Ζιμπάμπουε Σεραφείμ: Η αχαριστία των ανθρώπων για τα δώρα που μας δίνει ο Θεός
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή μας υπενθυμίζει ένα καταπληκτικό γεγονός που συνέβη 1500 χρόνια πριν από τη Σταύρωση του Χριστού. Συγκεκριμένα στο βιβλίο της Αγίας Γραφής «Αριθμοί» στο 21ο κεφάλαιο, αναφέρεται ότι οι Ισραηλίτες, αφού απελευθερώθηκαν από τους Αιγυπτίους με την υπόσχεση του Θεού να τους οδηγήσει «εις τη Γη της Επαγγελίας όπου ρέει γάλα και μέλι», στο μέσο της πορείας τους, στην έρημο όπου ευρίσκοντο, άρχισαν να παραπονούνται σφοδρά κατά του Μωϋσέως για τις δυσκολίες που συναντούσαν μέσα στην Έρημο. Ως τυφλοί δεν μπορούσαν ακόμη να εκτιμήσουν ότι ο Θεός με θαυματουργικό τρόπο τους έτρεφε με το «μάννα». Η αγνωμοσύνη τους και η απιστία τους, όμως, τιμωρούνται αμέσως. Δηλητηριώδη φίδια εσκόρπιζαν παντού το θάνατο. Η έρημος που ευρίσκοντο οι αγνώμονες, οι αχάριστοι και άπιστοι Ισραηλίτες μετατράπηκε σε τόπο πόνου, αγωνίας και θανάτου. Τότε οι Εβραίοι τρέχουν με μετάνοια προς τον Μωυσή και ζητούν βοήθεια. Τον παρακαλούν και τον καθικετεύουν να μεσιτεύσει να τους λυπηθεί ο Θεός. Τότε ο Θεός, όπως μας λέει η Αγία Γραφή, διέταξε τον Μωϋσή να κατασκευάσει ένα χάλκινο φίδι και να το υψώσει πάνω σ’ ένα ψηλό ξύλο στο μέσον του λαού. Στη συνέχεια οι Ισραηλίτες έλαβαν εντολή, όταν κάποιο δηλητηριώδες φίδι τους δαγκώνει, να στρέφουν το βλέμμα τους προς το χάλκινο φίδι και θα σώζονται.
2.Προβλήματα κλιματικής αλλαγής, φτώχειας , κοινωνικές αδικίες, διαφθορά και πόλεμος- οι μεγάλες κρίσεις της εποχής μας και η σημασία της Μετάνοιας
΄Ετσι και έγινε, με την επέμβαση του Θεού και την υπακοή στο Θεό οι Εβραίοι γλίτωσαν από το θάνατο. Το βλέμμα των Ισραηλιτών προς το χάλκινο φίδι εξουδετέρωνε τη δύναμη των δηλητηριωδών φιδιών. Οι Ισραηλίτες σώθηκαν.
Εδώ φαίνεται με σαφήνεια ότι κάθε μορφή κρίσης, είτε οικολογική, είτε οικονομική, είτε κοινωνική, είτε απουσία ενότητας στη Διεθνή Κοινότητα, είτε ο πόλεμος στην Ουκρανία και αλλού, μπορούν να ξεπερασθούν μόνο με την Μετάνοια, όπως συνέβη στη σημερινή αναφορά του Ιησού με τα φαρμακερά θανατηφόρα φίδια, όπως συνέβη στην μεγάλη κρίση που ζούσε ο Λαός της Νινευί με τη μεγαλύτερη μορφή διαφθοράς που θα μπορούσε να φθάσει ο άνθρωπος.
Τελικά ο Λαός της Νινευί σώθηκε με το κήρυγμα της Μετανοίας του Προφήτη Ιωνά που ούτε ο ίδιος πίστευε ότι αυτοί οι διεφθαρμένοι άνθρωποι θα μπορούσαν να μετανοήσουν και να επιστρέψουν εις την οδό του Κυρίου για κοινωνική δικαιοσύνη ανάμεσα τους, να ξαναγίνουν τίμιοι άνθρωποι. Γι’ αυτό κι ο Προφήτης Ιωνάς έτρεχε να φύγει μακριά από την αποστολή του που τον κάλεσε ο Θεός και μόνο με θαυματουργικό τρόπο έδειξε υπακοή, μετά την απίστευτη ιστορία με τη διαμονή του για τρεις ημέρες στην κοιλιά της φάλαινας.
Ως άνθρωπος ο Προφήτης Ιωνάς ήταν περίλυπος ακόμη κι όταν είδε ότι οι πιο διεφθαρμένοι άνθρωποι επειδή μετανόησαν τους δέχθηκε ο Θεός ως τέκνα του, γι’ αυτό όταν μέσα στο καύσωνα ξεραίνεται η κληματαριά που του έδινε σκιά για να μη σκάσει από τη ζέστη, στενοχωρήθηκε πολύ μας λέει το κείμενο της Αγίας Γραφής. Και τότε ο Θεός του είπε, αν εσύ στενοχωρήθηκες για μια «κληματαριά» εγώ πως θα ένοιωθα για την καταστροφή ενός ολόκληρου Λαού.
Ο Θεός μας αγαπάει όλους μας και θέλει τη σωτηρία μας, ακόμη και αυτούς που μας στεναχωρούν και μας χλευάζουν και μας υποτιμούν και μας συκοφαντούν και μας κατηγορούν, αυτούς δηλαδή που συναντούμε καθημερινά, έστω κι αν φορούν ράσα και εκπροσωπούν δήθεν τις Εκκλησίες τους, ή θεολόγους και μάλιστα Καθηγητές που νομίζουν ότι είναι οι πιο σπουδαίοι επειδή ο Θεός τους έδωσε το δώρο να διδάσκουν το Μάθημα της Ιστορίας των Δογμάτων επειδή οι πρωτοετείς φοιτητές το θεωρούν σπουδαίο, ή ακόμη όσοι έχουν δύναμη και εξουσία.
Επειδή ο Θεός του δίνει ο δώρο να γίνονται «άγιοι Γέροντες», και ασυνείδητα βάζουν στη θέση του Θεού τους εαυτούς τους, με αποτέλεσμα οι αμαρτωλές και άδικες πράξεις τους να επιφέρουν παντού αναστάτωση και προβλήματα, γιατί ζουν και σκέφτονται και ενεργούν αντίθετα από τη Δικαιοσύνη του Θεού. Είναι χριστιανοί που δεν ακολουθούν την αγία Γραφή. Κάνουν άνομα συνέδρια Γραμματέων και Φαρισαίων, όπως εκείνα του Άννα και του Καϊάφα, όχι για να ακολουθήσουν τον Χριστό, αλλά για να τον ξανασταυρώσουν και σήμερα, χωρίς να συνειδητοποιούν τις ευθύνες τους για τη συμβολή μας στην ενίσχυση της ορατής μας ενότητας στο χώρο των Εκκλησιών, στη ζωή των Χριστιανών και του Παγκόσμιου Πληθυσμού και φυσικά στη συνεργασία και στην επιλογή του ειρηνικού διαλόγου για τη λύση σοβαρών εμπόλεμων καταστάσεων και οικονομικών ανταγωνισμών που απειλούν επικίνδυνα την ειρηνική συνύπαρξη των Λαών και την παγκόσμια ασφάλεια και το μέλλον του Πλανήτη μας.
Οι ισχυροί του κόσμου απαντούν στα καταστροφικά πυρά του πολέμου με ισχυρότερους καταστροφικούς πυραύλους, και οι δήθεν επικεφαλής μας που εκπροσωπούν οικουμενικές αξίες και θεσμούς με ‘ειρωνικά και σαρκαστικά γέλια», όπως εκείνα που απολάμβαναν οι μέθυσοι μετά του Ηρώδη όταν του έφεραν οι Ρωμαίοι φονιάδες στρατιώτες με τα μεγάλα σπαθιά στη μέση τους σε ασημένιο δίσκο την άγια Ματωμένη Κεφαλή του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου.
Φανάτιζαν ακόμη και αθώες νεανικές ψυχές που ήρθαν να μας βοηθήσουν να συμπεριφέρονται ασυνείδητα όπως οι Ρωμαίοι στρατιώτες του Πιλάτου να γίνεται η Δίκη του Ιησού στα άνομα συνέδρια των Ιουδαίων με ειρηνικό τρόπο και με υπακοή κουστουδία στρατιωτών να φρουρεί ακόμη και τον Τάφο του Νεκρού Εσταυρωμένου Ιησού Χριστού. Αυτό το συναίσθημα έζησα στην αρχή κατά τη συμμετοχή μου στη Γενική Συνέλευση του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών. Ακούοντας τις κραυγές του πόνου και της στέρησης αυτών που υποφέρουν από τη φτώχεια από την Αφρική, Λατινική Αμερική και Ασία, συνειδητοποιούσα περισσότερο τη δύναμη της προσευχής για να έχουμε δικαιοσύνη επί της Γης.
Χώρες που υπόφεραν από τα δεινά της αποικιοκρατίας ακόμη οι πληθυσμοί τους υποφέρουν. Και συνήθως η κακοποίηση των ανθρώπων και της Φύσης προερχόταν από χριστιανούς που δεν ακολουθούσαν τον Χριστό. Για όλες αυτές τις κοινωνικές αδικίες, αλλά και για την οικολογική κρίση, οικονομική κρίση, κρίση στην ενότητα της Διεθνούς κοινότητας για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων και εμπόλεμων συρράξεων που μας απειλούν όλους μας, ακόμη και με πυρηνική αυτοκαταστροφή, άρχισα να ομιλώ με κάθε ευκαιρία με αναφορά τη σημερινή ΚΡΙΣΗ ζει ο Πλανήτης μας κι ότι ο μόνος τρόπος να τις αντιμετωπίσουμε όλες αυτές τις μορφές των κρίσεων είναι η ΜΕΤΑΝΟΙΑ μας, με ένα νέο τρόπο σκέψεως και δράσεων με κριτήριο το κοινό καλό της Ανθρωπότητας με δικαιοσύνη και τιμιότητα και με διάλογο, όπως μας καλεί ο Ιησούς Χριστός να ζούμε καθημερινά.
Να δώσουμε δηλαδή προτεραιότητα στη Θεολογία της Κένωσης, της ταπείνωσης και της διακονίας του διπλανού μας επιμένοντας στην αρετή της αγάπης να προστατεύουμε με κάθε τρόπο την αξία της ζωής ως δώρο Θεού και να βλέπουμε τη Δημιουργία του Θεού ως δώρο Θεού για όλους τους ανθρώπους. Με την εκ μέρους όλων μας για την αποκατάσταση της δικαιοσύνης ανάμεσα μας, τότε πράγματι, η αγάπη του Θεού μας οδηγεί στην συμφιλίωση και στην ενότητα.
Η ελπίδα της επιβίωσης της Ανθρωπότητας εξασφαλίζεται και ενισχύεται με το αγαθό της Ειρήνης με τη βελτίωση των όρων συμβιώσεως όλου του Πληθυσμού της Γης. Μια αδικία σε μια γωνιά της γης μοιάζει με μια επικίνδυνη εστία φωτιάς που αν δεν τη σταματήσουμε , με την αδιαφορία μας και την ανοχή μας είναι θέμα χρόνου ότι με σιγουριά θα φθάσει και στο σπίτι μας.
Αυτή την ιστορία μας υπενθυμίζει ο Χριστός παραλληλίζοντάς την με τη δική του άνοδο επί του Σταυρού, ώστε όποιος πιστεύει σ’ Αυτόν να σώζεται.
Μετά από το γεγονός αυτό της Παλαιάς Διαθήκης, τονίζεται η πορεία του απολυτρωτικού έργου που πρόσφερε η αγάπη του Θεού στον άνθρωπο με τον μονογενή του Υιό, τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Αλλωστε αυτός είναι και ο λόγος που αναφέρεται το γεγονός αυτό από τον Χριστό και μάλιστα την Κυριακή πριν από την ύψωση του Τιμίου Σταυρού, που η Εκκλησία μας θα εορτάσει στις 14 του μηνός, την ερχόμενη Τετάρτη .
3. Η συμβολική αναφορά του περιστατικού με τα φαρμακερά φίδια της ερήμου
Μέσα από το περιστατικό αυτό, διακρίνονται κυρίως οι Εβραίοι που αντιπροσωπεύουν τον άνθρωπο, τα φίδια ταυτίζονται με την αμαρτία και το χάλκινο φίδι που προεικονίζει το Σταυρό του Χριστού.
Είναι γνωστό από το πρώτο βιβλίο της Π. Διαθήκης, το βιβλίο της Γενέσεως, ότι ο Θεός είχε καταστήσει τον άνθρωπο βασιλέα και κυρίαρχο ολόκληρης της Δημιουργίας. Τον κόσμησε με χαρίσματα ωραία και υψηλά. Του χάρισε τον λογικό νουν για να σκέπτεται, να ομιλεί και να προοδεύει. Αντί, λοιπόν, ο άνθρωπος να εκδηλώσει την απέραντη ευγνωμοσύνη του προς τον σοφό Δημιουργό του, αποστάτησε. Παραβίασε την εντολή του Θεού με άμεση συνέπεια ν’ αρχίσει να γεύεται τους πικρούς καρπούς της πτώσης του. Το προπατορικό αμάρτημα των πρωτοπλάστων λόγω της ενότητας της ανθρώπινης φύσεως είχε καταλυτικές συνέπειες σ’ όλο το ανθρώπινο γένος με την έννοια, ότι πλέον ο κάθε απόγονος του Αδάμ και της Εύας γεννιόταν με τη ροπή και την τάση να ελκύεται από το κακό, να αρέσκεται στο κακό και να ζει στην αμαρτία.
Με την απώλεια του Παραδείσου μπροστά στους ανθρώπους πλέον απλώνεται μια απέραντη και τρικυμιώδης θάλασσα, που δημιουργεί αβεβαιότητα, αγωνία, αγώνες, ασθένειες, δυστυχίες, κόπους, ιδρώτες, πόνους και συμφορές, χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα της λυτρώσεως, παντού ο πόνος και ο θάνατος. Από την ζωή των ανθρώπων έλειπε ο προσανατολισμός που θα τους οδηγούσε στο λιμάνι της σωτηρίας.
Βεβαίως, δεν έλειπαν οι ελάχιστοι φωτισμένοι από το περιούσιο λαό του Θεού που αποτελούσαν το μέσον κοινωνίας Θεού και ανθρώπου, όπως οι άγιοι Προφήτες. Αλλά και αυτοί δεν εισακούοντα από τα πλήθη, γιατί τα κάθε λογής φίδια, οι διάφορες αμαρτίες είχαν γίνει το περιεχόμενο της ζωής τους. Τις περισσότερες φορές μάλιστα τους κυνηγούσαν και τους σκότωναν.
΄Οπως το δηλητήριο των φιδιών στην έρημο επέφερε το θάνατο στους Εβραίους έτσι και η αμαρτία επέφερε το θάνατο στην ανθρώπινη ψυχή, σκότιζε και διέστρεφε το νου του ανθρώπου, αδυνάτιζε τη θέληση, διέλυε τον θεσμό της οικογένειας, πότιζε τους ανθρώπους με ποτήρια γεμάτα οδύνες και πίκρες, διέλυε κάθε ελπίδα του ανθρώπου, καθιστώντας τον αιχμάλωτο κάποιου πάθους. Σ’ αυτήν την οικτρά κατάσταση βρισκόταν η ανθρωπότητα πριν από την έλευση του Χριστού στο κόσμο. Αλλά σ’ αυτή την προ Χριστού κατάσταση συνεχίζουν να βρίσκονται όσοι εξακολουθούν να ζουν μακριά από το Χριστό.
Κι όσοι ευθύνονται για πολέμους και συρράξεις και για το θάνατο αθώων παιδιών που στερούνται νερού και τροφής και ιατρικής περίθαλψης λόγω φτώχειας και πολέμων και προβλημάτων οικολογικής και κλιματικής αλλαγής και διαφθοράς, απλώς έχουν το DNA του Κάϊν που σκότωσε ακόμη και τον αδελφό του και το DNA του Ηρώδη που διέταξε τον αποκεφαλισμό του Ιωάννου του Προδρόμου, αλλά και ενωρίτερα που διέταξε τη σφαγή αθώων χιλιάδων νηπίων, όπως οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες που έσφαζαν τους χριστιανούς, και φυσικά όπως ο Χίτλερ και άνθρωποι της εξουσίας της εποχής μας που ευθύνονται για τα ίδια ανθρώπινα τραγικά εγκλήματα σε βάρος της Ανθρωπότητας.
΄Ολοι εκείνοι που εξακολουθούν να είναι σκλάβοι και δέσμιοι των παθών τους, αυτοί που χωρίς πρόθεση για μετάνοια επιμένουν να ζουν μέσα στην κατάσταση της αμαρτίας. Η απέραντη αγάπη του Θεού ανέσυρε τον άνθρωπο από τη πτώση του θανάτου από το άγχος της ζωής, από την αμαρτία, το πόνο και τη δυστυχία. Ο Θεός πρόσφερε την απολύτρωση σ’ όλους τους ανθρώπους: «Ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, «ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον».
΄Οπως μας λέει λοιπόν το σημερινό Ευαγγέλιον ο Χριστός ήρθε στη γη και σταυρώθηκε, «ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον.» Το γεγονός αυτό, όπως είδαμε, προτυπώθηκε στην Παλαιά Διαθήκη όταν ο Μωϋσής ύψωσε το χάλκινο φίδι και σώθηκαν οι Εβραίοι από τα δηλητηριώδη φίδια, όταν το κοίταζαν με πίστη. Έτσι, και όποιος πιστεύει και ενώνεται με το Χριστό, που υψώθηκε στο Σταυρό, σώζεται από το θάνατο. ΄Εχει ζωή αιώνιον. Ο Χριστός νίκησε τον θάνατο.
4. Η εποχή μας και οι ευθύνες των Χριστιανών για ένα καλύτερο κόσμο
Η σύγχρονη κοινωνία αποφεύγει να μιλά για τον θάνατο. Φοβάται μήπως και δημιουργήσει συναισθήματα φοβίας και κατάθλιψης στον άνθρωπο. Η στάση αυτή όμως αποτελεί σφάλμα γιατί σε καμιά περίπτωση η φυγή δεν αποτελεί αληθινή λύση. Αντίθετα η χριστιανική αγωγή παίρνει θέση απέναντι στο θάνατο. Μιλά γι’ αυτόν και οδηγεί στη νίκη εναντίον του. Συνδέει τον άνθρωπο με τον Χριστό και τον κάνει κατά χάριν Θεού, Αθάνατο. Το μόνο σίγουρο πράγμα για τον κάθε άνθρωπο είναι ότι όλοι θα πεθάνουμε.
Τελικά το δράμα του θανάτου είναι καθαρά δράμα ανθρώπινο, που λύνεται μόνο όταν ο άνθρωπος ενωθεί με τον Θεάνθρωπο Χριστό. Τότε δεν υπάρχει θάνατος γιατί ο σωματικός θάνατος για τον εν Χριστώ άνθρωπον αποτελεί διάβαση που τον οδηγεί στην αθανασία. «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασιν ζωήν χαρισάμενος».
Ο θάνατος του Χριστού μας χάρισε την αιώνιο ζωή. Η σωτηρία του κόσμου πραγματοποιήθηκε πάνω στο Σταυρό του Γολγοθά. Η Θυσία του Χριστού λύτρωσε την ανθρωπότητα. Μας πρόσφερε στην αυθεντική τους κατάσταση όλες τις αξίες που εξυψώνουν τον άνθρωπο στη σφαίρα της βασιλείας του Θεού, την αλήθεια, την αγάπη, την ελευθερία, την ειρήνη και επιπλέον έδωσε στο κάθε άνθρωπο τη δυνατότητα να φτάσει στη θέωση, να γίνει ισόθεος κατά χάριν.
Δύο χιλιάδες χρόνια πέρασαν από τότε που υψώθηκε ο Σταυρός επάνω στο Γολγοθά. ΄Ομως ο άνθρωπος δεν αξιοποίησε τις δυνατότητες που του πρόσφερε ο Θεός. Περιφρόνησε τη θεϊκή αγάπη. Αρνήθηκε να εφαρμόσει την αλήθεια που έφερε στον κόσμο ο Χριστός. Οδηγήθηκε σε μια καινούργια αποστασία. Αντί να φτάσει στη θέωση, βαδίζοντας το δρόμο της χάριτος, έφτασε στη θεοποίηση των υλικών πραγμάτων ακολουθώντας το δρόμο της απολυτοποίησης του εαυτού του.
Ο άνθρωπος της εποχής μας έστησε είδωλο τον εαυτό του και υποδουλώθηκε στα πάθη του. Στο βωμό της υλικής προόδου και της οικονομικής ευημερίας έχει τη τάση να θυσιάζει τα πάντα. Κι αυτήν ακόμα τη ψυχή του. ΄Ετσι ο σημερινός άνθρωπος, παρά τα τεχνικά επιτεύγματά του και τις υλικές κατακτήσεις του, νοιώθει ανήσυχος και κουρασμένος. ΄Εχει γεμάτο το στομάχι του και άδεια την ψυχή του. Βλέπει πως έρχεται η καταστροφή και δεν κάνει καμιά προσπάθεια για να τη σταματήσει. Απογοητευμένος από όλους κι από όλα, άφησε να παραλύσει μέσα του κάθε δύναμη αντιστάσεως και πίστεψε πως τα πάντα έχουν πια γι’ αυτόν χαθεί. Τούτο είναι το τραγικότερο λάθος του σημερινού ανθρώπου: η απελπισία του και η αδιαφορία του.
Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνούμε ότι ο Χριστός, όπως τότε που ζούσε ως άνθρωπος στη γη, έτσι και τώρα, βρίσκεται κοντά μας, για να μας οδηγήσει νικηφόρα στη δόξα της Αναστάσεως, στη βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Ο Θεός μας έδωσε τα πάντα. Τα έδωσε και τα δίνει όλα άφθονα σε καλούς και κακούς. Στέλνει τ’ αγαθά Του σε δίκαιους και άδικους. Ανατέλλει τον ήλιο Του σε πονηρούς και αγαθούς. Αγαπάει φίλους και εχθρούς. Κατά τον ίδιο τρόπο ο Θεός θέλει να δίνουμε και εμείς. Θέλει να δίνουμε στους συνανθρώπους μας την καλοσύνη, την αγάπη, την δικαιοσύνη, την ταπείνωση. Θέλει να δίνουμε στους άλλους την παρηγοριά, την ελπίδα και τη χαρά. Θέλει να δίνουμε το καλό παράδειγμα της χριστιανικής ζωής. Να δίνουμε τόπο στην οργή, φως στο σκοτάδι, αλήθεια στο ψέμα, ελευθερία στη τυραννία. Θέλει να δίνουμε, όπως Αυτός, χωρίς υπολογισμούς, χωρίς ιδιοτέλεια, χωρίς βία. Κάθε τέτοια δόση είναι και μία ανάβαση, μία μεταμόρφωση, ένας προσανατολισμός, που οδηγεί στη χριστοποίηση του ανθρώπου.
Γι’ αυτό η εντολή της αγάπης μας προς τον κάθε άνθρωπο τοποθετείται μετά ακριβώς από την εντολή της αγάπης μας προς το Θεό. Παραλείποντας να δείξουμε την αγάπη μας προς τον πλησίον μας, παραλείπουμε να εκδηλώσουμε την αγάπη μας στο Χριστό.
Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει να συγχύζουμε το περιεχόμενο της αγάπης μας με την αποδοχή και τη στήριξη λανθασμένων και καταστροφικών απόψεων, αλλά αντίθετα με την αντίθεσή μας σ’ αυτές.
Το μαστίγιο που χρησιμοποίησε ο Χριστός στο ναό για να διώξει αυτούς που δεν είχαν σεβασμό προς το Θεό ήταν πράξη αγάπης.
