“Ξέσπασε” ο Οικουμενικός Πατριάσχης Βαρθολομαίος κατά της Τουρκίας για την αντιμετώπιση του θέματος του ανοίγματος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την θρησκευτική και εκπαιδευτική ελευθερία των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης σε μια πολύ ενδιαφέρουσα – και εφ όλης της ύλης – μεγάλη συνέντευξη έδωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην τουρκική εφημερίδα Milliyet η οποία και την δημοσίευσε σε δύο μέρη – χθές και σήμερα.
Την συνέντευξη την οποία η εφημερίδα προβάλει πολύ, πήρε η συνεργάτιδα της εφημερίδας κ. Πελίν Μπατού ( κόρη του πρώην Πρέσβη Ινάλ Μπατού) .
Εντονη είναι η ααφορά του Οικουμενικού Πατριάρχη στο θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης καθώς επισημαίνει – κατη που κάνει τιτλο και η εφημερίδα σρτην πρώτη σελίδα – ότι το Πατριαρχείο δεν εκλαμβάνονται ως συνομιλητές όσον αφορά την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής που είχε κλείσει το 1971 και ότι μαθαίνουν τις εξελίξεις αναφορικά με το θέμα από τα ΜΜΕ .
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης είπε επ αυτού: « Εδώ και 42 χρόνια αναζητούμε την Σχολή μας. Που είναι η ελευθερία θρησκείας και παιδείας μας; Που είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα;» . Ακόμα ο κ. Βαρθολομαίος προσέθεσε ότι είναι μια κατάσταση η οποία δεν μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτή , το γεγονός ότι η φωλιά επιστήμης σε μια σύγχρονη Τουρκία , διατηρείται επί 42 χρόνια κλειστή. Εχει συσταθεί μια νέα Επιτροπή , αλλά εμείς αυτό το μαθαίνουμε από τα ΜΜΕ. Δηλαδή σε αυτήν την Επιτροπή , δεν υπάρχει εκπρόσωπος του Πατριαρχείου , δεν υπάρχει η φωνή του. Σαν να μην είμαστε εμείς οι συνομιλητές». Πάντως αξιολογεί ω θετική εξέλιξη το γεγονός της επιστροφής των εκτάσεων την τελευταία περίοδο καθώς και την παρουσία μη μουσουλμάνου στην Γενική Διευθυνση Βακουφίων.
Στο κείμενό της η δημοσιογράφος γράφει :
Παλαιότερα όταν επρόκειτο να εμφανιστείτε ενώπιον σεβαστών προσωπικοτήτων δεχόσασταν πρώτα ένα μικρό μάθημα εθιμοτυπίας. Έπρεπε να υπακούσετε σε ορισμένα τυπικά όπως το χειροφίλημα και το να μην κοιτάζετε κατευθείαν στα μάτια αυτήν την ανώτερη προσωπικότητα . Έχω την επίγνωση ότι οι εποχές αλλάξανε , αλλά εγώ περιμένοντας έξω από την πόρτα για την συνάντηση με την μεγαλειότητα του που είναι επικεφαλής μιας εκ των πιο θεμελιωδών Εκκλησιών του κόσμου , τον θρησκευτικό ηγέτη 250 εκ ανθρώπων , σκεπτόμουν αν θα έπρεπε να του φιλήσω το χέρι. Λόγω της ανησυχίας μου μήπως καθυστερούσαμε , πήγαμε νωρίτερα με τον Ερτζάν στο Πατριαρχείο και περιμέναμε στην αίθουσα υποδοχής τρώγοντας σοκολάτες κάτω από τα βλέμματα των παλαιών Πατριαρχών.
Μετά από μισή ώρα όταν ο Πατριάρχης μας κάλεσε στο γραφείο του και ενώ εγώ σκεπτόμουν αν θα έπρεπε να του φιλήσω το χέρι, εκείνος χωρίς να μου δώσει καμία ευκαιρία έσφιξε το χέρι μου και ζήτησε επανειλημένα συγνώμη για την καθυστέρηση ενώ εκείνος δεν μας άφησε να περιμένουμε, εμείς είχαμε πάει νωρίτερα.
Όταν μπήκαμε στο γραφείο του το πρώτο που τράβηξε την προσοχή μου ήταν το πορτρέτο του Ατατούρκ και η μοναδική διαφορά από οποιοδήποτε άλλο γραφείο στην χώρα μας ήταν ότι απέναντι σε αυτό ήταν η εικόνα της Παναγίας
Στη σημερινή Milliyet ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ Βαρθολομαίος επισημαίνει στην δημοσιογράφο Πελίν Μπατού ότι « Οι Ελληνες επιθυμούν να εγκατασταθούν εδώ»- που είναι και ο τίτλος:
O Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, για τους Ρωμιούς που έφυγαν από την Πόλη λέει «Μακάρι να επιστρέψουν» και προσθέτει :
« Η Ομοσπονδία των παλαιών Κωνσταντινοπολιτών στην Αθήνα έχει αιτήματα όπως η επιστροφή της υπηκοότητας και αιτήματα σχετικά με την στρατιωτική θητεία. Αυτά μπορούν να αποτελέσουν το πρώτο βήμα. Υπάρχουν ορισμένοι που επιθυμούν να επιστρέψουν. Όμως δεν είναι μόνο οι παλιοί Κωνσταντινοπουλίτες . Επιθυμούν να εγκατασταθούν και Ελληνες- Ελληνες , δηλαδή άνθρωποι που δεν είχαν από παλιά σχέση με την Κωνσταντινούπολη . Είθε να υπάρξει συνέχεια» .
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης – και τα δύο μέρη – είναι το εξής
Ερώτηση: Θα ήθελα να ξεκινήσω με μια επίκαιρη ερώτηση. Ποια θα είναι η τύχη της Θεολογικής Σχολής;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Είναι το πιο επίκαιρο θέμα και πόσες φορές συζητήθηκε το θέμα αυτό…Κατά τα 21 χρόνια της Πατριαρχείας μου πόσες φορές μου υπέβαλλαν το ερώτημα αυτό, πόσες φορές απάντησα και προσπάθησαν να εξηγήσω το πρόβλημά μας. Λυπούμεθα πολύ . Σε μια σύγχρονη Τουρκία δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητό το να τηρείται επι 42 χρόνια κλειστή μια φωλιά επιστήμης. Η Σχολή μας άρχισε να λειτουργεί το 1844 και λειτούργησε μέχρι το 1971 . Δεν την έκλεισε ο Ατατούρκ , δεν την έκλεισαν ο Ινονού και ο Μεντερές.
Το 1971 κατά την επικράτηση μια μη φυσΙολογικής πολιτικής κατάστασης , έκλεισε από την Αγκυρα και από τότε μέχρι σήμερα μας δόθηκαν πολλές ελπίδες . Κάποιες φορές συγκινηθήκαμε ότι όπου να ‘ναι ανοίγει. Προ ημερών διαβάσαμε στον Τύπο ότι συστάθηκε μια νέα Επιτροπή. Αλλά εμείς το μαθαίνουμε από τον Τύπο. Δηλαδή στην Επιτροπή αυτή δεν υπάρχει εκπρόσωπος του Πατριαρχείου, δεν υπάρχει η φωνή του.
Ερ: Και αυτό είναι ενδιαφέρον…
Οικουμενικός Πατριάρχης: Ναι , είναι ενδιαφέρον. Λες και δεν είμαστε εμείς οι ενδιαφερόμενοι. Την Σχολή αυτή την άνοιξε το Πατριαρχείο τον 19ο αιώνα. Λειτούργησε υπό την εποπτεία του Πατριαρχείου μας και με τα χρήματα του Πατριαρχείου μας επί 100 χρόνια. Τώρα συζητείται το θέμα της Θεολογικής Σχολής και το Πατριαρχείο δεν έχει ιδέα.
Το Πατριαρχείο δεν είναι συνομιλητής. Πριν μερικά χρόνια μιλήσαμε στην Αγκυρα με τον Πρόεδρο του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου (ΥΟΚ) Κεμάλ Γκιουρούζ στην Αγκυρα. Τότε μου είπε « Την προσεχή εβδομάδα θα έρθω στην Κωνσταντινούπολη και θα συνεχίσουμε την συζήτησή μας». Ούτε ήρθε , ούτε τον είδαμε, έμεινε σε εκκρεμότητα. Αυτά τα 42 χρόνια εμείς αναζητούμε την Σχολή μας. Που είναι η Σχολή μας; Που είναι η θρησκευτική ελευθερία μας; Που είναι η ελευθερία εκπαίδευσής μας;
Που είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα; Που είναι η Λωζάννη; Διότι στην Λωζάννη υπάρχει ένα άρθρο που λέει « Οι μειονότητες στη Τουρκία μπορούν να ανοίξουν σχολεία με δικά τους χρήματα για θρησκευτική Παιδεία» . Εμείς δεν θέλουμε μια νέα Σχολή. Ζητούμε την επιστροφή της Σχολής μας, ζητούμε την επαναλειτουργία της . Ο αξιότιμος Χουσεϊν Τσελίκ, τόσο όταν ήταν Υπουργός Παιδείας, όσο και κατά την ομιλία του σε μια Σύνοδο με τον Ελληνα ομόλογό του στην Μεγάλη του Γένους Σχολή στο Φανάρι κατά την επέτειο των 550 χρόνων της Μεγάλης του Γένους Σχολής , είχε πει « Ηταν λάθος που έκλεισε η Σχολή αυτή (η Θεολογική). Είναι λάθος και το γεγονός ότι δεν ανοίγει».
Ο Χουσεϊν Τσελίκ υπήρξε Υπουργός Εθνικής Παιδείας, εκπρόσωπος του ΑΚΡ και ένας από τους αντιπροέδρους του ΑΚΡ. Το κτήριο αυτό που συναντηθήκαμε παλαιότερα όταν ήταν ξύλινο , κάηκε το 1941 . Μετά το 1941 , επί 46 χρόνια ζητούσαμε άδεια , αλλά δεν δόθηκε. Περιμέναμε επί 46 χρόνια. Για την Θεολογική Σχολή περιμένουμε 42 χρόνια.
Τελικά ο μακαρίτης ο Οζάλ έδωσε την άδεια αυτή κατά την εποχή της πρωθυπουργίας του. Κατά την εποχή της Προεδρίας του , μόλις είχα εκλεγεί Πατριάρχης.
Ερ: Το 1991;
Οικουμενικός Πατριάρχης: To 1991 πήγα στο Προεδρικό Μέγαρο. Είχα μεταβεί για μια επίσκεψη αβροφροσύνης στους ιθύνοντες μας στην Αγκυρα. Τότε ευχαρίστησα τον Πρόεδρο Οζάλ για το κτήριο αυτό. Μου χαμογέλασε και μου είπε: « Εξοχότατε Πατριάρχα. Όπως γνωρίζετε επικρίθηκα πολύ για την άδεια αυτή , αλλά έκανα το σωστό. Εφόσον κάηκε το σπίτι σας, το κτήριό σας , βεβαίως και είναι δικαίωμά σας να κάνετε ένα καινούργιο».
Όταν έχω χρόνο κατά την επέτειο του θανάτου του ( του Οζάλ) επισκέπτομαι τον τάφο του στις 17 Απριλίου. Κάνω προσευχή και του βάζω λουλούδια . Η προσωπική μου ασφάλεια το ξέρει. Μαζί πηγαίνουμε για να διατυπώσουμε την ευγνωμοσύνη μας.
Επίσης είμαστε υπόχρεοι για το γεγονός ότι το 1991 κατά την εκλογή Πατριάρχη , δεν διαγράφηκε κανένας από τον κατάλογο υποψηφίων , διότι καμιά φορά διαγράφονται άνευ δικαιολογίας. Το 1991 δεν διαγράφηκε κανείς . Και για εκείνο είχα ευχαριστήσει τον μακαρίτη τον Οζάλ ο οποίος μου είπε : « Έδωσα οδηγία στον Μεσούτ Γιλμάζ να αφήσουμε ελεύθερους τους Ρωμιούς πολίτες μας να εκλέξουν οι ίδιοι σύμφωνα με τα ήθη και τα έθιμα τους τον Πατριάρχη τους και κανένας να μην αναμειχθεί». Ετσι δεν διαγράφηκε κανένας . Κατά την προηγούμενη εκλογή Πατριάρχη , μετά το θάνατο του Αθηναγόρα , είχαν διαγραφεί 4 οι πιο ισχυροί υποψήφιοι το 1972 . Το 1964 έκλεισε το δημοτικό σχολείο εντός του Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου . Υπήρχε κίνδυνος πυρκαγιάς.
Ερ: Μέχρι εκείνη την ημέρα δεν υπήρχε κίνδυνος…
Οικουμενικός Πατριάρχης: Όχι. Οι μειονότητες πέρασαν από μια πολύ δύσκολη περίοδο το 1964. Έκλεισε και στην συνέχεια επιχείρησαν να πάρουν από τα χέρια μας το κτήριο εκείνο. Φτάσαμε στα δικαστήρια. Χάσαμε στα εδώ δικαστήρια. Αποταθήκαμε στο ΕΔΑΔ και βρήκαμε το δίκιο μας. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι καταβάλλαμε προσπάθεια επι 40-50 χρόνια.
Ορφανοτροφείο, Θεολογική Σχολή, το κτήριο του Πατριαρχείου, όλο περιμέναμε , όλο μας έκαναν και περιμέναμε. Αναρωτιόμαστε , «άραγε μας περνούν από κάποιο τεστ υπομονής;» . Ένα άλλο θέμα που μας προσβάλλει είναι το γεγονός ότι όλα τα θέματά μας , όλα τα θέματα των μειονοτήτων περνούν από το ΥΠΕΞ. Λες και εμείς εδώ είμαστε ξένοι. Είμαστε Τούρκοι υπήκοοι. Η Αγκυρα τι λέει για το Πατριαρχείο μας; ¨τουρκικο Ιδρυμα¨. Ομως όλα τα θέματά μας, όλες οι υποθέσεις μας περνούν από το ΥΠΕΞ. Αυτό το είπα στον αξιότιμο Νταβούτογλου όταν επισκέφθηκε το Πατριαρχείο . Χαμογέλασε και μου είπε : « Για μας είναι τιμή να ασχολούμαστε με τα θέματά σας».
Ομως ούτε και εγώ γνωρίζω πως έγινε. Δηλαδή συμβαίνουν περίεργα πράγματα. Δεν είναι ότι δεν γίνονται και καλά πράγματα. Αυτά τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται θετικά βήματα. Επιστρέφονται εκτάσεις, υπάρχει ένας μη μουσουλμάνος στην Γενική Διευθυνση Βακουφίων , ο αξιότιμος Λάκης Βίγκας . Ηρθε στα καθήκοντα αυτά με εκλογές. Μας εκπροσωπεί ένας πολίτης που επέλεξαν όλες οι μειονότητες. Αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά. Δόθηκε τουρκική υπηκοότητα στους Μητροπολίτες μας που είναι στο εξωτερικό. Και αυτό διευκολύνει την εκλογή Πατριάρχη που θα γίνει στο μέλλον, διότι εκείνοι και θα μπορούν να είναι υποψήφιοι , αλλά και να ψηφίσουν ως Τούρκοι υπήκοοι σε εκλογή Πατριάρχη. Περίπου 25 άτομα πήραν την υπηκοότητα. Ηδη εμείς εδώ είμαστε Τούρκοι υπήκοοι. Επί 2 χρόνια υπηρέτησα ως Έφεδρος Αξιωματικός.
Ερ: Ναι , το διάβασα.
Οικουμενικός Πατριάρχης: Τώρα είναι εδώ περίπου 15 άτομα και 25 είναι στο εξωτερικό . Αυτό σημαίνει ότι η προσεχή εκλογή Πατριάρχη θα γίνει μεταξύ 40-45 ατόμων. Αυτό είναι πολύ θετικό . Επίσης στην γενέτειρά μου στην Ιμβρο , μετά από 48 χρόνια επιτράπηκε να λειτουργήσει ένα ρωμαίίκο δημοτικό σχολείο. Όλα αυτά είναι πολύ θετικά και πολύ ωραία πράγματα και είμαστε υπόχρεοι στην κυβέρνησή μας. Είμαστε υπόχρεοι στον Πρωθυπουργό μας. Αλλά τα άλλα τα θέματα που ανέφερα μας φθείρουν , μας στενοχωρούν και δημιουργούν μια εντύπωση τόσο σε εμάς όσο και στους ξένους ότι είμαστε πολίτες Β κατηγορίας. Ερχονται εδώ Πρέσβεις , ξένοι Πρωθυπουργοί και ξένοι Αρχηγοί Κρατών . Ρωτούν «Πως είστε;» και εμείς εξηγούμε την πραγματικότητα . Δεν κατηγορούμε την Τουρκία , εξηγώ τις πραγματικότητες όπως σε εσάς, έτσι και σε εκείνους. Δυσκολεύονται να τα καταλάβουν όλα αυτά. Μέχρι πριν από λίγο διάστημα , όταν κάποιος ξένος πολιτικός ή προσωπικότητα ήθελε να μας επισκεφθεί , το ΥΠΕΞ ή οι άλλες τουρκικές αρχές προσπαθούσαν να τον παρεμποδίσουν και έλεγαν « Τι δουλειά έχετε στο Πατριαρχείο, γιατί πηγαίνετε;» .
Ερ: Τι είδους δυσκολίες σας παρουσίαζαν;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Να σας δώσω ένα παράδειγμα από τα παλιά. Ο πρώην Πρόεδρος Ομοσπονδιακής Γερμανίας Ράου, που έχει πεθάνει είχε έρθει στην Τουρκία και θέλησε να μας επισκεφθεί. Του είπαν ότι το πρόγραμμα είναι βεβαρημένο και ότι δεν χρειάζεται. Εκείνος επέμεινε και είπε « Ο Πατριάρχης είναι φίλος μου, με επισκέφθηκε 2 φορές. Τώρα εγώ που βρίσκομαι στην Τουρκία θα πρέπει να του ανταποδώσω την επίσκεψη». Όταν επέμεινε από το ΥΠΕΞ είπαν « Τότε θα είναι ιδιωτική επίσκεψη, δεν θα είναι επίσημη». Το δέχθηκε και ήρθε.
Από το ΥΠΕΞ σχετικά με εκείνη την επίσκεψη βγήκαν 2 προγράμματα . Στο πρόγραμμα στην γερμανική έγραφε «ιδιωτική επίσκεψη στις 2-3 στο Πατριαρχείο Φαναρίου» . Στο πρόγραμμα στην τουρκική δεν έγραφε τίποτα. Free time.
Ο Δήμαρχος της Γενεύης κτλ κτλ , γιατί να μην έρθουν; Aυτός είναι ένας θεσμός 17 αιώνων , δηλαδή ο πιο παλιός θεσμός αυτής της περιοχής , αυτής της χώρας και των Βαλκανίων . Το αύριο αυτού του θεσμού εξαρτάται από την Θεολογική Σχολή και έχει σχέση με αυτήν, διότι εμείς που θα εκπαιδεύσουμε τους κληρικούς μας; Aυτοί οι Μητροπολίτες στο εξωτερικό στους οποίους αναφέρθηκαν πρέπει ασκούν καθήκοντα εκεί. Δηλαδή δεν πρόκειται να έρθουν εδώ. Έρχονται μόνο 1-2 φορές τον χρόνο. Θα έρθουν στην περίπτωση εκλογής Πατριάρχη. Όμως τα καθήκοντά τους είναι Αρχιεπίσκοπος Αμερικής, Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας , Μητροπολίτης Γερμανίας, Μητροπολίτης Ιταλίας κτλ. Όμως εμείς έχουμε ανάγκη από νέους κληρικούς. Αυτούς που θα τους εκπαιδεύσουμε; Πως θα φέρουμε νέο αίμα; Δηλαδή το μέλλον αυτού του θεσμού των 17 αιώνων δεν ενδιαφέρει μόνον εμάς , αλλά και την Τουρκία. Και η Τουρκία θα πρέπει να ασχοληθεί με το θέμα αυτό εάν επιθυμεί το Πατριαρχείο να παραμείνει στην Τουρκία. Αυτό είναι για το σήμερα και το αύριο του Πατριαρχείου.
Ερ: Παναγιώτατε , τώρα που αναφερθήκατε στους νέους , εγώ στην Κωνσταντινούπολη έχω πολλούς φίλους Ρωμιούς που τους αγαπάω και πάντα μιλάμε μαζί , πως έχουν μείνει τόσο λίγοι . Στην περίπτωση που ανοίξει η Σχολή τώρα , πόσους μαθητές θα έχει με τον αριθμό των πολιτών που λέγεται ότι είναι μεταξύ 1250-2000;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Εμείς έχουμε την γνώμη ότι είναι περισσότεροι.
Ερ: Σε τελευταία ανάλυση και 5000 είναι πολύ λίγοι.
Οικουμενικός Πατριάρχης: Από 120.000. Γιατί έφυγαν; Γιατί μείναμε τόσο λίγοι; Ο άνθρωπος στα καλά καθούμενα αφήνει την δουλειά του και το σπίτι του και πηγαίνει σε μια νέα χώρα και ξεκινά από το μηδέν, παράλογο. Φαίνεται ότι υπήρχε κάποια αιτία. Γιατί έφυγαν όλοι μαζί;
Ερ: Αραγε τι θα μπορούσε να γίνει παροτρυντικά για να έρθουν εδώ;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Θα πρέπει να τους δοθεί υπηκοότητα, αλλά μόνο αυτό δεν φθάνει, διότι τώρα πλέον δεν έχουν σπίτια. Πουλήθηκαν ή καταλήφθηκαν. Τα παιδιά τους δεν γνωρίζουν την τουρκική γλώσσα, πηγαίνουν σε ξένα σχολεία , στην Αθήνα , στην Θεσσαλονίκη ή στην Ευρώπη. Θα πρέπει να βρούν δουλειά. Θα πρέπει να έχουν εγγύηση για το αύριο. Εάν ξαναγίνουν 6-7 Σεπτεμβριανά, εάν απελαθούν 12.000 Ρωμιοί χριστιανοί πάλι , όπως το 1962 …
Ερ: Υπάρχει τραύμα. Χρειάζεται εμπιστοσύνη.
Οικουμενικός Πατριάρχης: Έτσι δεν είναι; Ο πρωθυπουργός μας να ‘ναι καλά, καλεί και λέει να ‘ρθουν . Ο αξιότιμος Νταβούτογλου όταν ήταν πέρυσι το φθινόπωρο στην Αθήνα, συναντήθηκε με τους εκεί Κωνσταντινουπολίτες, μίλησε μαζί τους και τους κάλεσε. Τους είπε, επιστρέψτε, αλλά δεν είναι εύκολο. Μακάρι να επέστρεφαν . Στην Αθήνα υπάρχει η Ομοσπονδία παλαιών Κωνσταντινοπολιτών . Η επιθυμία της Ομοσπονδίας αυτής από την Άγκυρα είναι να επιστραφεί στα άτομα αυτά η υπηκοότητα , σε όσους θέλουν. Υπάρχει το θέμα της θητείας . αν γίνει αυτό μπορεί να γίνει το πρώτο βήμα . Τώρα υπάρχει και στην Ελλάδα οικονομική κρίση. Υπάρχουν ορισμένοι που επιθυμούν να γυρίσουν , ορισμένοι ήρθαν. Όχι μόνον παλαιοί Κωνσταντινοπουλίτες αλλά και Ελληνες –Ελληνες… Αναζητούν δουλειά . Υπάρχουν ακαδημαϊκοί , κάνουν μεταπτυχιακά εδώ, μαθαίνουν την τουρκική γλώσσα, αγαπούν την Κωνσταντινούπολη και επιθυμούν να μείνουν. Αυτά είναι το πρώτο βήμα. Είθε να υπάρξει συνέχεια.
Ερ: Το Πατριαρχείο παίζει σημαντικό ρόλο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις . Πώς θα συνεχιστεί ο ρόλος αυτός; Π.χ. τι θα γίνει με το Κυπριακό;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Επιθυμούμε την επίλυση του Κυπριακού το ταχύτερο δυνατό. Αυτό είναι μια πληγή της χώρας μας που αιμορραγεί εδώ και χρόνια. Ως Πατριαρχείο , χωρίς να είμαστε συμβαλλόμενη πλευρά, ευχόμαστε την δημιουργία διαλόγου. Έχουν γίνει εκλογές . Ίσως να μπούμε σε μια νέα θετική περίοδο.
Ερ : Μια άλλη πληγή μας που αιμορραγεί είναι το Κουρδικό. Πως αξιολογείτε το χρονοδιάγραμμα ειρήνης;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Επιθυμούμε ειρήνη στην χώρα μας. Σε κάθε Λειτουργία , προσευχόμαστε για την ειρήνη.
Ερ: Κατατέθηκε επερώτηση για το άνοιγμα της Αγίας Σοφίας στο προσκύνημα. Μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Εμείς επιθυμούμε την διατήρηση του καθεστώτος που ισχύει μέχρι σήμερα. Έχει γίνει Μουσείο και έτσι πρέπει να μείνει . Πέρυσι όταν Λειτούργησα στο Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα , επισκέφθηκα την εκεί Αγία Σοφία. Συζητιόταν η μετατροπή της εκεί Αγίας Σοφίας σε τέμενος. Οι δημοσιογράφοι με ρώτησαν και είπα ότι καλύτερα θα είναι να μείνει ως Μουσείο διότι θα είναι ανοικτό για όλους. Οσον αφορά την εδώ Αγία Σοφία , περίπου επι 1000 χρόνια ήταν χριστιανική εκκλησία . Αν ανοίξει στο προσκύνημα τότε θα πρέπει να γίνει χριστιανική εκκλησία, διότι ιδρύθηκε ως εκκλησία , δεν ιδρύθηκε ως τζαμί. Για αυτόν τον λόγο εμείς επιθυμούμε να παραμείνει ως Μουσείο.
Ερ: Η Αγια Σοφία στην Νίκαια έγινε τζαμί.
Οικουμενικός Πατριάρχης: Δεν χρειάζεται τζαμί, ο Επαρχος στην Τραπεζούντα λέει ότι υπάρχουν πολλά τζαμιά άδεια. Ας γεμίσουν εκείνα και μετά μπορεί να γίνει νέο τζαμί.
Ερ: Εχετε χόμπυ; Βλέπετε τηλεόραση; Εχετε χρόνο να διαβάζετε;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Ναι, μου αρέσει πολύ να διαβάζω βιβλία , παίρνω πολλά βιβλία από τους συγγραφείς, να ‘ναι καλά. Αλλά δεν τελειώνουν αυτά τα χαρτιά που βλέπετε πάνω στο τραπέζι. Το βράδυ επιστρέφω με αυτά στο σπίτι. Μου αρέσει πολύ να περπατάω στην φύση. Όταν έχω χρόνο κάνω πεζοπορία με τους άνδρες της ασφάλειάς μου. Κάνω πεζοπορία στα Θεραπιά, στο πάρκο Γιλντίζ, στα παράλια του Βοσπόρου. Στην πραγματικότητα πρέπει να περπατάω κάθε μέρα, αλλά βρίσκω την ευκαιρία μόνο μια-δύο μέρες την εβδομάδα. Από την τηλεόραση ακούω μόνον τις ειδήσεις.
Ερ: Δεν παρακολουθείτε σήριαλ;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Δεν έχω χρόνο.
Ερ: Έχετε οργανώσει άκρως σημαντικά συμπόσια και Συνόδους για το περιβάλλον. Τι είδους εργασίες κάνετε;
Οικουμενικός Πατριάρχης: O προκάτοχός μου Πατριάρχης Δημήτριος ασχολήθηκε με τα θέματα περιβάλλοντος. Εγώ τα ανέλαβα από εκείνον. Ναι, πραγματοποιήσαμε Συνόδους στην Μαύρη Θάλασσα, στην Αδριατική , στον Αμαζόνιο. Οι εργασίες αυτές του Πατριαρχείου μας έχουν απήχηση και εκτιμούνται πολύ.
Ερ: Τι λέτε για την παραίτηση του Πάπα Βενέδικτου XVI;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Σέβομαι την απόφασή του. Ελπίζω να εκλέξουν τον πιο σωστό Πάπα. Δεν θα είναι σωστό να πούμε περισσότερα.
Ερ: Θυμάμαι όταν το 2006 ήρθε ο Πάπας εδώ είχατε κάνει λόγο για την Ενωση της Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας , ακριβώς στο σημείο που οι Εκκλησίες χωρίστηκαν το 1054 . Κατά την γνώμη σας αυτό είναι εφικτό;
Οικουμενικός Πατριάρχης: Εμείς δεν θα το δούμε κατά την διάρκεια της ζωής μας , αλλά κάποια μέρα θα γίνει οπωσδήποτε.
