανονικά, καλούνται οι Ορθόδοξες Εκκλησίες να το αναγνωρίσουν, καθώς δεν υπάρχει γυρισμός, η καταδίκη του πολέμου είναι απόλυτη, η στάση της Ρωσικής Εκκλησίας είναι απαράδεκτη.
Σημείωσε με έμφαση ότι η Εκκλησία της Ρωσίας εξακολουθεί να κατηγορεί το Οικουμενικό Πατριαρχείο ότι ευθύνεται για τις εντάσεις στις ορθόδοξες σχέσεις, ενώ αυτή είναι που δημιουργεί τις εντάσεις, αυτή που εισπήδησε αντικανονικώς στη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, αμαυρώνοντας την εικόνα της ορθοδοξίας στα μάτια του χριστιανικού κόσμου. Επίσης, υπογράμμισε ότι η Εκκλησία της Ρωσίας είναι αυτή που έχει παπικές αξιώσεις, όχι το Οικουμενικό Πατριαρχείο. η Μόσχα δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα στους Ουκρανούς να έχουν Αυτοκέφαλη εκκλησία, επειδή θέλει να τους καταδυναστεύει, εκείνη θέλει να μετατρέψει την Ορθοδοξία σε συνομοσπονδία Εκκλησιών για να έχει λόγο. η απροκάλυπτη αλαζονική και ηγεμονική νοοτροπία της θα αναδείξει τον κομβικό ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον ορθόδοξο λόγο.
το Ουκρανικό αυτοκέφαλο είναι τετελεσμένο εκκλησιαστικό γεγονός και δεν μπορεί να το ακυρώσει καμία προπαγάνδα και κανένας πόλεμος. η Εκκλησία της Ρωσίας επιδιώκει αδίστακτα τη μητροκτονία. Είμαστε όλοι μάρτυρες της καταστροφής που εκτυλίσσεται επί ουκρανικού εδάφους. Πρέπει να επιτευχθεί αμέσως η κατάπαυση του πυρός.
Βαρυσήμαντες οι τοποθετήσεις των συμμετεχόντων
ο Ευάγγελος Βενιζέλος, δεινός γνώστης τόσο της γεωπολιτικής όσο και των εκκλησιαστικών πραγμάτων, είπε πως διασταυρώνεται η γεωπολιτική του πολέμου με τη γεωπολιτική της εκκλησίας και τόνισε πως είναι πλέον εξαιρετικά δύσκολη η ρωσική εκκλησιαστική παρουσία στην Ουκρανία υπό τον Ονούφριο. Παρά τον ισχυρισμό ότι έχει αποκοπεί από τη Ρωσία, κάτι τέτοιο δεν υφίσταται, υπάρχει μια σύγκρουση θρησκευτική και εθνική.
ο σεβ. Μητροπολίτης Καμερούν Γρηγόριος, ιεράρχης του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, με γνώση και παρρησία, κατέθεσε την εμπειρία του τόσο από την ιεραποστολή όσο και από την ρωσική εισβολή στην Αφρική.
ο Καμερούν Γρηγόριος έδωσε και την πολιτική διάσταση του θέματος λέγοντας : η Ρωσία έχει την εμπειρία της Αφρικής. Είναι και ο μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων, και ανεπίσημα προμηθεύει με αντάρτικες ομάδες. Έχει διασυνδέσεις υπέργειες και υπόγειες. Αυτό που γίνεται με την Εκκλησία είναι καθαρά ένα παιχνίδι με τους Ρώσους. Προσφέρουν χρήματα ξεκάθαρα. οι Ρώσοι έρχονται και κάνουν τρία πράγματα. Προσφέρουν χρήματα, μιλάνε ανθελληνικά και ρατσιστικά, και προάγουν την ιδέα οι ιερείς να εργάζονται χωρίς επισκόπους. Πρόκειται για κάτι μοναδικό. τους βάζουν και ορκίζονται όσοι πηγαίνουν στη λεγόμενη Εξαρχία, ότι θα δουλεύουν εν γνώση τους χωρίς Επίσκοπο και θα είναι συνεπείς στα καθήκοντα τους. Στόχος τους είναι να διασπάσουν τα πάντα. Έχουν δώσει υποσχέσεις αλλά έχουν πραγματοποιήσει ελάχιστα. οι Ρώσοι, εκμεταλλεύονται επεξεργασμένες πληροφορίες. ξέρουν από που ξεκινούν και που πάνε.
ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος είπε ξεκάθαρα ότι στόχος πάντα των Ρώσων ήταν να αντικαταστήσουν και να εξαλείψουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο. το έκαναν πάντα, και κινούνταν σε ένα επίπεδο περισσότερο εκκλησιαστικό και λιγότερο πολιτικό, είτε μέσω της ανάπτυξης της θεωρίας της Τρίτης Ρώμης είτε μέσω μιας πανσλαβικής αντίληψης, κυρίως στον χώρο της βαλκανικής και της Μεσογείου, με στόχο και πρωταρχικώς το Άγιο Όρος.
με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, η θέση του Πατριαρχείου Μόσχας να αντικαταστήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αρχίζει να παίρνει και πολιτικό ρόλο. Από το 2009 και μετά έχει γίνει σκοπός του Πατριάρχη Μόσχας αυτό. ο, τι γίνεται για την Ουκρανία, το κάνει για να αποδείξει ότι το Φανάρι βρίσκεται σε μια λανθασμένη πορεία. Ξεχνά όμως πως το Πατριαρχείο Μόσχας υπάρχει επειδή υπάρχει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο τους έδωσε την Αυτοκεφαλία και το πατριαρχικό αξίωμα.
Μάλιστα ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας αποκάλυψε ότι η Εκκλησία της Ρωσίας είχε φέρει προς έγκριση σε Προσυνοδικές Διασκέψεις (για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο) το ζήτημα του ιερού πολέμου, κάτι που φυσικά δεν έγινε δεκτό από τις άλλες Εκκλησίες.
Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του για τον Μητροπολίτη Ονούφριο, τονίζοντας πως αν ο Ονούφριος είχε πάει στην ενωτική σύνοδο, θα ήταν ήδη επικεφαλής της Εκκλησίας στην Ουκρανία. Αντιθέτως, επέλεξε να παίξει τα παιχνίδια του Μητροπολίτη Μόσχας, και έχασε και αυτό που θα μπορούσε να έχει. Υπενθυμίζεται πως ο Οικουμενικός Πατριάρχης είχε καλέσει και τον Ονούφριο στην Ενωτική Σύνοδο του Δεκεμβρίου 2018.
Επίσης, ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος αναφέρθηκε και στην ρωσική προπαγάνδα στην Ελλάδα, με την ασύστολη προβολή των απόψεων και θέσεων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πληρώνοντας συγκεκριμένους ιστότοπους, ενώ αναφέρθηκε και σε μοναστήρια που με θρησκόληπτη ευσέβεια δημιουργούν οπαδούς και χρηματοδοτούν κινήσεις που εξυπηρετούν απόλυτα τη ρωσική προπαγάνδα.
ο Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας Γαβριήλ μας αποκάλυψε ότι η αντιπροσωπεία της Μόσχας στην Καρλσρούη (στην πρόσφατη Συνέλευση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών) είχε μια ξεκάθαρη εικόνα : Καταλάβετε, δεν έχουμε ελευθερία λόγου.
Είπε, επίσης, ότι στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας στην Κρήτη, οι Ρώσοι δεν ήλθαν, παρότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο έκανε υποχωρήσεις, υπερέβαλλε εαυτόν σε σημείο που δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα είχε κάνει τόσες πολλές παραχωρήσεις. αν είχαν έλθει οι Ρώσοι στη σύνοδο στην Κρήτη, η κατάσταση με το ουκρανικό σήμερα θα ήταν διαφορετική.
Αναφέρθηκε και αυτός δε στο ζήτημα της ρωσικής προπαγάνδας μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τονίζοντας πως ο ευσεβισμός που προέρχεται από τη ρωσική νοοτροπία, προέρχεται από όλα τα κοινωνικά θέματα, δεν έχει σχέση καμία με την Εκκλησία.
μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορική αναδρομή στην ρωσική παρουσία στην Ελλάδα έκανε, κατά την διαδικτυακή παρέμβασή του, ο Μητροπολίτης Λαρίσης κ. Ιερώνυμος, ο οποίος μας έδωσε, έτσι, τα ερμηνευτικά κλειδιά για την δράση της ρωσικής Εκκλησίας διαχρονικά, ξεκινώντας από την εποχή της ρωσίδος Βασιλίσσης Όλγας, συζύγου του Γεωργίου α.
Τέλος, οι δημοσιογράφοι Νικόλας Βαφειάδης και Τάσος Τέλογλου μετέφεραν την εμπειρία τους από την πρόσφατη ιστορία της Ουκρανίας και την σχέση της με την Ρωσία, μετά την ανεξαρτητοποίησή της, ενώ ο ρωσομαθής Δημήτρης Τριανταφυλλίδης περιέγραψε τον σκοτεινό δυστυχώς ρόλο της ρωσικής Εκκλησίας τόσο εντός όσο και εκτός Ρωσίας.
Διαβάστε αναλυτικά την παρέμβαση του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου :
Εκλεκτή ομήγυρις,
Ευχαρίστως απευθυνόμεθα προς την ενδιαφέρουσαν εκδήλωσίν σας με θέμα : «Ουκρανία : το αυτοκέφαλο και ο πόλεμος που άλλαξαν τον κόσμο», σημειούντες εξ αρχής ότι η χορήγησις Αυτοκεφάλου καθεστώτος εις την Εκκλησίαν της Ουκρανίας, η οποία «άλλαξε», εν τω πνεύματι της κανονικής παραδόσεως, τα εκκλησιαστικά πράγματα εις την χώραν, ουδεμίαν σχέσιν, ουδεμίαν άμεσον η έμμεσον σύνδεσιν έχει με γεωπολιτικά δεδομένα και με την απαράδεκτον εισβολήν της Ρωσσικής Ομοσπονδίας εις την Ουκρανίαν, η οποία, όντως, «άλλαξε τον κόσμο τραγικώς», προξενώντας ανείπωτα δεινά και φοβεράς καταστροφάς. τον πόλεμον αυτόν συνδέει τεχνηέντως η ηγεσία της Εκκλησίας της Ρωσσίας με το Ουκρανικόν Αυτοκέφαλον, δια να επικαλύψη τας ιδικάς της ευθύνας, τους λανθασμένους εκκλησιαστικούς χειρισμούς και τας ουρανομήκεις φιλοδοξίας της. Ήτο εκείνη, που εβάθαινε το χάσμα μεταξύ Ουκρανών και Ρώσσων και όχι το Αυτοκέφαλον, το οποίον εδόθη υπό του Οικουμενικού Πατριαρχείου, πρωτίστως δια λόγους ποιμαντικής μερίμνης δια τον χειμαζόμενον εκεί λαόν του Θεού. η αντίδρασις της ηγεσίας της Εκκλησίας της Ρωσσίας εις το Αυτοκέφαλον δεν ερείδεται ούτε επί ποιμαντικού ούτε επί εκκλησιολογικού θεμελίου, αλλά απορρέει από αταβιστικά σύνδρομα επιβολής επί του Ουκρανικού λαού και από την απουσίαν υγιούς εκκλησιαστικής συνειδήσεως.
η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία έτεινε χείρα συνεργασίας προς την Μόσχαν, προκειμένου να υπερβαθούν τα αδιέξοδα εις το εκκλησιαστικόν πρόβλημα της Ουκρανίας εν πνεύματι αγάπης και επί τη βάσει των κανονικώς ισχυόντων, αλλά αι προσπάθειαι δεν ευωδώθησαν με υπαιτιότητα της Ρωσσικής πλευράς. Αυτό το αποσιωπά η Μόσχα δι ευνοήτους λόγους. Δυστυχώς, μετά την χορήγησιν της Ουκρανικής Αυτοκεφαλίας από το Πατριαρχείον μας, προτείνεται, εκ μέρους ορθοδόξων εκκλησιαστικών κύκλων, η σύγκλησις Συνάξεως Ορθοδόξων Προκαθημένων επί ενός θέματος, το οποίον έχει πλέον οριστικώς διευθετηθή επί τη βάσει της ορθοδόξου κανονικής παραδόσεως και της μακραίωνος εκκλησιαστικής πρακτικής. Αντί να ζητούν Πανορθόδοξον Σύναξιν, αι Ορθόδοξοι Εκκλησίαι πρέπει να αναγνωρίσουν το συντομώτερον δυνατόν το Ουκρανικόν Αυτοκέφαλον, κατά το παράδειγμα της Εκκλησίας της Ελλάδος, του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και της Εκκλησίας της Κύπρου.
η Μόσχα συνεχίζει, με όχημα το διαδίκτυον, αλλά όχι μόνον αυτό, τας προσβλητικάς δηλώσεις κατά της Μετριότητός μας, καθώς και την απαράδεκτον προσπάθειαν φθοράς και δυσφημίσεως του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις όλα τα επίπεδα, με τον απαράδεκτον στόχον να προκαλέση εκρύθμους καταστάσεις, προς ίδιον συμφέρον. το έχομεν ήδη αναφέρει και εις άλλην ευκαιρίαν : η ηγεσία της Εκκλησίας της Μόσχας προσπαθεί να επιβάλη μίαν νέαν εκκλησιολογίαν, η οποία ανατρέπει την κανονικήν τάξιν επί τη βάσει δήθεν νέων δεδομένων. Πρέπει όμως να κατανοήση, ότι το Οικουμενικόν Πατριαρχείον είναι η μόνη εγγύησις δια την ενότητα της Ορθοδοξίας. «Χωρίς το Οικουμενικό Πατριαρχείο», όπως γράφει ο Ιερώτατος Μητροπολίτης Περγάμου κ. Ιωάννης, «η Ορθοδοξία θα περιπέσει στη δίνη των εθνικισμών, στην καυχησιολογία του παρελθόντος, στην εσωστρέφεια της αυτάρκειας, στην περιφρόνηση του σύγχρονου κόσμου».
η εργαλειοποίησις της Θείας Ευχαριστίας δεικνύει ότι η Εκκλησία της Μόσχας καθυποτάσσει την πεμπτουσίαν της εκκλησιαστικής ζωής εις τα αήθη σχέδιά της. Ίσως αυτό να αποτελή την ασυγχώρητον αμαρτίαν της κατά του Αγίου Πνεύματος. Ήσκησε πίεσιν δια την πραγματοποίησιν της «αδελφικής συνάξεως» του Αμμάν, χωρίς σεβασμόν προς τα κανονικώς ισχύοντα, χωρίς επιτυχίαν. Εξακολουθεί να κατηγορή το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, επειδή δήθεν ευθύνεται δια τας εντάσεις εις τας διορθοδόξους σχέσεις, ενώ είναι εκείνη που διέκοψε την κοινωνίαν, εκτός από το Πατριαρχείον μας, και με τας τρεις Αυτοκεφάλους Εκκλησίας, αι οποίαι ανεγνώρισαν το Ουκρανικόν Αυτοκέφαλον, είναι εκείνη που εισεπήδησεν αντικανονικώς εις την δικαιοδοσίαν του παλαιφάτου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και προκαλεί πανταχού εις την οικουμένην αναστάτωσιν και εντάσεις, αμαυρώνοντας την εικόνα της Ορθοδοξίας εις τα όμματα του λοιπού χριστιανικού κόσμου.
η ηγεσία της Εκκλησίας της Ρωσσίας θεωρεί ότι η παρέμβασις του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις το Ουκρανικόν εδημιούργησε σχίσμα εις τους κόλπους της Ορθοδοξίας. δι ημάς, ο λόγος περί σοβούντος σχίσματος εις την Ορθοδοξίαν λόγω του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου δεν ευσταθεί. η χορήγησις και η αναγνώρισις της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας αποτελεί ουσιαστικήν συμβολήν εις την ενότητα της Ορθοδοξίας, ως έμπρακτος έκφρασις της Ορθοδόξου εκκλησιολογίας, των σχετικών αποφάσεων των Οικουμενικών Συνόδων και της εκκλησιαστικής πρακτικής. Είναι αι πράξεις της Εκκλησίας της Ρωσσίας, εκείναι που απειλούν την ενότητα της Ορθοδοξίας και όχι η ανταπόκρισις του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις το αίτημα των Ουκρανών Ορθοδόξων δι επαναφοράν εις την κανονικότητα και δι Αυτοκεφαλίαν.
Επιθυμούμεν επίσης να τονίσωμεν, απαντώντες εις σχετικάς αιτιάσεις της ηγεσίας της Εκκλησίας της Μόσχας, ότι εκείνη έχει «Παπικάς» αξιώσεις και όχι το Οικουμενικόν Πατριαρχείον. η Μόσχα δεν αναγνωρίζει εις τον Ορθόδοξον λαόν της Ουκρανίας το δικαίωμα να έχη την ιδικήν του Αυτοκέφαλον Εκκλησίαν, επειδή επιθυμεί να τον ελέγχη. Εκείνη θέλει να μετατρέψη την Ορθόδοξον Εκκλησίαν εις συνομοσπονδίαν Εκκλησιών, δια να διεκδικήση, εν καιρώ, ηγετικόν ρόλον εις την «νέαν ορθόδοξον τάξιν πραγμάτων». Είμεθα βέβαιοι ότι όλα αυτά, η εισβολή εις την Ουκρανίαν, η απαράδεκτος στάσις της ηγεσίας της Εκκλησίας της Μόσχας απέναντι εις τον αδελφοκτόνον πόλεμον, και γενικώτερον, η απροκάλυπτος αλαζονική και ηγεμονική νοοτροπία της, θα αναδείξουν εκ νέου τον κομβικόν ρόλον του Οικουμενικού Πατριαρχείου εις τον Ορθόδοξον κόσμον.
το Πατριαρχείον μας εχορήγησε το Αυτοκέφαλον καθεστώς εις την Εκκλησίαν της Ουκρανίας με κίνητρον και στόχον την αποκατάστασιν της κανονικής τάξεως, την ομαλοποίησιν της εκκλησιαστικής ζωής και την προαγωγήν της πανορθοδόξου ενότητος. Παρενέβη, ως συνέβαινε και εις το παρελθόν, δια να επιλύση εν χρονίζον πρόβλημα, το οποίον εδημιούργησεν η Εκκλησία της Ρωσσίας, αφού εξήντλησεν όλας τας δυνατότητας διαλόγου μετ αυτής, η οποία επεθύμει την διαιώνισιν της κανονικής ανωμαλίας προς ίδιον όφελος, χωρίς ίχνος ευαισθησίας δια τον ταλαιπωρούμενον Ουκρανικόν λαόν. η Ρωσσική εκκλησιαστική ηγεσία δεν ενδιαφέρεται δια την ενότητα της Ορθοδοξίας επί εκκλησιολογικής βάσεως, αλλά οίκοθεν βλέπει την Εκκλησίαν ως εγκόσμιον καθίδρυμα και επιθυμεί να επιβάλη εις την Ορθοδοξίαν οθνείας αρχάς. και δι αυτόν τον λόγον, επιμένομεν ότι η χορήγησις Αυτοκεφαλίας εις την Εκκλησίαν της Ουκρανίας ήτο η μόνη ορθή απόφασις και λύσις.
το Ουκρανικόν Αυτοκέφαλον είναι εν τετελεσμένον εκκλησιαστικόν γεγονός, το οποίον ουδεμία αμφισβήτησις, ουδεμία προπαγάνδα, πίεσις, πόλεμος η ο, τιδήποτε άλλο, ημπορούν να ακυρώσουν. ο Τόμος εδόθη ενώπιον Θεού και Εκκλησίας, ως εδόθη αντιστοίχως και εις άλλας Εκκλησίας υπό της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως. Δυστυχώς, αυτό λησμονείται από πολλάς πλευράς, ενίοτε ηθελημένως. η Εκκλησία της Μόσχας όχι μόνον απωθεί τα ιστορικά δεδομένα, ότι δηλαδή πρώτη αυτή έλαβε την Αυτοκεφαλίαν και την Πατριαρχικήν αξίαν εκ της Μητρός Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας, αλλά επιδιώκει αδιστάκτως την μητροκτονίαν.
Ελλογιμώτατοι και αγαπητοί παρόντες,
Είμεθα όλοι μάρτυρες της τραγωδίας και της ανθρωπιστικής καταστροφής, η οποία εκτυλίσσεται επί Ουκρανικού εδάφους, ήδη επί ένδεκα μήνας ακριβώς, με ανυπολογίστους συνεπείας δια τον δοκιμαζόμενον λαόν της Ουκρανίας, δια την Ευρωπαϊκήν ήπειρον και δι ολόκληρον τον κόσμον. Πρέπει να επιτευχθή αμέσως η κατάπαυσις του πυρός και να αρχίση ο ειλικρινής διάλογος δια την επίτευξιν λύσεως επί τη βάσει των αρχών του διεθνούς δικαίου. Καλούμεν όσας Ορθοδόξους Αυτοκεφάλους Εκκλησίας δεν το έχουν πράξει ακόμη, να προχωρήσουν εις την αναγνώρισιν του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου, δεικνύοντας και με αυτήν την απόφασιν την στήριξίν των προς τον λαόν της Ουκρανίας. η δε ηγεσία της Εκκλησίας της Μόσχας να ζητήση εν ταπεινώσει το έλεος και την συγχώρησιν του Δομήτορος της Εκκλησίας δι όσα δεινά προεκάλεσε και συνεχίζει να δημιουργή εις την Ορθοδοξίαν.
Περαίνοντες τον λόγον, επιστρέφομεν εις το σημείον, με το οποίον ήρχισεν η ομιλία μας : οι υπαινιγμοί περί συνδέσεως της εισβολής της Ρωσσίας εις την ανεξάρτητον και κυρίαρχον Ουκρανίαν με το χορηγηθέν υπό του Οικουμενικού Πατριαρχείου Αυτοκέφαλον είναι αποκυήματα νοσηράς φαντασίας, διηνθισμένα με πολλά άλλα fake news, δια να συγκαλυφθή το έγκλημα το οποίον διαπράττεται σήμερον εις την Ουκρανίαν. ο Ουκρανικός λαός γνωρίζει ότι η ανεξέλεγκτος κατάστασις των εκκλησιαστικών πραγμάτων εις την χώραν του προ της χορηγήσεως της Αυτοκεφαλίας εδημιουργήθη και συνετηρείτο υπό της Εκκλησίας της Ρωσσίας, δια να διατηρήση η ιδία τον έλεγχον επί των εξελίξεων, εφαρμόζουσα την αρχήν «διαίρει και βασίλευε». ο Ορθόδοξος Ουκρανικός λαός ποτέ δεν θα αποδεχθή να συνεχίση να υπάγεται η Εκκλησία του εις το Πατριαρχείον Μόσχας, το οποίον ευλόγησε δυσί ταις χερσί την αιματηράν εισβολήν εις την πατρίδα του.
Ευχαριστούμεν δια την προσοχήν σας και ευχόμεθα επιτυχή διεξαγωγήν της εσπερίδας!