Πλήθος κληρικών και ευσεβών χριστιανών συνέρρευσαν προσκυνητές του Αγίου Νικολάου επισκόπου Μύρων της Λυκίας, στον ομώνυμο Ιερό Ναό της πόλεως.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος κ. Τιμόθεος, χοροστάτησε στην ακολουθία του Εσπερινού, επί τη ιερά μνήμη του Αγίου και ευλόγησε τους άρτους.
Τον θείο λόγο κήρυξε ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Θεόκλητος Δήμου, εξαίροντας το χαριτωμένο από τον Κύριο της Δόξης πρόσωπο και τις αρετές του Αγίου Νικολάου.
Προ της απολύσεως, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος ευχαρίστησε τον π. Θεόκλητο για τον μεστό και θεολογικό του λόγο.
Λόγος εις τον Άγιον Νικόλαον επίσκοπο Μύρων της Λυκίας
Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου Καρδίτσας 05.12.2016
Τάγματα πατριαρχών και αποστόλων,
Ιερέων τε Μαρτύρων δήμοι,
Προφητών ο σύλλογος, άπας δήμος των ασκητών,
μακαρίζουσι την Θείαν πολιτείαν σου• ώ Νικόλαε,”
μεθ΄ ών και ημείς παρακαλούμεν σε•
Μη ελλίπης δυσωπών αεί τον Κύριον, διαφυλαχθήναι, ημάς εκ πάσης βλάβης.
Σεβασμιώτατε Πάτερ και Δέσποτα,
Σεβαστοί πατέρες,
αγαπητοί μου αδερφοί,
Οι μνήμες των Αγίων της Εκκλησίας μας αποτελούν ευκαιρίες πνευματικές για όλους τους χριστιανούς.
Διότι παρουσιάζουν σε όλους εμάς που θέλουμε να αγωνιζόμαστε «τον καλόν αγώνα» μορφές συνανθρώπων μας, που ακολούθησαν τον δρόμο της κατά Χριστόν τελειώσεως και οδήγησαν την ύπαρξή τους από το «κατ’ εικόνα» στο «καθ’ ομοίωσιν».
Είναι αυτοί οι άνθρωποι στους οποίους δόθηκε η αποστολή από το Πνεύμα το Άγιο μέσω των Αποστόλων να αναζητήσουν και να βρουν όπως ο Καλός Ποιμήν το απολωλός πρόβατο, γιαυτό και η Εκκλησία τους τοποθέτησε ως επισκόπους και πρεσβυτέρους να ποιμαίνουν την Εκκλησία του Θεού, την οποία o Kύριος «περιεποιήσατο διά του ιδίου αίματος»(Πράξ.20:29).
Μια τέτοια αγία μορφή, ένας από τους λαμπρότερους αστέρες του νοητού στερεώματος, είναι και ο Άγιος Νικόλαος, επίσκοπος Μύρων της Λυκίας στον οποίον τιμάτε και ο Περικαλλής αυτός Ναός της πόλεως μας.
Η υμνολογία κάθε εορτής αγαπητοί μου Χριστιανοί είναι πάντα η καλύτερη γλώσσα, με την οποία η Εκκλησία εκφράζει το φρόνημά της απέναντι στα πρόσωπα και τα γεγονότα της πίστεως.
Η υμνολογία λοιπόν της εορτής Του Αγίου παραστατικά και με τον καλύτερο τρόπο εκφράζει την τιμή και τα ιερά αισθήματα της Εκκλησίας προς τον Άγιο Νικόλαο.
Ιστορία πραγματικών γεγονότων, «η των πραγμάτων αλήθεια» από τη ζωή και την επισκοπική διακονία του αγίου Νικολάου, κι όταν ήταν εδώ στη γη αλλά και ύστερα από την ειρηνική κοιμησή του στις 6 Δεκεμβρίου του έτους 343 μ.Χ
Ακόμα και ο υμνογράφος της ακολουθίας Του, ο Άγιος Θεοφάνης, ευρισκόταν σε δέος και απορία προκειμένου να εγκωμιάσει έναν τόσο μεγάλο Άγιο σαν τον άγιο Νικόλαο, αναφέρει:
«Ποίοις ευφημιών στέμμασιν αναδήσωμεν τον Ιεράρχην; τον σαρκή εν Μύροις υπάρχοντα, και πνευματικώς πασι προφθάνοντα…
Ποίοις μελωδικοίς άσμασιν επαινέσωμεν τον Ιεράρχην; Τον της ασεβείας αντίπαλον και της ευσεβείας υπερμαχων»
Ο τόπος της επισκοπής του, τα Μύρα της Λυκίας, γίνονται αφορμή για τον υμνογράφο να φανερώσει το πνευματικό βάθος του Αγίου, ότι δηλαδή ο ίδιος αναδείχθηκε ως πνευματικό μύρο, αφού χρίστηκε από το νοητό μύρο, το άγιο Πνεύμα. Ως μυροβολών λοιπόν το μύρο της χάρης του Θεού το προσφέρει στους πιστούς, που με πίστη και πόθο τελούν την αξιοσέβαστη μνήμη του.
«Μύροις παροικήσας αισθητώς, μύρον αληθώς ανεδείχθης μύρω χρισθείς νοητώ, άγιε Νικόλαε, αρχιεράρχα Χριστού∙ και μυρίζεις τα πρόσωπα των πίστη και πόθο σου την παναοίδιμον μνήμην τελούντων αεί».
Η εικόνα αυτή του μυρωμένου από τον Θεό Αγίου που «μυρίζει» σαν άνοιξη τους πιστούς, είναι από τις αγαπημένες εικόνες του υμνογράφου.
Πράγματι έρχεται και επανέρχεται με αυτήν την σκέψη, με σκοπό βεβαίως να θυμίσει ότι στην πραγματικότητα ο άγιος Νικόλαος υπήρξε μιμητής των αγίων Αποστόλων, που πρώτοι αυτοί υπήρξαν τα μυροδοχεία του αγίου Πνεύματος, συνεπώς σαν εκείνους και ο ίδιος «περιπολεύει την οικουμένην» για να προσφέρει την βοήθειά του.
«Πάτερ Νικόλαε, του παναγίου Πνεύματος μυροθήκη υπάρχων, ως έαρ μυρίζεις ευφρόσυνον των θείων αρωμάτων Χριστού∙ των αποστόλων γαρ μιμητής γενόμενος, την οικουμένην περιπολεύεις, δια των λόγων των θαυμάτων σου.
Ο άγιος Θεοφάνης δεν παραλείπει βεβαίως, έστω και σε μικρότερη έκταση, να τονίσει και τον τρόπο που ο άγιος έγινε κατοικητήριο του Θεού και συνεπώς μυροθήκη του Πνεύματός Του. Χρησιμοποιεί μάλιστα για να δείξει την πνευματική του άσκηση και μία εξαίσια εικόνα, παρμένη από την Παλαιά Διαθήκη: ο άγιος Νικόλαος έγινε νέος Αβραάμ και ευλογήθηκε από τον Θεό σαν να έχει και αυτός την αρετή της φιλοξενίας. Τι έκανε λοιπόν από πλευράς πνευματικής ασκήσεως ο άγιος; Όπως πρόσφερε ο Αβραάμ θυσία στον Θεό τον μονογενή του υιό, κατά τον ίδιο τρόπο και ο Νικόλαος, πρόσφερε στον Θεό θυσία τον νου του, σαν να ήταν ο μονογενής υιός του. Ο άγιος με άλλα λόγια χαριτώθηκε από το Πνεύμα του Θεού, διότι αγάπησε απόλυτα τον Θεό, τόσο ώστε ο νους του αδιάκοπα ευρισκόταν προσκολλημένος σ’ Εκείνον. Εκανε πράξη δηλαδή αυτό που λεεί ο απόστόλος παυλος «ζω δε ούκέτι εγώ, ζή δε εν εμοί Χριστός» Γαλ. Β 20.
«Νέος Αβραάμ εδείχθης, Νικόλαε, ως μονογενή υιόν προσάξας τον νουν τω Δεσπότη σου, αναιμάκτους θυσίας προσφέρων αεί, καντεύθεν ευλογήθης ως φιλόξενος, Πάτερ, και Τριάδος γέγονας οικητήριον θείον και άμωμον».
Ο Ιερός υμνογράφος, χρησιμοποιεί και το όνομα του Νικολάου ως αφορμή σχολιασμού της αγιότητάς του. «Νίκη φερωνύμως αληθώς, του πιστού λαού ανεδείχθης, εν πειρασμοίς κραταιά, άγιε Νικόλαε, θεράπων όντως Χριστού∙ πανταχού γαρ καλούμενος, οξέως προφθάνεις, πόθω τους προστρέχοντας υπό την σκέπην σου∙ συ γαρ εν νυκτί και ημέρα, πίστει οπτανόμενος σώζεις εκ των πειρασμών και περιστάσεων».
Ο άγιος και μετά την κοίμησή του, αποτελεί το όπλο του κάθε πιστού. όποιος θα τον επικαλεστεί με πίστη, ευρισκόμενος σε κίνδυνο, είτε είναι στη γη είτε στη θάλασσα, θα τον βρει πρόθυμο συμπαραστάτη του.
Γιαυτό και στην εορτή του η Εκκλησία εγκωμιάζει «της ευσέβειας τον πύργον των πιστών τον πρόμαχον», και ο ιερός υμνογράφος βάζει στο στόμα των πιστών αυτά τα λόγια και τους χαρακτηρισμούς για τον άγιο ιεράρχη, που ιδιαίτερα είναι προστάτης των ναυτικών «όρμος ο γαληνότατος εν ω καταφεύγοντες οι τρικυμίαις του βίου περιστατούμενοι σώζονται…». Δεν εννοεί μόνο τις τρικυμίες της Θάλασσας αλλά και της Ζωής, που για να της ξεπεράσουν οι πιστοί χρειάζονται έμπειρο καπετάνιο για οδηγό ώστε να φτάσουν με ασφάλεια το λιμάνι της σωτηρίας που είναι ο Χριστός. Και ο άγιος Νικόλαος, όπως τον ζούμε στην συνείδησή μας και τον περιγράφει ο ιερός υμνογράφος, είναι ο μέγας και θερμός προστάτης και βοηθός εκείνων που κινδυνεύουν και στη γη και στη θάλασσα•
Και βεβαίως ο άγιος έγινε και η νίκη του λαού απέναντι στις αιρέσεις της εποχής, ιδίως απέναντι στον αιρεσιάρχη Άρειο. Υπήρξε κατά τον υμνογράφο μάλιστα «ο ολετήρ Αρείου και θερμός αντίμαχός» του, δηλαδή αυτός που τον εξολόθρευσε – κυρίως με την αγιασμένη ζωή του – και ο θερμός πολέμιός του. Είναι γνωστό ότι μη αντέχοντας ο άγιος τις βλασφημίες του Αρείου κατά του Κυρίου μέσα στην Σύνοδο, σηκώθηκε και ράπισε το βλάσφημο στόμα.
Και τέλος, ο υμνογράφος επιμένει πάρα πολύ στο θαυματουργικό χάρισμα του αγίου. Επί παραδείγματι αναφέρουμε το εξαποστειλάριο του Αγίου που ψάλλουμε κάθε Πέμπτη, ημέρα που είναι αφιερωμένη στον Άγιο, και περιγράφει την θαυματουργική εμφάνιση του στον βασιλιά Κωνσταντίνο και στον έπαρχο κατά τον ύπνο τους, για να σώσει τους αθώους άνδρες από τον ατιμωτικό θάνατο. Και είναι ενδεικτικό της μεγάλης αγιότητας του να υπάρχει ημέρα αφιερωμένη σ’ εκείνον, και να μνημονεύεται το συγκεκριμένο θαύμα του. Ακούμε λοιπόν: «Τον μέγαν αρχιποίμενα και ιεράρχην άπαντες, τον πρόεδρον των Μυρέων, Νικόλαον ευφημούμεν∙ πολλούς γαρ άνδρας έσωσεν, αδίκως θνήσκειν μέλλοντας∙ και βασιλεί οπτάνεται, συν Αβλαβίω κατ’ όναρ, λύων την άδικον ψήφον».
Γίνετε κατανοητό αγαπητοί μου χριστιανοί ότι μπορούμε να μιλάμε ώρες και να γεμίσουμε σελίδες για να αναλύσουμε την ακολουθία του, να αναφέρουμε τα θαύματα που έκανε και κάνει σήμερα ο άγιος Νικόλαος.
Είναι σαν τις ακτίνες του ηλίου, όπως λέει ο Υμνογράφος, με τις οποίες φανερώνεται η λαμπρότητά του. «Αστράπτεις εν τη γη των θαυμάτων ακτίσι, Νικόλαε σοφέ». Και: «Γνωρίζει πάσα υφήλιος, Νικόλαε τρισμάκαρ, τα θαύματά σου».
Έτσι λοιπόν Ο Άγιος των πτωχών, ο Άγιος των κατατρεγμένων, ο Άγιος των αδικημένων, ο Άγιος της Αγάπης, ο Άγιος των θαλασσών, ο κραταιός οιακοστρόφος των ναυτικών, ο προστάτης, ο ποιμήν ο καλός, Είναι ο θαυματουργός Άγιος Νικόλαος. Και αυτό το αποδίδει με ακρίβεια και το Απολυτίκιο Του.
«Κανόνα πίστεως καί εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια• διά τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τά ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τά πλούσια».
Κλείνοντας την προσεγγιση μας στην προσωπικότητα του Αγίου Νικολάου μέσα από κάποιους ύμνους της Ακολουθίας του που συνέθεσε ο όσιος Θεοφάνης ο Γραπτός, ο ομολογητής και υμνογράφος θα ήθελα να σας επιστήσω την προσοχή σε τρία σημεία τα οποία απορρέουν από όσα είπαμε και τα οποία πρέπει και εμείς να προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε στην ζωή μας ‘’μνήμη Αγίου, μίμηση Αγίου’’ διότι δεν πρέπει να μένουμε στα λόγια αλλά να προχωράμε και στη πράξη, και ο λόγος μας να ελέγχει τις πράξεις μας και οι πράξεις μας τον λόγο μας, να μην υπολογίζουμε, να λυγίζουμε, να δειλιάζουμε από τις αδυναμίες μας αλλά να υπολογίζουμε στην δύναμη του Θεού που θεραπεύει τις αδυναμίες μας και κάνει τα αδύνατα δυνατά.
Βλέπουμε λοιπόν τον Άγιο Νικόλαο να παρουσιάζεται από τον Ιερό Υμνογράφο ως «κανόνα πίστεως», ως άνθρωπο δηλαδή, ο οποίος υποδειγματικότατα πιστεύει στον Θεό και είναι αξιομίμητος, είναι υπόδειγμα και μέτρο, διότι η πίστη του είναι το κίνητρο, και το κέντρο της ζωής του ο Χριστός .
῾Ως «εἰκόνα πραότητος», πράος προς τους συνανθρώπους του γεμάτος στοργή και αγάπη, κάνοντας πράξεις αλληλεγγύης και αγαθοεργίας που δεν σταμάτησαν στο περίσσευμα του αλλά και από το υστέρημα του, για να απολαύσει «τῇ πτωχείᾳ τά πλούσια» και τα αιώνια αγαθά.
Ως «εγκρατείας διδάσκαλον», σαν άνθρωπο ταπεινό, ο οποίος πιστεύει απόλυτα, ότι θα αποκτήσει «τῇ ταπεινώσει τά ὑψηλά».
Είναι πολύ ωφέλιμο να εμπνευστούμε από το παράδειγμα του και να προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε και εμείς στην Ζωή μας αυτά τα τρία σημεία. Και αυτά είναι που λείπουν αλλά και που πολεμούνται στην σημερινή κοινωνία μας έτσι ώστε να συντελέσουν στην αποδόμηση της ελληνορθόδοξης κοινωνίας, η πίστη στον Θεό, η αγάπη προς τον συνάνθρωπο, και εγκράτεια προς τον εαυτό μας.
Ο Κύριος μας και Σωτήρ του κόσμου είπε ότι όποιος θέλει ας σηκώσει τον σταυρό του και ας τον ακολουθήσει και αυτό έκαναν και οι Άγιοι της εκκλησίας μας, αυτό καλούμαστε να κάνουμε και εμείς.
Η τιμή την οποία προσφέρομε στους αγίους της Εκκλησίας μας είναι να μιμηθούμε τις αρετές και τα κατορθώματά τους. Γιαυτό και πρέπει να επιζητούμε το έλεος του Θεού.
Και είναι μια ευκαιρία τώρα που διάγουμε την περίοδο της νηστείας των Χριστουγέννων, να ζητήσουμε το έλεος του Θεού και δια του θεοπαράδωτου Μυστηρίου της Εξομολογήσεως ας ζητήσουμε την συγχώρηση των αμαρτιών και των σφαλμάτων μας, ας του καταθέσουμε τα βάρη μας και τους προβληματισμούς μας.
Ο Κύριος είναι πάντοτε έτοιμος να δεχθεί την μετάνοια όλων εκείνων που ζητούν ειλικρινά το έλεος Του. Και απαντάει πάντοτε την ώρα που πρέπει σε αυτούς που του εμπιστεύονται την ζωή τους.
Με την μετάνοια και την αποφασιστικότητα, αγαπητοί μου αδελφοί, ας μιμηθούμε την πίστη, την φιλανθρωπία και την αγάπη του αγίου Νικολάου.
Έτσι θα εφαρμόσουμε τα ευαγγελικά λόγια και θα τιμήσουμε τον άγιο, με λόγια και ύμνους, με πράξη και έργα.
Ευχεσθε σεβασμιώτατε πάτερ και Δέσποτα ο Άγιος Νικόλαος να γαληνεύει τα κύματα της ζωής μας.
ΑΜΗΝ