Το Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2018 συνεχίστηκαν στην Ιερά Μονή Φανερωμένης οι εργασίες του 3ου Μοναστικού Συνεδρίου.
Οπως αναφέρει ανακοίνωση εκ της Ιεράς Μονής, προηγήθηκε στο Καθολικό της Ιεράς Μονής η τέλεση του Όρθρου και της θείας Λειτουργίας. Τον θείο λόγο κήρυξε ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίου Αρσενίου Χαλκιδικής Γέροντας Θεόκλητος.
Κατά την Γ’ Συνεδρία προήδρευσε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος και ομίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κεφαλληνίας κ. Δημήτριος με θέμα «Ο όσιος Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης». Ο Σεβασμιώτατος θεμελίωσε την σκιαγράφηση του οσίου βιωματικά, σε προσωπικές εμπειρίες και θαυμαστά γεγονότα που έζησε κοντά στον Γέροντα, χωρίς, όπως χαρακτηριστικά επισήμανε να προβεί σε αξιολογικές κρίσεις και χαρακτηρισμούς.
Ακολούθως ο Ιερομόναχος Λουκάς Γρηγοριάτης στην εισήγησή του με θέμα «Ο Γέροντας Γεώργιος Καψάνης ως πνευματικός πατήρ», περιέγραψε διεξοδικά την σπουδαία πνευματική μορφή του Γέροντος και αναφέρθηκε στην ευρύτατη μόρφωση, στην σεμνότητα, στην αρχοντιά ,στην διάκριση και στην ξεχωριστή ποιμαντική του ευαισθησία, καθώς με άπειρο σεβασμό αντίκρυζε το ανθρώπινο πρόσωπο ως εικόνα Θεού.
Στη συνέχεια η Οσιολογιωτάτη Γερόντισσα Φιλοθέη, Καθηγουμένη Ιερού Ησυχαστηρίου Πανοράματος Θεσσαλονίκης ανέπτυξε το θέμα «Ταπεινές και γενικευμένες εμπειρίες και μαρτυρίες για την προσωπικότητα του Γέροντος Συμεών Κραγιόπουλου». Η Γερόντισσα επισήμανε ως κυριότερο γνώρισμα του Γέροντος την άνεξιχνίαστη προσωπικότητά ενός γνήσιου και αληθινού αγωνιστή. Τόνισε δε ότι το τρίπτυχο «ταπείνωση, αφάνεια και σιωπή», όπως αναγράφεται στον τάφο του συνιστούσε την εν γένει βιοτή του.
Οι εργασίες της Δ ’Συνεδρίας, προεδρεύοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νέας Κρήνης κ. Ιουστίνου, ξεκίνησαν με την εισήγηση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Εδέσσης Ιωήλ, ο οποίος παρουσίασε εναργώς το θέμα «Η μοναχική ζωή στην Υμνολογία της Εκκλησίας μας».
Ο Σεβασμιώτατος ανεφερε ότι λογική ψυχή χωρίς πνευματικούς αγώνες δεν νοείται, αφού όλοι οι άνθρωποι είναι πλασμένοι να δεχτούν τη Χάρη του Θεού, κατατείνοντας στην αρετή. Θεμελίωσε δε τον λόγο του στους Πατέρες της Εκκλησίας, και στην θεοπνευστη Υμνολογία της Εκκλησίας μας.
Η δεύτερη εισήγηση είχε ως θέμα «Η υπακοή στον Γέροντα κατά την διδασκαλία του Γέροντος Εφραίμ Κατουνακιώτη» με ομιλητή τον Ιερομόναχο Εφραίμ Σιμωνοπετρίτη. Ο εισηγητής προσδιόρισε τις βασικές αρχές της υπακοής, ως μεγίστης αρετής, όπως δίδασκε ο άγιος Γέροντας Εφραίμ. Επισήμανε ότι ο λόγος του αποτελεί άμεση και αυθεντική γνώση των διδαχών του Γέροντος, ο οποίος τόνιζε την υπακοή ως διαρκές βίωμα και θεμέλιο της μοναχικής ζωής.
Άκολούθως ο κ. Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στην είσήγησή του με θέμα «Ζητήματα από τα Βυζαντινά και Μοναστηριακά Τυπικά» διαπίστωσε σαφώς ότι σε αντίθεση προς τις Ενορίες, οι Μονές της Ορθόδοξης Εκκλησίας ήταν ανέκαθεν, σύμφωνα με τους μακραίωνους κανονικούς θεσμούς, αυτοδιοίκητες έναντι της εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας του επιχώριου Επισκόπου. Τούτο όριζαν 60 περίπου τυπικά των μεγαλύτερων και ιστορικών μονών του Βυζαντίου. Το αυτοδιοίκητο αυτό του μοναχισμού προστατεύεται σήμερα, αν και όχι στην έκταση που θα έπρεπε, από το άρθρο 33 παράγραφος 6 του καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Μετά τον Εσπερινό, το απόγευμα του Σαββάτου, προβλήθηκε αφιέρωμα στους μακαριστούς τιμωμένους Ιεράρχες.
Κατά την Ε΄ Συνεδρία, προήδρευσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προικοννήσου Ιωσήφ . Η πρώτη εισήγηση είχε ως θέμα «ο Γέροντας Μωϋσής ο Αγιρείτης». Την μορφή του Γέροντος σκιαγράφησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κρήνης και Καλαμαριάς Ιουστίνος, αποδίδοντας στον μακαριστό Γέροντα τον χαρακτηρισμό «λογοτέχνης-μοναχός». Αφηγήθηκε αδρομερώς τον ευλογημένο βίο του Γέροντα από την παιδική ηλικία έως την οσιακή κοίμησή του και τεκμηρίωσε την ομιλία του με την προσωπική του πνευματική κοινωνία και με χωρία από τα έργα του μακαριστού Μωϋσή.
Στη συνέχεια η Οσιολογιωτάτη Γερόντισσα Θεοξένη, Καθηγουμένη της Ιεράς Μονής Χρυσοπηγής Χανίων ομίλησε με θέμα «Σύγχρονες οσιακές μορφές του μοναχισμού». Η Οσιολογιωτάτη Γερόντισσα επισήμανε την μακρά ασκητική και μοναστική παράδοση στην Κρήτη, η οποία μαρτυρείται από τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους και επισφραγίζεται από οσιακές μορφές που αγίασαν την Μεγαλόνησο. Τόνισε δε ότι η αγία αυτή παράδοση συνεχίζεται έως σήμερα με την υπαρξη σε όλη σχεδόν την έκταση του νησιού μεγάλων μοναστικών κέντρων.
Ακολούθησε γόνιμη συζήτηση.
Κατά την ΣΤ΄ Συνεδρία προήδρευσε η Οσιολογιωτάτη Γερόντισσα Μακρίνα, Καθηγουμένη της Ιεράς Μονής Λιγοβιτσίου Αιτωλοακαρνανίας και αρχικώς ο Ιερομόναχος της Ιεράς Μονής Προφήτου Ηλιού Πρεβέζης Αρχιμ. Σάββας ανέπτυξε το θέμα «Ο Νικοπόλεως Μελέτιος ως πνευματικός πατέρας». Ο ομιλητής περιγράφοντας την πνευματική μορφή του μακαριστού Μελετίου χαρακτηρισε ως καθοριστικό γεγονός και ευλογία στη ζωή του την γνωριμία του με τον μακαριστό Μητροπολίτη, ο οποίος χαρακτηρίζονταν για το φιλακόλουθο και ασκητικό πνεύμα του. Υπήρξε ένας γνήσιος εν Χριστώ πατέρας με συνεχές αγαπητικό ενδιαφέρον για το ποίμνιο του, το οποίο καθοδηγούσε με ταπείνωση και διάκριση.
Η δεύτερη εισήγηση είχε ως θέμα «Ο ρόλος του πνευματικού πατρός μέσα στα γυναικεία μοναστήρια». Η εισηγήτρια, Οσιολογιωτάτη Γερόντισσα Μεθοδία, Καθηγουμένη της Ιεράς Μονής Τιμίου Σταυρού Μαψού, ανέλυσε διεξοδικά την σπουδαιότητα της ποιμαντικής στα γυναικεία μοναστήρια επισημαίνοντας οτι οι αυτοί κανόνες διέπουν και την ασκητική ζωή των γυναικείων κοινοβίων με των ανδρώων Μονών, Προσέθεσε επιπλέον και τα ιδιαίτερα γνωρίσματα, τα οποία εντοπίζονται στην προσαγόρευση των μοναζουσών.
Ακολούθως η Οσιολογιωτάτη Γερόντισσα Αντωνία, Καθηγουμένη της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Ιράς Λευκάδος στην εισήγησή της με θέμα «ο εκ Λευκάδος Γέροντας Αμβρόσιος Λάζαρης» περιέγραψε αδρομερώς την μορφή του Γέροντος Αμβοσίου και αναφέρθηκε στην καταγωγή και τον βίο του από την παιδική ηλικία. Επισήμανε ότι τα θαυμαστά γεγονότα, που από την νεανική ηλικία ζούσε ο Γέροντας αποδείκνυαν το σχέδιο του Θεού στο πρόσωπό του, ως σκεύος εκλογής και τόνισε τα πνευματικά γνωρίσματα του, όπως τον ασκητικό ζήλο, την καρτερία, την ανυστερόβουλη υπομονή και την υψοποιό ταπείνωση.
Οι εργασίες της δεύτερης ημέρας του Συνεδρίου ολοκληρώθηκαν κατόπιν γόνιμης συζητήσεως σχετικώς με τα προαναφερθέντα θέματα των είσηγήσεων.