Ι.Μ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ: Το Σάββατο 30 Ιανουαρίου ε.έ., Εορτή των Τριών Ιεραρχών Προστατών τής Παιδείας μας, στίς 7.00 μμ. πραγματοποιήθηκε η διαδικτυακή ομιλία τού Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου πρός τούς Εκπαιδευτικούς τής Ναυπάκτου, μέ θέμα «Τό νόημα τής εορτής τών Τριών Ιεραρχών από τήν καθιέρωσή της μέχρι σήμερα».
Ο Σεβασμιώτατος κ. Ιερόθεος είπε ότι η εορτή τών Τριών Ιεραρχών μάς δίνει τήν ευκαιρία νά βλέπουμε διάφορες πτυχές τής ζωής καί διδασκαλίας τους. Εφέτος, μέ τήν επέτειο τών 200 ετών από τήν Εθνεγερσία τού 1821 μάς δίνει τήν ευκαιρία νά δούμε ποιό είναι τό νόημα τής κοινής εορτής τών Τριών Ιεραρχών από τότε πού καθιερώθηκε μέχρι σήμερα.
Ο Σεβασμιώτατος τόνισε τέσσερα ενδιαφέροντα σημεία.
Πρώτον, η καθιέρωση τής κοινής εορτής τών Τριών Ιεραρχών έγινε τόν 11ο αιώνα, έναν πραγματικά κρίσιμο αιώνα, αφού τό δυτικό τμήμα τής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας είχε αποκοπή από τό Δυτικό τμήμα της, όπου αναπτύχθηκε μιά ιδιαίτερη θεολογία, η Σχολαστική, αλλά καί από τήν Ανατολή άρχισαν νά εισρέουν οι Οθωμανοί. Επίσης, τόν αιώνα αυτόν στήν Κωνσταντινούπολη δημιουργούνται διαβρώσεις τής ορθοδόξου θεολογίας, αλλά καί ανάπτυξη τής εμπειρικής θεολογίας μέ τόν άγιο Συμεών τόν Νέο Θεολόγο. Έτσι, μέ τήν καθιέρωση τής κοινής εορτής τών Τριών Ιεραρχών ήθελαν νά στηριχθούν στίς βάσεις τού 4ου αιώνος, τότε πού οι Τρείς Ιεράρχες έκαναν έναν δημιουργικό διάλογο μεταξύ Χριστιανισμού καί Ελληνισμού καί απάντησαν στά διάφορα ρεύματα τής εποχής τους.
Δεύτερον, ο Ιωάννης Μαυρόπους Επίσκοπος Ευχαΐτων, ήταν εκείνος πού συνέλαβε αυτό τό νόημα τής κοινής εορτής τών Τριών Ιεραρχών. Ήταν λόγιος, ποιητής, είχε σχέση μέ τόν Πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριο, τόν Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Θ΄ Μονομάχο καί τόν Μιχαήλ Ψελλό. Είχε ισχυρά αντανακλαστικά καί συνέλαβε τήν επικαιρότητα τής διδασκαλίας τών Τριών Ιεραρχών, γιά νά απαντηθούν τά διάφορα θεολογικά ρεύματα τής εποχής του.
Τρίτον, η εορτή τών Τριών Ιεραρχών διαπέρασε όλη τήν περίοδο τής Τουρκοκρατίας, εθεωρείτο ως Εθνική εορτή, καί καθόριζε τό νόημα τής Παιδείας τών Ρωμηών. Ιδιαίτερα ο λόγος τού Μεγάλου Βασιλείου πρός τούς νέους, πού θά ωφεληθούν από τούς λόγους τών Ελλήνων έπαιξε σημαντικό ρόλο.
Τέταρτον, η εορτή τών Τριών Ιεραρχών καθιερώθηκε επισήμως ως εορτή τής Παιδείας καί τών Γραμμάτων στό νέο Ελληνικό Κράτος μετά τήν Επανάσταση τού 1821. Όμως, ταυτόχρονα μετά τήν Εθνεγερσία, όπως καί πρίν, πέρασαν στό νέο Κράτος τά πρότυπα τής δυτικής παιδείας καί θεολογίας. Έτσι σήμερα διδάσκεται παράλληλα καί η θεολογία τών Τριών Ιεραρχών καί η δυτική παράδοση καί θεολογία.
Ο Σεβασμιώτατος κατέληξε ότι αυτό πού συνέλαβε ο άγιος Ιωάννης Επίσκοπος Ευχαΐτων τού Πόντου τόν 11ο αιώνα, πρέπει νά διαποτίση καί εμάς πού ζούμε στόν 21ο αιώνα. Πρέπει νά στηριχθούμε στήν Παράδοσή μας, βάσει τών αρχών τού 4ου αιώνος μέ τήν διδασκαλία τών Τριών Ιεραρχών καί τού 14ου αιώνος μέ τήν διδασκαλία τού αγίου Γρηγορίου τού Παλαμά. Μέ αυτές τίς προϋποθέσεις πρέπει καί νά συνομιλήσουμε δημιουργικά μέ όλα αυτά τά σύγχρονα ρεύματα πού έρχονται στήν Ελλάδα από τήν Δύση καί τήν Ανατολή, όπως έκαναν οι Τρείς Ιεράρχες, αποφεύγοντας τά δύο άκρα, δηλαδή τόν φονταμενταλισμό καί τήν εκκοσμίκευση.