ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ: Η συζήτηση για νέες περικοπές στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα στην Ελλάδα επανέρχεται στο προσκήνιο, αυτή τη φορά με αφορμή το δημογραφικό ζήτημα.
Του Γιάννη Παπανικολάου
News: ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – ΤΟ ΚΟΛΠΟ ΓΙΑ ΤΟ …ΚΟΨΙΜΟ! ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΚΟΙΜΑΤΑΙ!!Ωστόσο, είναι σαφές ότι το πρόβλημα του ελληνικού ασφαλιστικού συστήματος δεν εντοπίζεται στις παροχές, αλλά στις ροές ασφαλίστρων και στην αξιοποίηση της περιουσίας του.
Η αδυναμία αναγνώρισης της πραγματικής φύσης των προβλημάτων οδήγησε σε μεγάλες και άσκοπες περικοπές στο εισόδημα των συνταξιούχων κατά τη μνημονιακή περίοδο, με μειώσεις που έφτασαν έως και το 46%, στο όνομα της διάσωσης της οικονομίας.
Ποσά για αναδρομικά στις συντάξεις που θα δοθούν μέσα στο 2024 – Από 800 ευρώ εως 6.000 ευρώ
ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ-Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, διαδοχικοί υπουργοί, από τον Ανδρέα Λοβέρδο και τον Γιώργο Κουτρουμάνη έως τον Γιώργο Κατρούγκαλο και τον Γιάννη Βρούτση, προώθησαν μειώσεις στις καταβαλλόμενες συντάξεις και αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Οι ενέργειές τους δικαιολογήθηκαν με το επιχείρημα ότι ήταν απαραίτητες για να σωθεί το ασφαλιστικό σύστημα. Ωστόσο, η πραγματικότητα δείχνει ότι τα προβλήματα του συστήματος παραμένουν και επιδεινώνονται. Η «διάσωση» που επιλέχθηκε, μέσω της μείωσης των μισθών και των συντάξεων, είχε καταστροφικές συνέπειες για την ελληνική οικονομία, η οποία βασίζεται κυρίως στην εγχώρια κατανάλωση.
Η αύξηση της ανεργίας, που προκλήθηκε από τη μείωση της αγοραστικής δύναμης και την πτώση του τζίρου των επιχειρήσεων, καθώς και η μείωση των μισθών, δημιούργησαν τεράστιο πρόβλημα στη ρευστότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Σήμερα, το πρόβλημα αυτό «βαφτίζεται» δημογραφικό, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για πρόβλημα χαμηλών μισθών και έλλειψης παραγωγικής βάσης. Η Ελλάδα είναι η δεύτερη φτωχότερη ευρωπαϊκή χώρα και η παραγωγική της βάση δεν δημιουργεί θέσεις εργασίας με επαρκείς αποδοχές, κάτι που σημαίνει ότι το ασφαλιστικό σύστημα χάνει πολύτιμες εισφορές.
ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ – Αναδρομικά 2024: Ποιοι συνταξιούχοι θα λάβουν έως 8.000 Ευρώ και πότε- Όλη η λίστα
Η γήρανση του πληθυσμού πράγματι αποτελεί πρόβλημα, αλλά η διαχείριση του ζητήματος με νέες περικοπές στις συνταξιοδοτικές παροχές δεν αποτελεί λύση. Αντίθετα, αν υπήρχαν θέσεις εργασίας με καλούς μισθούς, αν μειωνόταν η εισφοροδιαφυγή και εισφοροαποφυγή, και αν υπήρχε σοβαρή υποδοχή και καταγραφή των μεταναστών, ώστε να τους δινόταν η ευκαιρία να εργαστούν νόμιμα με δηλωμένους μισθούς, το δημογραφικό δεν θα αποτελούσε τέτοιο πρόβλημα για το ασφαλιστικό σύστημα. Οι μεταναστευτικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν με επιτυχία από χώρες όπως η Γερμανία, οι ΗΠΑ και η Αυστραλία αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση.
Ωστόσο, αντί για τέτοιες προοδευτικές πολιτικές, η ελληνική κυβέρνηση επιλέγει να συνεχίσει το τσεκούρωμα των συντάξεων. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), βασιζόμενη σε αναλογιστική μελέτη της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής, προτείνει νέες δραστικές περικοπές στο δίχτυ προστασίας των συνταξιοδοτικών συστημάτων της Ευρώπης, με ιδιαίτερη αναφορά στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την έκθεση, ο δείκτης παροχών αναμένεται να υποχωρήσει κατά 2,9 ποσοστιαίες μονάδες σε όλες τις χώρες, ενώ στην Ελλάδα προβλέπεται μείωση του δείκτη αναπλήρωσης κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες.
Οι περικοπές που προτείνονται περιλαμβάνουν την αύξηση του γενικού ορίου συνταξιοδότησης, την παράταση του εργασιακού και ασφαλιστικού βίου, καθώς και τη μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης. Ειδικά για την Ελλάδα, προβλέπεται η μείωση των πλασματικών ετών ασφάλισης, η οποία θα θεσμοθετηθεί το φθινόπωρο του 2024 και θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2025. Επιπλέον, προγραμματίζεται η αύξηση των γενικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 62 στα 63 έτη (σύνταξη με 40 έτη ασφάλισης) και από τα 67 στα 68,5 έτη.
Η προτεινόμενη μείωση των πλασματικών ετών ασφάλισης είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς αυτά τα έτη αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τους ασφαλισμένους που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν. Αν και τα πλασματικά έτη κοστίζουν ακριβά, η δυνατότητα εξαγοράς τους έχει βοηθήσει πολλούς να συμπληρώσουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Η περικοπή αυτής της δυνατότητας θα δημιουργήσει νέα κύματα μαζικής φυγής εργαζομένων προς τη σύνταξη, προκαλώντας επιπλέον πιέσεις στο ήδη επιβαρυμένο ασφαλιστικό σύστημα.
Η αβεβαιότητα που δημιουργούν οι προτεινόμενες αλλαγές έχει οδηγήσει σε αύξηση των αιτήσεων συνταξιοδότησης, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για ποσό που θα ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ για τις νέες συνταξιοδοτήσεις το 2024. Το ερώτημα παραμένει: Συμφέρει τελικά η εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης ή οι ασφαλισμένοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με δυσάρεστες εκπλήξεις στο μέλλον; Η απάντηση εξαρτάται από τις επερχόμενες εξελίξεις και τις πολιτικές που θα εφαρμοστούν.
ΝΕΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ 2024-Αναδρομικά έως 10.000€ στις συντάξεις: Ποσά και πληρωμές με λίστα ανά ταμείο