ΟΠΕΚΕΠΕ: Η αναδιοργάνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ (Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων) φαίνεται να προχωρά με μικρά, αλλά στοχευμένα βήματα, όπως αποκαλύπτουν οι τελευταίες διαρροές από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Του Γιάννη Παπανικολάου
News: Τα μέτρα που λαμβάνονται αφορούν κυρίως την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, την αναμόρφωση των ελεγκτικών διαδικασιών και τη βελτίωση της διαφάνειας, με απώτερο σκοπό την «εξυγίανση» του Οργανισμού, όπως αναφέρεται στο λεγόμενο Σχέδιο Δράσης.
Ωστόσο, οι επικρίσεις παραμένουν έντονες, καθώς πολλοί εκφράζουν ανησυχίες ότι οι παρεμβάσεις αυτές δεν επαρκούν για να αντιμετωπιστούν τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Οργανισμός, ιδίως ενόψει των αυξημένων κινδύνων για απάτες που εντοπίστηκαν από την OLAF, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής μετά από αναφορές για αδυναμίες στους ελέγχους που σχετίζονται με τις πληρωμές της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Η OLAF προειδοποίησε για αύξηση κατά 138% στις απάτες που σχετίζονται με την ΚΑΠ, επισημαίνοντας την ανάγκη για αυστηρότερη εποπτεία και αναθεώρηση των διαδικασιών. Η αύξηση αυτή προκαλεί έντονη ανησυχία, καθώς συνδέεται άμεσα με τις καθυστερήσεις στις πληρωμές και τις αδυναμίες στα πληροφοριακά συστήματα που χρησιμοποιεί ο Οργανισμός.
Η υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης, που έχει ορίζοντα 12 μηνών, περιλαμβάνει τρεις βασικούς πυλώνες: την ενίσχυση του τμήματος Πληροφορικής, τις αποσπάσεις και μετατάξεις εξειδικευμένου προσωπικού από άλλους φορείς του Δημοσίου, και την αναθεώρηση του εγχειριδίου ελέγχων και παρακολούθησης. Ειδικότερα, η προσθήκη νέων θέσεων εργασίας στο τμήμα Πληροφορικής στοχεύει στην αντιμετώπιση των τεχνικών αδυναμιών του Οργανισμού, ενώ η δυνατότητα αποσπάσεων υπαλλήλων για τρεις συν τρία χρόνια αναμένεται να ενισχύσει το εξειδικευμένο προσωπικό.
Παράλληλα, προβλέπεται η έκδοση νέων Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων (ΚΥΑ) για τα τομεακά μέτρα της ΚΑΠ, με στόχο τη διασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας και λογοδοσίας των υπαλλήλων του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η έμφαση δίνεται επίσης στην εκπαίδευση των εσωτερικών ελεγκτών του Οργανισμού, οι οποίοι θα παρακολουθούν υποχρεωτικά μηνιαίο πρόγραμμα επιμόρφωσης, με ειδικές ενότητες για την αξιολόγηση κινδύνων. Το εγχειρίδιο εσωτερικού ελέγχου θα αναθεωρηθεί, ώστε να συμπεριλάβει νέες μεθόδους για την αξιολόγηση των καθεστώτων και των μέτρων της ΚΑΠ, αλλά και για την καλύτερη εποπτεία των διαδικασιών πληρωμής.
Στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης του ΟΠΕΚΕΠΕ, ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στην ανάκτηση των αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών. Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2024, περισσότεροι από 197.000 αγρότες κλήθηκαν να επιστρέψουν ποσά που ανέρχονται συνολικά σε 52,3 εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για κονδύλια που καταβλήθηκαν λανθασμένα ή καθυστερημένα, σε μια πρακτική που έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν, με σημαντικότερη περίπτωση τις πληρωμές του 2017, που αφορούσαν 159.000 δικαιούχους.
Η σταδιακή βελτίωση των διαδικασιών αναμένεται να αποτρέψει παρόμοια προβλήματα στο μέλλον, με στόχο την αποτελεσματικότερη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων. Ωστόσο, οι αναφορές για αύξηση στις απάτες θέτουν υπό αμφισβήτηση την ικανότητα του Οργανισμού να ανταποκριθεί στις προκλήσεις, εάν δεν γίνουν πιο βαθιές αλλαγές στην οργανωτική του δομή και στους μηχανισμούς ελέγχου.
ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΟΠΕΚΕΠΕ
Σχετικά με τις επερχόμενες πληρωμές, σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2024, αναμένονται οι εξής πληρωμές:
1. Ενιαία Ενίσχυση: Προγραμματίζεται να καταβληθεί η δεύτερη δόση της βασικής ενίσχυσης, καθώς και το «πρασίνισμα» μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου 2024.
2. Εξισωτική Αποζημίωση: Η εξισωτική αποζημίωση, που αφορά την ενίσχυση των αγροτών σε μειονεκτικές περιοχές, αναμένεται να καταβληθεί μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2024.
3. Επενδυτικά Προγράμματα: Πληρωμές από προγράμματα επενδύσεων που αφορούν τη γεωργία και τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων θα πραγματοποιηθούν και αυτές εντός Δεκεμβρίου.
4. Μέτρα αγροπεριβαλλοντικών ενισχύσεων: Ενισχύσεις για τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, καθώς και άλλες δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας, αναμένονται να πιστωθούν στους δικαιούχους μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου.
Οι πληρωμές αυτές κρίνονται κρίσιμες για τη στήριξη των αγροτών, ενώ αναμένονται με ενδιαφέρον οι περαιτέρω εξελίξεις στην προσπάθεια εξυγίανσης του ΟΠΕΚΕΠΕ.
