Ι.Μ. ΜΑΝΗΣ – Λόγω του Ψυχοσαββάτου 9 Μαρτίου, εφέτος, προεορτάστηκαν οι Άγιοι Τεσσαράκοντα την προηγουμένη ημέρα στην ομώνυμη ιστορική Μονή, όπου μετέβη ο Σεβ. Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος Γ’ κατόπιν της ευγενούς προσκλήσεως του οικείου Μητροπολίτου, Σεβ. Μητροπολίτου Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευσταθίου και συλλειτούργησε μετ’ αυτού και των άλλων Ιεραρχών, του Σεβ. Μητροπολίτου Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελεήμονος και του Θεοφ. Επισκόπου Λακεδαιμονίας κ. Θεοφίλου, ο οποίος έφερε μάλιστα και τα ονομαστήριά του.
Παρακάτω παραθέτουμε μέρος του θείου κηρύγματος του Σεβ. Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ’ κατά την Θεία Λειτουργία.
«…Εκεί στη παγωμένη λίμνη της Σεβαστείας της Καππαδοκίας, αρχές του 4ου αιώνα μαρτύρησαν οι σήμερον τιμώμενοι Τεσσαράκοντα Άγιοι Μάρτυρες. Φοβερόν υπήρξεν, τω όντι, το μαρτύριόν τους. Και εκεί, προς ενδυνάμωσίν τους και υπομονήν τους στο μαρτύριο, είπαν τα καταπληκτικά και μοναδικά λόγια: «Δριμύς ο χειμών, αλλά γλυκύς ο Παράδεισος». Είναι, πράγματι, μεγάλη τους η πίστη στο Χριστό και η ομολογία τους. Φέρουν τώρα τον αμαράντινο στέφανο της δόξης.
Αλλά, σήμερα, θα ήθελα να μείνουμε περισσότερο στη φράση: «Γλυκύς ο Παράδεισος»! Και ο λόγος μας θάναι περί του γλυκέος Παραδείσου.
Τι είναι ο Παράδεισος;
Στην Αγία Γραφή και στο πρώτο βιβλίο, την Γένεση, διαβάζουμε: «Και εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον εν Εδέμ κατά ανατολάς και έθετο εκεί τον άνθρωπον, ον έπλασε». Ο Θεός έφτιαξε τον Παράδεισο και εκεί έθεσε τον άνθρωπον να συμμετέχει στην χαρά και αγάπη του Θεού. Που ήταν ο Παράδεισος δεν γνωρίζουμε επακριβώς. Αλλά ως λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος, ο Παράδεισος είναι αισθητός και νοητός.
Υπάρχει ένα θαυμάσιο περιστατικό με τους αγίους Αυγουστίνο και Ιερώνυμο: Ο Ιερός Αυγουστίνος έγραψε στον αγαπητό του Ιερό Ιερώνυμο μία επιστολή παρακαλώντας τον να του πεί ποια είναι η γνώμη του για τον Παράδεισο. Αλλά μέχρις ότου λάβει την επιστολή του ο Ιερώνυμος στην Παλαιστίνη όπου βρισκόταν, εκοιμήθη εν Κυρίω. Όμως εμφανίζεται κατ’ όναρ στον Αυγουστίνο και του λέγει: «Αδελφέ, ζητάς να μάθεις για τον παράδεισο, για την Βασιλεία των Ουρανών; Μάθε, λοιπόν, αυτή η Βασιλεία «και στόματι δεν περιγράφεται και ανθρωπίνω νοί δεν καταλαμβάνεται.
Αλλά όπως μας διδάσκει η Αγία Γραφή και μας την ερμηνεύουν οι άγιοι Πατέρες, ο Παράδεισος είναι η αιωνιότητα της δόξης του Θεού. Είναι η Βασιλεία του Θεού. Η αιώνια ζωή. Η αληθινή ζωή. Η ζωή μετά του Θεού. Η μέθεξη των ακτίστων θείων ενεργειών. Είναι η θέωσή μας. Είναι ο τόπος της εν ουρανοίς μακαριότητος, όπου η ένδοξος και λαμπρά έδρα του Θεού και όπου οι δίκαιοι απολαύουν της αιωνίου χαράς.
*
Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Αποκάλυψη περιγράφει την Ουράνιο Βασιλεία και λέγει ότι Παράδεισος είναι η αγία Πόλις, η Άνω Ιερουσαλήμ, η επουράνιος, ο «καινός ουρανός» και η «καινή γη», ο νέος ουρανός και νέα γη. Εκεί η Αγία Πόλις είναι λαμπρά και το τείχος της έχει δώδεκα θεμέλια και οι θεμέλιοι αυτοί είναι «παντί λίθω τιμίω κεκοσμημένοι». Και ακόμη η Πόλις αυτή δεν έχει ανάγκη του ήλιου, ούτε της σελήνης γιατί η απαστράπτουσα δόξα του Θεού την πλημμυρίζει στο φως. Είναι δε ο Παράδεισος «η σκηνή του Θεού μετά των ανθρώπων». Εκεί ο θρόνος του Θεού. Εκεί η θεία δόξα. Δεν υπάρχει θρήνος, ούτε πένθος, ούτε δάκρυα, ούτε πόνος, ούτε θάνατος, αλλά χαρά, μακαριότητα και αιωνιότητα. Και όταν λέμε αιωνιότητα αυτή η έννοια είναι πέραν από την κοσμική αστρονομική έννοια. Η αιωνιότητα εδώ έχει θεολογική έννοια.
Ο Απ. Παύλος επίσης θα γράψει προς τους Κορινθίους ότι αξιώθηκε να δεί τον Παράδεισο, όταν «ηρπάγη έως τρίτου ουρανού, εν σώματι, είτε εκτός του σώματος, ηρπάγη εις τον παράδεισον και ήκουσε άρρητα ρήματα», τα οποία και δεν μπορεί να τα διατυπώσει ούτε να τα αποκαλύψει. Ήταν μία υπερφυσική εμπειρία. Σύμφωνα δε με την Ιουδαική αντίληψη υπάρχουν τρεις ουρανοί, ο «πρώτος ουρανός» είναι ο διαστημικός χώρος, ο «δεύτερος» είναι ο χώρος των αστέρων και ο «τρίτος ουρανός» είναι ο Παράδεισος.
*
Εκεί στον Παράδεισο μαζί με τον Χριστό είναι η Υπεραγία Θεοτόκος, οι άγιοι Απόστολοι, οι Δίκαιοι, οι προφήτες, οι Μάρτυρες, οι θεοφόροι Πατέρες, όλοι οι Άγιοι. Και βέβαια όλοι οι άγιοι Άγγελοι, οι οποίοι απαύστως υμνούν και δοξολογούν τον Θεόν.
Στο Σύμβολο της Πίστεως διακηρύττουμε στο όγδοο άρθρο για τον Χριστό: «Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς, ου της βασιλείας ουκ έσται τέλος». Και στο δωδέκατο ομολογούμε ότι πιστεύουμε στη: «ζωήν του μέλλοντος αιώνος». Τουτέστιν, παράδεισος η αιωνιότητα.
Αλλά και η Θεία Λειτουργία που μας χάρισε ο Χριστός είναι μαρτυρία και μία πρόγευση του Παραδείσου. Αυτό δηλώνουμε κάθε φορά που ακούγεται το «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Κυρίως δε, όταν προ της Θ. Κοινωνίας λέγομε το: «Μνήσθητί μου Κύριε εν τη Βασιλεία σου» και μεταλαμβάνουμε των Αχράντων Μυστηρίων και η Βασιλεία του Θεού βρίσκεται μέσα μας κατά το: «Η βασιλεία του Θεού εντός υμών εστί».
*
Ενώπιόν μας θα έλθουν προσεχώς δύο Κυριακές του Τριωδίου στην περίοδο όπου ευρισκόμεθα. Η πρώτη είναι των Απόκρεω, όπου θα ακούσουμε το Ευαγγέλιο της κρίσεως. Εκεί ακριβώς, γίνεται λόγος για την παρουσία της Βασιλείας των Ουρανών, του Παραδείσου αλλά και της κολάσεως. Εκεί αναφέρεται ο ερχομός, η δευτέρα παρουσία του Χριστού, ο Οποίος θα έλθει μ’ όλη την δόξα Του και τους αγγέλους για να κρίνει την οικουμένη ως Δικαιοκρίτης και οι ευλογημένοι του πατρός, οι δίκαιοι, θα κληρονομήσουν την βασιλεία του Θεού, η οποία είχε ετοιμαστεί από καταβολής κόσμου. Έτσι είμεθα κεκλημένοι για τον Παράδεισο. Όλοι έχουμε κληρονομικά δικαιώματα αρκεί να ακολουθήσουμε την εν Χριστώ οδό, την οποία διδάσκει η αγία πίστη μας, η θεία Διδασκαλία, δηλαδή αρκεί να εφαρμόσουμε τις εντολές του Θεού.
Την επομένη Κυριακή, της Τυρινής, θα έχουμε ανάμνηση της εξορίας του Αδάμ, του πρωτοπλάστου, από τον Κήπο της Εδέμ, του Παραδείσου. Και είναι πολύ χαρακτηριστικά τα τροπάρια του Όρθρου της Κυριακής, όπου ακούμε τις φοβερές φράσεις από το στόμα του Αδάμ. «Συνάλγησον Παράδεισε… και τω ήχω σου των φύλλων ικέτευσον τον Πλάστην, μη κλείση σε… Ελεήμον, ελέησόν με, τον παραπεσόντα». Τον παρακαλεί ο Αδάμ να μη κλείσει και μείνει απέξω. Όμως ο Παράδεισος έκλεισε. Και ακολουθούν τα συγκινητικά λόγια: «Παράδεισε, πανάρετε, πανάγιε, πανόλβιε». Κλαίει ο Αδάμ και νοσταλγεί τον Παράδεισο.
*
Υπάρχει, αδελφοί μου, Παράδεισος και Κόλαση. Και εκείνος ο χριστιανός που πιστεύει στον Παράδεισο βρήκε τον Άρτον της ζωής, το Ύδωρ το ζων, την Αιώνια ζωή.
Αλλά το «νυν» είναι πολύ κοντά στο «αεί». Είναι ανάγκη από τώρα να γνωρίσουμε την πηγή της αιωνίου ζωής, τον Θεόν. Να γνωρίσουμε και να δεχθούμε την Χάριν του Σωτήρος Χριστού. Οφείλουμε να ετοιμαζόμεθα για την αιωνιότητα, γιατί «ουκ έχομεν ώδε μένουσα πόλιν». Το άγιο δε θέλημα του Θεού έχει ετοιμάσει «πολλάς μονάς εν τω ουρανώ» (Ιω. 14,2). «Εν τη οικία του πατρός μου πολλαί μοναί εισί». Μας το λέγει. Αν δεν υπήρχαν, δεν θα το έλεγε.
Αξίζει, εν προκειμένω, να ακούσουμε πως εξυμνεί τον Παράδεισο ένας μεγάλος λόγιος του 18ου αιώνα, ο περίφημος Ηλίας Μηνιάτης. Λέγει: «Παράδεισος! Μόνον να τον ονομάζω, χαίρεται το πνεύμα μου, μόνον να τον συλλογισθώ, ευφραίνεται η ψυχή μου. Παράδεισος, η ευτυχισμένη πατρίδα των προπατόρων μου, ο γλυκύς λιμήν της ελπίδος μου, ο μοναχός σκοπός της αγάπης μου, το ύστατον βραβείον της πίστεώς μου… Ω Παράδεισε, Παράδεισε! Ημείς ημπορούμεν να σε κερδίσωμεν μα ημείς δεν ημπορούμεν να σε καταλάβωμεν».
Αδελφοί μου, πιστεύσομεν. Υπάρχει ο Παράδεισος. Μας αναμένει. Ένα Πασχαλινό δε τροπάριο μας λέγει: «Δίδου ημίν εκτυπώτερον σου μετασχείν εν τη ανεσπέρω ημέρα της Βασιλείας σου». Ναί, εκεί μαζί με τον Χριστό, στον Παράδεισο. Εκεί θα συναντήσουμε και τους Αγίους Τεσσαράκοντα που σήμερα εορτάζουμε. Μας προείπαν: «Γλυκύς ο Παράδεισος»!