Στον Ιερό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος Πύργου, ξαναζωντάνεψαν οι μνήμες από την μάχη του Πύργου, η οποία έγινε στις 3 Απριλίου του 1821 και για πρώτη φορά ύστερα από 195 ολόκληρα χρόνια εορτάστηκε με κάθε επισημότητα, ενότητα, πατριωτισμό και ομοψυχία, χάρις την πρωτοβουλία του Ιερού Ναού και άλλων πολιτιστικών φορέων και συλλόγων της Πόλης.
Η πρωτόγνωρη αυτή εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα τοπικά δεδομένα, σε όσους αγωνίσθηκαν σε αυτή την άνιση μάχη με τους Τουρκαλβανούς Λαλαίους, η οποία αγκαλιάστηκε ιδιαίτερα από την κοινωνία του Πύργου και τις αρχές του τόπου, πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής 3 Απριλίου 2016, με τις ευχές του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Γερμανού, στον Ιερό Ναό Αγίου Σπυρίδωνος Πύργου, όπου μετά την Αρχιερατική Θεία Λειτουργία για την εορτή της Σταυροπροσκύνησης τελέστηκε και το Αρχιερατικό Μνημόσυνο σε όσους αγωνίσθηκαν στην μάχη αυτή, από τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Ωλένης κ.κ. Αθανάσιο και τον εφημέριο του Αγίου Σπυρίδωνος π. Νικόλαο Κατσηδήμα.
Στο κέντρο της τράπεζας του Μνημοσύνου όπου επιμελήθηκε ο εφημέριος του Ιερού Ναού, βρισκόταν επιγραφή με την φράση «Τιμή και Δόξα στους Ήρωες της Μάχης του Πύργου», ενώ πλαισιωνόταν με σημαίες Ιστορικές και από νέους με παραδοσιακές στολές από τον Λαογραφικό Όμιλο Πύργου «Ηλείων Παράδοσις», αλλά και τιμητική συνοδεία από Προσκόπους του Πύργου. Μετά το πέρας του Ιερού Μνημοσύνου, ακολούθησε ο πανηγυρικός για την Μάχη του Πύργου από τον Διευθυντή του Δημοτικού Σχολείου Αλφειούσας κ. Χρυσοβαλάντη Δημητρόπουλο, ο οποίος παρουσίασε το ιστορικό πλαίσιο των γεγονότων των πρώτων ημερών της Επανάστασης του 1821 στην Ηλεία. Η επίθεση των Τουρκαλβανών του Λάλα εναντίον του Πύργου, τον οποίο υπερασπίζονταν περίπου 550 επαναστάτες (με επικεφαλής σπουδαίους πολεμάρχους, όπως ο Χαραλάμπης Βιλαέτης, ο Αλέξιος Μοσχούλας, ο Πάνος και ο Γενναίος Κολοκοτρώνης, ο Παπασταθόπουλος, ο Άχολος, ο Πέτρος Μήτσου και άλλοι), υπήρξε μία δοκιμασία για την πόλη. Μετά την ομιλία ο καθηγητής του Γυμνασίου Καράτουλα Φιλόλογος κ. Γεώργιος Κουρκούτας παρουσίασε τεκμήρια από τις μαρτυρίες των πρωταγωνιστών της μάχης, μέσα από τα Απομνημονεύματα του Γενναίου Κολοκοτρώνη και του Ηλία Σαλαφατίνου, για να μεταφέρει έτσι το κλίμα των πολεμικών στιγμών που βίωσε ο Πύργος στις 3 Απριλίου 1821.
Ακολούθως παρατέθηκε μικρή δεξίωση από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, στο Ενοριακό Κέντρο του Ιερού Ναού, όπου και συζητήθηκε η ανάγκη να καθιερωθεί η 3η Απριλίου ως τοπική εθνική εορτή, που θα τελείται κάθε χρόνο. Η πρωτοβουλία για την φετινή εκδήλωση Μνήμης προέκυψε από συνάντηση των φορέων που διοργάνωσαν την εκδήλωση Μνήμης (Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνος Πύργου, Φιλαρμονική Εταιρεία Πύργου «Απόλλων», Λαογραφικός Όμιλος Πύργου «Ηλείων Παράδοσις», Σύνδεσμος των εν Ηλεία Γορτυνίων «Γρηγόριος Ε΄», Σύνδεσμος Οπλιτών Νομού Ηλείας, Ανεξάρτητη Κίνηση Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Πύργου, Πολιτιστική Λέσχη Τραπεζικών Νομού Ηλείας, Ένωση Παλαιών Προσκόπων Νομού Ηλείας, Ομάδα Παραδοσιακών Σπόρων Πύργου και Δημοτική Παράταξη Πύργου «Αναγένεσις ), με στόχο την μόνιμη τέλεση ανάλογης εκδηλώσεως κάθε χρόνο.
Το παρών στο Μνημόσυνο για την Μάχη του Πύργου, έδωσαν μεταξύ των δεκάδων παρευρισκομένων ο Βουλευτής Ηλείας κ. Κωνσταντίνος Τζαβάρας, ο εκπρόσωπος του Βουλευτή Ηλείας κ. Γιάννη Κουτσούκου κ. Γεώργιος Καραστέργιος, ο Πολιτευτής Ηλείας κ. Θεόδωρος Βλαγκούλης, ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Παναγιώτης Μπράμος και ο Αντιπεριφερειάρχης Οικονομικών κ. Λάμπης Αριστειδόπουλος, οι Αντιδήμαρχοι Πύργου κ. Ανδρέας Σκαρτσιάρης και Ανδριάνα Αγγελακοπούλου, ο γενικός Γραμματέας του Δήμου Πύργου κ. Χάρης Αντύπας, οι επικεφαλής των Δημοτικών Παρατάξεων της Αντιπολιτεύσεως του Δήμου κ. Τάκης Αντωνακόπουλος, Γιάννης Αργυρόπουλος και Χάρης Μιχαλακόπουλος, ο Εκπρόσωπος της 117 ΠΜ κ. Ιωάννης Σπυρόπουλος, η εκπρόσωπος της ΣΕΤΤΗΛ κ. Ευγενία Χριστοπούλου, ο εκπρόσωπος της Αστυνομικής Διευθύνσεως Ηλείας κ. Ευάγγελος Αναγνωστάκης, ο Υποδιοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Πύργου κ. Κωνσταντίνος Κατσαριώτης, ο Αντιπρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Κατακόλου κ. Σάκης Αντωνόπουλος, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι Πύργου κ. Νίκος Βλαχαντώνης και Θεόδωρος Κόρδας ο Πρόεδρος της Ε.Α.Α.Ν. Νομού Ηλείας κ. Ζώης Υφαντής, η Πρόεδρος του Περιφερειακού Τμήματος Πύργου του Ερυθρού Σταυρού κ. Τζένη Τσεμπενέκα μαζί με εθελοντές του ΕΕΣ, η Πρόεδρος του Λυκείου Ελληνίδων Πύργου κ. Τούλα Καλαμπόκα, ο Πρόεδρος των εν Ηλεία Γορτυνίων κ. Γεώργιος Μπράμος, ο Πρόεδρος της Ε.Α.Α.Σ. Νομού Ηλείας κ. Γεώργιος Σταματόπουλος, ο κ. Ανδρέας Γιατράς από την ένωση Παλαιών Προσκόπων, ο τ. Αντιδήμαρχος Πύργου κ. Σπύρος Μπαμπής, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Οπλιτών Νομού Ηλείας κ. Δημήτριος Μιχόπουλος, ο ποιητής κ. Σάκης Γεωργακόπουλος, ο τ. Πρόεδρος ΕΛΜΕ Ηλείας κ. Βασίλης Βασιλειάδης, ο Πρόεδρος της Πολιτιστικής Λέσχης Τραπεζικών κ. Κων. Τριανταφυλλόπουλος, ο Πρόεδρος του Λαογραφικού Ομίλου «Ηλείων Παράδοσις» κ. Κώστας Αθανασόπουλος, η Ιδρύτρια της Ομάδας Παραδοσιακών Σπόρων Πύργου κ. Όλγα Βενιζέλου- Ρουβά, ο Ιατρός και ερευνητής κ. Σπύρος Παπαγεωργίου κ.ά.