Ο Οικουμενικός Πατριάρχης για την Ιερά Μονή Εικοσιφοινίσσης

“Το σπουδαιότατον πνευματικόν και ασκητικόν κέντρον της ανατολικής Μακεδονίας” χαρακτήρισε την Ιερά Μονή Εικοσιφοινίσσης κατά την Παρουσίασιν του Έργου «Προσκυνητάρια της Ιεράς Μονής Εικοσιφοινίσσης», σε εκδήλωση της Μητρόπολης Δράμας ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. 

Ολόκληρη η ομιλία έχει ως εξής: 

Ιερώτατε Μητροπολίτα Δράμας κύριε Παύλε,

Ιερώτατοι άγιοι αδελφοί,

Εντιμότατε κ. Πρόξενε της Ελλάδος,

Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά,

Ως συμβαίνει εις τα ανθρώπινα πρόσωπα, τα οποία αναλόγως των φυσικών, πολιτιστικών, γνωστικών, ηθικών και οίων άλλων χαρακτηριστικών, διακρίνονται και κατατάσσονται εις την τάξιν των, ούτω πρόκειται και περί των Ιερών Μονών της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας.
Άλλαι διά την αρχαιότητα της ιδρύσεως, άλλαι διά την σπουδαιότητα των Κτιτόρων, άλλαι διά τον σημαντικόν ρόλον των εις τα εκκλησιαστικά και τα του Γένους πράγματα, έτεραι διά τα εν αυταίς σπουδαία και μοναδικά κειμήλια η τα εν αυταίς διαπρέψαντα εν οσιότητι και αγιότητι βίου πρόσωπα και ούτω καθεξής, έμειναν εις την κοινήν συνείδησιν των πιστών ως σπουδαιότεραι και πλέον τιμώμεναι άλλων ιερών Μονών, κατά το Παύλειον «αστήρ γαρ αστέρος διαφέρει εν δόξη» (Α΄ Κορινθ. 15, 41).

Μία εκ των επιφανεστέρων τούτων θείων σεμνείων τυγχάνει ασφαλώς και αναμφιβόλως η παλαίφατος εν Παγγαίω κειμένη Ιερά Μονή της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης, το σπουδαιότατον τούτο πνευματικόν και ασκητικόν κέντρον της ανατολικής Μακεδονίας και μεγάλου καυχήματος, ουχί μόνον της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας, εις τα όρια της οποίας κείται, αλλά συνόλου του ευρυτέρου ορθοδόξου Μακεδονικού χώρου.

Ο ρόλος τον οποίον έπαιξεν εις την αιωνόβιον πορείαν του βίου της η Ιερά αύτη Μονή διά την διατήρησιν και ενίσχυσιν του Ορθοδόξου δόγματος και ήθους διά των εν αυτή διαβιωσασών κατά καιρούς σπουδαίων πνευματικών προσωπικοτήτων, ηγουμένων η μοναχών, είναι παγκοίνως γνωστός και δεν είναι του παρόντος η επ᾿ αυτού του λόγου επικέντρωσις.

Ημείς επιθυμούμεν να σημειώσωμεν εις την μικράν ταύτην προσφώνησίν μας τον ρόλον και την συμβολήν της καθ᾿ ημάς Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας εις την ίδρυσιν της Μονής και εν συνεχεία σύνολον την συμπαράστασιν και προσφοράν του Θεομητορικού τούτου κέντρου, όπερ διά της εν αυτώ υπάρξεως της πανσέπτου και θαυματουργού εικόνος της Κυρίας Θεοτόκου της Εικοσιφοινίσσης, συνέβαλε τα μέγιστα, ως άλλωστε και πάσα άλλη μικρά τε και μεγάλη Μονή, εις καιρούς δυσχειμέρους να διαφυλαχθή ο ατίμητος πλούτος της Πίστεως και να ενισχυθή ο πολυτρόπως πάσχων ορθόδοξος λαός, ο εις αυτήν ως εις λιμένα εύδιον και ασφαλή προστρέχων.

Ούτω, λοιπόν, θέλομεν να τονίσωμεν την σημαντικωτάτην συμβολήν του δευτέρου κτίτορος του ιερού τούτου καθιδρύματος, του εν αγίοις καταταγέντος προκατόχου της ημών Μετριότητος Διονυσίου του Α΄, όστις μετά την γενομένην παραίτησίν του από του Οικουμενικού Θρόνου εγκατεβίωσε και εκοιμήθη εις την Εικοσιφοίνισσαν και έκτοτε τιμάται εκεί λαμπρώς ως ο ανακαινιστής και δεύτερος αυτής κτίτωρ.

Ωσαύτως η επ᾿ αρκετούς μήνας φιλοξενία του εξορισθέντος εις την Εικοσιφοίνισσαν Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε΄ και η μερίμνη αυτού πραγματοποιηθείσα τύποις έκδοσις του πρώτου Προσκυνηταρίου του Ιλαρίωνος του Κρητός, υπευθύνου του δι᾿ ολίγα έτη λειτουργήσαντος εν τη Πόλει Πατριαρχικού τυπογραφείου, συνετέλεσεν εις την επαύξησιν της φήμης και σπουδαιότητος της Ιεράς Μονής.

Εν συνεχεία, ο εκ της πλησιογείτονος και ιστορικής κωμοπόλεως Πρώτης (παλιού Κιούπκιοι) καταγόμενος προκάτοχος ημών αοίδιμος Νεόφυτος ο Η΄, λαβών εν τη ιερά Μονή της Εικοσιφοινίσσης το μοναχικόν σχήμα αλλά και την πρώτην αυτού εγκύκλιον μόρφωσιν, προσωπικώς ενδιεφέρθη διά την έκδοσιν του δευτέρου κατά σειράν Προσκυνηταρίου της Μονής, επιμελεία του οξυγράφου και μακαριστού Μανουήλ Γεδεών, Μεγάλου Χαρτοφύλακος της Μητρός Εκκλησίας.

Τέλος, ο εκ Σερρών δραστήριος αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός, γραμματεύς και βιβλιοθηκάριος της Μονής διατελέσας, και συγγράψας την εμβριθεστάτην και πληρεστέραν διατριβήν περί της ιστορίας.

Ούτως εχόντων των πραγμάτων, μετ᾿ ιδιαιτέρας συγκινήσεως συμμετέχομεν εις την σημερινήν ταύτην πνευματικήν σύναξιν, ήτις λίαν ορθώς επελέγη να πραγματοποιηθή εις την Πόλιν ημών, πράγμα διά το οποίον συγχαίρομεν τους σχόντας την ωραίαν ταύτην πρωτοβουλίαν, και κατά την οποίαν οι εκλεκτοί και φίλτατοι εισηγηταί, ο ιερώτατος και λίαν αγαπητός αδελφός και συλλειτουργός εν Κυρίω, φιλομόναχος άγιος Δράμας κ. Παύλος, ο οσιολογιώτατος και γνωστός ημίν πάσι μοναχός Γέρων Νικόδημος Αγιοπαυλίτης, το γένος έλκων εκ της υπό την σκέπην της Παναγίας Εικοσιφοινίσσης τελούσης ευλαβούς και μοναχοτρόφου Νικήσιανης, και ο ελλογιμώτατος ερευνητής καθηγητής εν Θεσσαλονίκη κ. Γεώργιος Φουστέρης, σύντρεις διεξήλθον αναλυτικώς και λίαν επιτυχώς το θέμα της βιβλιοπαρουσιάσεως «Προσκυνητάρια της Ιεράς Μονής Εικοσιφοινίσσης», διό εγκαρδίως τους ευχαριστούμεν και τους συγχαίρομεν.

Αξιωθέντες δε κατά το πρόσφατον παρελθόν να ευρεθώμεν και ημείς ευλαβής προσκυνητής της παλαιφάτου Ιεράς Μονής της Εικοσιφοινίσσης, ένθα ετύχομεν λαμπράς υποδοχής και αβραμιαίας φιλοξενίας εκ μέρους της συνοδείας, υπό την πνευματικήν καθοδήγησιν της παρούσης ενταύθα Οσιωτάτης αγίας Καθηγουμένης Γεροντίσσης Αλεξίας, της μεγάλως συντελεσάσης εις την ανανέωσιν της εν τη Ιερά Μονή μοναχικής ζωής, τη ισοβίω συμπαραστάσει και διαρκεί μερίμνη του μακαριστού Μητροπολίτου Δράμας κυρού Διονυσίου, ευχόμεθα διαπύρως, όπως η Κυρία και Δέσποινα Θεοτόκος, η Εικοσιφοίνισσα, πρεσβείαις των Οσίων Κτιτόρων Διονυσίου και Γερμανού, διαφυλάττη και σκέπη άχρι συντελείας του κόσμου το ιερόν αυτής καθίδρυμα και ευλογή πλουσιοδώρως την εν αυτή ασκουμένην θεοφιλώς αδελφότητα, ώστε υπό την πνευματικήν επιστασίαν του Ιερωτάτου αδελφού αγίου Δράμας να συνεχίζη την πολύπλευρον αυτής προσφοράν εις την Εκκλησίαν και το Γένος και είθε να αξιώση πάντας ημάς και της μεγίστης χαράς να ίδωμεν να επαναπατρίζωνται τα ανευλαβώς αφαιρεθέντα ιερά Κειμήλια και χειρόγραφα, την απουσίαν των οποίων αισθάνεται και βαθέως λυπείται πας τις, αναγινώσκων τα παρουσιασθέντα σήμερα Προσκυνητάρια.