Ι.Μ. ΠΑΤΡΩΝ – Στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Πατρών ετέλεσε την Θεία Λειτουργία την Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2023 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρών κ.κ. Χρυσόστομος και το ιερό μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως του πρώτου Κυβερνήτου της Ελλάδος Ιωάννου Καποδίστρια, με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 192 ετών από της δολοφονίας του.
Ο Καποδίστριας ενδιεφέρθη, τα μέγιστα, για την Πάτρα και συνέδεσε το όνομά του με την πόλη μας, αφού εργάστηκε για την οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική, πολεοδομική και την εν γένει πνευματική αυτάρκεια της πόλεως.
Πλησίον του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου Πατρών, υπάρχει η Πλατεία Ιωάννου Καποδίστρια και εκεί οι Πατρινοί εις ένδειξιν ευγνωμοσύνης, έστησαν την προτομή του.
Στην Θεία Λειτουργία και το ιερό Μνημόσυνο συμμετείχαν προσευχητικά Εκπρόσωποι, Πολιτικών, Στρατιωτικών Αρχών, Σωμάτων Ασφαλείας και άλλων τοπικών Φορέων ενώ της πομπής, προς την Προτομή του αοιδίμου Κυβερνήτου επροπορεύετο η μπάντα του Δήμου Πατρέων.
Ενώπιον της προτομής του Ιωάννου Καποδίστρια εψάλη επιμνημόσυνη δέηση και κατετέθησαν στέφανοι.
Στην ομιλία του ο Σεβασμιώτατος μεταξύ των άλλων, είπε:
…Όταν έφθασε ο Καποδίστριας στο Ναύπλιο, έπρεπε να αρχίση από το μηδέν η καλύτερο κάτω του μηδενός. Και όμως, ο ζήλος του για την Ελλάδα κατέτρωγε τα σωθικά του, ίνα χρησιμοποιήσωμεν εις παράφρασιν τα γραφικά λόγια και διά τούτο επτερώθη ο εσωτερικός του κόσμος και με νεανικό και ιερό σφρίγος και μέγαν ενθουσιασμό, όμοιον με εκείνον του Ιησού του Ναυή, άρχισε την ανοικοδόμηση της νεωτέρας Ελλάδος.
Παρά τις ποικίλες και μεγάλες δυσκολίες, ξεπέρασε κάθε προσδοκία και διεύψευσε όλους όσοι από εμπάθεια ήθελαν την πορεία του αβεβαία και ατυχή. Πολλά δε εποίησαν κυρίως οι ξένες δυνάμεις, αλλά και ημέτεροι για να δυσχεράνουν το μέγα έργο της ανορθώσεως της Πατρίδος εκ του πτώματός της. Δεν θα ήτο υπερβολή, εάν ελέγαμε ότι η έλευση του Καποδίστρια στην Ελλάδα, ήτο του Θεού πρόνοια…
…Ο μέγας αυτός Έλλην έθεσε τα θεμέλια του εκπαιδευτικού συστήματος, εφρόντισε για την σύνταξη βιβλίων, εδημιούργησε το αλληλοδιδακτικό Σχολείο, ίδρυσε το πρώτο Ελληνικό Γυμνάσιο, έκαμε στην Αίγινα το κεντρικό Σχολείο, εφρόντισε για την ανόρθωση της οικονομίας της χώρας. Για τον σκοπό αυτό ίδρυσε το εθνικό νομισματοκοπείο, καθιέρωσε τον «φοίνικα» ως εθνικό νόσμιμα, ίδρυσε την εθνική Χρηματιστηριακή τράπεζα. Ενδιεφέρθη για την Εκκλησιαστική εκπαίδευση και γι’ αυτό ίδρυσε την Εκκλησιαστική Σχολή στον Πόρο. Ίδρυσε ορφανοτροφείο, αρχαιολογικό Μουσείο στην Αίγινα και Γεωργική Σχολή. Ίδρυσε το πρώτο φαρμακείο. Εθέσπισε το νομικό πλαίσιο της Πολιτείας. Έδωσε δάνεια στους Νησιώτες για την αγορά πλοίων και κατασκευή ναυπηγείων στον Πόρο και στο Ναύπλιο. Ίδρυσε την Σχολή Ευελπίδων.
Σε συνεργασία με τον Ανδρέα Μιαούλη, αγωνίστηκε για να καταστείλει την πειρατεία. Συνέχισε τον πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, φοβούμενος ότι οι Άγγλοι ήθελαν τον περιορισμό των συνόρων της Ελλάδος. Ήτο τόσο οξυδεκρής, που ασφάλισε πολλά κτήρια από πυρκαιά σε οίκο της Τεργέστης.
…27 Σεπτεμβρίου 1831. Ξυπνάει ο Κυβερνήτης ένδακρυς. Δεν θέλει να χάσει δεύτερη Κυριακή την Θεία Λειτουργία. Την προηγούμενη Κυριακή ο αδελφός του Αυγουστίνος, τον εμπόδισε μετά πολλής πιέσεως να εκκλησιασθή φοβούμενος, όχι αδίκως, ότι κινδύνευε η ζωή του Κυβερνήτου.
Αυτή την Κυριακή, πρέπει να βιώσει την Ανάσταση. Ο Μέτερνιχ τον ονόμαζε περιπαιχτικά, «ο Άγιος Ιωάννης της Αποκαλύψεως». Ο Καποδίστριας ήτο όντως μια αποκάλυψη. Την Κυριακή εκείνη μετέστη προς τα άφθαρτα και αιώνια, ένθα ήχος καθαρός εορταζόντων και βοώντων απαύστως το, «Κύριε δόξα σοι».
Ο ίδιος είχεν είπει: « Δεν φοβούμαι τον θάνατο. Ο θάνατός μου μάλλον είναι απαραίτητος για την Ελλάδα και υπέρ της Ελλάδος».
Πόσο τον αγάπησε ο Λαός, εφάνη από το ότι πέταξαν νεκρό τον ένα εκ των φονέων του στη θάλασσα, τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη. Ο άλλος ο Γεωργάκης Μαυρομιχάλης, δικάστηκε και κατεδικάσθη εις θάνατον.
Ο Εισαγγελέας στη δίκη που έγινε στο Ναύπλιο στο στρατοδικείο είπε χαρακτηριστικά για τον Καποδίστρια. «Εις ανήρ πίπτει και όλη η Ελλάς κλονείται».
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, πληροφορήθηκε για την δολοφονία του Καποδίστρια ευρισκόμενος στην Τριπολιτσά και μας πληροφορεί. «Την αυγή όπου το μάθαν οι πολίτες της Τριπολιτσάς, για την δολοφονία του Κυβερνήτου έμειναν σαν νεκροί».
Τόσο αγάπησαν τον Καποδίστρια που μετά την δολοφονία του έτρεχαν οι Αναπλιώτες και μετά μαντήλια τους μάζευαν το αίμα του.
Πάνω στα χέρια του κεκοιμημένου μεγάλου και πρώτου και αριθμητικά, αλλά και χωρίς όμοιό του Κυβερνήτη της Ελλάδος, τοποθετήθηκε το ιερό της Παναγίας της Γλυκοφιλούσης εικόνισμα, δώρο σ’ αυτόν της Μαρίας Θεοδώρεβνας, από τη Ρωσία. Από την ιδιόχειρη σημείωση του Κυβερνήτου πίσω από αυτό το σεβάσμιο εικόνισμα φαίνεται πως ο Κυβερνήτης σε ώρες δύσκολες προσηύχετο για την Πατρίδα. Γράφει λοιπόν:
«Γλυκοφιλούσα Μαριάμ, τον Υιόν σου αίτησαι υπέρ εμού του δούλου σου Ιωάννου, βραβεύσαι μετά σοφίας κυβερνάν τον ευσεβή λαόν σου και βασιλείας με Αυτού τυχείν δι’ έλεος Του». 1829…)
Μνημονεύομε σήμερον του Κυβερνήτου, ο οποίος ομολογούσε ευκαίρως ακαίρως ότι, «η χριστιανική πίστη εσυντήρησε και τους Έλληνες και τη γλώσσα και την πατρίδα και τας αρχαίας ενδόξους αναμνήσεις και εξαναχάρισεν εις αυτούς την πολιτικήν ύπαρξιν της οποίας είναι στύλος και εδραίωμα». Συνδύαζε δηλαδή, ο αοίδιμος Κυβερνήτης την ανάσταση και ανεξαρτησία του Έθνους, με την παράδοση του Γένους και τα πνευματικά του αποθέματα.
Ο ίδιος είχε δηλώσει: «Πρώτα είμαι Έλληνας, γιατί γεννήθηκα σ’ αυτή τη χώρα. Είμαι Έλληνας από πατέρα και μητέρα. Είμαι με τη χάρη του Θεού, που μου ανέθεσε την Κυβέρνηση αυτού του Λαού. Είμαι Έλληνας, εκ γενετής, από καθαρή αγάπη, από αίσθημα, από καθήκον και από θρησκεία». (Γ. Μεταλληνού, Ιωάννης Καποδίστριας, ο Πολιτικός Μάρτυρας της Ρωμηοσύνης, 1992.)
Μελετώντας κανείς την ιστορία της Πατρίδος μας και φθάνοντας στον Ιωάννη Καποδίστρια εύλογα διερωτάται: «Πως θα ήτο η Πατρίδα μας αν δεν εδολοφονείτο ο Ιωάννης Καποδίστριας»; και ελεύθερα συλλογάται: «Μόνο με τέτοιους σαν τον Καποδίστρια Κυβερνήτες η χώρα μας, θα βρη τον ιστορικό και σωτήριο βηματισμό της, την θέση της μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι και την πορεία της στο μέλλον. Με την διατήρηση της ιδιοπροσωπίας της, της Ορθοδόξου πίστεώς της, της παραδόσεώς της, της γλώσσας της και απαραχάρακτης ιστορίας της, της παιδείας που θα της ταιριάζει και της αγάπης που της αξίζει και η οποία πρέπει να φτάνει μέχρι θυσίας».
«Αιωνία σου η μνήμη μεγαλόπνοε άρχοντα, δεξιοτέχνη διπλωμάτη και πολιτικέ, απαράμιλλε διοργανωτή, μεγάλε ονειροπόλε, ασκητικέ κυβερνήτη, έντιμε και αδιάφθορε αγωνιστή.
Αιωνία σου η μνήμη, μεγάλε Έλληνα που με κόπους και με απαράμιλλο αγώνα εθεμελίωσες το νέο Ελληνικό κράτος και του έδωσες την δύναμη να ορθοποδήση και να ακολουθήση τον δρόμο των πεπρωμένων του.
Αιωνία σου η μνήμη Ιωάννη Καποδίστρια, που η θυσία σου υπήρξε θυσία ήρωος και ο θάνατός σου τραγωδία για την Ελλάδα».(Καποδίστριας, Τετράδια ευθύνης 5 (1978), σ.18).