Του Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης κ. Διονυσίου
Εδώ πρέπει να καθορίσουμε την έννοια της εορτής και μάλιστα της εκκλησιαστικής εορτής. Διότι εις τον καιρόν μας οι άνθρωποι, δεδουλωμένοι εις την εξωτερική δραστηριότητα, καταπνίγουν την εσωτερικήν ανάγκην της εορτής. Αλλά και όταν θέλουν να εορτάσουν, ζητούν την εορτήν έξω και χωριστά από την Εκκλησίαν.
Η εορτή είναι εσωτερική ανάγκη εις την ζωήν των ανθρώπων και, όπως λέγει ένας σύγχρονος παιδαγωγός, όταν οι άνθρωποι δεν θα αισθάνονται πλέον την ανάγκην της εορτής, τότε θα έχουν ψυχικώς αποθάνει. Αλλά και του θρησκεύοντος και εορτάζοντος λαού αποτελεί γνώρισμα εν πολλοίς, όχι η μυσταγωγία, αλλ’ απλώς η θεωρία. Οι πολλοί παρίστανται θεωροί των θείων γεγονότων, της Γεννήσεως και των άλλων κοσμοσωτηρίων ενεργειών του Θεού. Παραμένουν έξω από τα γεγονότα αυτά και θεωρούν μακρόθεν τα γενόμενα, όχι διότι χρονικώς τα γεγονότα απέχουν πολύ, αλλά διότι αι καρδίαι είναι μακράν των γεγονότων. Διότι απόστασις χρόνου δεν πράγματι δεν υπάρχει, αφού τα γεγονότα της πίστεως είναι πάντοτε ενώπιον μας μέσα εις την αιώνίαν παρουσίαν της Εκκλησίας.
Υπάρχει όμως ψυχρότης αγάπης και άμβλυσις των εσωτερικών αισθητηρίων της πίστεως. Έτσι δημιουργείται η απόστασις και δια τούτο μόνον ως θεωροί παριστάμεθα και εορτάζομεν τα γεγονότα της θείας οικονομίας. Τα γεγονότα αυτά δεν είναι κοιναί της ευσεβείας πράξεις, αλλ’ είναι ενέργειαι της δυνάμεως και σοφίας του Θεού εντός της ιστορίας, αι οποίαι πληρούν πάντα τόπον και χρόνον, όχι μόνον μετά, αλλά και πριν από αυτάς, μέσα εις την αιωνίαν ύπαρξην και βουλήν του Θεού.
Οι αμύητοι και οι ατέλεστοι μεταφράζουν την εορτήν εις διασκέδασιν, αλλά η διασκέδασις, όπως το λέγει και η λέξις, είναι σκόρπισμα της πνευματικής ουσίας του ανθρώπου, ενώ η εκκλησιαστική εορτή είναι ευκαιρία πνευματικής περισυλλογής. Νομίζω λοιπόν ότι δια τον επάξιον εορτασμόν της θείας Γεννήσεως δεν υπάρχει η προετοιμασία εκείνη, την οποίαν προϋποθέτει ο ύμνος της Εκκλησίας : «Επάραντες τον νούν, επί την Βηθλεέμ αναχθώμεν τη διανοία και κατίδωμεν το εν σπηλαίω μέγα μυστήριον».