Ι.Μ. ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΗΣ – Μετά από φιλόφρονα πρόσκληση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μηθύμνης κ. Χρυσοστόμου, αξιωθήκαμε και τελέσαμε την θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μανταμάδου, στο εξάκουστο αυτό προσκύνημα της Λέσβου.
Μεταξύ των συλλειτουργών μας ο προιστάμενος του περιωνύμου Ναού πρωτ. π. Ευστράτιος Δήσσος, ο πρωτ. π. Χρήστος Τσιτμηδέλλης και από την συνοδεία μας ο αρχιμ. π. Ραφαήλ και ο διάκονος π. Μιχαήλ. Ήταν για όλους μια ευλογημένη εμπειρία, συνδυασμός λειτουργικής ευφροσύνης και προσκυνηματικής κατανύξεως. Καθ᾽ όλη την διάρκεια του Όρθρου και της θείας Λειτουργίας, προσέρχονταν οι προσκυνητές της θαυματόβρυτης ανάγλυφης εικόνας του Ταξιάρχου. Οι ευχαριστίες μας αξιοχρέως πολλές για τον οικείο Ποιμενάρχη τον σεβαστό μας και αγαπητό Μηθύμνης κ. Χρυσόστομο επί τη ευλογία και για τους συλλειτουργούς και το εκκλησίασμα.
Κατά την θεία Λειτουργία κηρύξαμε τα προς οικοδομήν του πληρώματος, όχι μόνον των συμπαρόντων, αλλά και των τηλεθεατών της μεταδόσεως της θείας Λειτουργίας, που κάθε Κυριακή μεταδίδεται ανελλιπώς.
***
Αποβλέποντας σ᾽ αυτήν την διπλή απήχηση της διδαχής, εστιάσαμε σκοπίμως πρώτα στο πρότυπο ανθρώπου που μακαρίζεται στον πολύ γνωστό 1ο ψαλμό. “Μακάριος είναι ο άνθρωπος που δεν πορεύτηκε σύμφωνα με τα σχέδια των ασεβών, δεν στάθηκε στο δρόμο των αμαρτωλών και δεν συναναστράφηκε ανθρώπους που εμπαίζουν τα θεία…”. Η γενικότερη καταφρονητική νοοτροπία της παγκόσμιας ισοπέδωσης με δείγμα την πρόσφατη εκκεντρική έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων στο (αθειστικό) Παρίσι με την υβριστική καταφρόνηση του Μυστικού Δείπνου ―εκ του αντιθέτου― προκαλεί διαρκώς αφυπνίσεις συνειδήσεων που διαμαρτύρονται στις πρακτικές τόσης αναίδειας και τόσης ασέβειας με την δική μας δημιουργική αντίσταση της μακάριας θεοσέβειας και αρετής.
“Αξιομακάριστος είναι ο άνθρωπος που θέλει ο,τι θέλει ο νόμος του Θεού, οπότε τον μελετάει μέρα-νύχτα”. Όλοι οι παλαιότεροι και οι νεότεροι Όσιοι συνιστούσαν τη μελέτη της Αγίας Γραφής και την πρακτική της εφαρμογή στους βίους των Αγίων. Είναι κάτι που δυστυχώς η τωρινή κοινωνία το αποφεύγει, παγιδευμένη και νωχελική σε πλήθος εικόνες και οδηγίες των τηλεοράσεων και του διαδικτύου. Οπότε θα πρέπει οι γονείς να ξυπνήσουν επιτέλους (όπως λένε ακόμη και οι παιδαγωγοί και ψυχολόγοι), να διαχειριστούν έξυπνα και υπεύθυνα την αγωγή των παιδιών τους, σ᾽ αυτήν την εποχή που παράγει ασέβεια και αναίδεια και αντικοινωνικές εκτροπές. Σκοπίμως επικαλέστηκα σαν ζωντανό παράδειγμα τα παιδάκια του διακόνου, που η μεν πρωτότοκη Μάρθα μαθήτρια γυμνασίου βοηθούσε συμψάλλοντας και ισοκρατώντας στο αναλόγιο, ο Ραφαήλ διακονούσε και ο μικρότερος Ιωάννης μέσα στο οικογενειακό εκκλησιαστικό κλίμα εθίζεται πρακτικά να νηστεύει τις σαρακοστές του χρόνου, ενώ έχει μια πολύ αποφασιστική έκφραση πίστης ακόμη και στο νηπιαγωγείο.
“Ο δίκαιος θα είναι σαν το δέντρο δίπλα στα τρεχούμενα νερά που διαρκώς καρποφορεί… Οι ασεβείς τελικά είναι σαν το χνούδι που το παίρνει ο άνεμος… Γιατί ο Κύριος αγαπά τη συμπεριφορά των δικαίων, ενώ η συμπεριφορά των ασεβών οδηγεί στην απώλεια”. Η θεολογική βιβλική ανάλυση για τα ανθρώπινα φαίνεται απλοική στην εποχή μας, αλλά είναι αμετακίνητη και μοναδική. Η ώρα του θανάτου με την προσωρινή κρίση του ανθρώπινου βίου ενίοτε δίνει σημάδια ολοφάνερης δικαίωσης. Τέτοιοι δίκαιοι άνθρωποι υπήρξαν μέχρι τις μέρες μας και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Αναφέρθηκα συγκεκριμένα στη μακαριστή Μαρία Τσολάκη, που υπηρέτησε ως βασικό όργανο της θείας πρόνοιας την ανεύρεση των Αγίων Νεοφανών Μαρτύρων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης της Λέσβου και καθ’ όλο το επίλοιπο του βίου της δεχόνταν αισθητά την παρουσία της χάριτος του Θεού, καθότι η οσιακή άσκησή της ήταν ευάρεστη στο Θεό με απτά δείγματα της χάριτός Του.
Χαρακτηριστική ήταν και η λεπτή ευωδία και η ευλυγισία επί 40 ώρες υπό 37ο βαθμούς της κεκοιμημένης Μαρίας Τσολάκη. Ανάλογα παραδείγματα μεταθανάτιας φανερής δικαίωσης ―προς ευλογίαν δική μας και μετάνοια― έχουμε σε ασκητές, που το νεκρό σώμα τους μένει ευλύγιστο μέχρι την ταφή, χωρίς καμιά ταφική συντήρηση.
Η αναφορά μας στη δεοντολογία του 1ου Ψαλμού (και όλης της Αγίας Γραφής) δεν σημαίνει ψευδαισθήσεις πως εμείς είμαστε δίκαιοι ή αναμάρτητοι, αφού αναμάρτητος είναι μόνον ο Θεός. Πριν την Αγία Αναφορά της Λειτουργίας, αλλά και στην μεγάλη ευχή του χερουβικού, ως αρχιερεύς, όπως και κάθε ιερεύς, λειτουργούμε με την απόθεση κατενώπιον του Θεού της συναίσθησης της αχρειότητος, της αμαρτωλότητος, της εξουδένωσης. Όμως, αυτό είναι κάτι πολύ διαφορετικό από την εθελούσια αμαρτία ως τρόπο ζωής που επιλέγει και που διδάσκεται συνεχώς ως νοοτροπία ήθους ο κόσμος. Αυτήν την κατάσταση στιγματίζει ο 1ος Ψαλμός.
Ενώ τα παραδείγματα αγιοσύνης και δικαίωσης μας θυμίζουν τον μακαρισμό του 1ου ψαλμού που πρέπει να γίνει έγνοια όλων και υπενθύμιση ευσέβειας και αληθινής καλοσύνης για κάθε ανήμπορο. Διότι ένα τυπικό ευλαβικό προσκύνημα στον Ταξιάρχη γίνεται μεν δεκτό από τον Θεό, αλλά χρειάζεται και η ανάλογη φιλανθρωπία για πρόσωπα που περιμένουν βοήθεια και συμπαράσταση.
Καταλήγοντας τόνισα ότι η ζωή μας πρέπει να είναι χριστοκεντρική, οπότε γίνεται αληθινά ανθρώπινη. Και όχι ανθρωποκεντρική, που μας πάει σε δικαιωματισμούς και εγωισμούς και πάθη.
Για να γίνει όμως χριστοκεντρική η ζωή μας, μπορούμε να έχουμε σαν παραδείγματα σχέσης με τον Κύριο τους ανθρώπους που Τον πίστεψαν (σαν τον Λουκά και τον Κλεόπα του εωθινού ευαγγελίου της Κυριακής), σαν τους δυστυχισμένους και ακούσια βασανισμένους ανθρώπους των Γεργεσηνών που λυτρώθηκαν πλησιάζοντας τον Κύριο, κι ας μην τους άφηναν τα δαιμόνια της εθελοκακίας (και ο Κύριος τους θεράπευσε και τους απάλλαξε από τα δαιμόνια που τους βασάνιζαν). Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους Γεργεσηνούς, που είχαν την φαινομενική υγεία και την κοσμική πορεία, αλλά δυστυχώς στερήθηκαν τη σχέση με τον Χριστό, τον παρακάλεσαν να φύγει και έχασαν την πολύτιμη εκείνη ευκαιρία να σχετισθούν με τον Σωτήρα Θεό.
***
Η αγία Αναφορά και συμμετοχή στο λειτουργικό μυστήριο ήταν άλλη μια τρισευλογημένη για όλους “μυσταγωγία”, δηλαδή βίωση και αίσθηση του μυστηρίου της σωτηρίας, μέσα από την λειτουργική συγκατάβαση του Θεού και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού. Για να πορευθούμε ο καθένας στην καθημερινότητα, κομίζοντας την σωτηριώδη λειτουργική Χάρη της χριστομεθεξίας και προσπαθώντας να την σεβασθούμε και να την κρατήσουμε “μεθ᾽ ημών” όσο περισσότερο ελεούμεθα και αξιωνόμεθα παρά του Θεού.
†Ο Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου Δημήτριος