Ένα βήμα πριν από την ολοκληρωτική ρήξη βρίσκονται, πλέον, Κωνσταντινούπολη και Μόσχα, με το ενδεχόμενο ενός σχίσματος ή μιας διαρκούς και εντεινόμενης διαίρεσης στους κόλπους της Ορθοδοξίας να βρίσκεται προ των πυλών.
Του Μιχάλη Παπαδόπουλου
Η σύσταση της νέας αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας, την οποία έσπευσε, αμέσως, να αναγνωρίσει το Φανάρι, καλώντας τον «Κιέβου» Επιφάνιο για συλλείτουργο στην εορτή των Θεοφανίων στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος θα παραδώσει, στον πρώτο Προκαθήμενο της νέας αυτοκέφαλης ουκρανικής Εκκλησίας, τον τόμο ιδρύσεώς της -πράξη με την οποία θα ολοκληρωθεί επίσημα η διαδικασία ίδρυσης της αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας-, έχει προκαλέσει τη μήνιν της Μόσχας, τόσο σε εκκλησιαστικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, αφού η κρίση, πέρα από εκκλησιαστική, είναι βαθύτατα (και) πολιτική, έχοντας να κάνει με τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση ισχύος ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο, το οποίο θεωρεί πως, μέσω της υπαγωγής της ουκρανικής εκκλησίας στο Ρωσικό Πατριαρχείο, η Μόσχα επιχειρεί να διατηρήσει τη δυνατότητα πολιτικής παρέμβασης στο εσωτερικό της χώρας.
«Σήμερα κερδίζουμε την πνευματική ανεξαρτησία μας, η οποία μπορεί να συγκριθεί με επίτευξη πολιτικής ανεξαρτησίας. Η Ουκρανία κόβει τους δεσμούς που την συνδέουν με τη Ρωσική Αυτοκρατορία και δεν πρόκειται ποτέ να ξαναγίνει το κανονικό έδαφος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας», ανέφερε, μεταξύ άλλων, σε μήνυμά του ο Ουκρανός Πρόεδρος, Πέτρο Ποροσένκο, μετά την ανακήρυξη της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας, την περασμένη Δευτέρα, ενώ, ο Μητροπολίτης Επιφάνιος, έσπευσε να… πέσει αμέσως σε βαθιά γεωπολιτικά νερά, κάνοντας λόγο για απελευθέρωση της «κατεχόμενης Κριμαίας και του κατεχόμενου Ντονμπάς». «Πιστεύουμε ότι ο Θεός θα ακούσει τις προσευχές μας και θα μας στείλει την πολυπόθητη ειρήνη στο ενωμένο Ουκρανικό Κράτος», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Διαζωγραφίζοντας, δε, με ψυχροπολεμικό χρώμα την πολιτική διάσταση της κρίσης, η Εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρίνα Ζαχάροβα, υποστήριξε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο λειτούργησε με πολιτικά κριτήρια, προκειμένου να εξυπηρετήσει την αμερικανική πολιτική, καταγγέλλοντας, ταυτόχρονα, τις ΗΠΑ, ότι ενθάρρυναν τα «σχισματικά βήματα του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης και του Ουκρανού Προέδρου Ποροσένκο εναντίον της κανονικής Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας».
«Ιστορική στιγμή»
Από την πλευρά του, το State Department, επιβεβαιώνοντας την… ψυχροπολεμική διάσταση της κρίσης, χαιρέτισε ως ιστορικό γεγονός την ίδρυση της ουκρανικής Εκκλησίας, συγχαίροντας τον Μητροπολίτη Επιφάνιο για την εκλογή του.
«Η δημιουργία της Εκκλησίας είναι μια ιστορική στιγμή για την Ουκρανία. Οι ΗΠΑ στηρίζουν σταθερά την Ουκρανία και σέβονται τη θρησκευτική ελευθερία», ανέφερε, σε δήλωσή του, ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Ρόμπερτ Παλαντίνο.
Η κρίση λοιπόν στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που αρύεται από, αλλά και προεκτείνει, στον χρόνο, μακραίωνους ανταγωνισμούς και αξιώσεις ισχύος, δεν είναι μόνον εκκλησιαστική, αλλά και πολιτική, και επιδαψιλεύει στο σημερινό, ανταγωνιστικό ιστορικό συγκείμενο, τις σωρεύσεις ενός πολυδιάστατου αγώνα για επικράτηση, με βαθύτερες προεκτάσεις και συνεπαγωγές.
Ως τέτοια, μπορεί να αντικριστεί μέσα από δύο βασικές παραμέτρους, με επίκεντρο την ιστορική πορεία των σχέσεων μεταξύ Οικουμενικού Πατριαρχείου και Ρωσικής Εκκλησίας και το αδιαλείπτως μείζον και επικαιροποιούμενο, με διάφορους τρόπους, ζήτημα της Πρωτοκαθεδρίας, στο πλαίσιο του οποίου η Μόσχα, διά της θεωρίας της «Τρίτης Ρώμης», αμφισβητεί το «Πρωτείο» της Κωνσταντινούπολης.
Η δεύτερη παράμετρος αφορά στην προσπάθεια του Κρεμλίνου να εργαλειοποιεί πολιτικά διάφορα θρησκευτικά ζητήματα, στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής του στις διεθνείς σχέσεις.
Και, εν προκειμένω, η Κυβέρνηση Πούτιν φαίνεται ότι χρησιμοποιεί το Πατριαρχείο της Μόσχας στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της να διατηρεί ερείσματα πολιτικού ελέγχου σε χώρες και περιοχές της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπου υπάρχει έντονη παρουσία του ορθόδοξου στοιχείου, ενώ ανάλογη προσπάθεια καταβάλλεται και από ουκρανικής πλευράς, αφού η απόδοση αυτοκεφαλίας στην Ουκρανική Εκκλησία αποτελεί ένα σοβαρότατο πλήγμα έναντι της Μόσχας, ενισχύοντας τόσο τη θέση του Κιέβου έναντι της Ρωσικής Ομοσπονδίας, όσο και της… Ουάσιγκτον.
Η θρησκεία, ως εκ τούτου, στο μέτρο που αποτελεί έναν σημαντικό ιστορικό θεσμό, με βαρύνουσα σημασία στη ζωή των ανθρώπινων συλλογικοτήτων, αλλά και καθοριστική παράμετρο της πολιτισμικής τους ταυτότητας, δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση.
Εν προκειμένω, από τη σκοπιά της πνευματικής Πρωτοκαθεδρίας, ο ρόλος της Ορθοδοξίας στη διαμόρφωση των παγκόσμιων γεωπολιτικών συσχετισμών είναι βαρύνουσας σημασίας, καθότι, μία πνευματικώς ηγεμονεύουσα ρωσική Εκκλησία θα προσφέρει τη δυνατότητα στη Μόσχα να συζεύξει το ορθόδοξο κράμα «λαών, εδαφών και κρατών» που εκβάλλει, από τα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο, αναδιαμορφώνοντας το διεθνές γεωπολιτικό σύστημα με βάση τις δικές της στρατηγικές επιδιώξεις.
Αντιθέτως, η παραμένουσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο πνευματική ηγεμονία, θα συνεχίσει να καθιστά αναγκαία την ιστορική, εις το διηνεκές, προστασία του από το δυτικό σύστημα ισχύος και ασφάλειας, αναχαιτίζοντας, με αυτόν τον τρόπο, τη ρωσική επέκταση.
Προς σχίσμα…
Υπό αυτές τις συνθήκες, το ενδεχόμενο… ενός ιστορικού σχίσματος στον ορθόδοξο κόσμο είναι εξαιρετικά ορατό, αφού ούτε η μία ούτε η άλλη πλευρά φαίνεται, προσώρας, ότι έχουν διάθεση να υποχωρήσουν.
Ήδη, ο Μητροπολίτης Μπορισπόλ κ. Αντώνιος, σχολιάζοντας, σε δηλώσεις του, τις εξελίξεις, αναφέρθηκε σε σχίσμα με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ενώ επισήμανε ότι μετά την έκτακτη Ιερά Σύνοδο που συνεδρίασε τη Δευτέρα, 15 Δεκεμβρίου, όσοι ιεράρχες και κληρικοί συμμετείχαν στην «Ενωτική Σύνοδο» έχουν τεθεί σε αργία.
Εξάλλου, σε προχθεσινή συνέντευξή του (ίδε Romfea.gr) ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίωνας, Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, υποστήριξε ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης, με την απόφασή του για παραχώρηση αυτοκεφαλίας, «παραβίασε τους κανόνες της Εκκλησίας, διατάραξε την κανονική τάξη και, αντί να θεραπεύσει το σχίσμα στην Ουκρανία, δημιούργησε ένα σχίσμα, το οποίο διαπερνά πλέον όλο το σώμα της οικουμενικής Ορθοδοξίας. Όπως βλέπετε, δεν θεραπεύθηκε το σχίσμα στην Ουκρανία. Εκεί παραμένουν μια κανονική Εκκλησία και μια σχισματική «εκκλησία», η ανεγνωρισμένη από την Πολιτεία, αλλά εντός της οικογένειας των Ορθοδόξων Εκκλησιών δημιουργήθηκε σχίσμα. Εάν δεν θεραπευθεί αυτό το σχίσμα, μπορεί να κρατήσει χρόνια, δεκαετίες και ακόμη εκατονταετίες».
Όπως επισημαίνει στη «Σ» ο θεολόγος, Θεόδωρος Κυριάκου, υπό τα δεδομένα όπως διαμορφώνονται, ένα είδος σχίσματος είναι αναπότρεπτο να υπάρξει, έστω και υπό τη μορφή μιας παρατεταμένης, χρονικά, διαίρεσης και διελκυστίνδας. «Από τη στιγμή που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναγνώρισε την αυτοκεφαλία και η Μόσχα δεν υποχωρεί, ευρισκόμεθα ενώπιον ενός σχίσματος. Πρόκειται για μείζονα ιστορική/εκκλησιαστική κρίση, που θα χρειαστεί να περάσουν δεκαετίες να ξεπεραστεί. Η Μόσχα έχει ξεκάθαρους λόγους να αντιπαρατίθεται με την Κωνσταντινούπολη. Πρόκειται για μια διαιώνια διένεξη, στο πλαίσιο της οποίας η Μόσχα διεκδικεί την Πρωτοκαθεδρία μέσω της θεωρίας της ‘Τρίτης Ρώμης’ και δεν πρόκειται να κάνει πίσω. Η κρίση αναπόδραστα θα επηρεάσει, με αρνητικό τρόπο, τη μαρτυρία της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο κόσμο, πλήττοντας την αξιοπιστία και τραυματίζοντας το κύρος της».
Ωστόσο, «πολλά θα εξαρτηθούν από τη στάση των υπόλοιπων ορθόδοξων Εκκλησιών, οι οποίες, εκ των πραγμάτων, σιγά-σιγά θα αρχίσουν να τοποθετούνται επί του προβλήματος», σημειώνει, προσθέτοντας πως ανησυχητικά «έκρυθμη» είναι επίσης η κατάσταση και στον ευρύτερο χώρο των Βαλκανίων, όπου και εκεί, λόγω των εθνοτικών συγκρούσεων και αντιπαραθέσεων, υπάρχουν αρκετά προβλήματα (ίδε Σερβία).
Ήδη, η Μόσχα εξασφάλισε την υποστήριξη της Εκκλησίας της Πολωνίας, με τον Μακαριότατο Μητροπολίτη Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας κ. Σάββα, να τάσσεται στο πλευρό του Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Ονουφρίου, που πρόσκειται στη Μόσχα, ενώ εξέφρασε την ανησυχία του για τις παράνομες ενέργειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ουκρανία.
Ταυτόχρονα, η Ρωσική Εκκλησία αναμένεται να έχει τη στήριξη τόσο της Εκκλησίας της Βουλγαρίας όσο και της Εκκλησίας της Γεωργίας, που βρίσκονται στη «σφαίρα επιρροής της».
Επιστολές Αναστάσιου προς Κύριλλο
Χαρακτηριστικές του κλίματος που επικρατεί στους κόλπους της Ορθοδοξίας είναι δύο επιστολές που απέστειλε ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιος, προς τον Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών, Κύριλλο, στις 10 Οκτωβρίου 2018 (προ της αποφάσεως του Οικουμενικού Πατριαρχείου, της 11ης Οκτωβρίου 2018), και στις 7 Νοεμβρίου 2018 (μετά την απόφαση της Εκκλησίας της Ρωσίας της 15ης Οκτωβρίου 2018 περί διακοπής της ευχαριστιακής κοινωνίας μετά του Οικουμενικού Πατριαρχείου), αντίστοιχα.
Επιστολές βαρύνουσας σημασίας, γιατί προέρχονται, αφενός, από έναν προβεβλημένο, παγκοσμίως αναγνωρισμένου πνευματικού κύρους, ηγέτη της Ορθοδοξίας, όπως ο Τιράνων Αναστάσιος, και αφετέρου γιατί αποτελούν την εκκλησιολογική άποψη μιας πολλαχώς μαχόμενης και μέχρι και σήμερα διωκόμενης Εκκλησίας, η οποία κατάφερε να επιβιώσει και να ανορθωθεί μέσα από διωγμούς και απαγορεύσεις δεκαετιών, σε μια περιοχή των Βαλκανίων όπου η Ορθόδοξη Εκκλησία και μαρτυρία διαπερνάται από τις ανυποχώρητες εντάσεις των εθνοτικών, πολιτικών και πολιτισμικών συγκρούσεων.
Στην πρώτη επιστολή του, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, μεταξύ άλλων, εκφράζει ανησυχία ότι η σχεδιαζομένη χορήγηση αυτοκεφαλίας στην Ουκρανία θα είναι «πορεία εις ναρκοπέδιον», σημειώνοντας πως «ομοιάζει με επικίνδυνον εγχείρησιν απροβλέπτων παρενεργειών. Αι αντιμαχόμεναι ομάδες θα διατηρήσουν την οντότητα και συνοχήν των, όπως επανειλημμένως έχει συμβή εις διαφόρους τοπικάς Εκκλησίας. Τελικώς, αντί της ενότητος των Ορθοδόξων εν Ουκρανία διαφαίνεται κίνδυνος διασπάσεως της ενότητος της Ορθοδοξίας εν τη Οικουμένη», τόνισε ο Προκαθήμενος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας, και επισήμανε ότι αυτήν τη γνώμη του τη γνωστοποίησε στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο κατά την προσωπική τους συνάντηση στην Κρήτη.
Αναφέρει, παράλληλα, ότι η «απόφασις της Εκκλησίας της Ρωσίας να διακόψη την μνημόνευσιν του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου και να αναστείλη την ευχαριστηριακήν κοινωνίαν μετά του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ήτις ανεκοινώθη την 14ην Σεπτεμβρίου, έχει περιπλέξει επικινδύνως την όλην υπόθεσιν, διότι εγγίζει τον πυρήνα της ενότητας της Ορθοδοξίας, την Θείαν Ευχαριστίαν…».
Ο Προκαθήμενος της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας διαβεβαίωσε, ταυτόχρονα, ότι «θα πράξη παν το δυνατόν, προκειμένου να αποτραπή το σχίσμα εντός της Οικουμενικής Ορθοδοξίας».
«Τοιαύτη εξέλιξις θα αποτελούσε οδυνηρόν πλήγμα της αξιοπιστίας της Ορθοδοξίας και πρέπει πάση θυσία να αποφευχθή», ακραδάντως πιστεύει ο Μακαριώτατος κ. Αναστάσιος και συνεχίζει, – «όσον και αν φαίνεται ανέφικτον, πιστεύομεν ότι όλοι πρέπει να “πράξωμεν το παν”, διά να επανέλθωμεν εις τας Συνάξεις των Προκαθημένων και εις τον σχεδιασμόν μιας νέας Μεγάλης Συνόδου».
Στη δεύτερη επιστολή του, αναφέρει ότι δυστυχώς επαληθεύονται οι φόβοι μας, οι οποίοι διατυπώθηκαν προς την αντιπροσωπία του Οικουμενικού Πατριαρχείου (30 Ιουλίου 2018), ότι δηλαδή η σχεδιαζόμενη κατά την παρούσα χρονική περίοδο χορήγηση αυτοκεφαλίας στην Ουκρανία θα είναι «πορεία εις ναρκοπέδιον», με οδυνηρές για όλους παρενέργειες.
Επιπλέον, επισημαίνει ότι η τελευταία απόφαση της Εκκλησίας της Ρωσίας, επίσης, προκαλεί έντονη ανησυχία. Είναι αδιανόητο, όπως χαρακτηριστικά τονίζει, να χρησιμοποιηθεί η Θεία Ευχαριστία ως όπλο εναντίον μιας άλλης Εκκλησίας… Και διερωτάται: «Είναι δυνατόν η απόφασις και η εντολή της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ρωσίας να ακυρώνουν την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος στους ορθόδοξους ναούς, οι οποίοι λειτουργούν υπό τη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου; Είναι δυνατόν η Θεία Ευχαριστία, η τελουμένη εις τους ναούς της Μικράς Ασίας, της Κρήτης, του Αγίου Όρους και αλλαχού της γης, διά τους Ρώσους ορθόδοξους πιστούς να είναι τώρα ανυπόστατος; Και αν ‘μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης’ προσέλθουν να μεταλάβουν τα καθαγιασμένα τίμια δώρα, διαπράττουν αμάρτημα διά το οποίον απαιτείται εξομολόγησις; Και υπογραμμίζει:
«Ομολογούμε ότι είναι αδύνατον να συμφωνήσουμε με τοιαύτας αποφάσεις. Η Θεία Ευχαριστία, το ασυλλήπτου ιερότητος και μοναδικής σημασίας μυστήριον, επιβάλλεται να μένει εκτός οιασδήποτε εκκλησιαστικής διενέξεως».
Εξάλλου, σημειώνει ότι όσο σοβαρά και αν είναι τα θέματα των δικαιοδοσιών που έχουν συσσωρευτεί, επ’ ουδενί συνιστούν αιτία σχίσματος στην Ορθοδοξία.
Τυχόν σχίσμα θα αμαυρώσει το κάλλος της Ορθοδοξίας. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται να αναζητηθεί ψύχραιμα συμβιβαστική λύση, η οποία να αποσκοπεί στην ουσιαστική ειρήνευση των ορθοδόξων πιστών στην Ουκρανία.
Αναφορικά με την Πανορθόδοξη Σύσκεψη, στην οποία αναφέρεται ο Πατριάρχης Μόσχας, τονίζει ότι κρίσιμα παραμένουν τα ερωτήματα: Θα ζητήσει και η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο τη σύγκληση Πανορθοδόξου Διασκέψεως; Ποια θα είναι τα κριτήρια της τελικής αποφάσεως επ’ ωφελεία της ειρήνης και της ενότητας; Επ’ αυτού, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας δηλώνει πρόθυμη να συμμετάσχει κανονικώς σε Σύναξη Προκαθημένων που θα συγκληθεί.
Η στάση της Κυπριακής Εκκλησίας
Έως τώρα, η κυπριακή Εκκλησία, ένεκα των πολύμορφων και μακραίωνων ιστορικών δεσμών της τόσο με το Φανάρι όσο και με τη Μόσχα, κράτησε μια λελογισμένη στάση αποστασιοποίησης από το πρόβλημα, καλώντας τις δύο πλευρές να επιδείξουν πνεύμα συνεννόησης και συναδέλφωσης.
Υπό αυτό το πρίσμα, είναι αμφίβολο το κατά πόσον η Εκκλησία της Κύπρου θα τοποθετηθεί σύντομα. Εκτίμηση την οποία εκφράζει και ο κ. Κυριακού, αλλά και για έναν άλλο λόγο. Και αυτός έχει να κάνει με το γεγονός «ότι η κυπριακή Εκκλησία εμφανίζεται διχασμένη ως προς το θέμα, με κάποιους ιεράρχες να τάσσονται υπέρ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και άλλους υπέρ της Μόσχας».
Σε συμφιλιωτικού χαρακτήρα παρέμβαση για το θέμα προέβη ο Μητροπολίτης Ταμασσού και Ορεινής, Ησαΐας, ο οποίος κάλεσε τις δύο πλευρές να συνειδητοποιήσουν την κρισιμότητα των στιγμών και να συμπορευθούν εν Χριστώ και Ειρήνη, με γνώμονα την ενότητα της Εκκλησίας: «Ας σταματήσουμε να αλληλοδιαπληκτιζόμαστε και να επιρρίπτουμε ευθύνες ο ένας στον άλλο, γιατί, με τον τρόπο αυτό, ηθελημένα ή άθελά μας, ενσπείρουμε τον διχασμό και το μίσος ανάμεσά μας», επισήμανε ο Σεβασμιότατος Ταμασσού, σημειώνοντας πως «βιώνουμε μιαν από τις χειρότερες κρίσεις στην ιστορία των διορθόδοξων εκκλησιαστικών σχέσεων, μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ρωσικής Oρθόδοξης Εκκλησίας. Το πρόβλημα έχει ξεφύγει από τα όρια μιας ενδοοικογενειακής διένεξης, μεταξύ δυο αδελφών Εκκλησιών, και τείνει να επεκταθεί σε ολόκληρο το πανορθόδοξο στερέωμα».
Ο καθένας, με τα δικά του επιχειρήματα, προσθέτει ο Μητροπολίτης Ταμασσού, «προσπαθεί να φωνάξει το δίκιο του και ήδη άρχισε η διάσπαση και η διχόνοια να χωρίζει τους απανταχού ορθοδόξους, οι οποίοι καλούνται να τοποθετηθούν σε ένα από τα δυο στρατόπεδα. Το αποτέλεσμα είναι λίαν απογοητευτικό και κινδυνεύει να καταστεί καταστροφικό για την ενότητα, όχι μόνο των ιεραρχιών των Εκκλησιών μας, μα και για την ενότητα και την αγάπη μεταξύ των λαών μας».
Πούτιν: Ενορία της «Ιστανμπούλ» το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Σε ευθείες βολές κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του κ. Βαρθολομαίου προέβη ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, στο πλαίσιο της ετήσιας συνέντευξης Τύπου ενόψει της αλλαγής του χρόνου, εκφράζοντας, με τον πλέον δηκτικό τρόπο, την πολιτική ενόχληση της Μόσχας για τις εξελίξεις.
Ο κ. Πούτιν χαρακτήρισε το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ως «ενορία της Ιστανμπούλ», ενώ υποστήριξε πως το κύριο κίνητρο του Πατριάρχη Βαρθολομαίου ήταν τα χρήματα που θα έλαβε η Κωνσταντινούπολη μαζί με τη “νέα ουκρανική εκκλησία”, κατονομάζοντας ως μία πηγή της χρηματοδότησης την Ουάσιγκτον.
«Αυτό που συμβαίνει στην Ορθοδοξία τώρα είναι η άμεση παρέμβαση του κράτους στη θρησκευτική ζωή. Ποτέ δεν υπήρξε τέτοια από την εποχή της ΕΣΣΔ. Στην Ουκρανία, συμβαίνει τώρα. Και αυτή θα είναι η Εκκλησία όχι ως ενορία της Μόσχας, αλλά ως ενορία της Ιστανμπούλ», τόνισε ο Β. Πούτιν, για να προσθέσει: «Και μια άκρη είναι από την Ουάσιγκτον, φυσικά… Δεν κολλάει με τίποτε, είναι ακατανόητο, απολύτως απαράδεκτο πράγμα. Αυτό γίνεται την παραμονή της προεδρικής εκστρατείας και για την περαιτέρω ρήξη των λαών. Υπάρχει σοβαρή παραβίαση των θρησκευτικών ελευθεριών… Και τώρα πολλά θα εξαρτηθούν από την Τουρκία».
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Σημερινή» της Κυριακής
