Θεία Λειτουργία με την ευκαιρία της επετείου της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως ετελέσθη την Τρίτη 29.5.2018, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελιστρίας Πατρών υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ.κ. Χρυσοστόμου.
Οπως αναφέρει ανακοίνωση της Μητρόπολης, στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ο Σεβασμιώτατος ετέλεσε ιερό μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των αοιδίμων υπερασπιστών και προμάχων της Πόλεως, Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου και των συμπολεμιστών αυτού, οι οποίοι έπεσαν επί των επάλξεων της Βασιλίδος, ως και πάντων των σφαγιασθέντων και καθ’ οιονδήποτε τρόπο μαρτυρικώς τελειωθέντων κατοίκων της Κωνσταντινουπόλεως κατά την Άλωση και τους μετέπειτα χρόνους της δουλείας.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ των άλλων:
«…Η Πόλις εάλω. Είναι αλήθεια ότι χάσαμε τα μάτια μας, το θησαυρό μας τον ανεκτίμητο. Χάσαμε της οικουμένης τον στέφανο και τον αδάμαντα. Χάσαμε την Αγιά Σοφιά μας, «τον της οικουμένης οφθαλμόν», ως χαρακτηρίζει την μεγάλη Εκκλησιά μας ο Αγιώτατος Πατριάρχης Φώτιος. Έγινε στην αρχή τζαμί, σήμερα, λέγεται μουσείο. Χάθηκε η παλιά της δόξα. Μόνο αν μπη κανείς στην Αγιά Σοφιά θα μπορέση να καταλάβη το μεγαλείο του Γένους, αλλά και την συμφορά του.
Το φως εσβέσθη. Τα ψηφιδωτά εκαλύφθηκαν. Η Θεία Λειτουργία έπαψε και δεν τελείται πιά. Αλλ’ όχι, τι λέγω, όχι, η δόξα λάμπει. Κλείστε τα μάτια σας και ταξιδέψτε εκεί και θα δήτε το Σταυρό να λάμπη στην κορυφή του τρούλου, τον ουρανό να ακουμπάει στους αέρινους θόλους και τον ήλιο να χρυσοστεφανώνει το καμάρι της φυλής μας. Κλείστε τα μάτια αδελφοί μου και ναί, θα δήτε τον Πατριάρχη, να μπαίνη μεγαλοπρεπώς και να ευλογή, να λειτουργή χρυσοφορεμένος και τον αυτοκράτορα στον Θρόνο. Κλείστε τα μάτια σας και θα ακούσετε τους πολυμελείς χορούς των ψαλτών να ψάλλουν ουράνιες – επίγειες μελωδίες, ποιος ξέρει, μαζί με τους αγγέλους «Τον Δεσπότην και τον Αρχιερέα …..» και όλος ο Λαός, οι χιλιάδες των Ρωμηών να ευγνωμονούν την Παναγία. «Τη υπερμάχω στρατηγώ τα νικητήρια». Κλείστε τα μάτια σας και θα ακούσετε φωνές Ελλήνων και θα δήτε πατήματα Ρωμηών.
Ναί, ναί, το κάλλος της Άγια Σοφιάς, παραμένει ανέπαφο, αμείωτο, ζη μέχρι σήμερα και θα ζη έως της συντελείας του αιώνος.
Το κάλλος της ζη μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία μετά την άλωση καλλιεργεί σ’όλους τους Ορθόδοξους Λαούς τον Ορθόδοξο Πολιτισμό και το Ορθόδοξο Ρωμαίικο ήθος. Αυτό το κάλλος, θέρμανε τις καρδιές των σκλάβων, αυτός ο σταυρός πύργωσε την ελπίδα, αυτό το φως από το Άγιο Βήμα της Αγιά- Σοφιάς φώτισε στα σκοτάδια τετρακόσια ολόκληρα χρόνια .
Σ’αυτό το φως, σ’ αυτό το κάλλος, οφείλουμε τη λευτεριά μας.
Αυτό το φως αυτό το κάλλος που το κράτησαν οι πατέρες μας τόσες και τόσες γενηές, καλούμεθα να το εγκολπωθούμε και να το κρατήσουμε, ιδιαίτερα σήμερα που η νεοελληνική παιδεία προβάλλει τον εξευρωπαισμό μας ως την μεγάλη ιδέα του Έθνους.
Ημέρα της αλώσεως και με το μυαλό μας φέρνομε σε αντιστοιχία τα γεγονότα της αλώσεως με την σύγχρονη πραγματικότητα.
Τα γεγονότα του 1453 βοούν και μαρτυρούν, τα σημερινά μας προβληματίζουν. Και σήμερα διαγράφονται δύσκολες στιγμές και βρισκόμαστε μπροστά σε δύσκολες επιλογές και καλούμεθα να πάρουμε αποφάσεις οι οποίες θα είναι καθοριστικές για τις τύχες του Έθνους. Η σημερινή ημέρα δίνει το μήνυμά της. Αν θέλουμε να υπάρξουμε ως Έθνος και ως Ορθόδοξος Λαός με προορισμό τη Βασιλεία του Θεού και αν πρέπει να διατηρήσουμε την ταυτότητά μας και την αυτοσυνειδησία μας κι αν δεν πρέπει να χαθούμε στο χωνευτήρι των πολιτισμών, οφείλουμε :
α) Να φυλάξουμε την πίστη των Πατέρων μας. Εκείνη την πίστη για την οποία αγωνίστηκαν και έπεσαν ο Κων/νος Παλαιολόγος και οι συμπολεμιστές του και να την διατηρήσουμε. Αυτές οι αξίες, παρά το ότι το γένος μας πέρασε διά πυρός και σιδήρου, διετηρήθησαν μέχρι και σήμερα. Και τότε πολεμήθηκαν και σήμερα το ίδιο γίνεται. Τότε δεν χάθηκαν παρά τους εξισλαμισμούς, το παιδομάζωμα και τόσα άλλα. Σήμερα κινδυνεύουν να χαθούν γιατί βάλλονται πανταχόθεν. Από τον άκρατο ευδαιμονισμό, τον υλισμό, την ηθική διαφθορά, τα παντός είδους ναρκωτικά που είναι χειρότερα από το παιδομάζωμα και καταστρέφουν ψυχές νέων ανθρώπων σε μεγαλύτερη έκταση. Σήμερα αυτές οι αξίες κινδυνεύουν από την λεγομένη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, μια νέα πολιτική και οικονομική δουλεία.
Αυτοί οι φοβεροί, οι απαίσιοι δυνάστες, δρούν μεθοδικά, με επιστημοσύνη προκειμένου να αλώσουν και να εκπορθήσουν ψυχές και συνειδήσεις.
Και μείς πολλές φορές, στο όνομα ενός δήθεν εκσυγχρονισμού, θυσιάζομε αντί πινακίου φακής, τα αγιώτερα και τιμιώτερα, θεσμούς Ιερούς και πατροπαράδοτους, αξίες ακατάλυτες, όπως: Εκκλησία, οικογένεια, ηθική, Ελληνορθόδοξη Παιδεία, προσωπική Ελευθερία.
β) Να ζήσουμε ως Λαός με κέντρο την Αγία μας Εκκλησία, την Ορθόδοξη πίστη μας η οποία ελευθερώνει, φωτίζει, αγιάζει. Να μη παροργίζουμε τον Θεό με τις αμαρτίες μας , με την αποστασία από το θέλημά του. Οσάκις συνέβησαν αυτά, ο Λαός έκλαυσε πικρώς διά τας αμαρτίας του και εθρήνησε ως ο Ισραήλ εν χώρα δουλείας και επί των ποταμών Βαβυλώνος. (Να μη παροργίζομε τον Θεό με νομοθετήματα τα οποία είναι ξένα με το ήθος του Γένους μας, με τις αξίας και τα ιδανικά του).
Μνήμη της αλώσεως σήμερα, Αδελφοί μου.
Και αν η πόλις εάλω, ουδ’επί στιγμήν έπαψε η πνευματική της ακτινοβολία, ουδέποτε έπαψε να είναι η προκαθημένη της αγάπης μας, αυτή η βρυσομάνα, που ακόμα σκλαβωμένη, ποτίζει και σήμερα και θα ποτίζη για πάντα του Γένους μας τις Άγιες ρίζες.
Η Πόλη δεν παραδόθηκε. Είναι ζωντανή. Ο Βασιληάς δεν είναι μαρμαρωμένος, αλλά ζει μέσα στις καρδιές όλων όσοι αισθάνονται Ρωμηοί. Η Κωνσταντινούπολη ζει σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης, όπου σήμερα υπάρχει Ρωμαίική ψυχή και καρδιά.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, είναι ο Ιερός πυρήνας γύρω από τον οποίο ενούται το όνειρο όλων των Ορθοδόξων Ελλήνων και γιατί όχι Ορθοδόξων Χριστιανών για την ανάσταση της πεπτωκυίας σκηνής.
Είναι η ιερά Εστία του Γένους, η οποία πιστεύομεν ακραδάντως, ότι χάριτι Θεού, θα παραμένη παρά τις δυσκολίες, αναμένη για να θερμαίνη και να φωτίζη του γένους την πορεία και τις ψυχές μας.
Το Πατριαρχείο παρά τα κατά καιρούς δεινά και τα προβλήματα τα οποία αντιμετώπισε και αντιμετωπίζει αποδείχτηκε, είναι και θα παραμένη ο συνεκτικός δεσμός των Ορθοδόξων Χριστιανών, Ελλήνων και μη, πάνω από Έθνη, χρώματα, γλώσσες και φυλές, συνεχίζοντας τον ρόλο του υπέρ της δόξης του Εσφαγμένου Αρνίου και της σωτηρίας των Ανθρώπων.
Η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, θα παραμένη ο Ήλιος της ζωής μας, και το ιερό ορόσημο της πορείας μας. Θα είναι ο ευλογημένος προορισμός μας και τα πάντα στη ζωή μας θα υφαίνονται γύρω απ’αυτήν. Όλοι θέλουν να την επισκεφθούν και όσες φορές και εάν πάνε, είναι σαν να την επισκέπτωνται για πρώτη φορά. Η ψυχή έλκεται από το μεγαλείο της και την πνευματική της ακτινοβολία και λαμπρότητα.
Όσοι δεν πρόφτασαν να πάνε ή δεν θα μπορέσουν να την επισκεφθούν, την έζησαν και την ζούν με τον δικό τους συγκλονιστικό, εσωτερικό βιωματικό τρόπο.
Όσο και αν κάποιοι σήμερα αγωνίζονται να αμβληνθούν οι όποιες αναφορές στην κοιτίδα του Γένους και στις αλησμόνητες πατρίδες, πρέπει να γνωρίζουν ότι στο αίμα των Ελλήνων, υπάρχει η ρίζα, η φύτρα η πνευματική, η ένωση με τα ζώπυρα του πολιτισμού μας και της ιστορίας μας.
Για την Κωνσταντινούπολη θα μείνη μέχρι της συντελείας του αιώνος ο λόγος του κλεινού και θεορρήμονος Γρηγορίου του Ναζιανζηνού:
« Ω Κωνσταντίνου κλειτόν έδος μεγάλου.
οπλοτέρη Ρώμη, τόσσον προσφέρουσα πολήων,
οσσάτιον γαίης ουρανός αστερόεις»
( Γρηγ. Θεολ. ποίημ. 1’)
δηλ. « Ω δοξασμένη καθέδρα του Κωνσταντίνου του Μεγάλου, νεώτερη Ρώμη, που τόσο ξεπερνάς κάθε άλλη πόλι.
όσο την γη ο αστροστόλιστος ουρανός….» .
Και επειδή το ποίημα αυτό ίσως είναι βαρύ για την ακοή και δυσνόητο από τον νού του σημερινού Έλληνα που ζη τραγικά και «μεγαλόπρεπα» την εποχή της Ελληνικής λεξιπενίας, ας τελειώσωμε με ένα απλούν ποίημα ενός Έλληνα Μουσικοσυνθέτη:
«Πόλι γλυκειά, πόλι αγαπημένη,
πόλη ζωή, πόλι ελπίδα,
πόλι Θεού, πόλι μη κλαίς
θάρθει καιρός».
Η Κωνσταντινούπολη και μέχρι σήμερα με πόνο κραυγάζη.
Μον’ ένα δώρο ολημερίς και ολονυχτίς προσμένω
κι ακόμα δεν μου το φερε το κύμα τ’ αφρισμένο.
Μον’ ένα δώρο λαχταρούν τα μάτια μου και κλαίνε.
Ατίμητο στ’ ατίμητα. Ελευθεριά το λένε…»