ΟΠΕΚΕΠΕ: Η ελληνική ύπαιθρος μετρά πληγές και ελπίδες, καθώς οι επόμενοι μήνες κρίνουν την οικονομική επιβίωση χιλιάδων αγροτών και κτηνοτρόφων.
Του Γιάννη Παπανικολάου
News: Οι αναμενόμενες πληρωμές από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τον ΕΛΓΑ αποκτούν τεράστια σημασία για την κάλυψη ζημιών, την επανεκκίνηση της παραγωγής και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής στην περιφέρεια.
Τα μεγάλα μέτωπα στην αγροτική οικονομία
Μετά από έναν χειμώνα γεμάτο φυσικές καταστροφές και καθυστερήσεις στις ενισχύσεις, η ανάγκη για άμεσες εκταμιεύσεις είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Τα προβλήματα στις καλλιέργειες λόγω παγετών, πλημμυρών και ακραίων καιρικών φαινομένων έχουν αυξήσει τα αιτήματα αποζημιώσεων προς τον ΕΛΓΑ.
Παράλληλα, η εφαρμογή των νέων οικολογικών σχημάτων και των συνδεδεμένων ενισχύσεων που διαχειρίζεται ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει δημιουργήσει πρόσθετες δυσκολίες, καθώς απαιτούνται αυστηρότεροι έλεγχοι και νέες διοικητικές διαδικασίες. Χωρίς έγκαιρες πληρωμές, υπάρχει κίνδυνος να χαθούν στρέμματα καλλιεργειών και να διακοπούν ζωικές εκμεταλλεύσεις, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του vimaorthodoxias.gr
Οι πληρωμές που έρχονται από τον Μάιο έως τον Αύγουστο 2025
Σύμφωνα με τον μέχρι τώρα προγραμματισμό, το χρονοδιάγραμμα πληρωμών για το επόμενο τετράμηνο είναι το εξής:
• Μάιος 2025:
• Εξόφληση των αποζημιώσεων ΕΛΓΑ για ζημιές φυτικής παραγωγής 2024 (παγετός, χαλάζι).
• Πληρωμή συνδεδεμένων ενισχύσεων σε όσπρια, κτηνοτροφικά φυτά και αιγοπρόβειο κρέας.
• Ιούνιος 2025:
• Καταβολή εξισωτικής αποζημίωσης 2024.
• Εκκαθάριση ενιαίας ενίσχυσης για δικαιώματα βασικής ενίσχυσης που ήταν σε εκκρεμότητα.
• Ιούλιος 2025:
• Συμπληρωματική πληρωμή για τα οικολογικά σχήματα της ΚΑΠ.
• Πληρωμή νέων δικαιούχων μικρών νησιωτικών περιοχών.
• Αύγουστος 2025:
• Εκταμίευση αποζημιώσεων ΕΛΓΑ για ζωικό κεφάλαιο.
• Πρώτη δόση προκαταβολής ενιαίας ενίσχυσης 2025 (70%).
Οι συνολικές πληρωμές εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 750 εκατ. ευρώ, εφόσον τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί από τα συναρμόδια Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Οικονομικών.
Ανάσα αλλά και φόβοι για τις αποζημιώσεις
Παρά τις ανακοινώσεις, υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες στους αγροτικούς συλλόγους ότι η εκκαθάριση αιτήσεων αποζημίωσης από τον ΕΛΓΑ δεν προχωρά με την ταχύτητα που απαιτείται. Πολλές αιτήσεις ζημιών από το 2024 παραμένουν σε εκκρεμότητα και οι παραγωγοί φοβούνται ότι μέρος των αποζημιώσεων θα μετατεθεί για το φθινόπωρο.
Επιπλέον, η ανάγκη για γρήγορες προκαταβολές στους πληγέντες των νέων φυσικών καταστροφών αναδεικνύει τη διαχρονική έλλειψη προσωπικού και τεχνικών μέσων στον οργανισμό. Ο χρόνος μεταξύ της διαπίστωσης της ζημιάς και της καταβολής αποζημίωσης πολλές φορές ξεπερνά τους δώδεκα μήνες, γεγονός που οδηγεί σε απόγνωση μικρούς και μεσαίους αγρότες.
Μήνας | Πληρωμές ΟΠΕΚΕΠΕ | Πληρωμές ΕΛΓΑ |
Μάιος 2025 | Συνδεδεμένες ενισχύσεις (όσπρια, κτηνοτροφικά φυτά, αιγοπρόβειο κρέας) | Αποζημιώσεις φυτικής παραγωγής 2024 (παγετός, χαλάζι) |
Ιούνιος 2025 | Εξισωτική αποζημίωση 2024, εκκαθάριση ενιαίας ενίσχυσης | — |
Ιούλιος 2025 | Συμπληρωματική πληρωμή οικολογικών σχημάτων, πληρωμή μικρών νησιωτικών περιοχών | — |
Αύγουστος 2025 | Προκαταβολή ενιαίας ενίσχυσης 2025 (70%) | Αποζημιώσεις ζωικού κεφαλαίου |
Σφιχτό το χρονοδιάγραμμα του ΟΠΕΚΕΠΕ
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, από την πλευρά του, δίνει έμφαση στη διόρθωση των προβλημάτων που προκάλεσε το σύστημα υποβολής δηλώσεων ΟΣΔΕ 2024. Η φετινή υποβολή αιτήσεων, με νέες απαιτήσεις χαρτογράφησης και τεκμηρίωσης οικολογικών δράσεων, έχει προκαλέσει «μποτιλιάρισμα» στα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων.
Το στοίχημα για την διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι να ολοκληρωθούν όλες οι διορθώσεις μέχρι το τέλος Ιουνίου, ώστε να μη χαθεί ούτε μία δόση ενίσχυσης ή να μην επιβληθούν πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για καθυστερήσεις. Ο ίδιος ο οργανισμός προσανατολίζεται σε σταδιακές πληρωμές ανά κατηγορία δικαιωμάτων, ξεκινώντας από τις πιο απλές περιπτώσεις.
Η αντοχή της υπαίθρου στη δοκιμασία
Στο μεταξύ, η αγροτική κοινωνία αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα ρευστότητας. Με το κόστος παραγωγής να παραμένει υψηλό και τις τιμές πώλησης πολλών προϊόντων να έχουν συμπιεστεί, η έγκαιρη πληρωμή ενισχύσεων και αποζημιώσεων είναι ζήτημα όχι μόνο οικονομικό αλλά και κοινωνικής συνοχής.
Ήδη σε πολλές περιοχές της Θεσσαλίας, της Κεντρικής Μακεδονίας και της Πελοποννήσου έχουν αναβληθεί επενδύσεις σε αρδευτικά έργα και ανανεώσεις μηχανολογικού εξοπλισμού λόγω αβεβαιότητας στις πληρωμές. Οι συνεταιρισμοί προειδοποιούν ότι αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, θα μειωθούν ακόμα περισσότερο οι καλλιεργούμενες εκτάσεις και θα αυξηθούν οι εισαγωγές βασικών αγροτικών προϊόντων.
Οι μήνες που ακολουθούν είναι καθοριστικοί. Οι πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ και του ΕΛΓΑ μέχρι τον Αύγουστο του 2025 αποτελούν τη μοναδική σανίδα σωτηρίας για χιλιάδες παραγωγούς που προσπαθούν να σταθούν όρθιοι μέσα σε ένα εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον. Το αν η ελληνική ύπαιθρος θα αντέξει τη νέα αυτή δοκιμασία, θα φανεί μέσα από την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα των εκταμιεύσεων.