Γράφει ο π. Ηλίας Μάκος
Ένας χώρος, που έχει επενδύσει πνευματικά στην Αλβανία ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος είναι η εκπαίδευση, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια. Αυτή η πνευματική επένδυση αποδίδει συνεχώς όλο και περισσότερους καρπούς, αφού πολλοί νέοι μορφώνονται στα εκπαιδευτήρια της Αρχιεπισκοπής και γίνονται χρήσιμα στελέχη της αλβανικής κοινωνίας.
Κόβοντας τη βασιλόπιτα για το προσωπικό του Εννεατάξιου Αλβανοαμερικανικού Σχολείου “Πρωταγωνιστές”, το οποίο θεωρείται και είναι από τα καλύτερα, ως προς την ποιότητα των σπουδών και του στελεχιακού του δυναμικού, στην Αλβανική πρωτεύουσα, τόνισε ότι “ο Μέγας Βασίλειος, που ήταν ένας από τους πιο διακεκριμένους και πνευματικούς ανθρώπους στην εποχή που ζούσε, δίνει ότι χρειάζεται η εποχή μας: Φως και έμπνευση. Και πρόσθεσε: “Πρέπει να καταβάλλετε προσπάθειες για να εργαστείτε όσο το δυνατόν περισσότερο και να παρέχετε στους μαθητές ολοκληρωμένη τη γνώση. Αυτή είναι μια πολύτιμη προσφορά, γιατί η κοινωνία στη χώρα χρειάζεται γνώση και αγάπη”.
Φιλοσοφία του Αρχιεπισκόπου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας είναι ότι οι νέοι/ες πρέπει να μορφωθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να επιτύχουν την ενοποίηση των ψυχικών τους δυνάμεων μέσα στην τόση ποικιλομορφία και σ’ ένα τεράστιο πλήθος ενδιαφερόντων. Έτσι η μάθηση δεν θα είναι πυροτέχνημα, αλλά εφόδιο. Θα αποτελέσει γέφυρα για το πέρασμα στις μεγάλες και ζωογόνες αλήθειες. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Εκκλησίας της Αλβανίας, με την καθοδήγηση του Προκαθημένου της, βρίσκονται στην υπηρεσία ενός σκοπού, ο οποίος αποβλέπει σε μια προς όλες τις κατευθύνσεις τελείωση και που προσδίδει στη μορφωτική προσπάθεια την ορθή έννοια και το αληθινό περιεχόμενο, σε μια εποχή, όπου κυριαρχεί το “φύρδην μίγδην”.
Ο Μακαριώτατος Αναστάσιος επιθυμεί στη σχολική ζωή να δοθεί ένα νέο νόημα και ένα νέο πνεύμα. Έτσι μεριμνά για τη σπορά γνώσεων και την καλλιέργεια δεξιοτήτων, που να υποτάσσονται σε μια ανώτερη επιδίωξη. Με βαθιά συναίσθηση των υποχρεώσεών του ως ποιμένα, η νεολαία να οπλιστεί με φρόνηση, με αγάπη, με σύστημα, πάνω στο γρανίτη της πίστης και της αρετής. Η αγωγή είναι ανάγκη να στηρίζεται και να εμπνέεται από βαθύτατο συναίσθημα σεβασμού στην ανθρώπινη προσωπικότητα, που ο χριστιανισμός ανύψωσε στο θρόνο του Θεού.