ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ: Ο θάνατος του Ποντίφικα φέρνει στο προσκήνιο τη σκοτεινή προφητεία του Αγίου Μαλαχία
Ρεπορτάζ: Γιάννης Παπανικολάου
Η εκδημία του Πάπα Φραγκίσκου δεν αποτελεί μόνο ιστορικό γεγονός για τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και τη διεθνή κοινότητα. Φέρνει ξανά στο προσκήνιο ένα παλαιό και αμφιλεγόμενο κείμενο, γνωστό ως Προφητεία των Παπών. Το κείμενο αυτό αποδίδεται στον Άγιο Μαλαχία, Ιρλανδό αρχιεπίσκοπο του 12ου αιώνα, και φέρεται να προβλέπει με ακρίβεια τη διαδοχή όλων των Ποντιφίκων μέχρι και… το τέλος του κόσμου.
Σύμφωνα με την προφητεία, ο Πάπας Φραγκίσκος είναι ο 112ος και τελευταίος της σειράς. Τον διαδέχεται ο «Πέτρος ο Ρωμαίος», ο οποίος, όπως σημειώνει το τελευταίο απόσπασμα του κειμένου, «θα θρέψει το ποίμνιό του μέσα σε πολλές συμφορές», και τότε «η πόλη των επτά λόφων θα καταστραφεί και ο φοβερός Κριτής θα κρίνει τον κόσμο». Πρόκειται, κατά την παράδοση, για σαφή αναφορά στη Δευτέρα Παρουσία και το τέλος των ημερών.
Τι περιγράφει το κείμενο – Ερμηνείες, συσχετίσεις και το 2027
Η Προφητεία των Παπών αποτελείται από 112 σύντομες λατινικές φράσεις, κάθε μία από τις οποίες αποδίδεται σε έναν Πάπα, ξεκινώντας από τον Σελεστίνο Β’ (1143 μ.Χ.). Ανασύρθηκε για πρώτη φορά από τα Μυστικά Αρχεία του Βατικανού το 1590, από τον μοναχό Άρνολντ Γουίον. Μέχρι τον 16ο αιώνα, οι φράσεις είναι εξαιρετικά ακριβείς – σε σημείο που πολλοί ειδικοί, συμπεριλαμβανομένων ερευνητών του Ποντιφικού Ινστιτούτου Ιστορίας της Εκκλησίας, αμφισβητούν την παλαιότητά της και υποστηρίζουν ότι ίσως πλαστογραφήθηκε εκείνη την περίοδο.
Το μυστήριο εντείνεται από το γεγονός ότι ο Πάπας Σίξτος Ε’ (1585-1590), στον οποίο αναφέρεται η φράση «άξονας στο μέσον ενός σημείου», ήταν στη μέση της διαδοχής (ο 56ος Πάπας σε σύνολο 112). Υπολογίζοντας 442 χρόνια μετά την ενθρόνισή του, φθάνουμε στο 2027 – χρονιά που, σύμφωνα με την προφητεία, έρχεται το Τέλος.
Είναι συμπτωματικό ότι ήδη τρεις από τους υποψηφίους για τη διαδοχή του Πάπα Φραγκίσκου έχουν το όνομα «Πέτρος» – ή πρόκειται για σημείο και σύμβολο που επαληθεύει τα εσχατολογικά σενάρια; Το vimaorthodoxias.gr μίλησε με ειδικούς και καταλήγει στα παρακάτω συμπεράσματα!
Οι υπέρ και οι κατά: Προφητεία ή ιστορική μυθοπλασία;
H Εκκλησία δεν αποδέχεται την Προφητεία ως θεόπνευστη και επίσημο εκκλησιαστικό κείμενο. Αντιθέτως, θεολόγοι όπως ο π. Τόμας Ρίσλερ, σύμβουλος της Καθολικής Εγκυκλοπαίδειας, σημειώνουν ότι πρόκειται για κείμενο ανθρώπινης επινόησης, εμπνευσμένο από πολιτικά και πνευματικά συμφραζόμενα του 16ου αιώνα.
Από την άλλη, ερευνητές παρατηρούν ότι οι πρώτες φράσεις αντιστοιχούν εξαιρετικά σε ιστορικές λεπτομέρειες – π.χ. για τον Πάπα Ιωάννη XXII η φράση «de sutore osseo» (υποδηματοποιός με οστά), αναφέρεται τόσο στο επάγγελμα του πατέρα του όσο και στο επώνυμο «Ossa» που σημαίνει οστό.
Άλλες φράσεις, ωστόσο, παραμένουν αινιγματικές ή ασύμβατες: ο Πάπας Παύλος ΣΤ’ χαρακτηρίζεται «λουλούδι των λουλουδιών», ενώ για τον Ιωάννη Παύλο Β’ χρησιμοποιείται η φράση «από τον κόπο του ήλιου». Αυτές οι περιγραφές, χωρίς σαφές ιστορικό υπόβαθρο, θεωρούνται ερμηνευτικά ανοιχτές ή και αυθαίρετες.
Το Βατικανό σε φάση διαδοχής – τι μέλλει γενέσθαι;
Μετά την κοίμηση του Πάπα Φραγκίσκου, οι διαδικασίες για την εκλογή του επόμενου Πάπα ξεκινούν με το κονκλάβιο, στο οποίο συμμετέχουν οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών. Η πλήρης συγκρότηση του Σώματος και οι ισορροπίες δυνάμεων εντός της Αγίας Έδρας θα κρίνουν το προφίλ του επόμενου Ποντίφικα.
Οι συζητήσεις για «Πέτρο τον Ρωμαίο» φουντώνουν, όμως ο θεολογικός και εκκλησιολογικός λόγος παραμένει νηφάλιος: η Εκκλησία, Ορθόδοξη και Ρωμαιοκαθολική, υπενθυμίζει διαρκώς πως «την ημέρα και την ώρα της Κρίσεως δεν τη γνωρίζει κανείς, ούτε οι άγγελοι, παρά μόνο ο Πατέρας» (Ματθ. 24:36).
Ο μύθος, η πίστη και η ευθύνη
Είτε ως κείμενο με εσχατολογική προειδοποίηση, είτε ως προϊόν μυθιστορηματικής επινοητικότητας, η προφητεία του Αγίου Μαλαχία παραμένει ένα από τα πιο συζητημένα και πολυσχιδή θρησκευτικά κείμενα του δυτικού χριστιανισμού. Ο χρόνος θα δείξει αν ο διάδοχος του Πάπα Φραγκίσκου θα προσδώσει νέο βάθος στις φράσεις του Ιρλανδού αγίου ή αν το 2027 θα περάσει… χωρίς Αποκάλυψη.
Μέχρι τότε, ας κρατήσουμε τη στάση της Εκκλησίας: εγρήγορση, όχι φόβος. Ελπίδα, όχι τρόμος. Πίστη, όχι προφητολογία.