ΒΕΡΟΙΑΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ: Στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης, όπου και φυλάσσεται η Θαυματουργή Ιερά Εικόνα της Υπαπαντής από την «Έξω Υπαπαντή» Ναούσης, τελέστηκε το πρωί της Κυριακής 9 Φεβρουαρίου 2025 Αρχιερατική θεία Λειτουργία για την απόδοση της εορτής της Υπαπαντής του Κυρίου.
Προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο ενώ στο τέλος τέλεσε μνημόσυνο για τον μακαριστό Μητροπολίτη Κινσάσας κυρό Νικηφόρο, ο οποίος σαν σήμερα εόρταζε τα ονομαστήριά του (εορτή του Αγίου Μάρτυρος Νικηφόρου).
Ο Αρχιμανδρίτης Παντελεήμων Παπαεμμανουήλ ανέγνωσε στο εκκλησίασμα εγκύκλιο σημείωμα του Σεβασμιωτάτου με τις θέσεις της Εκκλησίας μας για την καύση των νεκρών, ενόψει της πρόσφατης αδειοδότησης αποτεφρωτηρίου στην περιοχή της Αλεξάνδρειας.
Μιλώντας για το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων ανέφερε:
«Ἄνθρωποι δύο ἀνέβησαν εἰς τό ἱερόν προσεύξασθαι· ὁ εἷς φαρισαῖος καί ὁ ἕτερος τελώνης».
Δύο ανθρώπους μας παρουσίασε το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα οι οποίοι ανέβησαν στον ναό του Σολομώντος για να προσευχηθούν. Ο ένας ήταν φαρισαίος και ο άλλος τελώνης. Ο πρώτος ανήκε στην κατηγορία των ανθρώπων που θεωρούντο ευσεβείς και πιστοί τηρητές του νόμου. Ο δεύτερος, ο τελώνης, ανήκε σε εκείνους που θεωρούντο πλεονέκτες, άδικοι και αμαρτωλοί, εξαιτίας του επαγγέλματός τους. Οι δύο αυτοί άνθρωποι με τη διαφορετική προέλευση και τη διαφορετική κατάληξη είναι τα πρόσωπα της ομώνυμης παραβολής του τελώνου και φαρισαίου, την οποία όρισε η Εκκλησία μας να διαβάζεται κατά τη σημερινή πρώτη Κυριακή του Τριωδίου.
Ο τελώνης και ο φαρισαίος δεν είναι όμως τα μόνα πρόσωπα, τα οποία μας παρουσίασε η Εκκλησία μας κατά τη σημερινή Κυριακή, καθώς σήμερα εορτάζουμε και την Απόδοση της μεγάλης Δεσποτικής και Θεομητορικής εορτής της Υπαπαντής του Κυρίου μας, την οποία και τιμούμε ιδιαιτέρως εδώ, στον ιερό Μητροπολιτικό ναό της Ναούσης, όπου φυλάσσεται η ιστορική και θαυματουργή εικόνα της Υπαπαντής του Κυρίου από την «Έξω Υπαπαντή». Και η εορτή αυτή μας υπενθυμίζει την παρουσία και ενός άλλου προσώπου, ο οποίος έρχεται στον ναό του Θεού αυτή την ημέρα, μας υπενθυμίζει τον πρεσβύτη Συμεών.
Τρεις διαφορετικοί άνθρωποι προσεύχονται. Ο φαρισαίος ευχαριστεί τον Θεό αναφερομένος υπεροπτικά στις αρετές και τα καλά του έργα, που κατά τη γνώμη του τον κάνουν να υπερέχει από όλους τους ανθρώπους αλλά και από τον τελώνη που προσεύχεται εκείνη την ώρα στον ναό του Θεού.
Ο τελώνης προσεύχεται σε μία γωνία του ναού,με σκυμμένο το κεφάλι του και συναίσθηση της αμαρτωλότητός του, και ζητά ταπεινά το έλεος του Θεού.
Ο πρεσβύτης Συμεών εκφράζει την απέραντη ευγνωμοσύνη της ψυχής του προς τον Θεό, γιατί τον αξίωσε να δεί πραγματοποιούμενο το διαρκές και μόνιμο αίτημα της προσευχής του, γιατί τον αξίωσε να δεί την εκπλήρωση της υποσχέσεως του Θεού για την απολύτρωση των ανθρώπων, να δεί και να κρατήσει στην αγκάλη του τον Σωτήρα του κόσμου.
Τρεις διαφορετικοί άνθρωποι προσεύχονται με τρεις διαφορετικούς τρόπους. Δεν είναι όμως οι μόνοι που προσεύχονται. Εκατομμύρια άνθρωποι προσεύχονται καθημερινά στους ναούς του Θεού και όχι μόνο. Και ανάμεσά τους και εμείς. Και επειδή πολλές φορές δεν συνειδητοποιούμε πως και γιατί προσευχόμεθα, η Αγία μας Εκκλησία μας παρουσιάζει σήμερα τους τρεις αυτούς ανθρώπους και το αποτέλεσμα της προσευχής τους για να μας προβληματίσει και να μας διδάξειτό μεγάλο μάθημα της προσευχής, καθώς εισήλθαμε στην περίοδο του Τριωδίου, μία περίοδο εντονώτερης προσευχής.
Η προσευχή του φαρισαίου αναιρείται και ακυρώνεται από την υπεροψία του. Δεν περιορίζεται ο φαρισαίος μόνο στον εγωιστικόέπαινο του εαυτού του, αλλά κρίνει και κατακρίνει και τον τελώνη. Απευθύνεται στον Θεό και στην πραγματικότητα τον καταργεί, εφόσον τοποθετεί τον εαυτό του στη θέση του κριτού των ανθρώπων. Σφετερίζεται το δικαίωμα του Θεού και συγχρόνως παρακούει την εντολή του «μή κρίνετε ἵνα μή κριθῆτε», αδιαφορώντας για το δίκαιο ερώτημα του Κυρίου μας που απευθύνεται και προς αυτόν «τίς εἶ ὁ κρίνων ἀλλότριον οἰκέτην;» Ποιος είσαι εσύ που κρίνεις ξένο υπηρέτη;
Ο φαρισαίος δικαιώνει τον εαυτό του, αλλά δεν δικαιώνεται από τον Θεό, όπως μας λέγει ο ίδιος ο Χριστός. Δεν λαμβάνει το έλεος του Θεού, γιατί δεν το ζητά.
Αντίθετα, η προσευχή του αμαρτωλού τελώνου εισακούεται. Με λίγες λέξεις αυτογνωσίας και μετανοίας ο τελώνης κερδίζει αυτό που ζητά, το έλεος του Θεού.
Και εάν ο τελώνης με την ειλικρινή προσευχή του στον ναό του Θεού βρίσκει το έλεος του Θεού, ο πρεσβύτης Συμεών με την προσευχή του δεν βρίσκει μόνο το έλεος αλλά και τη χάρη του Θεού, διότι αυτήν ζητά σε όλη του τη ζωή. Ο Συμεών είναι δίκαιος και ευλαβής. Είναι δηλαδή τηρητής των εντολών του Θεού από αγάπη προς τον Θεό και όχι από φόβο, και δεν διαφημίζει τις αρετές του, όπως ο φαρισαίος. Η προσευχή του είναι έκφραση της αγάπης του, είναι πόθος μύχιος της αγαπώσης καρδίας του, γι᾽ αυτό και ο Θεός ανταποκρίνεται στο αίτημά του, όπως υπόσχεται να κάνει και για όλα τα αιτήματα των τέκνων του.
Από τους τρεις προσευχομένους της σημερινής ημέρας οι δύο λαμβάνουν αυτό που ζητούν, ο αμαρτωλός τελώνης και ο δίκαιος Συμεών. Ένας δεν λαμβάνει τίποτε, γιατί ο φαρισαίος, μέσα στον εγωισμό του, θεωρεί τον εαυτό του αυτάρκη και δεν ζητά τίποτε από τον Θεό, καθιστώντας την προσευχή του όχι μόνο μάταιη και άσκοπη αλλά και αιτία κατακρίσεως.
Ας συγκρίνουμε ο καθένας μας τον εαυτό του με τα τρία αυτά πρόσωπα και ας δούμε με ποιόν ομοιάζουμε περισσότερο και ποιο είναι το περιεχόμενο της δικής μας προσευχής. Και αποφεύγοντας το παράδειγμα του φαρισαίου, ας επιλέξουμε τον τρόπο εκείνο της προσευχής που μπορεί να μας αξιώσει του ελέους και της χάριτος του Θεού.