ΚΟΝΙΤΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ: Συμπληρώθηκαν, φέτος, διακόσια χρόνια από τήν έναρξη τής Επαναστάσεως τού 1821. Μέ τήν ευκαιρία αυτή, πού γεμίζει μέ εθνική υπερηφάνεια όλο τόν Ελληνισμό, αρκετές εκδηλώσεις επραγματοποιήθηκαν, πολλά εγράφησαν καί θά γραφούν κι άλλα.
Λίγοι, όμως, αναφέρθηκαν στά γραπτά τους στόν Άγιο Κοσμά τόν Αιτωλό, ο οποίος, κατά κοινή ομολογία, μαρτύρησε γιά τήν Ορθόδοξη Πίστη του, αλλά καί υπήρξε η στέρεη βάση γιά τήν έναρξη τής Μεγάλης Εθνικής μας Επαναστάσεως πρίν από διακόσια (200) χρόνια.
Ο 18ος αιώνας, κατά τόν οποίο γεννήθηκε καί έδρασε ιεραποστολικά ο Άγιός μας, βρήκε ολόκληρο τόν Ελληνικό χώρο νά ζή κάτω από τήν ανυπόφορη τυραννία τών Τούρκων. Εκείνο δέ πού κόστιζε ιδιαίτερα στούς ραγιάδες, ήταν κυρίως η αλλαξοπιστία στήν οποία υποχρεώνονταν από τούς δυνάστες: Δηλαδή, νά αρνηθούν τήν ορθόδοξη πίστη τους καί νά ασπαστούν τόν μωαμεθανισμό. Κάποιες φορές, η αλλαξοπιστία γινόταν μέ τήν θέληση τών ίδιων τών υποδούλων, προκειμένου νά αποφύγουν τήν αβάσταχτη φορολογία, τήν αρπαγή τών παιδιών τους, ακόμη καί τόν θάνατό τους, αφού οι Τούρκοι ήσαν εύκολοι στό νά θανατώνουν τούς γκιαούρηδες μέ ασήμαντες ή καί ανύπαρκτες αιτίες
Βέβαια οι εκούσιοι εξισλαμισμοί δέν ήσαν πολλοί, ιδιαίτερα στήν νότια Ελλάδα, όπου τά πράγματα ήσαν πιό χαλαρά. Εκεί, όμως, πού ο Ελληνισμός διέτρεχε θανάσιμο κίνδυνο ήταν στήν Ήπειρο καί, μάλιστα, στό τμήμα της εκείνο, πού σήμερα ονομάζεται Βόρειος Ήπειρος.
Εκεί, οι Έλληνες εδοκίμαζαν αφόρητες πιέσεις από τούς Τούρκους, ώστε πολλοί, χωρίς νά τό θέλουν, γινόντουσαν μωαμεθανοί, γιά νά γλυτώσουν τά χειρότερα. Έτσι, ολόκληρες περιοχές αλλαξοπιστούσαν. Αυτό, όμως, είχε σάν αποτέλεσμα, σύντομα νά χάνουν καί τήν εθνική ελληνική τους ταυτότητα, γεγονός πού προκαλούσε θανάσιμη αιμορραγία στόν Ελληνισμό. Ο κίνδυνος ήταν τρομακτικός.
Αλλά, τότε, ο Θεός, ο Οποίος «πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι» (Α΄ Τιμ. β΄ 4), έστειλε τόν Άγιο Κοσμά τόν Αιτωλό, γιά νά κηρύξη Χριστόν καί Ελλάδα. Ακούραστος, μέ τέσσερις μεγάλες περιοδείες, γύρισε όλη τήν περιοχή, κυρίως τής Βορείου Ηπείρου. Δίδαξε στούς σκλάβους Έλληνες, ότι «ψυχή καί Χριστός σάς χρειάζεται». Τούς έμαθε νά μπολιάζουν τά άγρια δένδρα καί νά καλλιεργούν συστηματικά τήν γή · νά χτίζουν σχολεία · νά μιλάνε μόνο Ελληνικά · νά έχουν αγάπη καί καλωσύνη μεταξύ τους · νά κάνουν τά παζάρια τό Σάββατο καί όχι τήν Κυριακή, ώστε νά μπορούν νά εκκλησιάζωνται · καί, πρό παντός, έπεισε τόν λαό, πού στέναζε κάτω από τόν βαρύ τουρκικό ζυγό, ότι τό «ποθούμενο» θά έλθη οπωσδήποτε. Γι αυτό, καί αρκετές από τίς προφητείες του αναφέρονταν ακριβώς στό «ποθούμενο», πού δέν ήταν άλλο από τήν ελευθερία.
Αυτή, λοιπόν, η προσμονή τών ραγιάδων κρατήθηκε ζωηρή, στήν μέν Νότια Ελλάδα μέχρι τό 1821, οπότε άρχισε η Μεγάλη Εθνική Επανάσταση, στήν δέ Βόρεια Ελλάδα, μέχρι τό 1912 1913, όταν, μέ τούς Βαλκανικούς Πολέμους ελευθερώθηκαν η Μακεδονία, η Ήπειρος καί, αργότερα, η Θράκη.
Γι αυτό, ακριβώς, καί η ακριτική μας Επαρχία τιμά ιδιαιτέρως τόν Άγιο Κοσμά. Έτσι, κι εφέτος, στόν φερώνυμο περικαλλή Ναό, στήν Κόνιτσα, θά πραγματοποιηθούν, σύν Θεώ, οι ακόλουθες εκδηλώσεις, μέ τήν συμμετοχή τών Ιεραρχών τής Ηπείρου:
α) Τήν Δευτέρα, 23 Αυγούστου 2021 (παραμονή τής Εορτής), στίς 7 μ.μ., θά ψαλή ο Μέγας Εσπερινός.
β) Τήν Τρίτη, 24 Αυγούστου 2021 (κυριώνυμη ημέρα τής μνήμης τού Αγίου), θά τελεσθή Αρχιερατική Θεία Λειτουργία.
Δέν γνωρίζουμε, ακόμη, άν θά πραγματοποιηθή, μετά τόν Εσπερινό, η καθιερωμένη Λιτανεία, λόγω Covid 19. Ίδωμεν.
Εύχομαι εγκαρδίως, ο Άγιός μας νά εμπνέη καί νά φωτίζη όλους.
Διάπυρος πρός Χριστόν ευχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
Ο Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής καί Κονίτσης ΑΝΔΡΕΑΣ