Ναυπάκτου Ιερόθεος: Ποικιλόμορφες πανδημίες

ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ: Το να ασχολείται κανείς μέ έντονα ποιμαντικά και κοι­νωνικά ζητήματα είναι, κατά κάποιο τρόπο, ριψοκίνδυνο.

Είναι προτιμότερο νά μήν αγγίζη κανείς τέτοια ζητήματα καί νά ασχο­λείται απλώς μέ αδιάφορα θέματα, αλλά, τελικά, καί αυτό είναι ατελέσφορο.

Ως υπεύθυνος εκκλησιαστικός ποιμένας χρειάζεται νά λαμ­βάνω αποφάσεις καί νά διατυπώνω τίς σκέψεις μου, γιά διά­φορα κρίσιμα ζητήματα γιά νά ενη­μερώνω τούς Χριστιανούς. Άν είναι κανείς ασκητής στήν έρημο τού Αγίου Όρους ίσως δέν χρειαζόταν νά κάνη παρεμβάσεις, αλλά νά λέη τόν λόγο σέ αυτούς πού τόν ερωτούν, κατά τό «είπε Γέρων». Όμως, η ποιμαντική διακονία έχει υποχρεώσεις καί καθήκοντα έναντι τών Χρι­στιανών πού ποιμαίνονται.

Έτσι, πρίν λίγο καιρό έγραψα μιά Εγκύκλιο γιά τούς Κληρικούς τής Ιεράς Μητροπόλεώς μου, γιά νά μή υπάρξουν σοβαρά κρούσματα μεταξύ τών Ιερέων, καί νά μή επεκταθή τό «κακό» αυτό στό πλήρωμα τής Εκκλησίας καί οι Χριστιανοί νά αποδώσουν τήν διάδοση τής νόσου στούς Κληρικούς. Όσοι ασχολούνται μέ τό κοινωνικό καί εκκλησιαστικό έργο πρέπει νά λαμβάνουν τά μέτρα τους. Θά ήταν παράλογο οι Ιατροί στά Νοσοκομεία νά κάνουν εγχειρήσεις ή άλλες θεραπείες καί νά μή λαμβάνουν τά απαραίτητα προφυλα­κτι­κά μέτρα.

Όμως, κάθε λόγος έχει καί τόν αντίλογο, κατά τό λόγιο «λόγω παλαίει πάς λόγος», αφού οι άν­θρω­ποι έχουν διάφορες απόψεις τίς οποίες επενδύουν μέ θεο­λογικά ή παραθεολογικά, επιστημονικά ή παραεπι­στη­μονικά επιχειρήματα. Έτσι, εγράφη­σαν διάφορα κείμενα, άλλα μέ σεβα­σμό καί άλλα μέ απρεπή υβριστικό τρόπο καί λόγο, γιά νά φανερωθή καί η ύπαρξη τού παρανοϊού, μαζί μέ τόν κορωνοϊό.

Δέν θέλησα νά απαντήσω σέ καθένα από αυτά ξεχωριστά, άν καί δέν ήταν δυσχερές, γιατί σέ μιά τέτοια περίπτωση δέν θά έκανα κανένα άλλο έργο, αλλά καί γιατί, τό κυριότερο, στά θέματα καί στά ερωτήματα πού θέτουν, οι απαν­τήσεις βρί­σκονται μέσα στό ίδιο τό κείμενο πού κρίνουν καί δέν θέ­λησαν νά δούν! Είναι καί αυτό ένα πρόβλημα τής εποχής μας, πού κάποιοι ερωτούν γιά θέματα πού έχουν ήδη απαντηθή στό κείμενο πού υποτίθεται ότι έχουν διαβάσει καί κρίνουν!! Πρόκειται περί πνευματικής ασθένειας καί αυτό συνιστά τήν ύπαρξη ποικιλόμορφων πανδημιών, ακόμη καί μέσα στόν ιερό θεσμό τής Εκκλησίας.

Εν πάση περιπτώσει μέ τό κείμενό μου αυτό δίνω κάποιες επε­ξη­γήσεις πού αφορούν τήν Εγκύκλιο γιά τόν τρόπο αντιμε­τωπίσεως τού κορωνοϊού καί τής ασθένειας πού προκαλείται από αυτήν, η οποία δέν είναι «μιά απλή γριππούλα»!

1. Ως Μητροπολίτης τής Εκκλησίας στηρίζομαι στίς αποφάσεις τής Ιεράς Συνόδου τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, γιατί δέν μπορώ νά αποστασιοποιηθώ από αυτήν, γιατί διαφορε­τικά θά ήμουν παραβάτης τών υποσχέ­σεων πού έδωσα.

Όλοι οι Επίσκοποι πρίν τήν χειροτονία μας εις Επίσκοπον δώσαμε υπόσχεση ότι θά υπακούουμε στήν Εκκλησία: «Πείσομαι δέ εσαεί καί προθύμως εν τοίς εκκλησιαστικοίς καί τή Ιερά Συνόδω ως ανωτάτη εκκλησιαστική αρχή». Καί πρίν αναλάβουμε τήν διοίκηση τής Ιεράς Μητροπόλεως δώσαμε τήν διαβεβαίωση ότι θά φυλάττουμε τούς νόμους τού Κράτους.

Εννοείται ότι άν θεωρήσουμε ότι η Ιερά Σύνοδος υπερβαίνει τήν αρμο­διότητά της σέ μιά απόφασή της έχουμε τό δικαίωμα καί τήν υποχρέωση νά απευθυνθούμε στήν Ιερά Σύνοδο καί νά δια­τυπώσουμε τήν άποψή μας μέ θεολογικά καί εκκλησιαστικά επιχειρήματα, εκκλησιαστικό ήθος καί φρόνημα καί νά αναμένουμε τήν απάντησή της.

Συνιστά άηθες ήθος καί σοβαρή απρέπεια κυρίως γιά εμάς τούς Κληρικούς νά σχολιάζουμε καί νά επικρίνουμε δημοσίως τίς αποφάσεις τής Ιεράς Συνόδου, γιατί εκτός τών άλλων, γινόμαστε αίτιοι εκκλησιαστικού σχίσματος.

Τό επιχείρημα τού διχασμού, ότι, δηλαδή, η Ιερά Σύνοδος μέ τίς αποφάσεις τίς οποίες λαμβάνει διχάζει τό πλήρωμα τής Εκκλησίας, είναι επιπόλαιο. Μέ αυτό θεωρείται ότι όσοι επικαλούν­ται τίς αποφάσεις τών Συνοδικών Οργάνων, καί τών Παγκόσμιων Οργανισμών Υγείας, καί άλλων Παγκόσμιων Κέν­τρων διχάζουν τόν λαό, ενώ όσοι αντιδρούν σέ τέτοιες αποφάσεις αγωνίζονται γιά τήν ενότητα τής Εκκλησίας καί τής κοινωνίας!!

Θά αναφερθώ σέ αυτό πιό κάτω, αλλά διχάζουν τόν λαό όσοι δέν δέχονται στήν πράξη τόν ιερό θεσμό τής Εκκλησίας εν ονόματι τού υποτιθέμενου χαρίσματός τους. Μάλιστα όσοι ενεργούν μέ τήν μορφή τών «καπετανάτων» μέσα στήν Εκκλησία πρέπει νά μή ξεχνούν ότι αργά ή γρήγορα λειτουργεί ο αδήριτος «πνευματικός νόμος».

Νά θυμηθώ τόν λόγο τού Ευαγγελιστού Ιωάννου: «Έγραψα τή εκκλησία αλλ ο φιλοπρωτεύων αυτών Διοτρεφής ουκ επιδέχεται ημάς» (Γ΄ Ιω. 9). Πολλοί φιλοπρωτεύοντες καί αλαζόνες έχουν αναπτυχθή στήν Εκκλησία. Δυστυχώς!

2. Τί νά πώ γιά τά επιχειρήματα μερικών ότι καί οι Σύνοδοι κάνουν λάθη, καί αναφέρονται σέ «Ληστρικές» Συνόδους;

Βεβαίως, υπάρχουν Σύνοδοι πού κάνουν λάθη, καί αυτό οφείλεται στά μέλη πού τίς συγκροτούν. Η Σύνοδος είναι ένας χαρισματικός θεσμός, όπως φαίνεται στήν πρώτη Αποστολική Σύνοδο στά Ιεροσόλυμα τό 48 μ.Χ., πού αποτελείτο από θεου­μένους-χαρισματούχους Αποστόλους, οι οποίοι μετέ­χουν τής Πεν­­τηκοστής. Όταν υπάρχουν Σύνοδοι στίς οποίες δέν συμμε­τέχουν χαρισματούχοι, ή τά μέλη τους δέν ακολουθούν τούς θεουμένους, μπορεί νά κάνουν λάθη.

Τό θέμα, όμως, είναι τό ποιός κρίνει άν μιά Σύνοδος υπέ­πεσε σέ λάθη. Μπορεί ο καθένας, ο άγευστος τής ενεργείας τού Αγίου Πνεύματος, ο οποίος μάλιστα σκέπτεται πολιτικά αντί γιά θεολογικά, νά αποφαίνεται ως Πάπας ότι η Σύνοδος έκανε λάθος καί νά τήν κηρύττη αιρετική;

Αυτό γίνεται συνοδικά, όπως τό βλέπουμε σέ όλη τήν εκκλησιαστική ιστορία. Από τήν Α΄ Οικουμενική Σύνοδο (325) μέχρι τήν Β΄ Οικουμενική Σύνοδο (381) πέρασαν 56 χρόνια μέ αγώνες, συνεκλήθησαν περίπου 30 Σύνοδοι πού κατήρτισαν διάφορα «Σύμβολα» καί τελικά η Β΄ Οικουμε­νική Σύνοδος καθόρισε τήν τελική μορφή τού «Συμβόλου τής Πίστεως». Έπρεπε στήν συνέχεια νά έλθη η Γ΄ Οικουμενική (431) γιά νά επιβάλη τίς αποφάσεις τών Οικουμενικών Συνόδων Α΄ καί Β΄.

Επειδή συνήθως γίνεται λόγος γιά «Ληστρικές» Συνόδους, πρέπει νά σημειωθή ότι τήν 1η Αυγούστου 449 συνήλθε στήν Έφεσο Σύνοδος γιά νά αναιρέση τήν απόφαση τής Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου τό 431 μέ τό νά αθωώση τόν Ευτυχή καί νά καταδικάση τόν Πατριάρχη Φλαβιανό. Αυτή η Σύνοδος έγινε μέσα σέ μιά ατμόσφαιρα βίας καί τρομοκρατίας καί γι’ αυτό ονομάσθηκε «Ληστρική».

Όμως, υπήρξε κατακραυγή εναντίον τής Συνόδου αυτής καί διατυπώθηκε γενικά αίτημα νά ακυρωθούν οι αποφάσεις της από άλλη Σύνοδο. Έτσι, συνήλθε Σύνοδος στήν Ρώμη από τόν Ρώμης Λέοντα τό 449 πού κατεδίκασε τήν «Ληστρική» Σύνοδο καί στήν Κωνσταντινούπολη από τόν Πατριάρχη Ανατόλιο τό 450 πού κατεδίκασε τόν Ευτυχή καί τούς ομόφρονές του. Τελικά συνήλθε η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος τό 451 στήν Χαλκηδόνα πού απεκατέστησε τά πράγματα καί δογμάτισε απλανώς.

Αυτό σημαίνει ότι οι εσφαλμένες Συνοδικές αποφάσεις αναιρούνται από άλλες Συνόδους. Φυσικά υπάρχουν αντιδράσεις σέ εσφαλμένες αποφάσεις, αλλά οι αποφάσεις λαμβάνονται συνοδικώς.

Όσοι είναι θεούμενοι γνωρίζουν καί τόν τρόπο γιά νά διορ­θώνουν μιά εσφαλμένη Συνοδική απόφαση, καί μάλιστα σέ δογματικά θέματα. Αυτό μάς τό έδειξε ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, ο οποίος γιά νά ανατρέψη εσφαλμένες αποφάσεις σέ κρίσιμα θεολογικά θέματα χρησιμο­ποίησε τήν ίδια τήν δομή τής Εκκλησίας.

Μέ τήν σύμπραξη τού Πατριάρχου Ιεροσολύμων Σωφρο­νίου συγκροτήθηκε Σύνοδος πού κατεδίκασε τόν Μονοθελητισμό, καί στήν συνέ­χεια μέ τήν συνδρομή καί σύμπραξη τού Πάπα Ρώμης Μαρτίνου καταδικά­σθηκε συνοδικά ο Μονοθελητισμός στό Λατερανό, όπως τό ίδιο έγινε καί στήν Βόρεια Αφρική. Στήν συνέχεια η ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδος, πού βασίσθηκε στήν θεολογία τού αγίου Μαξίμου τού Ομολογητού καί τού Πατριάρ­χου Ιεροσολύμων Σωφρονίου δογμάτισε θεοπνεύστως γιά τίς δύο θελήσεις στόν Χριστό καί κατεδίκασε τόν Μονοθε­λητισμό.

Ακόμη, πρέπει νά ξέρουμε ότι τίς αποφάσεις στήν Σύνοδο τής Φερράρας-Φλωρεντίας τό 1438/39 τίς έκρινε ο άγιος Μάρκος ο Ευγενικός καί ο λαός, αλλά έπρεπε νά καταδικασθούν καί συνοδικά, κάτι πού έγινε από τήν Σύνοδο τό 1484. Δέν μπορεί, δηλαδή, ο καθένας νά συμπε­ριφέρεται αυταρχικά, αυτόνομα, αντιεκκλησιαστικά, κατά τρόπο παπικό, ούτε νά επι­κα­λείται τήν ατομική του συνείδηση, παραθεωρώντας τήν εκκλη­σιαστική συνείδηση, όπως διατυπώνε­ται συνοδικά.

3. Στήν Εγκύκλιό μου χρησιμοποίησα λόγους τού αγίου Νικοδήμου τού Αγιορείτου γιά τούς Χριστιανούς εκείνους, πολλώ δέ μάλλον τούς Κληρικούς, οι οποίοι σέ καιρό πανδημίας δέν λαμβάνουν τά απαραίτητα μέτρα προφύλαξης τού εαυτού τους καί τών άλλων. Ο λόγος τού αγίου Νικοδήμου είναι σαφέστατος. Φυσικά αυτό ισχύει καί γιά άλλα αμαρτήματα στά οποία ο Πνευματικός θά επιβάλη διάφορα μέτρα γιά τήν θεραπεία τών πνευματικά νοσούντων μελών.

Αυτός είναι ο λόγος γιά τόν οποίο στήν Παλαιά Διαθήκη προβλέπονται διατάξεις, σύμφωνα μέ τίς οποίες όσοι ήταν ασθενείς από τήν λέπρα έπρεπε νά απομακρύνονται όχι μόνον από τήν λατρευτική ζωή στήν κοινή λατρεία, αλλά καί από τήν ίδια τήν κοινωνία καί νά ζούν σέ ερημικές τοποθεσίες. Ο Χριστός θεράπευσε μερικούς λεπρούς, αλλά δέν απήλλαξε τήν ανθρωπότητα από τήν λέπρα, πράγμα πού τό έκανε διά μέσου τών επιστημόνων τής εποχής μας. Ποιός μπορεί νά αρνηθή αυτήν τήν πραγμα­τι­κό­τητα;

Καί, βέβαια, οι λεπροί απομακρύνονταν καί από τήν λα­τρεία τών Ιουδαίων, αργότερα καί από τούς Ιερούς Ναούς, κατά τήν περιγραφή τού αγίου Γρηγορίου τού Θεολόγου, γιατί μπορούσαν νά κολλήσουν τούς άλλους εκκλησιαζομένους. Άν ο άνθρωπος, καί μάλιστα οι άγιοι, πού είναι Ναός τού ζώντος Θεού καί είναι μέλος τού Σώματος τού Χριστού, μολύνεται από από τόν κάθε ιό, δέν θά μολυνθούν οι τοίχοι, οι πέτρες καί τά δάπεδα τών Ιερών Ναών; Ακριβώς γι αυτό καθαρίζουμε τούς Ιερούς Ναούς.

Κάποιος φίλος μού υπέδειξε μιά εντολή τού Θεού στήν Παλαιά Διαθήκη πού αφορά τήν προστασία τού ανθρώπου από τήν μόλυνση τής ασθένειας τής λέπρας. Πρόκειται γιά τό δέκατο τρίτο κε­φάλαιο τού Λευϊτι­κού, στό οποίο καταγράφεται ο τρόπος πού θά γίνεται η διάγνωση τής λέπρας καί γιά τά μέτρα πού πρέπει νά λαμ­βάνονται από τήν κοινότητα γιά τήν προφύλαξη από τήν λέ­πρα, ώστε νά μή μολυνθούν καί άλλοι, καί αυτό ήταν εντολή τού Θεού στόν Μωϋσή.

Στό κεφάλαιο αυτό, λοιπόν, τού Λευιτικού γίνεται λόγος γιά διά­γνωση πού θά γίνεται από τούς Ιερείς γιά τήν απομόνωση τών λεπρών πού θά γίνεται γιά επτά ημέρες καί άν χρειασθή γιά άλλες επτά ημέρες (καραντίνα) καί πολλά άλλα. Μάλιστα, ο Ίδιος ο Θεός καθορίζει τό νά προφυλάσσεται τό στόμα τού λεπρού (κάτι σάν μάσκα), νά ονομάζεται ακάθαρτος ο λεπρός καί όσο χρόνο διαρκεί η λέπρα πρέπει νά ζή μόνος του καί η διατριβή του νά είναι έξω από τό στρατόπεδο.

Γράφεται: «Καί ο λεπρός εν ώ εστιν η αφή (έχει λέπρα), τά ιμάτια αυτού έστω παραλελυμένα καί η κεφαλή αυτού ακά­λυπτος, καί περί τό στόμα αυτού περιβαλέσθω, (νά είναι σκεπασμένο), καί ακάθαρτος κε­κλήσεται πάσας τάς ημέρας, όσας εάν ή επ αυτόν η αφή (όσο διαρκή η λέπρα του), ακάθαρτος ών ακάθαρτος έσται, κεχωρι­σμένος καθήσεται, έξω τής παρεμβολής αυτού έσται η διατρι­βή» (Λευιτ. 13, 45-46).

Προφανώς, δέν επετρέπετο λεπρός νά παρευρίσκεται καί πλησίον τής Σκηνής τού Μαρτυρίου στήν οποία κατέβαινε η δόξα Κυρίου, δηλαδή ο Κύριος τής δόξης, ο Άσαρκος Υιός καί Λόγος τού Θεού! Καί, βέβαια, δέν υπήρχαν τότε οι καινοφανείς καί κενοφανείς ιδέες περί «θεοειδούς προσώπου».

4. Όσοι είναι εναντίον τών προφυλακτικών μέτρων γιά τήν ασθένεια πού προκαλεί ο κορωνοϊός καί εναντίον τού εμβολίου επικαλούνται διάφορες απόψεις συγχρόνων θεου­μένων μοναχών, κυρίως τού αγίου Παϊσίου, ο οποίος δήθεν είπε κάτι προφορικώς ή ανευρίσκεται λόγος του στά ήδη κυκλοφο­ρούντα βιβλία, πού διαβάζονται μέ επιλεκτικό τρόπο, εναντίον τών εμβολίων.

Κατ αρχήν εκφράζω τήν έντονη δυσφορία μου, γιατί μέ τέτοια σαθρά επιχειρήματα φέρουν τούς αγίους σέ αντιπαράθεση μέ τόν θεσμό τής Εκκλησίας. Καί αυτό γιατί οι άγιοι όσο ζούσαν σέβονταν τόν Συνοδικό θεσμό τής Εκκλησίας, ακόμη καί όταν έπρεπε νά ασκήσουν κάποια θεραπευτική κριτική, εκοιμήθηκαν εντός τής Εκκλησίας, καί η ίδια η Εκκλησία πού αποφασίζει συνοδικά τούς ενέταξε στό αγιολόγιό της.

Οι άγιοι ανήκουν στήν Εκκλησία καί όχι σέ επιμέρους «ομάδες» καί «ομαδούλες», αλλά δοξάζονται στήν Εκκλησία καί από τήν Εκκλησία. Οπότε είναι παράδοξο νά θέτη κανείς τόν άγιο Παΐσιο σέ αντιθετική θέση μέ τήν Εκκλησία, η οποία είναι ένας χαρι­σματικός θεσμός.

Έπειτα, επικαλούνται μερικοί τούς λόγους τού αγίου Παϊ­σίου, τόν οποίον δέν γνώρισαν προσωπικά ή τόν είδαν δυό-τρείς φορές στήν ζωή τους. Καί διερωτώμαι: Πώς μέ τίς ελάχιστες φορές πού τόν είδαν, κατάλαβαν τά πάντα, δηλαδή προφητείες, αντιθέσεις στήν επιστήμη, στήν Εκκλησία κλπ., ενώ άλλοι πού τόν γνώρισαν γιά πολλά χρόνια καί έχουν καλύτερη γνώση τών όσων έλεγε καί έπρατ­τε ο άγιος Παΐσιος δέν κατάλαβαν ή δέν άκουσαν τίποτε από όλα αυτά;

Αναφέρομαι στόν Ιερομόναχο π. Παΐσιο, τόν πνευματικό Πατέρα τής Αδελφότητος τής Ιεράς Μονής τού Αγίου Ιλαρίωνος στούς Προμάχους Αλμωπίας, πού ήταν από τά πιό στενά πνευμα­τικά του παιδιά καί όμως έκανε τό εμβόλιο μαζί μέ τίς αδελφές τής Ιεράς Μονής. Όπως, επίσης, αναφέρομαι στίς μοναχές τού Ιερού Ησυχαστηρίου τού αγίου Ιωάννου τού Θεολόγου στήν Σουρωτή, οι οποίες τόν είχαν γιά χρόνια Γέροντα καί στό Ησυ­χαστήριο αυτό παραμένει ο τάφος του, καί οι οποίες εμβολιά­στηκαν, προφανώς γιατί γνώριζαν καλύτερα τήν σκέψη τού αγίου Παϊσίου. Τό ίδιο ισχύει καί γιά τόν π. Χριστόδουλο πού γνώρισε τόν άγιο Παΐσιο καί είναι ο πρώτος βιογράφος του.

Θά μπορούσα νά προσθέσω καί τήν δική μου μαρτυρία. Γνώριζα τόν άγιο Παΐσιο από τό έτος 1974 μέχρι τήν κοίμησή του, καί από τό έτος εκείνο πήγαινα στήν καλύβη του πολλές φορές τόν χρόνο γιά νά τόν συμβου­λεύομαι σέ θέματα προσω­πικά καί εκκλησιαστικά, καί κάθε φορά ήμουν μαζί του πολλές ώρες. Ποτέ δέν μού είπε διάφορες προφητείες καί μάλιστα αναφερόμενες σέ γεωπολιτικά θέματα, αντίθετα μάλιστα μού έλεγε ότι τό μεγα­λύτερο προφητικό χάρισμα είναι τό νά καταλάβη κανένας ποιός είναι ο δρόμος τής σωτηρίας του. Ποτέ δέν μού είπε επικριτικό λόγο εναντίον τής Εκκλησίας καί τών αποφάσεών της, αντίθετα, μάλι­στα, μού συνιστούσε νά αγαπώ τήν Εκκλησία καί νά μή απομα­κρύνομαι από αυτήν.

Καί φυσικά ποτέ δέν τόν ερώτησα γιά γεωπολιτικά, στρατηγι­κά καί επιστημονικά θέματα, γιατί μέ ενδιέφερε νά ακούω τήν γνώμη του καί τήν συμβουλή του γιά τό τί πρέπει νά κάνω γιά νά ζώ ως Χριστιανός καί Κληρικός, όπως θέλει η Εκ­κλη­σία.

Γι αυτό διερωτώμαι γιά τό πώς μερικοί μέ δυό-τρείς επισκέψεις τους στόν άγιο Παΐσιο διδάχθηκαν από αυτόν τόσες προφητείες καί άκουσαν τόσες απόψεις γιά τήν Εκκλησία, τήν Επιστήμη κλπ.;

5. Τά μέτρα τά οποία λαμβάνονται γιά τήν αντιμετώπιση τής πανδημίας είναι πρωτίστως θέμα ιατρικό καί στήν συνέχεια πολιτικό. Οι Παγκόσμιοι Οργανισμοί λαμβάνουν τίς αποφάσεις τους καί οι κατά τόπους υγιειονομικές Επιτροπές εισηγούνται τά δέοντα στήν Πολιτεία.

Η Ιερά Σύνοδος γιά ιατρικά θέματα πρέπει νά σέβεται τίς αποφάσεις τών ειδικών καί νά θεολογή γιά θέματα τής αρμοδιότητός της. Ποτέ μέχρι τώρα δέν ερωτήθηκε η Εκκλησία από τούς Χριστιανούς, ούτε απεφάσισε γιά τά εμβόλια πού παίρ­νουμε γιά διάφορες ασθένειες από τήν μικρή μας ηλικία, ούτε επίσης καί γιά τά φάρμακα πού λαμβάνουμε σέ καθημερινή βάση.

Φυσικά, οι Επιστήμονες Ιατροί μπορούν νά ασκούν κριτική μέ επιστημονικά επιχειρήματα γιά διάφορες τεχνικές καί αυτό πρέπει νά γίνεται στά επιστημονικά τους όργανα, μπορούν νά βοηθούν στήν επίλυση διαφόρων θεμάτων, νά εκφέρουν τίς επι­στη­μονικές τους απόψεις, ώστε νά προχωρή η ιατρική επιστήμη. Άλλωστε, η ιατρική επιστήμη δέν είναι Θρη­σκεία μέ αλάθητα δόγματα, γι αυτό προχωρεί μέ πειράματα, ανα­θεωρεί τίς απόψεις της, αποσύρει κατά καιρούς φάρμακα ως καρκινογόνα κλπ. Αυτό, όμως, δέν σημαίνει ότι θά αρνήται κανείς κάθε ανακάλυψη τής επιστήμης γιά τό καλό τών ανθρώπων, αφού προηγουμένως υπέστη τήν βάσανο τής έρευνας. Φυ­σικά καί η επι­στήμη έχει τά όριά της.

Παλαιότερα υπήρχαν πολλοί κίνδυνοι στήν καθιέρωση τού αυτοκινή­του, τού αεροπλάνου, τής ηλεκτρικής ενέργειας, τών σιδηροδρό­μων, τών διαφόρων μηχανών καί τελικά μέ τήν κριτική καί τήν προσπάθεια, όλα βελτιώθηκαν καί όλα τά χρησιμοποιούμε σήμερα.

Εμείς ως Κληρικοί καί Χριστιανοί ευχαριστούμε καί ευγνωμονούμε τούς επιστήμονες πού έκαναν ευκολότερο τόν τρόπο διαβιώσεώς μας καί αύξησαν τό προσδόκιμο όριο ζωής, ώστε νά βελτιωνόμαστε πνευματικά καθημερινά, νά βοηθούμε τούς άλλους, νά εξυπηρετούμε τούς αν­θρώπους καί νά προε­τοιμαζόμαστε γιά τήν επάνοδό μας στήν ουράνια Πατρίδα.

Δέν μπορώ, όμως, νά καταλάβω τήν δαιμονοποίηση τής επι­­στήμης καί τών επιτευγμάτων της από ανθρώπους πού τήν αγνοούν καί δέν ασχολούνται μέ τόν πραγματικό τους σκοπό, πού είναι η κάθαρση, ο φωτισμός καί η θέωση. Δέν μπορώ ακόμη νά καταλάβω τόν δαιμονιώδη τρόπο αντιδράσεως μερικών Χρι­στια­νών, πού συνδέουν τά πάντα μέ τόν Αντίχριστο, ενώ οι ίδιοι κάνουν παράχρηση τού διαδικτύου, πού κατά άλλους ή τούς ιδίους θεω­ρείται ως η συνισταμένη τής «νέας εποχής». Μέ προ­βλη­ματίζει έν­το­να τό πρόβλημα τού «κολλήματος», τό νά κολλά κανείς σέ διάφορες απόψεις, πού στήν ψυχιατρική γλώσσα λέ­γεται «έμμο­νες ιδέες» ή «έμμονες πεποιθήσεις». Έτσι, δυστυχώς, μαζί μέ τά κωλύματα τών Κληρικών, έχουμε καί τά «κολλήματα» τών Κληρι­κών, μοναχών καί Χριστιανών.

6. Τό βασικό έργο τών Κληρικών είναι η ομολογία τής πίστεως καί η ποιμαντική διακονία τών ανθρώπων καί υπάρχει σχέση μεταξύ τους, γιατί η ομολογία τής πίστεως, η θεολογία, είναι τό αληθινό κριτήριο τής ποιμαντικής. Έτσι, θεολογία χωρίς ποιμαντική είναι στοχασμός καί ποιμαντική χωρίς θεολογία είναι εκκοσμικευμένη διακονία.

Παρατηρώ ότι συνεχώς στήν ποιμαντική μας διακονία υφίσταται μιά εκκοσμίκευση. Πολλοί Κληρικοί ασχολούνται μέ αλλότρια τής αποστολής τους έργα. Ο βασικός σκοπός τής ποιμαντικής διακονίας είναι νά οδηγήσουν τούς ανθρώπους στόν Χριστό, διά τής Εκκλησίας, ώστε νά ενεργοποιηθή η νοερά ενέργεια τής ψυχής τους καί νά αναζωπυρωθή η Χάρη τού βαπτίσματος καί τού χρίσματος πού υπάρχει στό βάθος τής καρδιάς τών Χριστιανών, όπως διδάσκει ο άγιος Διάδοχος ο Φωτικής.

Οι Απόστολοι κήρυτταν «Ιησούν Χριστόν, καί τούτον εσταυρωμένον.» (Α΄ Κορ. β΄, 2) καί ομιλούσαν γιά μετάνοια πού είναι προϋπόθεση μεθέξεως τής Βασιλείας τού Θεού, έκαναν λόγο γιά τόν «έσω άνθρωπον» (Ρωμ. ζ΄ 22, Β΄ Κορ. δ΄16, Εφ. γ΄ 16). Ο Απόστολος Πέτρος γράφει: «ών έστω ουχ ο έξωθεν εμπλοκής τριχών καί περιθέσεως χρυσίων ή ενδύσεως ιματίων κόσμος, αλλ ο κρυπτός τής καρδίας άνθρωπος εν τώ αφθάρτω τού πραέος καί ησυχίου πνεύματος, ό εστιν ενώπιον τού Θεού πολυτελές» (Α΄ Πετρ. γ΄, 3-4).

Δυστυχώς, πολλοί σημερινοί Κληρικοί αφήσαμε αυτό τό έργο πού είναι «ενώπιον τού Θεού πολυτελές», αυτόν «τόν κρυπτόν εν τή καρδία άνθρωπον» καί ασχολούμαστε μέ όλα τά άλλα έργα πού είναι εξωτερικά, λεπτομερειακά καί δέν αντέχουν στήν αιωνιότητα.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, συγκρίνοντας τήν σωματική θεραπεία πού εξασκούν οι ιατροί, μέ τήν ποιμαντική θεραπεία, γράφει ότι η πρώτη (σωματική θεραπεία) ασχολείται μέ αυτά πού φαίνονται στό σώμα, ενώ η δεύτερη (πνευματική θεραπεία) ασχολείται μέ αυτά πού είναι στό βάθος τής καρδιάς. Γράφει: «ημίν δέ περί τόν κρυπτόν τής καρδίας άνθρωπον η πάσα θεραπεία τε καί σπουδή, καί πρός τόν ένδοθεν ημίν αντιπολεμούντα καί αντιπαλαίοντα η μάχη, ός ημίν αυτοίς όπλοις καθ’ ημών χρώμενος, τό δεινότατον, τώ τής αμαρτίας θανάτω δίδωσιν».

Ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στό προοίμιο τού βιβλίου «Φιλοκαλία τών ιερών νηπτικών» αναφέρεται στό ποιό είναι τό έργο τών Κληρικών, αλλά καί τών Χριστιανών.

Στήν αρχή γράφει ότι ο Θεός «μέ τό βάπτισμα εγκατέσπειρε μέσα στίς καρδιές μας σάν θεϊκό σπόρο τήν τέλεια χάρη τού Παναγίου Πνεύματός Του καί μάς έδωσε, κατά τό θείο ευαγγελιστή, εξουσία, ώστε καί τίς ζωοποιούς Του εντολές σύμφωνα μέ τίς αλλαγές τής πνευματικής μας ηλικίας νά εφαρμόζομε καί μέ τήν εκτέλεσή τους νά διατηρήσομε άσβηστη μέσα μας τή χάρη» (Φιλοκαλία τών ιερών Νηπτικών, εκδ. Τό Περιβόλι τής Παναγίας, 1984, μετάφραση Αντ. Γ. Γαλίτης).

Στήν συνέχεια γράφει: «Αλοίμονο! Είναι χρήσιμο εδώ νά στενάξομε πικρά, κατά τό θείο Χρυσόστομο. Τόση χάρη απολαύσαμε καί τόση ευγένεια αξιωθήκαμε, ώστε η ψυχή μας καθαρμένη από τό Πνεύμα κατά τό Βάπτισμα νά λάμπει περισσότερο από τόν Ήλιο, κι αφού οι ανόητοι δεχτήκαμε αυτή τή θεϊκότατη λαμπρότητα, τόσο από τήν άγνοια καί, περισσότερο, σκοτισμένοι από τή ζάλη τών βιοτικών φροντίδων, παραχώσαμε σέ τέτοιο βαθμό τή χάρη κάτω από τά πάθη, ώστε κινδυνεύει νά σβήσει τελείως μέσα μας τό Πνεύμα τού Θεού».

Γι’ αυτό μέ τήν όλη εκκλησιαστική ζωή «ο νούς καί η καρδιά λίγο-λίγο καθαίρονται κι ενώνονται μεταξύ τους κι όταν καθαρθούν κι ενωθούν τό ένα μέ τό άλλο, από τότε κατορθώνονται ευκολότερα οι σωστικές εντολές, από τότε ξαναανατέλλουν στήν ψυχή οι καρποί τού Πνεύματος καί επιδαψιλεύεται στόν άνθρωπο όλο τό πλήθος τών αγαθών. Καί γιά νά πώ μέ συντομία, από εδώ είναι δυνατό νά επανέλθομε στήν τέλεια χάρη τού Πνεύματος πού μάς δωρήθηκε από τήν αρχή κατά τό Βάπτισμα, καί πού υπάρχει βέβαια μέσα μας, αλλά τά πάθη τήν έχουν καταχώσει, όπως η στάχτη τή σπίθα θά ξαναλάμψει σκορπώντας τίς λάμψεις της ώς πέρα, θά τήν θεαστούμε, θά φωτιστούμε στό νού καί στή συνέχεια θά τελειοποιηθούμε καί θά θεωθούμε μέ κατάλληλο τρόπο».

Αναλύει δέ ακολούθως ότι αυτό θά τό βρή ο άνθρωπος στά έργα τών αγίων Πατέρων τής Εκκλησίας πού περιλαμβάνονται στό βιβλίο «Φιλοκαλία τών ιερών νηπτικών».

Δυστυχώς, στίς ημέρες μας, ακόμη καί πνευματικοί πατέρες πού έχουν κάποια πνευματική εμπειρία, εξασκούν μιά εκκοσμικευμένη ποιμαντική, δηλαδή άφησαν αυτό πού είναι «ενώπιον τού Θεού πολυτελές» καί αναφέρεται «στόν έσω εν τή καρδία άνθρωπον» καί ασχολούνται μέ αλλότρια έργα, πράγμα πού είναι μιά καταστροφική εκκλησιαστική πανδημία, αφού αφήνουν νά εργάζεται μέσα στό βάθος τής καρδίας ένας θανατηφόρος ιός μέ αιώνιες συνέπειες.

*

Ζούμε σέ δύσκολη εποχή στήν οποία παρά τήν ανάπτυξη τής επιστήμης, πολλοί άνθρωποι διακατέχονται από νοοτροπία τής αστρο­μαν­τίας, αστρολογίας, παραψυχολογίας καί παραθεολογίας. Γι αυτό, όπως συνιστούσε ο Μέγας Αντώνιος, ο καθηγητής τής ερήμου, «ευχών χρεία».

Πρέπει νά ευχόμαστε νά έχουμε «γρήγορον νούν, σώφρονα λογισμόν, καρδίαν νήφουσαν», γιά νά μή πέσουμε σέ σχίσματα καί αιρέσεις, πού συνιστούν τίς ποικιλόμορφες κοινωνικές καί εκκλησιαστικές πανδημίες. Χρειαζόμαστε νηφαλιότητα, διάκριση, ψυχική καί διανοητική ισορροπία, γιατί, κατά τόν αββά Ποιμένα «τά υπέρμετρα πάντα τών δαιμόνων εισίν».

Πρό παντός δέν πρέπει νά διασπούμε τήν ενότητα μεταξύ τού ιερού θεσμού τής Εκκλησίας καί τών χαρισμάτων, αλλά αυτό είναι ένα θέμα μέ τό οποίο θά ασχοληθώ μέ προσεχές κείμενό μου, γιατί τό θεωρώ άκρως σοβαρό καί επίκαιρο.