ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ: Κατά την διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τις καθημερινές, τελούνται στην Εκκλησία οι θείες Λειτουργίες των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.
Οι Εφημέριοι των κατά τόπους Ενοριών της Ιεράς Μητροπόλεως Καστορίας, σε συνεννόηση με τις Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας και Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και με τους Διευθυντές των Σχολείων, καθορίζουν ημέρες εκκλησιασμού των σχολείων για συμμετοχή στις θείες Λειτουργίες των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων.
Ο Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος κατά την φετινή Μεγάλη Τεσσαρακοστή ειδικά για εκκλησιασμό Σχολείων τέλεσε δεκατέσσερις (14) Λειτουργίες και μίλησε στα παιδιά.
Ως κεντρικό θέμα των ομιλιών του για τους μαθητές είχε για την περίοδο αυτή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής «Λόγοι και προϋποθέσεις συμμετοχής στην λατρεία και την θεία Λειτουργία».
Σε κάθε Θ. Λειτουργία ο Μητροπολίτης ανέπτυσσε έναν βασικό λόγο για τον οποίον εκκλησιαζόμαστε ή μια σημαντική προϋπόθεση για να εκκλησιαστούμε.
Το συνολικό πρόγραμμα, με τις Ενορίες, τα Σχολεία και τα θέματα των ομιλιών του Μητροπολίτης κ. Καλλινίκου είχε ως εξής:
1.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στο Μαυροχώρι, με εκκλησιασμό του Γυμνασίου και του Δημοτικού Σχολείων του χωριού, στις 6.3.2025, Καθαρά Πέμπτη.
Ο Μητροπολίτης μίλησε με θέμα «Ιησούς Χριστός». Πως περιγράφεται στα Ευαγγέλια, ταπεινός, διδάσκαλος, ευεργέτης, θεραπευτής, πλησίασε όλους τους ανθρώπους (αμαρτωλούς, εθνικούς, γυναίκες, παιδιά, ακόμη και προδότη). Ο Ιησούς Χριστός που νίκησε την βία, το μίσος, την εκδίκηση, νίκησε τον θάνατο με τις αναστάσεις νεκρών και την δική Του Ανάσταση. Για την ζωή του Χριστού ακούμε, Αυτόν συναντάμε και σε Αυτόν προσευχόμαστε στην Εκκλησία.
2.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στον Ιερό Ναό Αγίου Νικάνορος με εκκλησιασμό του Πρότυπου ΛυκείουΚαστοριάς, στις 7.3.2025.
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «ο Ενανθρωπήσας Θεός».
Η βάση της θείας Λειτουργίας, το θεμέλιό της, είναι η Ενανθρώπηση του Θεού. Η Εναθρώπηση του Θεού φανερώνει αγάπη, κένωση, ταπείνωση και προσφέρει ελπίδα και γνώση για τον Θεό και τον άνθρωπο. Λόγω της Ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου, η λατρεία των Ορθοδόξων Χριστιανών είναι εντελώς διαφορετική από την λατρεία άλλων θρησκειών. Λόγω της Ενανθρώπησης του Θεού, μπορούμε και κοινωνούμε το Σώμα και το Αίμα Του, μπορούμε να προσευχόμαστε σε Αυτόν μπροστά στην εικόνα Του και μπορούμε να τον επικαλούμαστε ως Πατέρα μας.
3.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στο Νεστόριο, με εκκλησιασμό του Λυκείου, του Γυμνασίου, του Δημοτικού και του Νηπιαγωγίου Νεστορίου, στις 12.3.2025.
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «Ο Μυστικός Δείπνος».
Ένας βασικός λόγος που τελούμε την θεία Λειτουργία, είναι διότι μας την παρέδωσε ο Χριστός κατά τον Μυστικό Δείπνο (Ματθ. κστ´). Βεβαίως, το θεολογικό υπόβαθρο το είχε ήδη διδάξει ο Χριστός στους Μαθητές Του (Ιω. στ´, κυρίως 49 κ.εξ.). Η θεία Λειτουργία που τελείται κατά μίμηση του Μυστικού Δείπνου εμπνέει τους συμμετέχοντες σε αυτή να αγαπούν τον Θεό που ενανθρώπησε, τους δίνει τροφή για την αιώνια ζωή, τους διδάσκει την θυσιαστική αγάπη.
4.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στον Ιερό Ναό Αγίου Νικάνορος για το 2ο ΛύκειοΚαστοριάς, στις 14.3.2025.
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «η Προσευχή».
Με αφορμή τον στίχο του ψαλμού «Κατευθυνθείτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν Σου», που ψάλλουμε στον Εσπερινό της Θείας Λειτουργίας των Προηγιασμένων, ο Μητροπολίτης τόνισε ότι η προσευχή είναι ένα στοιχείο της λατρείας. Ο ψαλμός «κατευθυνθείτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιόν σου», σημαίνει: «άκουσέ μας, Θεέ μας», «άκουσέ με, Θεέ μου»!
Ο ίδιος ο Χριστός μας δίδαξε να προσευχόμαστε. Έφευγε στις ερήμους και προσευχόταν. -ίδαξε στους Μαθητές την προσευχή «Πάτερ ημών». Προσευχήθηκε στην Γεθσημανή. Στον Σταυρό προσευχόταν να συγχωρέσει ο Θεός τους σταυρωτές Του.
Αναφέρθηκε ακόμη στον συμβολισμό του θυμιάματος, στα είδη και τα στοιχεία προσευχής.
5.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στο Βαρικό, για την εορτή του Αγίου Αλεξίου, με εκκλησιασμό του Δημοτικού Σχολείου και του Νηπιαγωγείου της Ενορίας, στις 17.3.2025.
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «Ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού» και τα αποτελέσματα της Ενανθρώπησής Του στην ζωή των ανθρώπων, στην λειτουργική και λατρευτική ζωή των ορθοδόξων Χριστιανών.
6.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στον Ιερό Ναό Αγίου ΝεκταρίουΆργους Ορεστικού, για τα Σχολεία Δευτεροβάθμιας και Πρωτοβάθμιας της Ενορίας 19.3.2025.
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «Η Ευχαριστία»
Ένα βασικό στοιχείο της θείας Λειτουργίας και της θείας Λατρείας των Ορθοδόξων Χριστιανών είναι η Ευχαριστία. Γι᾽ αυτό και η θεία Λειτουργία ονομάζεται και θεία Ευχαριστία.
-Υπάρχουν διάφορες στάσεις του ανθρώπου ως προς την κτίση: η θεοποίησή της, η λατρεία της, η αυτονόμησή της, η εκμετάλλευσή της, η κακοποίηση και καταστροφή της.
Οι ορθόδοξοι Χριστιανοί έχουμε την ευχαριστιακή στάση έναντι της κτίσης, δηλαδή εμπνεόμαστε από την θεολογία του δώρου.
Τα βασικά στοιχεία της θεολογίας του δώρου είναι: -Η κτίση πλάσθηκε από τον Θεό εξ ουκ όντων. Τα δημιουργήματα έχουν σκοπό, νόημα.
Η κτίση πλάσθηκε ως οικία του ανθρώπου. Ο άνθρωπος οφείλει να ευχαριστεί τον Θεό. Ως προς τα αγαθά της γης οφείλουμε κοινοχρησία, και όχι κοινοκτησία ή ιδιοκτησία.
Η ευχαριστία είναι πράξη σοφίας και αληθείας. Ακόμη και η ευτυχία και η φιλία στηρίζονται στην ευχαριστία.
Η κατ᾽ εξοχήν ευχαριστία προς τον Θεό είναι η θεία Λειτουργία.
7.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στην Κορησό, για το Γυμνάσιο, Δημοτικό και Νηπιαγωγείο, 20.3.2025.
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «η Κοινωνία».
Ένα από τα στοιχεία της θείας Λειτουργίας και της θείας Λατρείας, και ένας από τους σκοπούς για τους οποίους πηγαίνουμε Εκκλησία, είναι η κοινωνία, δηλαδή η συνάντηση, η ένωση με τον Θεό και με τους ανθρώπους.
Με τον Θεό: -Ερχόμαστε στο σπίτι Του -Βλέπουμε την εικόνα Του -Ακούμε τον λόγο Του, στο ευαγγέλιο, στα τροπάρια -Κοινωνούμε με το Σώμα και το Αίμα Του. Με τους ανθρώπους: -Με την συγχώρηση συμπερίληψη -Με την αγάπη.
8.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στον Ιερό Ναό Αγίου Νικάνορος για το ΕΠΑΛΚαστοριάς, 21.3.2025
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «η Άσκηση».
Μια προϋπόθεση για να συμμετέχουμε στην θεία Λειτουργία, στην θεία Λατρεία, μια προϋπόθεση για να πηγαίνουμε στην Εκκλησία, είναι η άσκηση. Κάθε τέχνη, άθλημα, κοινωνία, αρετή, γνώση προϋποθέτει την άσκηση. Κάθε μάθηση προϋποθέτει άσκηση.
Και η θεία Λειτουργία, όπως όλη η χριστιανιή ζωή, χρειάζεται άσκηση.
9.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στον Ιερό Ναό Αγίου Νικάνορος για τα Εσπερινά Σχολεία Καστοριάς, 26.3.2025
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «η Θεραπεία».
Η υγεία διακρίνεται σε πνευματική, ψυχική και βιολογική. Η πνευματική υγεία συνίσταται στην απόκτηση των αρετών με τήρηση των εντολών του Χριστού και στην τήρηση της θείας Χάριτος. Η έλλειψη πνευματικής υγείας συνίσταται στα πάθη και στην εξ αυτών στέρηση της θείας Χάριτος. Ασθένειες πνευματικές της ψυχής είναι: η λύπη, η μνησικακία, η αχαριστία στον Θεό και τους ανθρώπους, η φιλαυτία, η φιλαργυρία, η φιληδονία, ο θυμός, ο δόλος, η αλαζονεία. Αυτές οι ασθένειες είναι πνευματικές, αλλά γίνονται και ψυχολογικές και σωματικές.
Η πνευματική υγεία ή η πνευματική ασθένεια έχουν επιπτώσεις και στην ψυχική υγεία και στην βιολογική υγεία.
Πριν εκκλησιαστεί ο Χριστιανός οφείλει και προσπαθεί να θεραπεύσει τις ασθένειες αυτές. Όχι βέβαια με την σκέψη μόνο, ή μέσα σε πέντε λεπτά, αλλά με μέθοδο θεραπείας. Για παράδειγμα, με τον λόγο του Χριστού, που μας ζητά να συγχωρεθούμε με τον αδελφό μας πριν πλησιάσουμε το θυσιαστήριο, και μας δίδαξε να λέμε το «Πάτερ ημών». Με την εξομολόγηση. Με την άσκηση.
Αλλά, και όταν ερχόμαστε στην θεία Λατρεία, εξομολογούμαστε στον Θεό και αποχωρούμε με καλούς λογισμούς και με αγάπη, αποδιώκοντας τον θυμό και την λύπη.
10.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στον Ιερό Ναό Αγίου Νικάνορος, για το Μουσικό Σχολείο, 28.3.2025
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτου ήταν «η Υμνωδία».
Στην θεία Λατρεία και στην θεία Λειτουργία χρησιμοποιούμε την υμνωδία και την υμνολογία.
Βασικό μέσον υμνήσεως του Θεού, είναι ο λόγος, ο οποίος είναι το σπουδαιότερο δώρο του Θεού στον άνθρωπο. Γι᾽ αυτό στην ορθόδοξη υμνωδία, πρωτεύουσα θέση κατέχει ο λόγος, και η μουσική υπηρετεί τον λόγο.
Με την υμνωδία εκφράζουμε: την αγάπη μας στον Θεό, την δοξολογία, την ευχαριστία, την εξομολόγηση, την ικεσία. Με την υμνωδία διηγούμαστε εκκλησιαστικά ιστορικά γεγονότα, διηγούμαστε και υμνούμε Θεοφάνειες.
Όλα αυτά πρέπει να εκφραστούν με λόγο και με μέτρο, μελωδία και μουσική, που είναι η εκκλησιαστική μουσική, «η μουσική των αγγέλων», κατά τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.
11.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στον Ιερό Ναό Άγιοι Πάντες, για το 4οΓυμνάσιο και το 5οΔημοτικό Καστοριάς, 2.4.2025.
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «οι Άγιοι».
Ένα στοιχείο της θείας Λατρείας και γενικά της Εκκλησιαστικής ζωής είναι οι Άγιοι της Εκκλησίας μας.
Από πολλές απόψεις.
Πρώτον. Διότι Άγιοι έγραψαν τις ευχές και τους ύμνους της λατρείας. Άγιοι έγραψαν τα Ευαγγέλια. Άγιοι συνέθεσαν την μελωδία των τροπαρίων. Αυτοί αγάπησαν την λατρεία.
Δεύτερον. Διότι στις μνήμες των Αγίων τελούμε λατρευτικές εκδηλώσεις. Τους υμνούμε. Ζητάμε την βοήθειά τους. Τους αγιογραφούμε σε εικόνες. Τιμούμε τις εικόνες τους. Προσκυνούμε τα ιερά λείψανά τους. Όταν προσευχόμαστε στον Θεό, του λέμε: Κύριε Ιησού Χριστέ, διά πρεσβειών των Αγίων σου, ελέησον ημάς
Τρίτον. Διότι σκοπός της λατρείας είναι να γίνουμε και εμείς Άγιοι ή τουλάχιστον να τους μοιάσουμε.
Συνεπώς, πηγαίνουμε στην Εκκλησία και προσευχόμαστε: διότι το ίδιο έκαναν οι Άγιοι, για να συναντήσουμε εκεί τους Αγίους, και για να γίνουμε και εμείς άγιοι.
12.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στον Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής Άργους Ορεστικούγιά τα Σχολεία της Ενορίας, 4.4.2025
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «η Θεοτόκος».
Ένα κεντρικό πρόσωπο της θείας Λατρείας και γενικά της Εκκλησιαστικής ζωής είναι η Παναγία, η Κυρία Θεοτόκος.
Διότι αυτή γέννησε τον Υιό και Λόγο του Θεού ως άνθρωπο. Αυτή γέννησε τον Χριστό. Αν η θεία Λατρεία και η θεία Λειτουργία έχει ως κέντρο τον Χριστό, ανάλογη θέση στην λατρεία έχει η Μητέρα Του.
Αυτό φαίνεται σε πολλά σημεία: Στα εικονίσματα της Θεοτόκου που υπάρχουν μέσα σε έναν ορθόδοξο Ναό. Στην ευλογία της Θεοτόκου, που είναι το αντίδωρο. Στους ύμνους προς την Θεοτόκο, που κατέχουν κεντρική θέση στην θεία λατρεία και στην προσευχή μας. Στις προσευχές μας και τις ευχές μας προς τον Θεό που γίνονται με τις πρεσβείες της Θεοτόκου.
13.Θεία Λειτουργία Προηγιασμένων στον Ιερό Ναό Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Μεσοποταμίας, για το Λύκειο, το Γυμνάσιο και το Δημοτικό της Ενορίας, 9.4.2025, Τετάρτη προ των Βαίων.
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτη ήταν «τα παιδιά και οι νέοι στην λατρεία και στην ζωή της Εκκλησίας».
Η θεία Λατρεία γίνεται για όλες τις ηλικίες και όλες τις κοινωνικές τάξεις, ιδιαιτέρως όμως για τα παιδιά.
Διανύουμε την εβδομάδα προ των Βαίων. Την Κυριακή των Βαίων ο Χριστός εισέρχεται θριαμβευτικά στα Ιεροσόλυμα για να σταυρωθεί για τον άνθρωπο και να νικήσει τον θάνατο. Τον υποδέχονται τα παιδιά και τα νήπια. Στην παρατήρηση των Φαρισαίων για τα παιδιά που Τον επευφημούσαν, ο Χριστός ανέφερε το ψαλμικό χωρίο «εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον».
Και άλλη φορά, όταν οι μαθητές Του προσπάθησαν να εμποδίσουν τις μητέρες να φέρνουν τα παιδιά τους για να τα ευλογήσει ο Χριστός, ο Χριστός τους είπε «άφετε τα παιδία ελθείν προς με».
Η λατρεία γίνεται για τα παιδιά και τους νέους, για πολλούς λόγους:
-Διότι τα αγαπά ο Χριστός.
-Διότι όλοι οι Άγιοι που είναι αγιογραφημένοι στους Ναούς αγαπούν τα παιδιά και τους νέους ιδιαιτέρως.
-Διότι μπορούν να αισθανθούν και να ζήσουν με την απλότητά τους καλύτερα την θεία λατρεία.
-Γιατί η λατρεία, η θεία Λειτουργία, η Εκκλησία, αποτελεί και ένα μεγάλο σχολείο, στο οποίο μαθαίνουμε Ποιος είναι και τι λέει ο Χριστός, μαθαίνουμε την προσευχή, την αγάπη, την συγχώρηση. Καλύτεροι μαθητές είναι τα παιδιά, γιατί αυτά έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα πρόσληψης από τους μεγάλους.
-Διότι οι γονείς προσεύχονται για τα παιδιά τους, να τα έχει ο Χριστός καλά.
Η θεία λατρεία και η θεία λειτουργία γίνεται για τα παιδιά και για όσους έχουν παιδική καρδιά.
14.Η τελευταία Λειτουργία Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων θα τελεστεί την Παρασκευή προ των Βαίων, 11.4.2025, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καστοριάς, για το 3οΛύκειοκαί το 1ο Δημοτικό Σχολείο Καστοριάς.
Θέμα της ομιλίας του Μητροπολίτου Καστορίας κ. Καλλινίκου θα είναι «Σταυρός και Ανάσταση». Πως ο Σταυρός και η Ανάσταση, που αποτελούν ενιαίο και αδιάσπαστο Μυστήριο της θείας Οικονομίας, χαρακτηρίζουν την θεία λατρεία και την θεία Λειτουργία των Χριστιανών, πως βιώνονται και εμπνέουν την ζωή των ανθρώπων.
Όπως γίνεται φανερόν, σε κάθε ομιλία του ο Μητροπολίτης ανέπτυσσε ένα θέμα που σχετίζεται με την θεία Λειτουργία και την θεία Λατρεία γενικότερα. Όλες οι ομιλίες του Σεβασμιωτάτου στα παιδιά έχουν αναρτηθεί βιντεοσκοπημένες στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Καστορίας, ώστε να αποτελούν μια ενιαία σειρά, για κάθε ενδιαφερόμενο.
